Thánh Bernard ở
Clairvaux
(1091-1153)
Ðặc điểm cuộc đời ngài là sự sùng kính Ðức Maria. Các bài giảng
và văn bản của ngài về Ðức Maria vẫn còn được coi là tiêu chuẩn của Thánh Mẫu học
ngày nay.
Nhân vật
của thế kỷ! Phụ nữ của thế kỷ! Chúng ta nghe những câu xưng tụng này quá nhiều
đến độ ngày nay câu ấy không còn nhiều ý nghĩa. Nhưng "người của thế kỷ
12" thì chắc chắn phải là Thánh Bernard ở Clairvaux. Vị cố vấn cho các
giáo hoàng, tuyên uý đạo quân Thập Tự Chinh (lần II), người bảo vệ đức tin, người
hàn gắn sự li giáo, người canh tân đời sống đan viện, học giả Kinh Thánh, thần
học gia và hùng biện gia: bất cứ danh hiệu nào kể trên đều làm nổi nang một người
bình thường. Tuy nhiên, Thánh Bernard có tất cả những danh hiệu ấy - nhưng ngài
vẫn mong muốn trở về đời sống âm thầm của đan viện.
Vào năm
1111, khi 20 tuổi, Bernard từ giã quê nhà ở Burgundy, nước Pháp, để gia nhập cộng
đồng đan sĩ ở Citeaux (Xitô). Năm người anh em, hai người chú của ngài và khoảng
30 người bạn theo ngài vào đan viện. Trong vòng bốn năm, một cộng đoàn đang tàn
lụi đã phục hồi sinh lực đủ để khai sinh một đan viện mới trong thung lũng
Wormwoods gần đó, với Bernard làm đan viện trưởng. Nhiệt huyết của người thanh
niên trẻ tuổi này là một đòi hỏi thật khắt khe, nhưng đối với chính ngài hơn là
với người khác. Một cơn bệnh nặng đã khiến ngài kiên nhẫn hơn và thông cảm hơn.
Không bao lâu, thung lũng này được gọi là Clairvaux, thung lũng ánh sáng.
Ngài có
tài phân xử và cố vấn. Do đó, càng ngày ngài càng phải xa đan viện để giải quyết
các tranh chấp đã có từ lâu trong Giáo Hội. Trong một vài trường hợp, hiển
nhiên ngài đã dẫm chân lên một vài chức sắc khó tính ở Rôma. Thánh Bernard hoàn
toàn vâng phục tính cách ưu việt của Tòa Thánh. Tuy nhiên, để trả lời một lá
thư cảnh cáo từ Rôma, ngài viết, các giáo phụ tốt lành ở Rôma có quá nhiều việc
phải làm để duy trì sự hiệp nhất trong Giáo Hội. Nếu có bất cứ vấn đề gì ảnh hưởng
đến quyền lợi của họ thì ngài sẽ là người đầu tiên cho họ biết.
Sau đó
không lâu, chính Thánh Bernard là người đã can thiệp vào một vụ li giáo đang
bùng nổ mạnh và đã đứng về phía đức giáo hoàng ở Rôma để chống với phe ngụy
giáo hoàng.
Trong
cuộc Thập Tự Chinh II, Tòa Thánh thuyết phục được Thánh Bernard nhận làm tuyên
uý cho cuộc viễn chinh này. Tài hùng biện của ngài đã giúp thành lập một đạo
quân hùng mạnh và dường như đảm bảo cho sự chiến thắng. Tuy nhiên, tiêu chuẩn của
các nhà lãnh đạo quân sự thì không giống như chủ trương của Thánh Bernard, và
cuộc thập tự chinh đã kết thúc như một thảm họa về luân lý và quân sự.
Thánh
Bernard cảm thấy phần nào có trách nhiệm trong sự suy sụp của thập tự chinh.
Gánh nặng ấy có thể đã dẫn đến cái chết của ngài vào ngày 20 tháng Tám 1153.
Lời Bàn
Cuộc đời
Thánh Bernard trong Giáo Hội thì tốt đẹp hơn chúng ta tưởng. Các nỗ lực của
ngài tạo nên nhiều kết quả sâu rộng. Nhưng ngài biết, các kết quả ấy chỉ sinh
nhiều ích lợi qua các giờ cầu nguyện và chiêm niệm để đem đến cho ngài sức mạnh
và đường hướng khôn ngoan. Ðặc điểm cuộc đời ngài là sự sùng kính Ðức Maria.
Các bài giảng và văn bản của ngài về Ðức Maria vẫn còn được coi là tiêu chuẩn của
Thánh Mẫu học ngày nay.
Lời Trích
"Khi
hiểm nguy, khi do dự, khi khó khăn, hãy nghĩ đến Ðức Maria, hãy kêu cầu Ðức
Maria. Ðừng để danh ngài tắt ở trên môi bạn, đừng bị đau khổ vì danh ngài không
còn trong tâm hồn bạn. Có như thế, bạn mới chắc chắn được sự trợ giúp của lời
ngài cầu bầu, đừng sao nhãng theo bước chân ngài. Với sự dẫn dắt của ngài, bạn
sẽ không bao giờ lạc lối; khi cầu khẩn ngài, bạn sẽ không bao giờ nhát đảm; một
khi có ngài trong tâm trí, bạn sẽ không bị lừa dối; khi được ngài nắm tay, bạn
sẽ không thể vấp ngã; với sự phù trì của ngài, bạn không còn gì để sợ hãi; nếu
theo ngài, bạn sẽ không mệt mỏi; nếu được ngài ưu đãi, bạn sẽ đạt được mục
đích" (Thánh Bernard).
(Lm. Phêrô
Nguyễn Ngọc Mỹ)