Bài 14. CHỚ KHINH THƯỜNG DANH CHÚA
(ĐIỀU RĂN THỨ II)
104. Thế nào là một lời thề tốt?
Lời thề tốt là lời “kêu cầu Danh Chúa làm chứng cho chân lý, chỉ có thể được tuyên thệ trong sự thật, trong sự suy xét và trong công lý” [1]
- Kêu cầu Danh Chúa:
Ta có thể nhân Danh Chúa mà thề bằng lời nói: “Xin Chúa làm chứng...”; hoặc bằng dấu hiệu, như đặt tay trên Sách thánh...
Nhân Danh Chúa mà thề thốt luôn miệng là tội thề vô cớ. Với những người mà lời nói tự nó không đáng tin, đến nỗi phải thề thốt liên tục này, Chúa Giêsu đã quở trách: “Còn Ta, Ta bảo các ngươi, đừng có thề gì hết... lời nói của các ngươi sẽ là: Có thì nói có, không thì nói không, bất cứ thêm thắt điều gì đều do ma quỉ” (Mt 5,37).
Chúng ta đừng nghĩ rằng lời nói mà không thề thốt thì không đáng tin. Trái lại, không gì khó tin bằng lời nói của người thề thốt luôn miệng.
- Làm chứng cho chân lý:
Những điều ta thề phải là chân thật, hay ít ra ta tin là thật; nếu không như vậy, thì ta mắc tội thề gian.
Còn người thề không có ý giữ lời thề, dù là trong lúc thề hay là sau đó, thì mắc tội bội thề, trừ khi không giữ được vì những lý do bất khả kháng.
- Tuyên thệ trong sự thật:
Đối với Chúa, thề gian là một tội nặng phạm đến Chúa, vì “lời thề gian là kêu cầu Thiên Chúa làm chứng cho sự dối trá”; [2] còn đối với con người, lời thề gian làm mất đi cái bảo đảm cuối cùng cho lời nói giữa con người với nhau. Chúa đã lên án tội này rất nặng qua miệng tiên tri Dacaria “Ta đã ra lời rủa, lời rủa ấy sẽ vào nhà kẻ trộm, nhà kẻ thề gian nhân Danh Ta, và sẽ đậu lại giữa nhà nó mà tận hủy cả gỗ lẫn đá” (Dcr 5,4).
- Trong sự suy xét và trong công lý:
Điều ta thề hứa phải tốt lành và lương thiện. Thề làm việc xấu là tội nặng, vì nhờ Chúa bảo đảm cho ý định xấu xa của mình. Đó là lời thề phạm thánh vì liên kết Thiên Chúa với tội ác của mình. Thề làm điều xấu là một tội nặng, thực hiện thì nặng tội hơn.
Phải có tự do trong lời thề, cũng không bao giờ được bắt ép ai thề theo ý của ta, vì điều đó vừa xúc phạm đến Chúa, vừa xúc phạm đến nhân phẩm của người đó: “Phải giải thích lời thề cách chặt chẽ theo quyền lợi và ý định của người thề”. [3]
“Phải từ chối thề, khi được yêu cầu thề vì những mục đích nghịch với nhân phẩm hay nghịch với sự hiệp thông trong Giáo Hội”. [4]
Ngày 30/4/1789: Tại phố Wall, NewYork, Washington tuyên thệ nhậm chức tổng thống đầu tiên của nước Mỹ. Washington và các tổng thống đều nói cụm từ: "Xin Chúa hãy giúp con" và hôn lên cuốn kinh thánh sau khi tuyên thệ.
“Đừng thề nhân danh Đấng Tạo Hoá, cũng đừng thề nhân danh thụ tạo, trừ khi hội đủ ba điều này: ta nói lên sự thật, vì nhu cầu, và với lòng kính trọng”. [5]