Nghệ thuật giúp con người gặp gỡ Thiên Chúa
WHĐ (02.09.2011) – Hôm thứ Tư 31-08, 5000 khách hành hương đã tham dự buổi tiếp kiến chung ở Castel Gandolfo với Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI. Trong bài giáo lý hằng tuần, Đức Thánh Cha kêu gọi tái khám phá ý nghĩa sâu xa nhất của nghệ thuật, diễn tả bằng nhiều dạng thức, nhưng đặc biệt vì đó là con đường của vẻ đẹp dẫn đến Thiên Chúa. Đồng thời ngài cũng chia sẻ những hồi ức cá nhân về việc nghệ thuật đã dẫn đưa ngài đến với Thiên Chúa như thế nào.
ĐTC nói: “Thời gian vừa qua tôi đã nhiều lần nhắc đến việc mọi Kitô hữu cần phải tìm ra thời gian dành cho Thiên Chúa, để cầu nguyện, giữa những bộn bề của cuộc sống hằng ngày. Chính Chúa cho chúng ta nhiều cơ hội để nhớ đến Ngài. Hôm nay tôi xin nói ngắn gọn về một trong những phương tiện có thể đưa chúng ta đến với Thiên Chúa và cũng có thể giúp chúng ta gặp gỡ Ngài: đó là con đường thể hiện nghệ thuật, một phần của “con đường của Vẻ Đẹp”, mà nhiều lần tôi đã nói đến và con người ngày nay cần phục hồi ý nghĩa sâu xa nhất của nó”.
Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI nói tiếp: “Có lẽ đôi khi, trước một tác phẩm điêu khắc, một bức tranh, một vài câu thơ hay một bài hát, anh chị em đã có một cảm nghiệm sâu xa, một cảm thức hân hoan, nghĩa là, anh chị em nhận ra rằng trước mặt mình không phải chỉ là vật chất, một khối đá bằng cẩm thạch hay bằng đồng, một khung vải vẽ sơn, một dãy mẫu tự hoặc một mớ âm thanh, nhưng là điều gì đó lớn hơn, điều gì đó nói được, chạm được vào trái tim, nhắn gửi một sứ điệp, hay nâng cao tâm hồn. Các công trình nghệ thuật là kết quả của sự sáng tạo của con người, đặt câu hỏi về thực tại hữu hình, cố gắng khám phá ý nghĩa sâu xa của nó và truyền thông ý nghĩa ấy qua ngôn ngữ của hình dạng, màu sắc, âm thanh. Nói ngắn gọn, tác phẩm nghệ thuật là một cánh cửa mở vào vô hạn, mở mắt tâm hồn và trái tim”.
ĐTC nói thêm: “Tuy nhiên, có những diễn tả nghệ thuật là con đường thực sự dẫn đến Thiên Chúa là Vẻ Đẹp tối cao, thực sự giúp nuôi dưỡng mối tương quan của chúng ta với Người trong kinh nguyện. Đây là những tác phẩm được sinh ra từ đức tin và diễn tả đức tin. Ví dụ như khi chúng ta đến thăm một nhà thờ kiểu gothic, chúng ta trầm trồ trước các đường thẳng vút lên trời và hướng tầm mắt và linh hồn của chúng ta lên cao, đồng thời chúng ta lại cảm thấy mình nhỏ bé, và khao khát điều viên mãn... Hoặc khi chúng ta bước vào một nhà thờ kiểu roman: tự nhiên chúng ta được thôi thúc hồi tâm cầu nguyện. Chúng ta cảm thấy như thể đức tin của bao thế hệ đọng lại nơi những tòa nhà tráng lệ này. Hoặc, khi chúng ta nghe một bài thánh nhạc làm rung động trái tim, tâm hồn chúng ta rộng mở và giúp chúng ta hướng về Chúa”.
“Một lần nữa, tôi lại nhớ đến buổi hòa nhạc của Johann Sebastian Bach, tại Munich, do Leonard Bernstein chỉ huy. Khi bài cuối cùng kết thúc, một bản Cantate, tôi cảm thấy –không phải bằng lý luận, mà bằng con tim–, rằng những gì tôi vừa nghe đã thông truyền cho tôi sự thật, sự thật đức tin về nhà soạn nhạc vĩ đại và điều ấy thôi thúc tôi ca ngợi và tạ ơn Chúa. Bên cạnh tôi là Đức giám mục của Munich thuộc Giáo Hội Luther, và bất giác, tôi nói với ngài, ai nghe bài này sẽ thấy rằng đức tin là có thật và cái đẹp lại diễn tả sự hiện diện của sự thật về Thiên Chúa một cách không thể cưỡng lại được”.
Sau đó Đức giáo hoàng nói về các nghệ sĩ đã chạm vào cuộc sống của chúng ta như thế nào: “Biết bao lần những bức tranh hoặc bích họa, là hoa trái đức tin của các nghệ sĩ, trong nhiều hình thức, sắc màu và ánh sáng, đã thúc giục chúng ta suy nghĩ về Thiên Chúa và nuôi dưỡng trong chúng ta ước muốn múc lấy từ nguồn mạch của mọi vẻ đẹp. Điều mà nghệ sĩ vĩ đại Marc Chagall từng viết vẫn còn đúng, rằng qua bao thế kỷ người họa sĩ đã nhúng cây cọ của mình vào bảng mẫu tự đầy màu sắc, là quyển Kinh Thánh.
Như thế, biết bao lần những diễn tả nghệ thuật là dịp nhắc nhở chúng ta về Thiên Chúa, giúp chúng ta cầu nguyện hay hoán cải tâm hồn! Vào năm 1886, Paul Claudel, một nhà thơ, nhà viết kịch, nhà ngoại giao Pháp, đang khi nghe hát bài Magnificat trong lễ Giáng sinh ở Vương cung thánh đường Đức Bà Paris, đã cảm nhận Thiên Chúa đang hiện diện. Ông đã không bước vào nhà thờ do đức tin thúc đẩy, nhưng để tìm kiếm các lập luận phản bác các Kitô hữu. Thay vì thế, ân sủng của Thiên Chúa lại tác động tâm hồn ông”.
Đức Thánh Cha kết luận: “Tôi mời anh chị em tái khám phá tầm quan trọng của con đường cầu nguyện này, đối với mối tương quan sống động của chúng ta với Thiên Chúa. Các thành phố và thị trấn trên khắp thế giới đều bảo tồn các công trình nghệ thuật thể hiện đức tin và nhắc nhở chúng ta về mối tương quan của chúng ta với Thiên Chúa. Đi xem các nơi trưng bày nghệ thuật không chỉ là một dịp làm giàu về mặt văn hóa, nhưng trên hết có thể còn là một thời điểm ân sủng, khuyến khích chúng ta củng cố mối tương quan và đối thoại của mình với Chúa, dừng lại và chiêm ngưỡng, đi từ thực tại đơn giản bên ngoài đến một thực tại sâu sắc hơn, đến vẻ đẹp đánh động chúng ta, gần như khiến chúng ta bị thương trong nội tâm và mời gọi chúng ta hướng về Thiên Chúa”.
Và sau đó ĐTC chào đón những người hành hương nói tiếng Anh: “Tôi vui mừng chào đón các người hành hương và du khách nói tiếng Anh ở đây hôm nay, đặc biệt là những người từ Scotland và Malta. Hôm nay chúng ta suy niệm về sự cần thiết đến với Chúa qua kinh nghiệm và sự thưởng lãm vẻ đẹp nghệ thuật. Nghệ thuật có khả năng làm cho nhu cầu muốn vượt ra khỏi những gì chúng ta nhìn thấy trở thành hiện thực và điều đó cho thấy chúng ta đang khao khát vẻ đẹp vô hạn là Thiên Chúa.
Anh chị em thân mến, tôi mời anh chị em mở lòng ra cho cái đẹp và để cái đẹp thúc đẩy anh chị em cầu nguyện và ca ngợi Chúa. Xin Thiên Chúa toàn năng chúc lành cho tất cả anh chị em!”
(Vatican Radio, 31-08-2011)
Huy Hoàng
Đức Giê-su hỏi: “Anh muốn tôi làm gì cho
anh?” Anh ta đáp: “Lạy Ngài, xin cho tôi nhìn thấy được.” (Lc 18,41)
Đức Giê-su lớn tiếng nói rằng: “Các ông
biết tôi xuất thân từ đâu ư? Tôi đâu có tự mình mà đến. Đấng đã sai tôi là Đấng
chân thật. Các ông đã không biết Người. Còn tôi, tôi biết Người, bởi vì tôi từ
nơi Người mà đến, và chính Người đã sai tôi.” (Ga 7,28-29)
Đức
Giê-su tuyên bố: “Cho đến nay, Cha tôi vẫn làm việc, thì tôi cũng làm việc.”
Bởi vậy, người Do-thái lại càng tìm cách giết Đức Giê-su, vì không những Ngài
phá luật sa-bát, lại còn nói Thiên Chúa là Cha của mình. (Ga 5,17-18)
