Hành-trình vô-thần của
Karl Marx
khi còn
thanh-niên qua những sách
đọc tham-khảo về tôn-giáo (tt)
đọc tham-khảo về tôn-giáo (tt)
Marx đọc các triết gia thời cận đại
Đạo Thiên-Chúa từ Tiểu-Á truyền vào đế-quốc
Rôma vào lúc mà các triết-gia trong mấy thế-kỷ đã phê-bình và phi-bác tôn-giáo
của quần-chúng, và cũng vào lúc mà hoàng-đế Rôma cho mình là thần-linh Ạ. Như
đã nói trên đây, Marx đã tìm thấy trong sách vở các triết-gia đó nhiều chứng-lý
biện-hộ cho lập-trường vô-thần, phủ nhận các thần-linh của hệ-thống đa thần.
Nhưng vấn-đề là đạo Do-thái và đạo
Thiên-Chúa cũng chống lại tôn-giáo cổ-truyền ở mấy điểm quan-trọng: trước hết,
các sự-vật và các mãnh-lực trong thiên-nhiên đều không phải là thần-thiêng, sau
đó thì các vua chúa cũng không phải là thần-linh, không phải là thiên-tử, và
sau cùng thì các sinh-lực phồn-thực cũng không phải là thần-linh. Cho nên
quan-niệm về Đức Chúa của hai tôn-giáo đó khác hẳn quan-niệm thông-thường về thần-linh.