(480 -
547)
Thánh Bênêditô đã trước
tác một bộ luật dòng ảnh hưởng rất lớn trong đời sống tu trì của Giáo hội. Mọi hoạt động của thánh nhân đều nhằm thi ân.
Người ta còn kể lại nhiều phép lạ Ngài đã thực hiện.
Thánh Bênêditô, tổ phụ
các dòng tu bên tây phương, sinh khoảng năm 480 tại Nursia. Hai nguồn chính về
cuộc đời thánh Bênêđitô là cuốn Dialogne (đối thoại) của thánh Grêgôriô Cả và
cuốn qui luật của chính thánh nhân. Cuốn Dialogne thâu thập các phép lạ được
coi là do thánh nhân thực hiện. Giá trị của các phép lạ này tùy theo thẩm quan
và theo cách thức phê phán của mỗi người, nhưng cung ứng cho chúng ta những sự
kiện quí giá. Cha mẹ Ngài có lẽ thuộc vào hàng quí tộc ở miền quê. Ngài lớn lên
tại gia đình. Năm 14 tuổi, Ngài được gửi tới Roma để bổ túc việc học hành. Các
độc giả ngày nay có thể ngạc nhiên khi thấy có chị vú nuôi Cyrilla của Ngài đi
theo.
Sự suy đồi của Roma làm
cho người thiếu niên nhà quê này khiếp sợ. Dầu có vú nuôi đi theo, thánh nhân
trốn khỏi kinh thành hai hay ba năm sau đó. Ngài biết rằng: Thiên Chúa muốn gọi
mình sống đời tu trì. Cùng với vài người đạo đức, Ngài lưu lại ít lâu ở Enfide,
cách Roma 35 dặm. Sau đó một mình lên đường, Ngài tìm sống đời ẩn dật tu trì. Tại
Subianô, Ngài gặp một ẩn sĩ tên là Rômanô, vị ẩn sĩ hỏi:
- Bạn ơi, bạn đi đâu vậy?
- Tôi trốn thế gian và đi
tìm cô tịch.
Rômanô khen ngợi ý định
đạo đức của thánh nhân, khuyên Ngài hãy kiên trì và ban cho những lời khuyên nhủ
quí báu. Thầy cho Ngài một bộ áo nhà tu, là một tấm da cừu và chỉ cho Ngài một
cái hang. Nhận bộ áo nhà tu, Bênêditô lần mò tới cái hang ở giữa triền dốc
Montê Calvô. Ngài đã giam mình ở đó 3 năm, thinh lặng cầu nguyện và ăn chay hãm
mình. Thực phẩm Ngài dùng là rễ cây và ít mẩu bánh thầy Romanô gởi tới bằng một
cái thúng cột giây thả xuống.
Quỉ dữ tức giận vì các
nhân đức của thầy dòng trẻ tuổi. Chúng dùng nhiều chước cám dỗ để lôi kéo Ngài
bỏ sa mạc trở về thế gian. Ngài thường làm dấu thánh giá để xua đuổi các cơn
cám dỗ. Một lần kia bị cám dỗ nghịch với đức trong sạch, Ngài liền cởi áo và
lăn mình vào bụi gai đến chảy máu ra. Từ đó tư tưởng xấu hoàn toàn bị đè nén và
không còn khuấy khuất Ngài nữa.
Tuy nhiên, các mục đồng
đã khám phá ra Ngài và danh thơm nhân đức của Ngài đã lan rộng. Một tu viện gần
đó mời Ngài về làm bề trên. Nhưng khi muốn chỉnh đốn những lạm dụng và muốn áp
dụng một qui luật, Ngài đã bị một số thầy dòng bực tức khó chịu. Họ còn đi đến
quyết định hãm hại Ngài nữa. Đến bữa ăn thánh Bênêditô làm dấu thánh giá trên
chén rượu như thói quen, chén liền vỡ tan. Ngài nói với họ:
- Xin Chúa tha thứ cho
các anh. Tại sao các anh làm như vậy? Tôi đã chẳng nói với các anh rằng: chúng
ta không thể sống chung được với nhau là gì? Vậy các anh hãy đi tìm một bề trên
khác hợp ý các anh hơn.
Rồi thánh nhân tìm lại
cô tịch để sống thân mật một mình với Thiên Chúa. Dầu vậy danh tiếng của thánh
nhân lan rộng tới Roma. Ngài không thể sống cô độc một mình được nữa. Nhiều người
tìm đến xin làm môn đệ Ngài. Tiếp nhận họ, Ngài đã phải thiết lập 12 tu viện nhỏ.
Có những gia đình quí phái mang con đến gởi thánh nhân. Chúng ta phải kể đến
trong số này hai thiếu niên Placidê và Maurô là những người sau này đã trở nên
các vị thánh.
Nhân đức các phép lạ của
thày dòng cao cả này đã gây nên nỗi ghen tức và cả đến việc vu oan nữa. Thánh
Grêgôriô cho chúng ta biết rằng: vì bị một linh mục ghen ghét xua đuổi,
Bênêditô phải dời bỏ Subianô. Thi sĩ Marcô lại nói rằng: Ngài đã được Chúa gọi
đến Cassinô. Dầu sự thực có thế nào đi nữa, thì vào khoảng giữa năm 520 và 530,
thánh Bênêditô cùng với vài người bạn đã rời bỏ Subiacô tới Cassinô. Trên núi
Cassinô có một ngôi đền cổ và một cánh rừng dâng kính thần Apollô. Ngài rao giảng
Tin Mừng cho dân cư vùng này và phá rừng khai hoang. Sau khi triệt hạ ngôi đền
cổ, Ngài đã thiết lập hai nhà nguyện kính thánh Gioan tẩy giả và thánh Martinô.
Đó là nguồn gốc của tu viện nổi danh Montê Cassinô.
Thánh Bênêditô đã sống
tại đây cho tới hết đời. Cũng tại đây, Ngài đã trước tác một bộ luật dòng ảnh
hưởng rất lớn trong đời sống tu trì của Giáo hội. Theo luật sống này, một ngày
của tu sĩ được phân phối cho ba hoạt động chính là cầu nguyện, học hành và lao
động.
Mọi hoạt động của thánh
nhân đều nhằm thi ân. Người ta còn kể lại nhiều phép lạ Ngài đã thực hiện. Chẳng
hạn như Ngài chữa cho nhiều người phong hủi, trừ quỉ và làm cho nhiều người chết
sống lại, Ngài còn được ơn thấu suốt bí mật tâm hồn và bí mật về tương lai.
Chúng ta ghi lại giai thoại về cuộc tiếp xúc giữa thánh nhân với vua Totila.
Nhà vua muốn kiểm chứng tin đồn rằng: thánh nhân biết được những điều bí mật.
Ông cho biết mình sẽ đến thăm thánh nhân. Nhưng thay vì đích thân đến, ông lại
sai một viên chức tên là Riggon, ăn mặc như nhà vua và có đoàn tùy tùng đông đảo.
Thánh nhân vẫn ngồi khi thấy ông tới và nói với ông:
- Con ơi! Cởi áo ra đi.
Nó không phải là của con,
Đến luợt Tôtila, ông đến
thăm người của Chúa, ông quỳ mọp dưới chân thánh nhân, nhưng đã ngạc nhiên khi
nghe Ngài nói:
- Hãy giảm bớt những bất
công đi, bởi vì ông đã gây quá nhiều sự dữ. Ông sẽ tiến vào Roma, cai trị trong
chín năm. Năm thứ 10 ông sẽ từ trần.
Lời tiên báo của thánh
nhân đã được thể hiện đầy đủ. Ngài còn cho biết rằng tu viện Monte Cassinô sẽ bị
tàn phá. Lời tiên báo này cũng đã xảy ra. Năm 590, tu viện bị người Combarde cướp
phá. Năm 1943, bọn đồng minh tàn phá dữ dội tu viện.
Thánh nhân tiếp tục làm
nhiều phép lạ, do lòng bác ái thúc đẩy. Vào cuối đời, Ngài được thị kiến, thấy
địa cầu chói sáng và linh hồn của thánh Germain được các thiên thần đưa về trời.
Ngài cũng đã thấy linh
hồn của em mình là thánh nữ Scolastica về trời như vậy. Bốn mươi ngày sau cái
chết của người em gái thánh nhân cho biết về cái chết của em mình. Sau khi đào
mộ cho mình, thứ bảy ngày 21 tháng 3 năm 543 Ngài từ trần như lời loan báo trước.