BÁO ĐỀN ÂN OÁN
"Nếu anh em
yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả những người
thu thuế cũng chẳng làm như thế sao?” (Mt 5,46)
Hàn Tín, người đời Hán Cao Tổ, thuở hàn vi
phải đi câu cá đổi gạo ăn. Thế mà có những lúc không đủ ăn, nên được bà lão thợ
giặt gọi về cho ăn cơm. Vào thời đó, đi đâu Hàn Tín thường mang thanh gươm kè
kè bên mình.
Một hôm, một tên đồ tể tên Ác Thiểu muốn hạ
nhục Hàn Tín, chận đường thách:
-
Chú thường mang gươm, chả biết đề làm gì. Bây giờ
tôi không cho chú đi. Chú có gan thì sẵn có gươm đó, hãy chém tôi mà đi, bằng
không thì phải lòn trôn tôi mà qua.
Hàn Tín chẳng chút do dự, lòn trôn tên hạ
tiện đó mà đi, tự nhủ: "Giết thằng
này thì được rồi, nhưng mà phải lấy mạng mình đổi mạng nó, thì không đáng tí
nào.”
Rồi không những không thèm trả thù tên đồ tể
mất dạy ngày xưa, lại phong cho hắn chức Trung úy. Ác Thiểu rất ngạc nhiên,
khúm núm nói:
-
Lúc trước tôi ngu lậu thô bỉ, đã dại dột xúc phạm
oai nghiêm của ngài, nay tội ấy được tha chết là may, còn dám mong đâu được ban
chức tước?
Hàn Tín ôn tồn bảo:
-
Ta chẳng phải là kẻ tiểu nhân hay cố chấp, đem
lòng cừu hận. Hành động của ngươi ngày xưa tuy quá đáng, nhưng cũng là bài học
luyện chí cho ta. Vậy nhà ngươi chớ tị hiềm mà hãy nhận chức ta ban.
Lối báo đền ân oán của Hàn Tín thật là hay. Hay vì hướng
thượng, hay vì nhìn ra điều tốt trong điều xấu. Chính vì thế, với người ân thì Hàn
Tín ban thưởng vì cảm chữ tình chữ nghĩa; còn với người oán cũng vẫn ban thưởng
vì nhờ người đó mà mình nên người, ”ngọc bất trác bất thành khí.”
Hơn nữa, khi trả thù mình chẳng được gì mà lại lấy chuốc
oán hận, còn tha thứ thì có ngay một người bạn trọn tình vẹn nghĩa với mình. Thật
là cái khôn của bậc quân tử!
H.G Bohn nói: "Lối
trả thù cao thượng nhất là tha thứ.”
John Ray cũng nói: "Quên
đi một lỗi lầm là một sự phục thù lương hảo nhất.”
Lời Chúa dạy: "Vì
nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay cả
những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em
mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng
làm như thế sao? Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng
hoàn thiện.” (Mt 5,46-48)