Ăn cơm mới, nói chuyện cũ:
ĐỒ
ĂN – THỨC UỐNG
Vấn đề dinh dưỡng,
không thể nào nhớ nổi các chi tiết lẻ-tẻ, ta nên theo nguyên tắc là ăn uống gì
cũng chừng mực, trừ phi là mình có bệnh thì phải theo chế độ của bác sĩ chỉ dẫn...
Bơ và
margarine
Chuyện cũ: Có một thời người ta ca tụng margarine, vì margarine
có nguồn gốc thực vật nên không có cholesterol và ít chất béo bão hòa hơn là
bơ. Sau đó lại thấy là cũng phải coi chừng margarine vì chất dầu trong
margarine có nhiều thứ chất béo gọi là “trans” (transfat), cũng có hại cho tim
mạch như chất béo bão hòa.
Chuyện mới: Có một số margarine mới được tung ra thị trường gần
đây, không có chất béo trans. Thí dụ như margarine làm bằng dầu canola. Hoặc là
những thứ margarine lỏng, margarine “diet” trong đó chất béo trans được giảm đi
nhiều. Ngoài ra cũng có những margarine mới, như Benecol, Take Control ăn vào
có thể giảm cholesterol phần nào. Nếu chỉ lâu-lâu dùng chút đỉnh, thì thật ra
cũng không cần chọn lựa gì nhiều, bơ hay margarine đều được cả.
Vấn đề muối
Chuyện cũ: Ăn mặn thì sẽ bị cao huyết áp.
Chuyện mới: Không phải cứ ăn mặn thì huyết áp bị cao. Chỉ có những
người do yếu tố di truyền hay nguyên do nào khác mà nhạy cảm với muối, thì mới
cần kiêng mặn.
Tuy nhiên, về thực tế,
không biết được ai là người nhạy cảm, ai không, và huyết áp có cao lên thì cũng
bị từ từ không thấy được ngay, cho nên tốt hơn hết là đừng nên ăn mặn quá.
Ngoài những món mặn, như đồ ăn kho, những thực phẩm bán sẵn như đồ hộp, xúc
xích, chips... thường có rất nhiều muối. Ngoài ra, ăn nhiều muối cũng có thể
làm cho xương bị xốp.
Đậu nành
Chuyện cũ: Đậu nành là một thứ ngũ cốc không có gì đặc sắc.
Chuyện mới: Đậu nành và những chế phẩm làm từ đậu nành như tàu hũ,
sữa đậu nành không những làm cho cholesterol giảm bớt, mà còn có thể làm đỡ bị
ung thư. Nếu bạn ăn uống theo chế độ, ít cholesterol, ít chất béọ lại thêm chừng
25 grams chất đạm từ đậu nành thì sẽ giảm thiểu được rủi ro bị bệnh nghẹt động
mạch vành sinh đứng tim.
Tuy nhiên, đậu nành,
cũng như những rau cỏ khác (và tất cả thực phẩm khác), là một hợp thể phức tạp
của nhiều chất. Cho nên ăn có chừng mực vẫn là điều quan trọng.
Ăn bắp
Chuyện cũ: Ăn bắp không tốt bằng ăn cơm hay bánh mì.
Chuyện mới: Bắp là một thứ ngũ cốc cũng tốt không kém gì các loại
gọi là “whole grain” khác. Bắp vàng có chứa nhiều chất tiền phẩm của sinh tố A,
nhóm carotenoid, làm cho “sáng mắt.” Tuy nhiên cũng nên nhớ là sinh tố A nhiều
quá mức lại có hại. Bắp màu trắng thì không được tốt như bắp vàng.
Cà chua
Chuyện cũ: Cà chua có nhiều sinh tố C, nhưng phải là cà chua tươi
mới được.
Chuyện mới: Đúng là cà chua có nhiều sinh tố C, và càng tươi thì
sinh tố càng nhiều. Nhưng ngoài sinh tố C, cà chua còn có một chất gọi là
lycopene. Chất này có thể phòng ngừa bệnh ung thư tiền liệt tuyến. Có điều đặc
biệt là cà chua đã chế biến (như xốt cà) thì chất lycopene lại dễ hấp thụ vào
cơ thể hơn.
Tôm, Cua, cá Mực...
Chuyện cũ: Tôm có nhiều cholesterol, không nên ăn!
Chuyện mới: Đúng là tôm và mực có nhiều cholesterol nhất so với
nghêu, sò, hến. Một nửa pound tôm có khoảng 300-mg cholesterol, là mức tối đa
cho một ngày. Nhưng tôm lại rất ít chất béo bão hòa, là thứ làm hại tim nhiều
hơn là cholesterol. Ngoài ra, tôm cũng có chất béo omega-3 là thứ chất béo giúp
cho đỡ bị nghẹt tim. Như vậy thì ăn vừa phải là tốt hơn cả.
Cũng nên ghi thêm là
tôm, cua (kể cả tôm hùm), scallop, nghêu, sò, chem chép... có ít cholesterol
hơn là thịt bò.
Cà-phê và trà
Chuyện cũ: Uống cà phê có hại. Có người nói uống trà bị xốp
xương.
Chuyện mới: Càphê là thứ đồ uống được nghiên cứu kỹ càng nhất trên
thế giới. Các kết quả cho thấy là càphê, cũng như chất caffeine trong các thực
phẩm khác, không làm hại tim, không sinh ung thư, không làm loét bao tử.
Có một số người uống
nhiều quá thì cảm thấy bứt rứt, nhưng nói chung thì uống vừa phải không có hại
gì nếu không sẵn có bệnh như bệnh loạn nhịp tim. Nếu đang uống càphê nhiều đều-đều
mà muốn thôi, thì đừng ngưng ngang, mà phải bớt từ-từ trong nhiều ngày để tránh
khỏi bị nhức đầu.
Trà có chất “kháng
oxyt hóa” (antioxidant), nên có thể giảm thiểu rủi ro bị ung thư. Ngoài ra, trà
cũng làm cho đỡ nghẹt mạch máu vì cholesterol. Trà không làm xốp xương. Dĩ
nhiên là những thứ lá lẻo linh tinh gọi là “herb tea” vì không phải là trà, nên
không kể .
Tin vui cho
người mê Sô-cô-la
Chuyện cũ: Sô-cô-la có hại, nhiều Calori lắm, đừng ăn!
Chuyện mới: Đúng là Sôcôla có nhiều Calori. Nhưng Sôcôla cũng như
trà, có nhiều chất kháng oxyt hóa.
Ngoài ra có một cuộc
khảo sát đại quy mô, cho thấy là trong số những người bình thường có hoạt động
thể dục thể thao, thì nhóm người có ăn mỗi tháng vài phong Sôcôla sống lâu hơn
nhóm người không ăn Sôcôla. Lý do thì không hiểu tại sao. Cuộc khảo sát chưa kết
thúc...
Cam, Chanh, Bưởi
Chuyện cũ: Các trái cây này có nhiều sinh tố C.
Chuyện mới: Vẫn đúng vậy. Nhưng ngoài ra, cam, chanh, bưởi còn có
nhiều chất giúp cho đỡ bị ung thư và trúng gió.
Màu sắc của
rau quả
Chuyện cũ: Không để ý đến màu sắc.
Chuyện mới: Những loại rau và trái cây đậm màu, thường có nhiều
sinh tố và chất khoáng hơn. Thí dụ như nho đỏ, dâu, mận “Đà Lạt,” cam, cà rốt,
rau dền, rau cải xanh, củ cải đỏ, v.v. Ngoài ra, chất màu của thực vật còn có
thể phòng ngừa nhiều bệnh kinh niên, kể cả ung thư, vì có nhiều chất kháng oxyt
hóa.
Trái Bơ
Chuyện cũ: Ngày xưa người ta, cả giới y khoa, cũng cho là trái bơ
nó nhiều chất béo lắm, nên nó còn có nickname là "butter pear" nữa. Một
trái trung bình có 30-grs chất béo, tương đương với một cái hambuger to, và vì
thế các vị "chuyên môn" thường khuyên mình nên hạn chế ăn uống thứ
trái cây này.
Chuyện mới: Nhưng gần đây, các nhà nghiên cứu khám phá ra rằng, hầu
hết chất béo từ trái bơ thuộc loại "monounsaturated", lại là tốt cho
mình. Tốt vì nó có thể làm giảm mức độ cholesterol. Vì thế chính phủ Mỹ khuyên
nên ăn trái (bơ) này.
Cụ thể hơn, trong một
cuộc thử nghiệm năm 1996: 45 người đã ăn trái bơ mỗi ngày trong một tuần. Kết
quả là họ đã thấy cholesterol ở những người này giảm trung bình khoảng 17%. Tưởng
cũng nên nói thêm một tí rằng cholesterol của mình nó gồm :
- LDL (low density
lipoprotein, hoặc "bad fat") và triglycerides, có thể gây hoặc làm trầm
trọng hơn những chứng bịnh tim!
- HDL (high density
lipoprotein, hay "good fat" levels), có thể làm giảm bớt nguy cơ bệnh
tim.
Số 45 người sau một tuần
"thí nghiệm", số LDL của họ xuống và HDL lên.
Họ tìm thấy trái bơ có
nhiều beta-sitosterol, một chất natural có thể làm giảm nhiều số lượng
cholesterol trong máu.
Nói vậy, nhưng người
ta cũng khuyên mình nên ăn có chừng mực, vì nó nhiều calories hơn nhiều trái
cây khác.
Tóm lại:
Vấn đề dinh dưỡng,
không thể nào nhớ nổi các chi tiết lẻ-tẻ, ta nên theo nguyên tắc là ăn uống gì
cũng chừng mực, trừ phi là mình có bệnh thì phải theo chế độ của bác sĩ chỉ dẫn...