VÀI ĐIỂM DẪN NHẬP
1/ Thời gian xuất hiện TĐCV:
1. Nếu Luca có ý miêu tả vụ án Phaolô, ông sẽ chờ vụ án kết thúc. Nhưng không phải thế, mục đích của Luca là: Tin Mừng đã rao giảng cho đến tận cùng trái đất. Theo quan niệm thời ấy, Rô-ma là tận cùng, là rốn của trái đất.
2. Công vụ viết sau Phúc âm III: x. TĐCV 1,1 ; Lc 1,1-4
Theo các nhà chú giải, thời gian viết một tác phẩm khoảng 10 năm. Vậy nếu Phúc âm Lc viết khoảng năm 70, thì TĐCV có lẽ vào khoảng năm 80.
2/ Ai soạn TĐCV ? Có phải Luca viết ?
1. So sánh 2 đoạn khai từ của Lc và Cv có thể cho rằng cả hai do một người viết. Nhưng lý do này không chắc vì có thể 2 đoạn này được thêm vào sau này.
2. Xét về văn chương: Lc và Cv có nhiều tương đồng.
* Có thể là của Luca dựa vào những điểm sau:
1. Từ ngữ “chúng tôi”: bạn đồng hành của Phaolô.
2. Tác phẩm ưu tiên những hoạt động của Phaolô.
3. Trong Cv và Lc có những tư tưởng nhất trí quan trọng với tư tưởng Phaolô trong các thư.
Luca hội đủ điều kiện của một người bạn đồng hành ấy. Hơn nữa, có những chi tiết rõ ràng về bệnh tật: Cl 4,14; Plm 24.
* Tuy nhiên cũng có một lập trường khác không đồng ý hẳn với lập trường coi Luca là tác giả TĐCV.
1. Một số điểm quan trọng không nhất trí với Phaolô: (chức vụ tông đồ, vai trò của Mô-sê) (Phaolô hạ giá Mô-sê, đề cao đức tin).
2. Một số điểm yên lặng gây thắc mắc: vấn đề lương dân (Luca không nói đến cơn khủng hoảng “Galate” (Gl 2,1-10).
3/ Công Vụ được viết như thế nào ? Có phải một nhật ký ?
1. Đây không phải một thiên phóng sự.
2. Cũng không phải một tập hồi ký. (Vì có nhiều biến cố Luca không chứng kiến, phải dựa vào ký ức của những người khác như Phaolô, Barnabê; hoặc dựa vào những hồ sơ của các giáo đoàn, của công đồng Giê-ru-sa-lem).
4/ Để chuẩn bị cho việc học hiểu sách TĐCV, ta hãy đọc một lượt TĐCV, bỏ qua chủ đề và chú thích để có cái nhìn tổng quát và gợi lên những vấn nạn:
1. Những bài giảng: có phải ký ức của Phaolô – Phêrô ?
2. X. Lc 1,1-4: cách thức làm việc của Luca .
Vinc. Lâm Văn Chí (sưu tầm)