Có đến ba
lần bắt đạo cực kỳ khủng khiếp trong thế kỷ 19. Kể từ năm 1820, trong sáu thập
niên, có khoảng 100,000 đến 300,000 người Công Giáo đã bị giết hoặc bị đầy ải.
Thánh Anrê Dũng Lạc là một trong 117 vị tử đạo ở
Việt Nam trong những năm từ 1820 đến 1862. Các ngài được phong chân phước làm bốn
đợt, từ 1900 đến 1951. Sau cùng, các ngài được Ðức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II
phong thánh vào năm 1988.
Kitô Giáo được người Bồ Ðào Nha đưa vào Việt Nam
qua ba triều đại. Vào năm 1615, các linh mục dòng Tên mở khu hội truyền giáo đầu
tiên ở Ðà Nẵng. Ở đây các cha coi sóc các người Công Giáo Nhật Bản bị tống ra
khỏi nước.
Vua chúa thời ấy cấm các nhà truyền giáo ngoại
quốc không được du nhập vào Việt Nam và họ dụ dỗ người Việt chối đạo bằng cách
bước qua thập giá. Giống như thời kỳ cấm đạo ở bên Anh, các linh mục ở Việt Nam
cũng phải trốn tránh trong nhà của giáo dân.
Có đến ba lần bắt đạo cực kỳ khủng khiếp trong
thế kỷ 19. Kể từ năm 1820, trong sáu thập niên, có khoảng 100,000 đến 300,000
người Công Giáo đã bị giết hoặc bị đầy ải. Trong đợt bách hại đầu tiên các nhà
truyền giáo ngoại quốc gồm các linh mục của Tu Hội Thừa Sai Ba Lê, cũng như các
linh mục Ða Minh người Tây Ban Nha và các người dòng ba.
Vào năm 1847 xảy ra cuộc bách hại lần thứ hai,
khi nhà vua nghi ngờ các vị thừa sai và giáo dân Việt Nam đồng loã với lực lượng
phản loạn để giết các con trai của vua.
Các vị tử đạo sau cùng là 17 giáo dân, trong đó
có một em 9 tuổi, được tử đạo năm 1862. Chính năm đó một hiệp ước được Việt Nam
ký kết với Pháp nhằm đảm bảo sự tự do tôn giáo cho người dân, nhưng hiệp ước đó
không được tôn trọng.
Vào năm 1954, có khoảng một triệu rưỡi người
Công Giáo - khoảng bảy phần trăm dân số - sống ở miền Bắc. Người Phật Giáo chiếm khoảng
60 phần trăm dân số. Vì sự tàn ác của chế độ cộng sản, 670,000 người Công Giáo
đã từ bỏ đất đai, nhà cửa và tài sản để di cư vào miền Nam. Sau cuộc chiến Việt
Nam, vào năm 1975 cộng sản đã làm chủ toàn thể lãnh thổ quốc gia này.
Lời Bàn
Lịch sử tử đạo của dân tộc Việt giúp cho những
ai chỉ biết đến Việt Nam qua cuộc chiến giữa tự do và cộng sản thấy rằng, ngay
tự xa xưa, thập giá đã là một phần của đời sống người Việt. Trong khi lý do của
sự can thiệp hoặc bỏ rơi của Hoa Kỳ vào vấn đề Việt Nam chưa được giải đáp thỏa
đáng, thì chính đức tin Kitô Giáo từng ăn sâu vào lòng đất Việt đã chứng tỏ sự
can trường hơn bất cứ sức lực nào muốn tiêu diệt đức tin ấy.
Lời Trích
"Giáo Hội Việt Nam thì sống động và đầy
sinh lực, với nhiều giám mục trung tín và hăng hái, và nhiều giáo dân tận tụy
và can đảm. Giáo Hội Việt Nam đang sống phúc âm trong một hoàn cảnh khó khăn và
phức tạp với một sức mạnh đáng kể" (nhận định của ba vị tổng giám mục Hoa
Kỳ sau chuyến thăm viếng Việt Nam vào tháng Giêng 1989).
Suy niệm hạnh thánh Anrê Dũng Lạc và Các Bạn
(Lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ)
(Lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ)