NGÀY 21 THÁNG 9
THÁNH MATTHEU, TÔNG
ĐỒ
Lễ Kính
BÀI ĐỌC: Ep 4, 1-7. 11-13
1 Thưa anh em, tôi là
người đang bị tù vì Chúa, tôi khuyên nhủ anh em hãy sống cho xứng với ơn kêu
gọi mà Thiên Chúa đã ban cho anh em. 2 Anh em hãy ăn ở thật khiêm
tốn, hiền từ và nhẫn nại; hãy lấy tình bác ái mà chịu đựng lẫn nhau. 3
Anh em hãy thiết tha duy trì sự hiệp nhất mà Thần Khí đem lại, bằng cách ăn ở
thuận hoà gắn bó với nhau. 4 Chỉ có một thân thể, một Thần Khí, cũng
như anh em đã được kêu gọi để chia sẻ cùng một niềm hy vọng. 5 Chỉ
có một Chúa, một niềm tin, một phép rửa. 6 Chỉ có một Thiên Chúa,
Cha của mọi người, Đấng ngự trên mọi người, qua mọi người và trong mọi người.
7 Nhưng mỗi người
chúng ta đã nhận được ân sủng tuỳ theo mức độ Đức Ki-tô ban cho. 8
Vì thế, có lời Kinh Thánh nói: Người đã lên cao, dẫn theo một đám tù; Người đã
ban ân huệ cho loài người.
ĐÁP CA: Tv 18A
Đ. Tiếng các ngài đã vang dội khắp hoàn cầu.
(x c 5a)
2 Trời xanh tường
thuật vinh quang Thiên Chúa,không trung loan báo việc tay Người làm. 3
Ngày qua mách bảo cho ngày tới,đêm này kể lại với đêm kia.
4 Chẳng một lời một
lẽ, chẳng nghe thấy âm thanh, 5ab mà tiếng vang đã dội khắp hoàn cầu
và thông điệp loan đi tới chân trời góc biển.
TUNG HÔ TIN MỪNG:
Hall. Hall Lạy Thiên Chúa, chúng con
xin ca ngợi hát mừng, tuyên xưng Ngài là Đức Chúa. Lạy Chúa, bậc Tông Đồ đồng
thanh ca ngợi Chúa. Hall.
TIN MỪNG: Mt 9, 9-139 Một
hôm, Đức Giê-su đi ngang qua trạm thu thuế, thì thấy một người tên là Mát-thêu
đang ngồi tại trạm. Người bảo ông: "Anh hãy theo tôi! " Ông đứng dậy
đi theo Người.
10 Khi Đức Giê-su đang dùng bữa tại nhà ông ấy, có
nhiều người thu thuế và tội lỗi kéo đến, cùng ăn với Người và các môn đệ. 11
Thấy vậy, những người Pha-ri-sêu nói với các môn đệ Người rằng: "Sao Thầy
các anh lại ăn uống với bọn thu thuế, và quân tội lỗi như vậy? "12
Nghe thấy thế, Đức Giê-su nói: "Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc,
người đau ốm mới cần. 13 Hãy về học cho biết ý nghĩa của câu này:
"Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế. Vì tôi không đến để kêu gọi người
công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi.”
ĐỂ LÀM
TÔNG ĐỒ CỦA ĐỨC KITÔ
Đức Giêsu không chỉ muốn chọn 12 người Do Thái làm Tông Đồ để
xây dựng Hội Thánh, mà Ngài còn muốn chọn muôn dân cùng chung tay góp sức làm
cho ơn cứu độ bao trùm cả thế giới (x Mt 28,10-20).
Để trở thành Tông Đồ của Đức Kitô, hôm nay Hội Thánh mời gọi
chúng ta chiêm ngưỡng và học hỏi ơn gọi làm Tông Đồ của ông Matthêu:
-
Ý thức về tội của mình.
-
Năng hiệp dâng Thánh Lễ.
-
Chọn việc tốt nhất.
I. Ý THỨC VỀ TỘI CỦA MÌNH.
Càng ý thức
mình là kẻ tội lỗi mà đi theo Chúa Giêsu thì càng làm vinh danh ngài. Đó là lý
do Đức Giêsu nói: "Tôi không đến để
kêu gọi người công chính, mà là những kẻ tội lỗi.” (Mt 9,13b: Tin Mừng).
Chúa
không kêu gọi người công chính là Ngài không kêu gọi người tự mãn vào việc tuân
giữ Lề Luật Môsê mà khinh dể người khác (x Lc 18,9), đến nỗi trở nên quyết liệt
chống đối Đức Giêsu, và không muốn cho ai theo Ngài (x Ga 7,47-48).
Trước mặt
Thiên Chúa không ai được kể là người công chính (x Tv 143/142,2). Đó là lý do
thánh Phaolô nhắc lại Lời Kinh Thánh: “Không
có ai công chính, một người cũng không. Hết thảy đều lầm lạc hư đốn cả lũ. Hành
thiện không còn có ai, một người cũng không” ( Tv 14/13,1-3 = Rm 3,10-12). Vì
lẽ đó mà “Luật lập ra cho loài người vô
luân, chứ không phải cho người được công chính trong Chúa Kitô” (1Tm 1,9). Nhưng
“ai đã được công chính trong Chúa Kitô,
thì phải là người ngao ngán cực phiền trước thói phóng đãng của lũ người phi
pháp” (2 Pr 2,7).
“Vi trùng phi pháp” xâm nhập linh hồn người ta,
duy chỉ có “Lương Y Giêsu” mới chữa lành (x Cv 4,12). Bởi thế Giêsu trả lời cho
kẻ chê trách Ngài đã dùng bữa với bọn thu thuế và quân tội lỗi: “Có
cần đến lương, hẳn không phải là người lành mạnh mà là kẻ đau ốm. đi mà học lời
này là gì: Ta chuộng nhân nghĩa chứ không phải là lễ tế.” (Mt 9,12-13a:
Tin Mừng).
Sở dĩ
người ta kết án ông Lêvi (Matthêu) làm nghề thu thuế là kẻ có tội vì hai lý do:
1.
Người thu thuế dễ lạm dụng quyền do đế quốc Roma cho: Thời ấy Roma
không trực tiếp đứng ra thu thuế người Do Thái, mà họ trao cho người địa phương
thầu. Người thu thuế chỉ cần nộp đủ số tiền thuế Roma đã quy định, nên họ dễ
dựa vào kẽ hở của Luật để tìm cách thu cao hơn mức thuế đã ấn định mà người dân
phải nộp. Đó là cách gian lận để làm giàu. Chính ông Giakêu cũng đã thú nhận tội
này với Đức Giêsu, qua việc ông xin đền gấp bốn đối với những ai ông đã làm
thiệt hại (x Lc 19,8b).
2.
Người thu thuế dưới cái nhìn của dân Do Thái còn phạm thêm hai loại tội:
·
Phản quốc: Lấy thuế của dân
tộc nộp cho ngoại xâm, là củng cố ách thống trị của đế quốc đang đè nặng trên
dân tộc! Đó là hành động “rước voi về
giày mồ”.
·
Phản đạo: Vì người Do Thái
vẫn hằng tin tưởng vào Thiên Chúa mà cầu nguyện rằng: “Người ta cậy vào chiến xa pháo mã, còn dân chúng tôi chỉ trông chờ vào
danh Chúa mà thôi” (Tv 20/19,8). Thế mà bọn thu thuế đã lấy thuế của người
đồng chủng mà nộp cho ngoại bang, là một cách trông cậy vào thế lực của kẻ
ngoại hơn là trông cậy vào Thiên Chúa. Nói cách khác: đặt uy danh Chúa dưới
quyền lực của đế quốc Roma!
Nhưng ai
biết ăn năn sám hối tội mình, thì đều đáng được Đức Giêsu kêu gọi để nên chứng
nhân cho Ngài, một khi họ cảm nghiệm được “ở
đâu tội lỗi nhiều, ở đó ân sủng Chúa ban càng chan chứa” (Rm 5,20).
Trong
lịch sử cứu độ, người nào biết khiêm tốn thú nhận tội lỗi mình trước mặt Chúa,
thì người ấy lại được Chúa làm việc lớn. Cụ thể như:
·
Ông Phêrô được làm
Giáo hoàng.
-
Trong số 12 môn đệ Đức Giêsu chọn, chỉ ông Phêrô thú nhận với
Thầy: “Xin Thầy xa con, vì con là kẻ có
tội” (Lc 5,8), nên ông đã được Chúa đặt làm Giáo hoàng tiên khởi (x Mt
16,18), bởi đó trước khi Ngài chính thức trao quyền lãnh đạo Hội Thánh cho ông,
Ngài đã khéo léo, tế nhị nhắc đến ba lần ông đã chối Thầy, bằng cách ba lần
Ngài hỏi: “Con có yêu Thầy không?”(x
Ga 21,15t).
·
Ông Phaolô được làm
Tông Đồ muôn dân:
-
Chính Phaolô đã thú nhận tội với nhiều người: “Tôi đã bắt bớ đạo Chúa đến chết chóc cũng
không trừ, xiềng xích và tống giam đàn ông đàn bà” (Cv 22,4), và ông hạ
mình đi học Giáo Lý nơi các môn đệ Đức Giêsu bị mang tiếng là “những kẻ vô học thức” (x Cv 4,13). Ông
còn khiêm tốn thú nhận những tội trong lãnh vực luân lý đạo đức với các giáo
đoàn:
·
Chẳng có gì lành cư ngụ trong tôi, sự lành tôi muốn, tôi không
làm, còn sự dữ, tôi không muốn,tôi lại cứ làm (Rm 7,18-19).
·
Để mạc khải cao siêu khỏi làm tôi quá tự tôn, thì tôi đã được
một cái dằm đâm vào thân xác, một thần sứ Satan, để nó vả mặt tôi. Về điều ấy,
đã ba lần, tôi nài xin Chúa cho nó rời khỏi tôi. Nhưng Ngài đã phán bảo tôi: Ơn
Ta đủ cho ngươi. Vì chưng quyền năng trong yếu đuối mới viên thành (2Cr 12,7-9).
Vì thế Chúa nhốt ông lại như lời ông nói: Tôi
là tù nhân trong Chúa” (Ep 4,1: Bài đọc). Chúa đặt ông làm Tông Đồ muôn
dân, còn 12 Tông Đồ kia chỉ lo cho dân Israel (x Gl 2,2. 7), nên ông khoe
với giáo đoàn Corintho: “Thiết tưởng nào
tôi thua gì những Tông Đồ thượng đẳng” (2Cr 11,5). Ông được Chúa ban cho
thành công hơn các Tông Đồ Đức Giêsu đã chọn trước Phục Sinh.
Vậy trong
loài người không ai được mặc cảm mình là kẻ tội lỗi bất xứng, không đáng được
Chúa kêu gọi làm Tông Đồ cho Ngài. Bởi vì cả đến tên trộm lành, suốt cuộc đời
hắn chỉ làm khổ người ta. Khi bị đóng đinh trên thập giá hắn biết sám hối tội,
xin Chúa thương xót, và xin được theo Ngài, hắn đã trở nên mẫu người động viên
tất cả những kẻ tội lỗi biết sám hối tội mình mà đến với Chúa Giêsu, để được ơn
hơn lòng mong ước (x Lc 23,43; Ep 3,20).
II. NĂNG HIỆP DÂNG THÁNH LỄ.
Hình ảnh
bữa tiệc Đức Giêsu ngồi chung với những người tội lỗi tại nhà ông Mátthêu (x Mt
9,10: Tin Mừng),trở thành dấu chỉ bữa tiệc Thánh Thể Chúa mời gọi mọi người
tham dự.
Ta biết
ai được dự tiệc với Chúa Giêsu là dấu chỉ người đó được ơn giải phóng, được
giao hòa với Thiên Chúa, được cứu độ. Chân lý này đã được diễn tả qua hình ảnh
ông Gioakim, vua Do Thái thất trận đã bị tù ở bên Babylon. Ngày vua Babylon
đăng quang, khi vua đã toàn thắng các nước chư hầu, vua đã phóng thích cho
Gioakim khỏi cảnh tù đày, cho mặc áo vua và ngồi nơi ghế cao nhất trong bữa
tiệc của vua tổ chức (x 2 V 25,27-29).
Thực vậy,
Mạc Khải cho chúng ta biết ơn cứu độ được Chúa ban trọn vẹn cho con người luôn
luôn được diễn tả trong bữa tiệc:
-
Ông Matthêu dọn tiệc để mời những người tội lỗi
đến đồng bàn với Đức Giêsu và các môn đệ (x Mt 9,10: Tin Mừng).
-
Những cô trinh nữ khôn ngoan được vào dự tiệc
cưới với chàng rể (x Mt 25,1-13).
-
Người đầy tớ trung tín làm trọn những nhiệm vụ
chủ trao phó, khi chủ về, ông đặt đầy tớ vào bàn tiệc để hầu hạ (x Lc 12,35-37).
-
Đức Giêsu diễn tả những người được Ngài cứu độ
là những khách được mời đến dự tiệc của vua, ai đến tham dự thì được sống, kẻ
khước từ bị tru diệt (x Lc 14,15t).
-
Đứa con hoang đường trở về cũng như người con cả
muốn được hưởng hạnh phúc bên cha thì phải dự tiệc của cha đã dọn (x Lc 15,11t).
-
Ngày cánh chung, khi Chúa cho mọi người từ cõi
chết sống lại cả hồn lẫn xác, hạnh phúc nhất là những người công chính: người
biết thương giúp đồng loại, nhằm quy tụ họ về với Chúa, trở thành những “kẻ bé
nhỏ”, để tất cả được vào dự tiệc hoan lạc trong Nước Thiên Chúa (x Mt 25,31-46).
III. CHỌN VIỆC TỐT NHẤT.
Một việc được gọi là tốt phải hội đủ ba yếu tố:
-
Bản chất việc đó tốt.
-
Thuộc bổn phận.
-
Hoàn cảnh bắt buộc phải làm trước.
Nhưng việc tốt cũng có ba cấp độ:
1. Việc tốt thôi. Cụ thể như ông Mátthêu, nếu ông tôn
trọng mọi người, sống công bằng, thì ông chỉ nên thu thuế đúng mức mà chính
quyền đã ấn định, đó mới là một công chức lương thiện, góp phần điều hành tốt
sinh hoạt xã hội. Việc này đơn thuần là tốt, vì nó nhằm mục đích phục vụ một số
người đồng thời, trong một xã hội nhất định.
2. Việc tốt hơn. Hãy bắt chước ông Mátthêu đã biết dùng tiền của để quy tụ
những kẻ tội lỗi đến đồng bàn với Đức Giêsu. Như thế là tốt hơn vì ông đã biết
sử dụng thực tại trần thế để xung vào việc tập họp mọi thụ tạo, nhất là người tội
lỗi được đồng bàn với Đức Kitô, chung lời tôn vinh Chúa Cha (x 1Cr 3, 22-23). Đó
là ta đã đóng góp vào chương trình cứu độ của Đức Kitô, trong một thời nhất
định.
3. Việc tốt nhất. Ông Mátthêu dám tin tưởng vào lời
mời gọi của Đức Giêsu: “Hãy theo Ta”,
nên ông đã mau mắn bỏ ngay kế sinh nhai thu thuế là nghề béo bở đi theo Đức Giêsu
để đi thu góp Lời Chúa, một kho tàng cứu độ vô giá, lưu lại cho muôn thế hệ. Cụ
thể ta thấy vai trò ưu thắng của Tin Mừng Mátthêu trong Phụng vụ Hội Thánh hơn
20 thế kỷ nay, dù ông bị mang tiếng là kẻ tội lỗi tày trời, đang mải miết bận
rộn việc trần thế, mà Đức Giêsu không xa tránh ông, trái lại Ngài ân cần đến
với ông như một y sĩ tận tình chăm sóc bệnh nhân, và như ông được tình yêu Đức
Giêsu thôi thúc (x 2Cr 5,14) phải đi làm việc tốt nhất Ngài trao cho là loan
Tin Mừng cứu độ. Căn cứ vào việc tốt nhất này, mà Công Đồng Vat. II trong Hiến
Chế Hội Thánh số 35 có lý để nhắc nhở cho mọi Kitô hữu: “Giáo dân có thể và phải có một hoạt động cao quý là truyền bá Tin Mừng
cho thế giới, cả lúc họ bận tâm lo lắng việc trần thế!”
Áp dụng chọn công thức “Tốt Thôi – Tốt Hơn – Tốt Nhất” vào cuộc
sống chúng ta hôm nay, ví dụ: Tôi định xây dựng một căn nhà tốn tiền tỷ, thì
tốt thôi; nhưng tôi bớt ra 50 triệu đồng để giúp vốn cho người nghèo có công ăn
việc làm, thì tốt hơn; và nếu tôi quyết định chỉ dành 900 triệu xây nhà, và
dâng cho Hội Thánh 100 triệu để làm phát triển Tin Mừng, thì tốt nhất. Tưởng
rằng nhà xây một tỷ, hoặc 900 triệu thì cũng tương đương nhau. Nhưng ở nhà 900
triệu chắc chắn được Chúa chúc phúc hơn; hoặc ta định ăn sáng tô phở 20. 000$,
thì tốt thôi; nhưng ta lại ăn bánh mì, bớt được 5. 000$ để chia sẻ cho người
đói, thì tốt hơn; nhưng nếu để 5. 000$ đó đóng góp vào việc truyền giáo thì tốt
nhất! Đó mới thực là người Tông Đồ giỏi của Chúa.
Như thế việc Tông Đồ không dành riêng cho hàng giáo sĩ, mà Chúa
còn muốn mọi Kitô hữu cộng tác khi ý thức thực hành lời thánh Tông Đồ dạy: “Tôi khuyên nhủ anh em phải sống xứng đáng
với ơn kêu gọi mà Thiên Chúa đã ban cho: Phải ăn ở khiêm tốn, hiền từ, nhẫn
nại, lấy tình bác ái mà chịu đựng lẫn nhau. Thiết tha duy trì sự hiệp nhất mà
Thần Khí đem lại, bằng cách ăn ở thuận hòa gắn bó với nhau. Vì chỉ có một Thân
Thể, một Thần Khí, một niềm tin, một Phép Rửa, một Thiên Chúa là Cha của mọi
người. Mỗi người đã nhận được ân sủng tùy theo mức độ Đức Kitô ban: người này
làm Tông Đồ, người nọ làm ngôn sứ, kẻ khác làm người loan báo Tin Mừng, kẻ khác
nữa làm người coi sóc và dạy dỗ. Nhờ đó dân thánh được chuẩn bị để làm công
việc phục vụ, là xây dựng Thân Mình Đức Kitô, đạt tới sự xứng hợp trong Đức Tin
và trong sự nhận biết Con Thiên Chúa, tới tình trạng con người trưởng thành,
tới tầm vóc viên mãn của Đức Kitô” (Ep 4,1-7. 11-13: Bài đọc).
Sống được như thế, ta mới hiệp cùng Hội Thánh dâng lời cầu
nguyện: “Lạy Thiên Chúa, chúng con xin ca
ngợi hát mừng, tuyên xưng Ngài là Đức Chúa. Lạy Chúa, bậc Tông Đồ đồng thanh ca
ngợi Chúa” (Tung Hô Tin Mừng). Vì nhờ ơn Chúa trợ lực, các chứng nhân của
Chúa đã làm cho muôn dân hô lên: “Tiếng
các ngài đã vang dội khắp hoàn cầu” (Tv 19/18,5a: Đáp ca).
THUỘC LÒNG
Tôi là tù nhân trong Chúa để
sống cho xứng với ơn kêu gọi mà Thiên Chúa đã ban (Ep 4,1).
Lm Giuse Đinh Quang
Thịnh