"Thập giá là mảnh gỗ mà trên đó Chúa Giêsu, như một chiến sĩ cao cả, bị
thương tích nơi chân tay và cạnh sườn, nhưng nhờ đó đã chữa lành các thương
tích của chúng ta. Cây trái cấm đã tiêu hủy chúng ta, bây giờ một cây khác đem
lại sự sống cho chúng ta" (Theodore Studios)
Vào đầu thế kỷ thứ tư, Thánh Helena, mẹ của
Hoàng Ðế La Mã Constantine, đến Giêrusalem để tìm kiếm các nơi linh thiêng mà Ðức
Kitô đã từng đặt chân đến. Thánh nữ san bằng Ðền Aphrodite (thần Hy Lạp) mà
truyền thống cho rằng được xây trên phần mộ của Ðấng Cứu Thế, và sau đó
Constantine đã xây Ðền Mộ Thánh lên trên. Trong cuộc đào xới, các công nhân tìm
thấy ba thập giá. Truyền thuyết nói rằng một thập giá được coi là của Ðức Giêsu
khi thập giá ấy chữa lành một phụ nữ đang hấp hối khi thập giá chạm vào bà.
Ngay sau đó, thập giá ấy trở nên mục tiêu
cho sự sùng kính. Vào ngày thứ Sáu Tuần Thánh ở Giêrusalem, theo lời một nhân
chứng, thập giá được lấy ra khỏi hộp đựng bằng bạc, và được đặt trên bàn cùng với
tấm bảng nhỏ có ghi hàng chữ mà Philatô đã ra lệnh treo trên đầu Ðức Giêsu. Sau
đó, "từng người một đến kính viếng; tất cả đều cúi đầu; trước hết họ dùng
trán sau đó dùng mắt để chạm đến thập giá và tấm bảng; và sau khi hôn kính thập
giá họ mới lui bước".
Cho đến ngày nay, các Giáo Hội Ðông Phương,
Công Giáo cũng như Chính Thống Giáo đều cử hành ngày Tôn Kính Thánh Giá vào
tháng Chín để kỷ niệm ngày cung hiến Ðền Mộ Thánh. Ngày lễ này được du nhập vào
niên lịch Tây Phương trong thế kỷ thứ bảy sau khi Hoàng Ðế Heraclius khôi phục
được thập giá này khỏi tay người Ba Tư, mà họ đã chiếm đoạt vào năm 614, trước
đó 15 năm. Theo một truyện kể, vị hoàng đế định tự mình vác thập giá ấy vào
Giêrusalem, nhưng không thể nào tiến bước được cho đến khi ông cởi bỏ phẩm phục
sang trọng vua chúa và trở nên một người nghèo hèn đi chân đất.
Lời Bàn
Ngày nay thập giá là biểu tượng chung cho đức
tin Kitô hữu. Biết bao thế hệ các nghệ nhân, đã biến thập giá thành một sản phẩm
nghệ thuật để rước hoặc mang trên người như đồ trang sức. Ðối với con mắt của
các Kitô hữu tiên khởi, thập giá không đẹp đẽ gì. Nó được dựng bên ngoài các cổng
thành, trên đó có treo xác chết như đe dọa bất cứ ai không tuân lệnh nhà cầm
quyền La Mã - kể cả các lạc giáo không chịu thờ cúng các tà thần của người La
Mã. Mặc dù các tín hữu đề cập đến thập giá như một khí cụ trong sự cứu chuộc,
ít khi thập giá xuất hiện trong nghệ thuật Kitô Giáo cho đến sau khi
Constantine ban bố sắc lệnh khoan dung.
Lời Trích
"Thập giá Ðức Kitô thật tráng lệ là dường
nào! Nó đem lại sự sống chứ không phải cái chết; sự sáng chứ không phải tối
tăm; thiên đàng chứ không phải sự mất mát. Ðó là mảnh gỗ mà trên đó Chúa Giêsu,
như một chiến sĩ cao cả, bị thương tích nơi chân tay và cạnh sườn, nhưng nhờ đó
đã chữa lành các thương tích của chúng ta. Cây trái cấm đã tiêu hủy chúng ta,
bây giờ một cây khác đem lại sự sống cho chúng ta" (Theodore Studios)