ARISTOTE
TIỂU SỬ
VÀ CÔNG NGHIỆP:
Sinh tại Stagire thuộc xứ Macédoine, mất tại Chalcis thuộc Eubée, môn đệ của Platon. Đầu
tiên là thầy dạy, sau là bạn của Alexandre Đại đế, tiên sinh sáng lập ra học
phái Tiêu dao (école péripatéticienne), một học phái chủ trương giáo dục ở
ngoài cảnh vật nhiều hơn là ở trong sách vở và Thầy vừa dẫn học trò đi dạo vừa
giảng bài.
Sau đó, vì xung đột tư tưởng chính tị với Démosthène, tiên sinh
bỏ Athènes mà ở tại đảo Eubéc và tại đó, sau một năm, tiên sinh tạ thế vì bệnh
đau dạ dày đã lâu. Tiên sinh có để chúc ngôn yêu cầu đem hài cốt của Pythias, vợ
tiên sinh, về mai táng gần bên mình.
Người ta cũng lấy làm lạ rằng tiên sinh tạ thế cũng chưa già mà
tiên sinh đã để lại một kho tàng kiến thức.
LIỆT KÊ NHỮNG
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA ARISTOTE:
Tiên sinh viết rất nhiều, nghiên cứu đủ ngành: Triết học, Chính
trị, Vạn vật và Vật lý. Dưới đây là những tác phẩm chính:
Luận Lý Học gồm 6 sách khái luận.
Vật Lý Học gồm 8 sách.
Vạn Vật Học nói về sự sinh dục, sự tiêu diệt khoáng vật, thực vật,
thú vật, sự hô hấp, sự di chuyển,…
Tâm Lý Học gồm những sách:
Cảm giác và Những vật Cảm thức được (Sensations et choses
senties).
Trí nhớ và sự Hồi tưởng.
Sau là những cuốn:
Đạo Đức Học.
Chính Trị Học.
Tu Từ Học (Rhétorique)
Thi Pháp
Hiến Pháp Athènes…
Về Triết học, theo Aristote, thì:
-
Thế giới là cả một tôn ti trật tự gồm
nhiều sự vật đi từ khoáng vật lến đến Thượng đế.
-
Động cơ của sinh vật là linh hồn.
-
Động cơ của thế giới là Thượng đế.
Linh hồn và Thượng đế đều có chung một yếu tính là sự Thông
minh, sự Thông hiểu hết sự vật.
Aristote là một bộ óc thông minh hiếm có. Kiến thức tiên sinh
uyên thâm và bao la. Suốt trong thời trung cổ, tất cả các triết gia đều tôn ông
vào bậc Thầy.
Ngày nay người ta còn nhắc đến Luận lý học của tiên sinh.