HỌC LÀM NGƯỜI _ làm chủ tinh thần

LÀM CHỦ TINH THẦN

Đời vua Trang Công nước Tề, có một người tên là Tân Ti Tụ, đêm nằm mơ thấy một người to lớn mặc quần gai, áo vải, đội mũ trắng, đi giày mới, đeo thanh gươm, tự dưng vào tận nhà, rồi nhổ vào mặt.
Ông ta giật mình, sực tỉnh dậy, tuy biết là chuyện chiêm bao, nhưng ông ta vẫn tức, ngồi suốt đêm, lấy làm bực dọc khó chịu.
 Sáng hôm sau, ông ta mời một người bạn thân đến và nói rằng : “Bác ơi! Từ thuở bé đến nay đã 60 tuổi, chưa hề phải đứa nào làm nhục bao giờ. Thế mà đêm qua bị một đứa làm nhục, tôi định tìm kỳ được đứa ấy, báo thù mới nghe. Nếu tôi tìm thấy nó thì hay, nếu tôi không tìm thấy, thì tôi chết mất”.
Rồi từ hôm đó, sáng nào ông ta cũng cùng người bạn ra đứng ngoài đường cái để rình. Rình đã ba ngày mà không thấy, ông ta về nhà uất lên mà chết.
Chúng ta không phê phán thực hư câu chuyện, nhưng một điều rất quan trọng trong câu truyện là: Khi ta tức giận, hằn thù bất cứ ai, thì tất cả tai hại, đổ cả vào con người chúng ta.
Việc tức giận, để tâm hằn thù người nào, không thay đổi con người đó, mà đã thay đổi chính con người chúng ta. Từ chỗ đang sống bình thản trở thành xác trộn, mất bình an, từ chỗ vui vẻ trở thành buồn bực, từ chỗ ăn ngon ngủ yên trở thành mất ăn, mất ngủ …
Đọc chuyện Tam quốc, ta thấy Khổng Minh đã dùng biết bao mưu kế để đánh bại địch quân. Và để đánh bại Chu Du, một mưu thần Đông Ngô, ông đã dùng mưu chọc tức Chu Du, khiến Chu Du tức tối tới nỗi ứa máu ra mà chết. Chinh phục được ý nghĩ, làm chủ được cả một châu thành. Thế nào là chinh phục được ý nghĩ, làm chủ được chúng ta? Chinh phục được ý nghĩ, làm chủ được con người ta tức là ta điều khiển được ý nghĩ (điều này đòi hỏi ta phải lưu ý tập luyện): Ta giữ cho lòng đừng giận, giữ cho ta đừng chán nản, thất vọng, giữ cho ta luôn luôn bình tĩnh, lạc quan hy vọng. Đó là ta biết chinh phục tinh thần ta, làm chủ được chính con người ta.

Lm. Đỗ Đình Tiệm & Lm. Phạm Minh Công