SUY NIỆM CHÚA NHẬT 22 THƯỜNG NIÊN - C
MỤC LỤC
1. Phú quý
2. Cây cao dễ gãy.
3. Khiêm nhường
4. Chỗ cuối
5. Khiêm tốn là nhận ra chính mình – Lm. An Phong
6. Khiêm tốn và vô vị lợi – Lm. GB. Trần Văn Hào
7. Con hãy hạ mình, thì con sẽ được đẹp lòng Chúa
8. Ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên
9. Khiêm tốn – ĐTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
10. Khôn ngoan hay lịch duyệt trước mặt Thiên Chúa
11. Chúa nâng cao kẻ khiêm nhường
12. Sống cho người nghèo - Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền
13. Khiêm nhường phục vụ
14. Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu Duyên
15. Khiêm tốn là cách sống của công dân Nước Trời
16. Con đường khiêm nhường
17. Bài học từ nước – Lm Giuse Nguyễn Hữu An
18. Khiêm hạ
19. Dự tiệc và đãi tiệc – Lm. Giuse Nguyễn Hữu An
20. Thiên Chúa nâng cao kẻ khiêm nhường
21. Hãy ngồi chỗ cuối - Lm. Giuse Nguyễn An Khang
22. Khiêm hạ – Lm. Giuse Trần Việt Hùng
23. Suy niệm của Lm. Ignatiô Hồ Thông
24. Suy niệm của Lm. Đaminh Trần Đình Nhi
25. Một tình yêu mang kích thước nhân loại
26. Sự khiêm nhường dẫn đến chỗ cao hơn _Charles E. Miller
27. Ghế Giám Mục
28. Chỗ ngồi nơi bàn tiệc - McCarthy
29. Con là không, Chúa là tất cả – Thiên Phúc
30. Ai mời gọi chúng ta – André Sève
31. Chọn chỗ nơi bàn tiệc – Veritas
32. Ăn
33. Ai nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống
34. Chọn chỗ
35. Khiêm nhường
36. Khiêm nhường
37. Khiêm tốn
38. Khiêm nhường - Lm. Phạm Thanh Liêm
39. Một phúc lành ngọt ngào
40. Con người khiêm tốn
41. Sự thật không nhìn thấy
42. Khiêm tốn trước Chúa
43. Sống yêu thương Noel Quesson
Khuyến khích sống khiêm hạ Lm. Carôlô Hồ Bặc Xái
Hãy ở khiêm nhường Lm Giuse Đinh lập Liễm
Thiên Chúa nâng cao kẻ...Linh mục Inhaxiô Trần Ngà
Khiêm nhường Lm. Phạm Thanh Liêm
Xin một chỗ nhất trong đất thánh PM. Cao Huy Hoàng
Charlie Brown chính cống Cha Mark Link, S.J.
Khiêm nhượng đich thực Suy niệm của JKN
Chúa Giê su đã đảo lộn tất cả Fiches Dominicales
Khiêm nhường R. Gutzwiller
Khiêm nhường và bác ái William Barclay
Chỗ ngồi nơi bàn tiệc McCarthy
Một tình yêu mang chiều kích...Achille Degeest
Chọn chỗ nơi bàn tiệc Sưu tầm
Vào chỗ cuối rối PM. Cao Huy Hoàng
Phú quý sinh lễ nghĩa,
cha ông chúng ta vốn thường mỉa mai như vậy. Những kẻ có tiền bạc, có địa vị
bao giờ cũng thích cho người khác biết đến mình và trọng vọng. Vì thế họ phải
phô trương, phải chọn nơi, chọn chỗ để xuất hiện. Ăn nói cho có điệu bộ, có
kiểu cách, đúng là trưởng giả học làm sang.
Trước kia thói ham
danh vọng và địa vị còn xâm nhập vào cả nơi nhà Chúa mà đáng lý ra ở đó tất cả
đều chỉ là anh em, bình đẳng. Không thiếu gì nhà thờ bên tây cũng như bên ta,
có những ghế và bàn quỳ dành riêng cho các vị phú hào, chức sắc, có bảng đồng
ghi tên đàng hoàng, dù họ không tới ngồi, thì cũng chẳng ai được phép thế chỗ.
Cò ngày nay thì sao? Chưa hẳn là đã hết chuyện giai cấp trong xã hội cũng như
trong Giáo Hội. Chúa thì dạy: Ai đứng đầu thì phải hầu thiên hạ, nhưng trong
thực tế, kẻ làm đầu vẫn ở vị trí số một và kẻ hầu hạ vẫn luôn là những người
thấp cổ bé miệng trong dân. Chúa Giêsu thì trái lại, tuy là Thiên Chúa nhưng
Ngài đã hạ mình xuống làm người và ở giữa chúng ta như một người anh em, như
một người tôi tớ. Và trong đêm bị nộp, Ngài đã quỳ xuống rửa chân cho từng môn
đệ, để dạy cho các ông bài học yêu thương và phục vụ. Ngài nói với các ông rằng:
Vua chúa trần gian thì làm chúa thiên hạ và những ai cầm quyền thì bắt dân gọi
mình là ân nhân. Phần anh em, đừng làm như thế, trái lại ai lớn nhất trong anh
em thì phải nên như kẻ nhỏ nhất và kẻ làm đầu thì phải hầu thiên hạ. Bởi lẽ,
giữa kẻ ngồi bàn và kẻ hầu bàn ai lớn hơn ai? Hẳn là người ngồi bàn chứ? Thế mà
Thầy đây, Thầy sống giữa anh em như một người hầu hạ.
Chính vì đầu óc kỳ thị
phong kiến mà người Pharisêu xa tránh những người dân ngoại và kẻ tội lỗi. Họ
không muốn bị mang tiếng là bạn bè cùng người thu thuế và tội lỗi, nên họ không
bao giờ chung đụng, gần gũi. Chúa Giêsu trái lại, Ngài thường đón tiếp những
hạng người này. Không phải chỉ gặp gỡ qua loa đôi ba lần, nhưng là thường
xuyên, hơn thế nữa, còn đồng bàn, ăn uống với họ nhiều lần. Thói đời là ngưu
tầm ngưu, mã tầm mã, kẻ sang chơi với người sang. Kẻ thấp hèn mà mon men tới
gần người sang trọng sẽ bị chê là thấy người sang bắt quàng làm họ. Trái lại,
đi lại với những người mang tiếng xấu, sẽ bị thiên hạ đồng hoá với kẻ xấu và xa
lánh, chê cười. Chúa Giêsu thì không thế, Ngài nói với bọn biệt phái: Người
khoẻ mạnh thì không cần thầy thuốc, chỉ những kẻ đau yếu mới cần đến má thôi.
Ta đến không phải để kêu gọi người công chính, nhưng để kêu gọi kẻ tội lỗi sám
hối ăn năn. Vì yêu thương nhân loại tội lỗi và để cứu chuộc chúng ta, Ngài đã
chẳng ngần ngại hy sinh danh dự, địa vị của mình. Ngài bỏ quên địa vị Thiên
Chúa, nhưng không bỏ rơi con người tội lỗi. Hơn thế nữa, Ngài còn hy sinh cả
tính mạng vì chúng ta: Con Người đến không để được hầu hạ, nhưng đến để hầu hạ
và hiến mạng sống mình làm giá cứu chuộc cho nhiều người.
Còn chúng ta thì sao?
Chúng ta đã làm được những gì để giúp đỡ những kẻ tội lỗi sám hối ăn năn và quy
trở về cùng Thiên Chúa.
2. Cây cao dễ gãy.
Sau một trận bão,
người ta thường thây những câu cao bị đổ gãy, trái lại những cây nhỏ và thấp,
thì vẫn đứng trơ trơ. Sau cuộc chính biến, những kẻ quyền cao chức trọng bị lật
đổ, bị mất chức, bị tù tội còn những kẻ thấp cổ bé miệng thì trước sau vẫn vậy.
Tuy nhiên, trong bất
kỳ xã hội, bất kỳ tổ chức nào cũng thế, người ta vẫn tranh nhau những chức vụ
cao để hưởng nếu không phải là lợi lộc, thì ít ra cũng là danh vọng. Mâm cao cỗ
đầy. Chức càng lớn thì bổng lộc càng nhiều, đi tới đâu cũng được trọng vọng.
Ngày xưa thì võng cáng, lọng che còn ngày nay thì mô tô hộ tống, cảnh sát còi
hụ dẹp đường, lính tráng dàn chào. Cái thói ham danh vọng này không tha cả
những người lãnh đạo tôn giáo vì thế các chức sắc đạo Do Thái ngày xưa thích
mặc áo thụng, may dài thẻ kinh tới đâu thì cũng chiếm hàng ghế đầu, còn ngồi ở
bàn tiệc thì chọn chỗ nhất.
Vì thế Chúa Giêsu
không ngần ngại lên tiếng chỉ trích họ, nhân dịp Ngài được mời dự tiệc trong
nhà một ông biệt phái. Dĩ nhiên đa số khách mời đều là biệt phái cả. Họ không
ưa gì Chúa Giêsu và hôm nay họ được dịp dò xét kỹ để bắt lỗi. Chẳng hạn họ để ý
xem Người có rửa tay trước khi ăn hay không? Nhưng họ đâu ngờ rằng chính họ lại
đang bị Chúa Giêsu dò xét, bởi vì Ngài thấy ông nào ông nấy cũng đều ham địa vị
cao, thích ngồi vào chỗ danh dự nhất trong đam khách được mời.
Bài học của Ngài hôm
nay là bài học khiêm nhường, có lẽ đã làm cho họ ăn mất ngon và hẳn nhiều ông đã mất mặt.
Chúa Giêsu không chỉ nhận xét về khách dự tiệc mà còn thẳng thắn đưa ra một bài
học khác cho chủ nhà, bởi vì ông này mở tiệc đãi khách, thực ra không hpải vì
khách mà vì mình. Thực vậy, cái thói mời người có chức quyền, mời người giàu
sang để khoe rằng mình quen biết lớn, giao thiệp rộng, rằng bè bạn của mình
toàn là những ông to bà lớn. Cái thói này ở mọi nơi, mọi thời đều rất thịnh
hành. Ông chủ nhà hôm nay cũng là một trong những kẻ thích khoe khoang. Ông ta
mời Chúa Giêsu có lẽ chẳng phải vì mến phục, nhưng chỉ để khoe với bè bạn về
tài giao thiệp của mình, bởi vì lúc bấy giờ Chúa Giêsu đã là một nhân vật nổi
tiếng.
Thế nhưng được ăn thì
cũng phải được nói, nhân dịp này Chúa Giêsu nhắc nhở ông đừng tốn của cho những
kẻ vốn đã giàu sang, nhưng hãy nghĩ đến những người nghèo khó, những người đang
cần được ăn để sống chứ không sống để ăn như những kẻ giàu sang quyền quý.
Lòng khiêm tốn và nhân
hậu chính là nền tảng của đạo đức, nên Ngài mời gọi chúng ta hãy noi gương bắt chước Ngài. Thói
thường, thì những kẻ làm lớn thì ăn trên ngồi trốc, thống trị mọi người. Còn
Chúa Giêsu thì khác, Ngài không đến để được hầu hạ, nhưng đến để hầu hạ và hiến
mạng sống mình làm giá cứu chuộc cho nhiều người. Ngài đòi hỏi các môn đệ,
những kẻ bước theo Ngài cũng phải sống như vậy. Thế nhưng lòng khiêm tốn phải
đi đôi với tình bác ái, với tinh thần phục vụ. Ngài đã quỳ xuống rửa chân cho
các môn đệ để dạy các ông bài học phục vụ. Chúa Giêsu đã hạ mình xuống để phục
vụ, để nâng đỡ gánh nặng của người khác, còn chúng ta thì sao?
3. Khiêm nhường
Tối hôm ấy, ông nhà
văn quyết định đem vợ và 4 đứa con của mình đi xem phim tại một rạp hát. Khi họ
đến thì trong rạp mới chỉ có sáu người. Và khi họ bước vào thì cả sáu người
trong rạp đều đứng lên vỗ tay. Ông nhà văn mỉm cười đáp lễ. Sau khi ngồi vào
chỗ, ông nhà văn bèn quay sang bà vợ và nói: - Có lẽ họ đã nhận ra anh vì hình
ảnh của anh được đăng trên báo và những tác phẩm của anh được quảng cáo một
cách rộng rãi.
Ngay lúc đó, có một
chàng thanh niên tiến đến bắt tay ông. Ông nhà văn bèn hỏi: - Làm sao anh nhận
ra tôi.
Thế nhưng, chàng thanh
niên đã trả lời:
- Tôi chẳng hề biết
ông là ai cả. Sở dĩ chúng tôi vỗ tay khi ông và gia đình bước vào rạp là vì
viên quản lý rạp hát đã bảo: Nếu không có thêm bốn khán giả cho đủ mười người
thì ông ta không thể chiếu xuất phim này.
Câu chuyện trên làm
cho chúng ta nhớ tới lời Chúa qua đoạn Tin Mừng sáng hôm nay, mời gọi chúng ta
sống khiêm nhường, bởi vì ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống. Còn ai hạ mình xuống
sẽ được nâng lên. Ông nhà văn là một người nổi tiếng, cho nên cũng chỉ là điều
thường tình, khi ông nghĩ rằng chàng thanh niên đến bắt tay ông đã nhận ra ông
là ai. Và khi hay chàng thanh niên ấy cho hay chẳng hề biết ông là ai, thì tôi
không hiểu phản ứng của ông nhà văn như thế nào? Hụt hẫng và chới với, hay là
chấp nhận giới hạn nhỏ bé và khiêm tốn của mình.
Vậy sự khiêm tốn là
gì? Chúng ta phải sống thế nào mới được gọi là người khiêm tốn? Phải chăng
khiêm tốn là tự hạ mình xuống và cho rằng mình kém cỏi? Phủ nhận những giá trị
đích thực của mình hay giảm thiểu nó đi?
Tôi xin thưa: Không
phải là như thế. Đức khiêm tốn mang một chiều kích sâu xa và tốt đẹp hơn thế
nhiều. Khiêm tốn không phải chỉ là ít nghĩ về mình, mà hơn thế nữa còn là không
nghĩ gì về mình hết. Riêng với chúng ta, những người Kitô hữu, khiêm tốn cũng
có nghĩa là trở nên giống hệt như Chúa, Đấng đã từng nói: Các con hãy học cùng
Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhường trong lòng… Và Con Người đến không phải để
được phục vụ, nhưng đến để phục vu và hiến mạng sống mình làm giá cứu chuộc cho
nhiều người.
Như vậy khiêm tốn có
nghĩa là bắt chước sống như Chúa, không sống cho riêng mình, nhưng sống cho
người khác, dùng tài năng của mình để phục vụ, không phải cho bản thân và lợi
ích riêng của cá nhân, mà là cho người khác và những nhu cầu của họ.
Trong mối liên hệ với
Chúa cũng như với người khác, chúng ta hãy sống khiêm tốn, từ trong tư tưởng,
lời nói đến việc làm, nhờ đó mà chúng ta sẽ được người khác yêu mến và hơn nữa
được chính Chúa chúc phúc. Bởi vì càng khiêm tốn, thì chúng ta cùng trở nên cao
cả và càng được Chúa yêu thương.
4. Chỗ cuối
(Trích dẫn từ ‘Manna’
– Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu)
Suy Niệm
Phần lớn những cuộc
tranh chấp ở đời thường xoay quanh những chiếc ghế. Lúc đầu, ghế tượng trưng
cho chức vụ, chức năng. Dần dần, nó tượng trưng cho chức quyền, chức tước.
Ai cũng thích ghế cao
và bảo vệ ghế của mình. Người Pharisêu thích ngồi ghế danh dự trong hội đường.
Giacôbê và Gioan thích ngồi hai bên tả hữu Thầy Giêsu. Philatô cho đóng đinh
Đức Giêsu vô tội, vì ông sợ mất ghế.
Bài Tin Mừng hôm nay
cho thấy các khách dự tiệc cứ chọn ghế nhất mà ngồi.
Con người vẫn bị ám
ảnh bởi những chiếc ghế.
Chiếu trên, chiếu dưới
chẳng phải là chuyện xưa ở đình làng. Ngày nay vẫn có những bạn trẻ cố kiếm
được mảnh bằng và chỗ làm lương cao để ung dung hưởng thụ một chỗ đứng trong xã
hội.
“Ai tôn mình lên, dù
lộ liễu hay kín đáo, sẽ bị Thiên Chúa hạ xuống. Ai thực tâm hạ mình xuống qua
việc phục vụ, sẽ được Thiên Chúa tôn lên.”
Đức Giêsu mời ta vượt
qua thói háo danh, để sống khiêm tốn.
Khiêm tốn không phải
là giả vờ tự hạ để được nâng lên.
Khiêm tốn không phải
là coi thường mình hay sợ người khác.
Khiêm tốn không phải
là rụt rè, không dám nhận trách nhiệm.
Khiêm tốn là biết mình
đã nhận tất cả từ Chúa, và lớn lên mỗi ngày nhờ tha nhân.
Người khiêm tốn không
sợ chức vụ cao hay ghế nhất.
Chiếc ghế không phải
là mục đích họ cần chiếm được, nhưng là phương tiện để phục vụ mọi người.
Chức vụ cho họ cơ hội
cúi xuống thật gần với nỗi đau của nhân loại đang chờ họ giúp đỡ.
Người khiêm tốn không
tự tìm vinh quang cho mình, họ hồn nhiên vô tư để Thiên Chúa tự do định liệu.
Chúng ta dễ đánh giá
người khác dựa trên ghế của họ. Nhưng một người quét đường có lương tâm còn giá
trị hơn một giám đốc tham ô lãng phí.
Đức Giêsu nói đến việc
chọn khách để mời ăn. Ngài khuyên nên mời những kẻ nghèo khó, tật nguyền, hơn
là mời những người ruột thịt, thân quen, giàu có. Ngài đưa chúng ta vượt qua óc
tính toán vụ lợi, để đi vào thế giới của những người bất hạnh.
Chúng ta thường thích
giao du với người có thế giá, có học thức, có của cải, để dễ nhờ vả khi cần.
Chính vì thế xã hội vẫn còn nhiều người bị bỏ rơi, vì nghèo túng, kém cỏi về
mọi mặt.
Hãy ra khỏi thế giới
quen thuộc của mình, để đến với những người cần chúng ta hơn.
Bao trẻ em ở vùng xa
cần giáo viên. Bao bệnh viện ở các huyện cần bác sĩ.
Ước gì chúng ta hạnh
phúc khi cho không tính toán vì thấy mình đã nhận được gấp trăm điều mình cho.
Gợi Ý Chia Sẻ
Theo ý bạn, đâu là
những hình thức khiêm nhường giả tạo? Một người khiêm nhường thực sự phải là
người như thế nào?
Trong môi trường bạn
sống, bạn có thấy những người bất hạnh, ít được nâng đỡ quan tâm không? Bạn đã
làm gì để giúp họ?
Cầu Nguyện
Giữa một thế giới chạy
theo tiện nghi, hưởng thụ, xin cho con biết bằng lòng với cuộc sống đơn sơ.
Giữa một thế giới còn
nhiều người đói nghèo, xin cho con đừng thu tích của cải.
Giữa một thế giới mà
sự sống bị chà đạp, xin cho con biết quý trọng phẩm giá từng người.
Giữa một thế giới
không tìm thấy hướng sống, xin cho con biết xây lại niềm tin.
Lạy Chúa Giêsu,
xin cho con cảm được
cơn đói đang giày vò bao người,
xin cho con nghe được
lời mời của Chúa: “Các con hãy cho họ ăn đi.”
Ước gì chúng con dám
trao tất cả những gì chúng con có cho Chúa, để Chúa trao tất cả những gì Chúa
có cho chúng con và cho cả nhân loại.
5. Khiêm tốn là nhận ra chính mình –
Lm. An Phong
Tin Mừng Chúa Nhật 22
Thường Niên C xoay quanh đề tài Đức Giêsu phê phán những người Pharisêu về thói
đạo đức giả, thích phô trương, thích được người ta trọng vọng. Hôm nay, ngay
tại bàn ăn trong nhà của chính họ, Người cũng phê phán sự cao ngạo của họ bằng
một dụ ngôn.
Nội dung dụ ngôn đó
là: Nếu các thực khách tự chọn chỗ ngồi rốt hết, thì ông chủ sẽ mời họ lên chỗ
nhất và ngược lại.
Những người Pharisêu
là những người thích chọn chỗ nhất. Họ luôn tự đánh giá mình là hạnh kiểm loại
"A". Trước mặt Thiên Chúa, họ kể lễ dài dòng những "thành
tích" đạo đức của mình. Trước mặt người khác, họ coi thường và cho mình
"quyền được hơn người khác".
Nhưng trong vương quốc
của Thiên Chúa thì khác: trật tự hiện nay sẽ bị đảo lộn; những chỗ tốt nhất là
do Thiên Chúa ban như một quà tặng, chứ không do con người tự chọn cho mình.
Như thế, con người có là chi trước mặt Thiên Chúa. Họ cần cúi mình xuống - khiêm tốn.
Khiêm tốn đích thực là
nhìn nhận thực tế những gì mình hiện có và mình là. Khiêm tốn đích thực là dám
chấp nhận những gì mình có chỉ là hồng ân của Thiên Chúa. Khiêm tốn đích thực
sẽ mang lại niềm vui, bình an. "Tất cả là hồng ân" (thánh Têrêsa Hài
đồng Giêsu).
Đức Giêsu còn đưa ra
một lời khuyên nghịch lý: "Khi nào ông đãi khách ăn trưa hay ăn tối... hãy
mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù". Không thể hiểu câu
này theo nghĩa đen, nhưng cần hiểu theo một nghĩa sâu xa hơn, tức là về các mối
tương quan xã hội khác nhau của mỗi người chúng ta.
Thực vậy, mỗi người
chúng ta thường được người khác đánh giá qua đẳng cấp xã hội, tiền tài, nghề
nghiệp... Đó là "môi trường" bao chung quanh một người. Chính những
"môi trường" này đã phân chia con người làm nhiều hạng, loại trong
cùng một xã hội. Những người cùng một "môi trường" như nhau thường
liên kết, giao du với nhau. Từ đó, sự phân cách trở nên ngày càng lớn. Chúng ta
thường bị điều kiện hóa bởi "môi trường" của mình. Điều này thường
ngăn cản chúng ta không mở rộng vòng tay, tấm lòng tới tất cả mọi người không
phân biệt một ai. Đức Giêsu đến để phá đổ những bức tường ngăn cách giữa con
người với nhau. "Không còn Do Thái hay Hy Lạp, không còn nô lệ hay tự
do" (Gl 3,28), không còn người giàu hay người nghèo, thánh nhân hay người
tội lỗi. Tất cả mọi người đều phải có chỗ trong con tim của chúng ta, nhất là
những người yếu đuối, bất hạnh, tàn tật... Sự khiêm tốn đích thực là nhìn nhận
mình chẳng là gì hết trước mặt Thiên Chúa, cho dù mình có thuộc về một
"môi trường sống" cao hay thấp; đồng thời nhìn nhận mọi người là anh
chị em cùng một Cha trên trời.
Nơi bàn tiệc Thánh Thể
chúng ta tham dự mỗi ngày, không có chỗ nhất hay chỗ bét, chỗ ưu tiên, dành
riêng cho tùy loại người. Tất cả đều được Thiên Chúa tiếp đón như những người
con và như những người anh em của Đức Giêsu. Đời sống người kitô hữu là một bàn
tiệc Thánh Thể, thánh lễ kéo dài. Thánh lễ là cuộc đời và cuộc đời là thánh lễ.
Chúng ta được Thiên Chúa mời gọi tham dự bàn tiệc Thánh Thể cùng với anh chị em
mình trong Đức Giêsu Kitô. Điều cần thiết là biết nhận ra chính mình trong
tương quan với Thiên Chúa và với anh chị em mình.
Phải chăng chúng ta
nhận ra chính mình chẳng là gì trước mặt Thiên Chúa? Phải chăng chúng ta nhìn
nhận mọi người là anh chị em, cùng một Cha trên trời?
Lạy Chúa,
Chúng con hiểu rằng
tự sức mình chúng con
chẳng làm được gì.
Tất cả những gì chúng
con có được chỉ là hồng ân.
Xin cho chúng con
khiêm tốn đủ
để cho phép người khác
giúp đỡ mình,
đồng thời cũng cởi mở
đủ
để người khác có thể
tìm thấy nơi chúng con
một sự tương trợ khi
họ cần đến.
6. Khiêm tốn và vô vị lợi – Lm. GB.
Trần Văn Hào
Trong xã hội ngày nay,
người ta nói khá nhiều về sự khiêm tốn. Những khẩu hiệu như ‘Cán bộ là đầy tớ
của nhân dân’ được treo dán khắp nơi, nhưng trong thực tế, nhiều khi những biểu
thức đó chỉ là sáo ngữ rỗng tuếch. Ngay cả nhiều anh em linh mục vẫn bị giáo
dân than phiền vì thái độ hống hách và quan quyền trong cách ứng xử. Khiêm tốn
là một đức tính căn bản và cần thiết trong mọi tương giao xã hội. Hơn thế nữa,
đây lại chính là cốt lõi của linh đạo Thập giá mà Chúa nói đến trong Tin Mừng
hôm nay. Sự khiêm nhường mà Chúa Giêsu mời gọi khởi nguồn từ chính khuôn mẫu
nội tâm mà Đức Giêsu đã diễn bày qua cái chết của Ngài.
Linh đạo Thập giá.
Ngày 19 tháng 05 năm
1997, ông Kofi Anal Tổng Thư ký Liên hiệp quốc phát đi một bản cáo phó gửi đến
toàn thế giới với nội dung ‘Một người quyền lực nhất thế giới vừa mới vĩnh viễn
rời bỏ chúng ta’. Người giàu quyền lực ấy là ai? Thưa, chỉ là một phụ nữ ốm yếu
già nua, đã 87 tuổi, trong tay không có một tấc sắt để tự bảo vệ mình. Người
giàu quyền lực ấy đã phải ngửa tay xin từng cái giường cũ để chia sẻ với những
mảnh đời bất hạnh, và khi chết vẫn không có một xu dính túi. Đó chính là Mẹ
Thánh Têrêsa Calcutta. Con người giầu quyền lực ấy là một phụ nữ yếu ớt đã sống
khiêm tốn không phải với khẩu hiệu xuông, nhưng bằng lối sống rất cụ thể. Một
con người đã can đảm đi đến mọi ngõ ngách của thế giới để chung chia cuộc sống
vơi những người cùng khốn. Sự khiêm tốn mà Mẹ Têrêsa đã thể hiện khởi nguồn từ
chính Thập giá. Trong cầu nguyện và suy niệm, Mẹ đã nghe văng vẳng lời Chúa
Giêsu vang vọng trên Thánh giá: “Ta khát”. Suốt cuộc sống, Mẹ đã cố gắng sao
chép lại hình ảnh của Đức Giêsu, đấng ‘vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải
nhất quyết duy trì địa vị ngang hang với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ
vinh quang mặc lấy thân nô lệ trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế.
Ngài đã tự hạ vâng lời cho đến chết và chết trên Thập giá’ (Phil 2,6-8).
Thập giá Đức Giêsu là
khung quy chiếu căn bản về sự khiêm nhường mà các bài đọc lời Chúa hôm nay
trình bày. Trong bài đọc 1, tác giả sách Huấn ca viết: “Càng tự hạ, con càng
làm đẹp lòng Đức Chúa. Người được tôn vinh nơi kẻ khiêm nhường. Kẻ kiêu ngạo
lâm cảnh khốn cùng vô phương cứu chữa”. Đương nhiên, các sách Cựu Ước chưa thể
đi sâu vào mầu nhiệm cứu độ thể hiện nơi cái chết của Đức Giêsu, nhưng đã từ từ
vén mở cho chúng ta con đường dẫn đến hoàn thiện. Đích đến của con đường này
chính là Thập giá.
Trong bài Tin mừng với
dụ ngôn về một ông chủ mời các thực khách đến ăn cưới, Chúa cũng đưa ra huấn dụ
về sự khiêm tốn. Ngài kết luận: “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống, ai hạ mình
xuống sẽ được nâng lên”.
Theo bản tính tự
nhiên, ai cũng muốn được mọi người nể trọng, có được địa vị cao sang trong xã
hội. Chẳng ai thích trở thành ‘kẻ rốt hết’ trước mặt các bá quan văn võ. Khiêm
tốn để hạ mình xuống, điều đó mọi người chúng ta ai cũng biết, nhưng không phải
dễ thực hành. Thánh Tôma Aquinô đã từng nói với một chút cường điệu: “Ai cũng
có cái tôi. Khi chúng ta chết rồi, 15 phút sau, cái tôi đó mới chết hẳn”.
Ngay từ những trang
đầu tiên của bộ Kinh Thánh, tác giả sách Sáng thế đã nói đến sự sa ngã của
nguyên tổ. Tội đầu tiên du nhập vào trần gian chính là tội kiêu ngạo và người
gây ra là Adam. Trong thư Rôma chương 5, Thánh Phaolô đã cho chúng ta thấy hình
ảnh song đối giữa Adam cũ và Adam mới, là chính Chúa Giêsu. Chúa Giêsu đã cho
chúng ta được công chính hóa nhờ cái chết của Ngài. Ađam cũ gieo mầm sự chết do
kiêu ngạo. Đối lại, Ađam mới làm cho chúng ta nên công chính nhờ khiêm tốn và
vâng phục. Nói tóm lại, sự khiêm tốn mà Chúa Giêsu mời gọi, đặc biệt qua bài
Tin Mừng hôm nay, chính là một nền linh đạo khởi phát từ mầu nhiệm Thập giá.
Tinh thần vô vị lợi.
Chúa Giêsu nói dụ ngôn
hôm nay trong khung cảnh một bữa ăn. Một người Pharisiêu mời Ngài đến nhà dự
tiệc. Đương nhiên, hiện diện trong bữa tiệc hôm đó còn có nhiều vị khách quý
khác, có thể có những nhân vật ‘tai to mặt lớn’ trong xã hội thời bấy giờ.
Người ta thường xếp chỗ ngồi theo thứ bậc. Đó là điều rất thường tình và ở đâu
cũng thế. Giáo xứ có tiệc mừng, đương nhiên Đức Cha sẽ được ngồi vào chỗ trọng
vọng nhất, rồi đến các Cha, các viên chức, rồi mới đến ‘quần chúng nhân dân’. Điều
này không có gì đáng nói. Nhưng nhân cơ hội, Chúa dạy chúng ta bài học về sự
khiêm tốn, hãy chịu khó ngồi vào chỗ rốt hết để được mời lên trên. Chúng ta
không cần bàn đến những nghi tiết xã hội hay những tập tục theo phong hóa địa
phương và những chuyện đó không quan trọng lắm. Song, tinh thần khiêm tốn biết
hạ mình xuống mới là nội dung mà Chúa nhắm đến để khuyến mời. Tinh thần khiêm
tốn này đi đôi với một tấm lòng vô vị lợi. Đây là điều rất thực tế mà chúng ta
cần nghiền gẫm để đem ra thực hành.
Trong xã hội hiện nay,
người ta vẫn thường áp dụng nguyên tắc ‘Có đi có lại mới toại lòng nhau’ hoặc
‘Ông đưa cái giò bà thò chai rượu’. Người ta thường hay nói: “Ở trên đời này,
chẳng ai cho không một cái gì”. Không phải đây chỉ là lề thói xã hội, nhưng
ngay cả trong Giáo hội, người ta vẫn hay thực hành theo lối suy nghĩ ấy. Đám
cưới con gái tôi, ông đi phong bì 500 ngàn, mai mốt đến đám cưới con gái ông,
tôi cũng phải ‘lại quả’ 500, không nhiều hơn cũng chẳng ít hơn. Đó là sự sòng
phẳng theo lề thói xã hội. Ngay các Cha vẫn hay ứng xử như vậy. Ngày lễ bổn
mạng giáo xứ tôi, Cha đến đồng tế, khi nào đến lễ bổn mạng giáo xứ của Cha tôi
cũng sẽ ‘phải’ đến để đáp lễ hay để ‘trả nợ’. Còn Cha không đến, thì tôi, tôi
cũng sẽ không đến. Ở một mức độ nào đó chúng ta thấy có vẻ hợp lý, nhưng trong
trật tự nước trời thì không phải vậy. Trong trật tự mới này, Chúa có vẻ như
thách đố chúng ta. “Khi ông đãi tiệc, hãy mời những người nghèo khó, tàn tật,
đui mù, què quặt. Họ không có gì đáp lễ và như thế ông mới thật có phúc vì ông
sẽ được đáp lễ trong ngày các kẻ lành sống lại”.
Điều Chúa thách đố xem
ra có vẻ hơi khác thường và ‘dở hơi’. Nhưng đây lại chính là sự dở hơi thánh
thiện phát nguyên từ Thập giá mà Chúa Giêsu mời gọi chúng ta dấn sâu vào. Trên
Thập giá, Chúa Giêsu đã cho đi tất cả, không so đo tính toán, không mong được
đáp đền. Đó chính là một ‘Tình cho không biếu không’ cách tuyệt đối, một tình
yêu vô vị lợi mà chúng ta phải nghiền ngẫm, phải đào sâu và phải cố gắng đem ra
thực hành.
Kết luận:
Sự khiêm tốn nội tâm
và tấm lòng quảng đại trao ban vô điều kiện là linh đạo Thập giá của tất cả mọi
người chúng ta, từ các anh em linh mục, tu sĩ đến giáo dân. Trong lá thư thứ
nhất, Thánh Phêrô tông đồ đã dạy: “Anh em hãy trang điểm bằng sự khiêm nhường,
vì Thiên Chúa chống lại kẻ kiêu ngạo nhưng ban ơn cho những ai khiêm nhường (1P
5,5). Cũng vậy, Chúa Giêsu nói với chúng ta: “Anh em hãy học với tôi, vì tôi có
sự hiền lành và khiêm nhường trong lòng”. Học nơi ngôi trường này, chúng ta
phải cần cù, phải siêng năng, phải học mãi, phải học cho đến suốt đời và chẳng
bao giờ có thể tốt nghiệp.
7. Con hãy hạ mình, thì con sẽ được
đẹp lòng Chúa
(Suy niệm của Lm.
Antôn Nguyễn Văn Độ)
“Nhằm một ngày
sabbat”: xem ra chi tiết quan trọng này hé mở ra chân trời của Vương Quốc, nơi
ấy Đức Giêsu chuẩn bị bữa tiệc dành cho chúng ta là những người được mời. Đây
không phải là bữa tiệc bình thường, vì được diễn ra “trên núi Sion, là thành
trì của Thiên Chúa hằng sống là Giêrusalem trên trời”, có sự hiện diện của
“muôn ngày thiên thần, và cộng đoàn các trưởng tử đã được ghi sổ trên trời”
(Bài đọc 2). Là nơi chúng ta có quyền lợi ở đấy. Đó là điều Đức Giêsu muốn dẫn
chúng ta trong Tin Mừng hôm nay.
Đức Giêsu đưa ra một
dụ ngôn ám chỉ chỗ nhất trong bữa tiệc. Một vấn đề thương gây tranh luận trong
các trường học Do thái thời Ngài. Thực ra, chủ nhà không có qui định chỗ ngồi
cho các vị khác, nên mỗi người phải chọn lấy cho mình một chỗ sao phù hợp với
địa vị của mình so với thực khách khác. Có thể có nhiều khách sang trọng hơn ta
đến vào giây phút cuối, lúc ấy, cần phải thận trọng nhường chỗ cho những thượng
khác đó. Họ có thể được mời vào chỗ vinh dự hơn, khi mà Chủ nhà ra dấu hiệu
trong bữa ăn, vẫn còn nhiều chỗ trống, cũng có thế sớm muộn người ấy phải
nhường chỗ cho người quyền chức đến vào giờ áp chót.
Lời khuyên của Đức
Giêsu không có gì là cách mạng, vì sách Châm ngôn đã từng dạy: “Trước long
nhan, đừng lên mặt kiêu kỳ, chớ đứng vào chỗ của hàng vị vọng. Thà được người
ta bảo: "Xin mời ông lên trên!" còn hơn bị hạ xuống trước mặt người
quyền cao chức trọng. Điều mắt con nhìn thấy” (Cn 25, 6-7). Thoáng nhìn, người
ta có thể nghĩ, đơn giản chỉ là cách ứng xử thận trọng trong cuộc sống, nhưng
quả thật, không dễ chịu chút nào khi thấy mình bị hạ xuống trước mặt mọi người.
Hoặc là lịch sự so với các thực khách khác, vì họ xứng đáng vào chỗ nhất trong
đám tiệc. Hoặc là chịu đựng có tính toán, hơi chút kiêu căng: tôi chọn chỗ dốt
hết, với nụ cười trên môi thể hiện sự khiêm nhường, nhưng ẩn tàng hy vọng được
mời bước qua trước mặt mọi người để lên ngồi chỗ nhất...
Đây không phải điều mà
Đức Giêsu mong đợi chúng ta. Khi nói về Nước Trời; đôi lúc Ngài cũng thêm vào
“Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống; ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên”, người hạ
bệ không ai khác ngoài Thiên Chúa, Ngài hạ bệ những ai quyền thế và nâng cao
những kẻ khiêm nhường. Kẻ kiêu ngạo là “người tự hào cho mình là công chính mà
khinh chê người khác” (Lc 18, 9), khi “sự thiện không có ở trong người ấy” (x.
Rm 7, 18). Họ “tự cao tự đại, nên chẳng thấy tội mình mà chê ghét” (Tv 36, 3).
Như người pharisiêu trong dụ ngôn, ông tự phụ khoe khoang trước mặt Thiên Chúa
và người đời: “Lạy Chúa, con cảm tạ Chúa, vì con không như những người khác”
(Lc 18, 11). Ông ngửa mặt lên trời và xét đoán nghiêm khắc về tha nhân.
Trái lại, người khiêm
nhường, trước Mạc khải tình thương của Thiên Chúa, họ ý thức về thân phận bụi
đất của mình, nên “khiêm nhường”. Như người thu thuế (Lc 18, 13), hay như vịnh
gia, than vãn: “Xin rủ lòng thương con, lạy Chúa: con kêu con gọi Chúa suốt
ngày. Lạy Chúa, xin làm cho con được vui thoả, vì con nâng tâm hồn lên tới
Chúa. Lạy Chúa, Ngài nhân hậu khoan hồng, giàu tình thương với mọi kẻ kêu xin”
(Tv 85, 3.5). Ý thức về thân phận tội lỗi của mình trước nhan Chúa, tin tưởng
nài van và xưng thú tội lỗi cùng Ngài, là những điều căn bản của sự khiêm
nhường.
“Những kẻ khiêm
nhường” thực sự mới có thể nói lời “tạ ơn” đối với Thiên Chúa (Bài đọc 1) vì
vinh quang từ đâu đến để chúng ta có thể “tạ ơn” Đấng Tối Cao, nếu không phải
đến từ Thiên Chúa? Chúng ta đón nhận vinh quang ấy thế nào nếu không phải là
nhận lãnh Tin Mừng với lòng thống hối ăn năn? Vì thế “ý tưởng của người khôn
ngoan là lắng tai nghe” (Ibid.), họ nghe tiếng Chúa gọi, và “hướng về Đức
Giêsu, trung gian của Giao ước mới” (Bài đọc 2), để đón nhận ơn cứu độ tự nơi
Người.
Thật ý nghĩa trong
kính Magnificat: “Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, và thần trí tôi hớn hở vui
mừng trong Thiên Chúa Đấng Cứu Độ tôi, vì Người đã đoái nhìn đến phận hèn tớ
nữ” (Lc 1, 46-48). Đức Maria “đầy ơn phúc”, vì Mẹ đã khiêm nhường tự
hạ trước Đấng đổ tràn ơn phúc xuống cho Mẹ: “Ai tự hạ sẽ được tôn lên”. Triết
gia Nietzsche trách Kitô giáo là tôn của những người yếu thế; thấp cổ bé họng;
khi tán dương kẻ khiêm nhường ở dưới đất trong khi mong đợi tiến về trời cao.
Một quan niệm về khiêm nhường như vậy thực sự mà nói quá thụ động với đòi hỏi
của Tin Mừng. Tuy Đức Giêsu chịu đựng những điều lăng nhục trong cuộc Thương
khó, nhưng Ngài đã chọn lựa con đường này có suy nghĩ: “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ
là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên
Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống
phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi
bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự.” (Ph 2, 6-8), vì Ngài muốn “qui tu
con cái Thiên Chúa tản mát khắp nơi về một mối”. Đức Giêsu hoàn toàn tự nguyện
hạ mình xuống, để nâng chúng ta lên: “Lạy Cha, con muốn rằng con ở đâu, thì
những người Cha đã ban cho con cũng ở đó với con, để họ chiêm ngưỡng vinh quang
của con, vinh quang mà Cha đã ban cho con, vì Cha đã yêu thương con trước khi
thế gian được tạo thành.” (Ga 17, 24). Sự khiêm nhường tự hạ của Chúa Con biểu
lộ đức ái cáo cả, Người ấp ủ trong lòng ơn cứu rỗi các linh hồn và tôn vinh
Thiên Chúa Cha trong họ. Khiêm nhường thật để duy trì hạnh phúc phục vụ anh em,
“lấy lòng khiêm nhường mà coi người khác hơn mình” (x. Ph 2, 3). Đối với người
yêu mến, thì phục vụ vô vị lợi là phần thưởng của họ: “Khi anh dọn tiệc mời
khách, thì hãy mời những người nghèo; và anh sẽ hạnh phúc, vì họ không có gì để
trả lại anh.” Anh có thể có bác ái trong sự khiêm nhường, vì người khiêm nhường
không qui chiếu về mình nhưng làm phúc vô vị lợi đối với tha nhân trong tình
yêu. Thế nên, Tình Yêu vĩnh cửu của Thiên Chúa là khiêm nhường hoàn hảo nhất.
Lạy Chúa, xin đẩy xa
tính ích kỷ, kiêu ngạo xa con, dẫn con đi trên đường chân lý là khiêm nhường,
để con coi người khác trọng hơn mình, và tìm thấy niềm vui khi phục vụ người
khác. Xin đừng để sự tự cao, tự đại làm con thỏa mãn; nhưng ban cho con ơn nhận
ra Chúa luôn khiêm nhường, ẩn mình trong Bí tích Thánh Thể, là Thiên Chúa toàng
năng, trao ban chúng con tình yêu và sự sống. Amen.
8. Ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên
(Trích dẫn từ ‘Manna’)
Suy Niệm
Nếu cuộc đời là một
bữa tiệc, hẳn có nhiều thực khách đã chọn chỗ nhất mà ngồi.
Tôi chọn ngồi chỗ nhất
vì tôi thấy mình quan trọng, tôi xứng đáng được hưởng vinh dự đó...
Tiếc thay, không có
nhiều chỗ nhất trong bữa tiệc cuộc đời, nên người ta phải tranh giành nhau bằng
mọi thủ đoạn để chiếm được và giữ được chỗ nhất cho mình.
Những cuộc tranh giành
như thế đâu phải là điều xa lạ. Chúng vẫn diễn ra nơi gia đình, trong cộng
đoàn, trong nhóm, trong giáo xứ, giữa các quốc gia... Nơi nào có hai người ở
với nhau là có thể có đụng chạm, vì chỉ có một chỗ nhất.
Giữa một thế giới tự
cao tự đại, rồi xâu xé nhau, Đức Giêsu mời gọi chúng ta sống tự khiêm, tự hạ.
Nhiều khi chúng ta
hiểu sai về khiêm nhường.
Khiêm nhường không
phải là khinh rẻ bản thân, cũng không phải là thụ động, không dám nhận trách
nhiệm, trách nhiệm làm người ở đời và làm con Thiên Chúa.
Khiêm nhường lại càng
không phải là một mặt nạ để lôi kéo sự chú ý của người khác: tôi hạ mình xuống
để được tôn lên.
Abraham là một mẫu
gương khiêm nhường. Ông ý thức mình chỉ là tro bụi (Kn 18,27), nhưng ông đã dám
mạnh dạn mặc cả với Đức Chúa về số người công chính, đủ để cứu thành Sôđôma.
Giêrêmia đã từ chối
làm ngôn sứ, lấy cớ mình còn trẻ người non dạ (Gr 1,6). Nhưng khi ông dám nhận
trách nhiệm Chúa trao, thì ông trở thành khiêm tốn và can đảm.
Nhiều người định nghĩa
khiêm nhường là chấp nhận sự thật. Nhưng chấp nhận sự thật là điều khó biết
bao, vì sự thật đòi tôi xét lại cách sống.
Khiêm nhường là nhận
biết thân phận thụ tạo của mình: những gì tôi có và cả con người tôi, đều bởi
Chúa.
Khiêm nhường là đón
nhận đời mình như quà tặng Chúa ban, và dâng lại đời mình cho Chúa như một quà
tặng.
Khiêm nhường cũng là
nhìn nhận sự thật về mình: tôi chưa hoàn hảo, tôi có nhiều giới hạn, tôi cần
được tha nhân nâng đỡ, góp ý... Tha nhân ấy không phải chỉ là người trên tôi,
mà còn có thể là người kém tôi hay chẳng ưa tôi.
Nơi lời chỉ trích, tôi
gặp được khá nhiều sự thật.
Nếu tôi khiêm hạ trước
người khác, tôi sẽ thấy được nhiều ưu điểm bất ngờ của họ. Những ưu điểm này
không phải là mối đe dọa cho tôi nhưng là quà tặng làm tôi thêm phong phú.
“Xin cho con biết con,
xin cho con biết Chúa.”Càng biết, chúng ta càng khiêm nhường thẳm sâu.
Thánh Phanxicô Borgia
viết: “Tôi thực tâm muốn đặt mình ở dưới Giuđa, vì tôi đã thấy Đức Giêsu ngồi
dưới chân anh ấy.”
Nếu chúng ta chọn ngồi
ở chỗ cuối, thì chỉ vì đó là chỗ ngồi quen thuộc của Đức Giêsu.
Gợi Ý Chia Sẻ
Đối với bạn, thế nào
là một người kiêu ngạo? Bạn nhận ra người đó qua những cử chỉ bên ngoài và thái
độ bên trong nào?
Theo ý bạn, người
khiêm nhường thực sự thi có những nét nào? Làm sao để tập được đức khiêm nhường
trước Thiên Chúa và tha nhân?
Cầu Nguyện
Giữa một thế giới đề
cao quyền lực và lợi nhuận, xin dạy con biết phục vụ âm thầm.
Giữa một thế giới say
mê thống trị và chiếm đoạt, xin dạy con biết yêu thương tự hiến.
Giữa một thế giới đầy
phe phái chia rẽ, xin dạy con biết cộng tác và đồng trách nhiệm.
Giữa một thế giới đầy
hàng rào kỳ thị, xin dạy con biết coi mọi người như anh em.
Lạy Chúa Ba Ngôi, Ngài
là mẫu mực của tình yêu tinh ròng,
xin cho các Kitô hữu
chúng con trở thành tình yêu cho trái tim khô cằn của thế giới.
Xin dạy chúng con biết
yêu như Ngài, biết sống nhờ và sống cho tha nhân, biết quảng đại cho đi và
khiêm nhường nhận lãnh.
Lạy Ba Ngôi chí thánh,
xin cho chúng con tin vào sự hiện diện của Chúa ở sâu thẳm lòng chúng con, và
trong lòng từng con người bé nhỏ.
9. Khiêm tốn – ĐTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt
1) Nhân một bữa tiệc
Chúa Giêsu được một
thủ lãnh nhóm Pharisêu mời dùng bữa. Thời Chúa Giêsu, người Do thái chia thành
nhiều nhóm. Có nhóm của Hêrôđê. Có nhóm cách mạng chống đế quốc La-mã. Có nhóm
Essenien khắc kỷ. Có nhóm Saduce tư tế. Nhóm Pharisêu gồm các tiến sĩ và luật
sĩ chuyên giải thích lề luật. Nhóm này tự cho là mình thông hiểu lề luật, sống
đạo đức, là mẫu mực và là thày dạy của dân, nên họ tách biệt khỏi quần chúng.
Như thế thủ lãnh của nhóm Pharisêu phải là người có thế lực rất lớn.
Được mời dự bữa tiệc
hôm nay, Chúa Giêsu quan sát thấy ai cũng muốn ngồi cỗ nhất. Một phần vì theo
thói thường, ai cũng muốn tỏ mình nổi nang, được mọi người kính trọng. Phần
khác vì chủ nhà là thủ lãnh nhóm Pharisêu, là một người rất có thế lực, nên ai
cũng muốn ngồi gần ông hoặc để gây uy tín, hoặc có dịp nhờ vả ông giúp cho một
việc gì.
Vì ai cũng muốn ngồi
gần ông chủ ở chỗ nhất nên cỗ nhất thiếu chỗ. Có những bậc vị vọng đành phải
xuống cỗ dưới. Có lẽ Chúa Giêsu, vốn không muốn tranh giành, lại coi thường
những chức danh phù phiếm, nên đã tự động ngồi vào cỗ chót.
Trong tình huống ấy,
chủ nhà buộc lòng phải mời những khách không mấy quan trọng xuống khỏi cỗ nhất.
Chủ nhà mời Chúa Giêsu lên cỗ nhất, một phần vì uy tín của Người, nhưng cũng để
nghe Người nói mà dò xét, bắt bẻ.
2) Chúa Giêsu đã dạy
một chân lý trong đời sống xã hội.
Nhân hoàn cảnh đó,
Chúa Giêsu đã lên tiếng dạy ta bài học khiêm tốn.
Kiêu ngạo là thói
thường ở đời. Ai cũng muốn mình hơn người khác. Nổi nang hơn, giỏi giang hơn,
giàu có hơn, thế lực hơn. Vì muốn nổi hơn người, nhiều người không ngần ngại
tìm cách chà đạp người khác.
Kiêu ngạo chống lại
kiêu ngạo. Nên không ai ưa người kiêu ngạo. Và nhất là những người kiêu ngạo
càng không ưa nhau. Trái lại, người khiêm tốn được mọi người yêu mến. Sách Trang tử thuật
chuyện: Dương Chu sang nước Tống vào một trọ nhà kia. Chủ nhà có hai nàng hầu,
một đẹp, một xấu. Để ý quan sát, Dương Chu thấy trong nhà ai cũng quý trọng
nàng hầu xấu mà khinh rẻ nàng hầu đẹp. Lấy làm lạ, Dương Chu hỏi thằng bé trong
nhà. Chú bé nói: Người thiếu đẹp tự cho mình là đẹp nên mất đẹp. Chẳng ai nhìn
thấy cái đẹp của nàng nữa. Còn người thiếp xấu tự biết mình xấu mà quên xấu.
Không còn ai nhìn thấy cái xấu của nàng nữa. Dương Chu liền gọi học trò đến
dặn: Các con nhớ ghi lấy. Giỏi mà bỏ được cái thói tự cho mình là giỏi, thì đi
đâu mà chẳng được người ta yêu quý tôn trọng.
Vì thế Chúa Giêsu đã
khuyên ta nên biết khiêm nhường. Đi ăn tiệc cứ chọn chỗ cuối cùng mà ngồi. Nếu
được chủ nhà mời lên thì thật vinh dự. Tự cho phép mình ngồi chỗ trên hết, lỡ
bị chủ nhà mời xuống thì thật xấu hổ.
3) Nhưng nhắm đến thực
tại Nước Trời
Lời Chúa Giêsu dạy,
không chỉ nhắm sửa đổi một lề thói xã hội, nhưng trên hết, Người nhắm tới những
sự thực về Nước Trời. Trong bàn tiệc Nước Trời, những ai càng khiêm tốn lại
càng được nâng lên cao. Vì khiêm tốn là đi vào con đường của Thiên Chúa, là trở
nên giống Thiên Chúa.
Hãy nhìn vào gương Chúa Giêsu. Người luôn luôn chọn
chỗ cuối cùng. Là Thiên Chúa, nhưng Người không đòi cho mình được ngang hàng
với Thiên Chúa, trái lại, Người đã tự huỷ mình, mặc lấy thân phận nô lệ hèn yếu
như ta, trừ tội lỗi.
Hãy nhìn vào hình ảnh bữa Tiệc Ly. Trong bàn tiệc ai là
người cao trọng nhất? Thưa là Chúa Giêsu. Thế mà Người đã quỳ gối xuống rửa
chân cho các môn đệ. Thiên Chúa đã quỳ trước mặt nhân loại. Thực là một sự
khiêm tốn thẳm sâu. Trong khi con người kiêu ngạo muôn vươn lên làm Chúa, thì
Thiên Chúa lại khiêm tốn hạ mình xuống làm người. Trong khi con người hèn hạ
muốn nâng mình lên bằng cách chà đạp người khác, thì Chúa Trời cao cả lại hạ
mình xuống để nâng con người lên. Hạ mình, đó là con đường của Thiên Chúa.
Khiêm nhường, đó là khuôn mặt của Thiên Chúa. Vì thế những ai khiêm tốn là trở
nên giống Thiên Chúa, xứng đáng ngồi đồng bàn với Thiên Chúa trên Nước Trời.
Nói xứng đáng không phải là do công phúc của ta, nhưng là do tình thương của
Chúa.
Ai tự nâng mình lên
thì không có giá trị gì. Ai được người khác nâng lên, giá trị có đó, nhưng rất
mong manh. Ai được Thiên Chúa nâng lên, giá trị đó mới thực cao quý, bền vững.
Mà Chúa chỉ nâng cao những người khiêm tốn.
Khiêm tốn như Chúa
Giêsu không phải là hèn nhát. Trái lại chỉ những ai dũng mạnh, can đảm mới
dám hạ mình phục vụ anh em. Khiêm tốn như Chúa Giêsu không phải là nô lệ. Trái lại khiêm tốn
phục vụ là một cử chỉ đầy tình yêu, một thái độ hoàn toàn tự do, cao quý. Khiêm
tốn hạ mình phục vụ là thoát khỏi cái tôi chật hẹp ích kỷ để đi vào con đường
tự do thênh thang của Thiên Chúa, của Nước Trời.
Lạy Chúa Giêsu, xin
dạy con biết khiêm tốn phục vụ như Chúa đã làm gương. Amen.
KIỂM ĐIỂM ĐỜI SỐNG
1) Có những khiêm
nhường giả tạo. Theo ý bạn, khiêm nhường thực sự phải như thế nào?
2) Bạn dễ quan tâm
phục vụ người có địa vị chức quyền, hay bạn thường quan tâm đến những người
khốn khổ, bị bỏ rơi?
3) Bạn đã bắt đầu tập
đi vào con đường khiêm nhường chưa?
4) Chúa Giêsu nêu
gương khiêm nhường thế nào?
10. Khôn ngoan hay lịch duyệt trước mặt Thiên
Chúa
(Suy niệm của Lm.
Gioan Nguyễn Văn Ty)
Mới đọc đoạn Tin Mừng
Lu-ca hôm nay, tôi có cảm tưởng Đức Giêsu quả là một nhà mô phạm đang say sưa
giảng dạy một bài học về cách xử thế, điều mà các loại sách ‘học làm người’,
bắt đầu từ cuốn ‘Giáo Khoa Thư’ mà tôi đã học từ tấm bé, vẫn thường dạy. Thế
nhưng, điều tôi phải xác tín là: đây đích thực là một bài Tin Mừng mà nội dung
Đức Giêsu đang đề cập tới là xác định mối tương quan mỗi người chúng ta cần có
đối với Thiên Chúa là Cha; phải chăng bài học đó mới chính là điều mà Đức Kitô
Giêsu đã phải cất công xuống thế làm người để có thể dạy dỗ loài người chúng
ta?
Hình ảnh bàn tiệc hay
được Đức Giêsu dùng để chỉ Nước Trời hay Nước Thiên Chúa; bàn tiệc này được bày
biện sao cho mọi người có thể tham dự, từ những kẻ được mời (là dân Do Thái),
cho đến bàn dân thiên hạ: “Thiên hạ sẽ từ đông tây nam bắc đến dự tiệc”. Nếu
bài Tin Mừng Chúa Nhật tuần trước đã cho chúng ta thấy chỉ những người đi qua
được cửa hẹp của lòng khiêm cung mới được vào dự tiệc, thì bài Tin Mừng tuần
này cũng đề cập tới điều tương tự: trong bàn tiệc đó, chỗ cao nhất sẽ dành cho
ai nhận mình là kẻ khiêm hạ nhất.
Ngoài nghi vấn: ai sẽ
được cứu rỗi, ta cũng thường nghe thấy nhiều người ưu tư về chỗ của họ trên
thiên đàng. Để giải đáp vấn nạn sau này, câu trả lời hợp lý và lô-gích nhất sẽ
là: phải làm nhiều việc lành phúc đức để có công trước mặt Chúa; ai càng giầu
công nghiệp thì trên thiên đàng chỗ càng cao. Điều này từ lâu đã từng là động
lực mạnh mẽ thúc đẩy nhiều người công giáo trung thành giữ đạo, đọc kinh tối
sớm, ăn chay hãm mình, tập tành các nhân đức… và làm nhiều việc thiện. Họ mong
thu tích cho được thật nhiều công nghiệp, hầu chiếm được chỗ cao chỗ trọng trên
thiên đàng mai ngày.
Tôi không biết tư
tưởng đó đúng đến đâu trong suy nghĩ của Đức Giêsu, nhưng bài Tin Mừng hôm nay
cho thấy Đức Giêsu đã tuyên bố chắc nịch: “Vì phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ
xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên!” Như vậy Người khảng định: cho dầu
lập công đức có cần thiết tới mấy đi nữa thì điều quan trọng nhất vẫn phải là sở
đắc được một lòng khiêm cung chân thành: ai không có lòng khiêm tốn thì không
thể vào dự bàn tiệc Nước Trời, còn nếu có vào được đi nữa thì cũng sẽ bị giáng
xuống chỗ thấp nhất mà thôi; tại sao lại thế nhỉ?
Đơn giản là vì: Nước
Trời tự bản chất, chính là lòng thương xót cứu độ được Thiên Chúa từ nhân ban
nhưng không cho hết thảy mọi người. Tự mình con người không ai xứng đáng vào
vương quốc đó, kể cả những người được thiên hạ coi là lành thánh, là hoàn hảo
nhất. Nước Thiên Chúa mà Đức Giêsu rao giảng không phải là cái gì có thể mua
tậu được bằng tiền bạc cũng như bằng các việc lành việc thiện, hay bằng bất cứ
nhân đức nào do con người nỗ lực luyện tập mà có. Giá cả duy nhất để có thể mua
Nước Trời chính là: khiêm cung đón nhận; chính vì thế mà, ai càng hạ mình khiêm
tốn đón nhận bao nhiêu, thì càng lãnh hội trọn vẹn Nước Trời bấy nhiêu.
Hình ảnh mà thánh
Têrêxa Hài Đồng Giêsu đã sử dụng thật chính xác lắm thay: thiên đàng là hồng ân
tình yêu của Thiên Chúa được đổ đầy vào những cái ly cái cốc là tâm hồn mỗi
người; ly của ai càng sâu bao nhiêu (khiêm hạ bao nhiêu) thì càng đón nhận được
nhiều bấy nhiêu. Hình ảnh này giải thích ngay cả trường hợp của Đức Maria: dù
nhận được muôn điều cao cả trọng đại, nhưng Mẹ vẫn luôn xưng mình là tôi tớ
thấp hèn nhất của Thiên Chúa. Nói đúng ra, Ma-ri-a được nên cao trọng vô song
cũng chỉ ‘vì’ Ma-ri-a đã có lòng khiêm hạ thẳm sâu hơn hết thảy mọi người:
Ma-ri-a trở nên cao trọng trước hết trong ánh sáng chói lọi của Tin Mừng mà
thôi.
Đúng vậy, chỉ có lòng
khiêm hạ mới làm ta hiểu và thâm nhập được vào lòng thương xót Thiên Chúa ban
cho nhưng không, để rồi từ đó nẩy sinh ra thứ phục vụ bác ái thuần khiết nhất.
Nhiều người vẫn nghĩ rằng: qui luật ngàn đời ‘Hòn đất ném đi, hòn chì ném lại’
cũng sẽ được áp dụng cho phần thưởng trên thiên quốc, thế nhưng theo Đức Giêsu
thì qui luật này không áp dụng cho Tin Mừng cứu độ. Chỉ những ai đã từng khiêm
tốn đi thật sâu vào trong lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa từ nhân, người
đó mới có khả năng “đãi tiệc… mà mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt,
đui mù… Họ không có gì đáp lễ”. Và chỉ có ai làm được như thế, tức là thực hành
bác ái phục vụ phản ảnh lòng thương xót nhưng không của Thiên Chúa, thì mới
xứng đáng được nghe lời khen thưởng của ông chủ từ nhân: Anh mới thật có phúc:
vì anh sẽ được đáp lễ trong ngày các kẻ lành sống lại”.
Như vậy thì khiêm hạ
không những là nhân đức nền tảng của đời sống thiên liêng tu đức trên đó ta xây
dựng mọi nhân đức khác, như đã từng được khảng định trong tu đức học; khiêm hạ
trong Tin Mừng, khi được diễn tả bằng lòng thống hối chân thành, sẽ là điều
kiện và thái độ thiết yếu cho tất cả những ai đón nhận ơn cứu độ. Phải chăng
đây mới đích thực là một TIN MỪNG lớn lao hơn hết cho toàn nhân loại, đặc biệt
cho những con người tội lỗi và yếu đuối như chúng ta: “ơn cứu độ chỉ được ban
cho những tâm hồn khiêm cung mà thôi!”
Lạy Chúa, xin hãy dạy
con: ‘tìm an ủi người hơn được người ủi an, tìm hiểu biết người hơn được người
hiểu biết, tìm yêu mến người hơn được người mến yêu’. Tuy nhiên để có thể làm
được các điều ấy, con cần nhận được lòng thương xót vô biên mà Chúa đã ban tặng
khi cứu độ con cách nhưng không, bất chấp những yếu đuối và bất xứng của con.
Xin cho con hằng biết chiêm ngắm Thập Giá, để nhờ đó con có được lòng khiêm hạ
chân thành; để rồi trong thấp hèn nhỏ bé của mình, con sẽ cất tiếng ca ngợi
tình yêu thương xót của Chúa đến muôn đời. Amen.
11. Chúa nâng cao kẻ khiêm nhường
"Ai tôn mình lên
sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên."
Chính Chuá Giêsu đã
mạc khải cho chúng ta biết: Chúa thích những ai có lòng khiêm nhường. Tại sao
vậy? Chúng ta hãy xem khiêm nhường là gì. Theo Tự Điển Công Giáo phổ thông,
khiêm nhường là không vượt quá chính mình. Đây là nhơn đức giúp yêu thương mình
đúng đắn, dựa trên việc đánh giá đúng vị thế của mình trước mặt Chúa và tha
nhân. Khiêm nhường trong tôn giáo là nhận biết mình hoàn toàn lệ thuộc vào
Chúa. Khiêm nhường trong luân lý là nhìn nhận mình bình đẳng với người khác,
không tự ti, không tự hạ quá đáng nhưng biết nhận ra những ân huệ Chúa ban mà
cảm tạ Chúa.
Nhiều người Biệt phái
được Thánh Luca kể lại trong Tin Mừng hôm nay không có lòng khiêm tốn, không
biết vị trí của mình, nghĩ rằng mình là đáng kính hơn người khác. Họ vào phòng
tiệc thì lo kiếm chỗ nhất. Họ không cần biết ai là quan trọng. Họ cho mình là
số 1, không ai hơn họ nữa! Họ thiếu khiêm nhường nên không biết chỗ của mình.
Chúa Giêsu là Thiên Chúa đến dự tiệc họ cũng không biết. Trong thực tế, họ muốn
chiếm luôn chỗ của chúa. Đó cũng là một hình thức giống tội của nguyên tổ chúng
ta: Muốn giành lấy vị trí của Thiên Chúa, mặc dù không có tài cán gì bao nhiêu.
Họ không nhớ rằng, nếu Chúa rút ân huệ lại thì con người chỉ là cát bụi hư vô.
Hễ ai nhắc mình lên sẽ
bị hạ xuống. Vua Saolê xưa kia tự phụ, không biết vâng lời, cãi lại mệnh lệnh
Chúa nên bị truất phế. Chúa nâng cao những người phận nhỏ: Chúa chọn Đavít là
con út trong gia đình Giêsê. Đavit vóc người thấp bé, không có công trạng gì
hơn các anh mình trong gia đình hay xã hội lúc đó. Khi Samuel tới thì Giessê
giới thiệu các anh của Đavid cho Samuel. Nhưng chúa lại không chọn ai trong số
đó. Chúa chọn Đavid, vóc người bé nhỏ, khiêm nhường... Đến thời viên mãn, Chúa
để cho Con Chúa xuống thế làm người. Chúa chọn một thôn nữ ở làng Nazarét, một
ngôi làng nhỏ bé không mấy ai biết đến. Chính con Thiên Chúa cũng sinh ra trong
cảnh nghèo đói, thiếu thốn, lớn lên trong cảnh nghèo cơ cực. Chúa đã sẵn sàng
trở nên bé nhỏ nghèo hèn để cho chúng ta được lớn lên, được giàu sang, được dồi
dào ơn phúc. Và đến lượt chúng ta cũng hãy cứu giúp anh chị em mình. Điều này
không phải dễ làm. Người ta có xu hướng nhìn lên, ít ai nhìn xuống. Người ta bỏ
ra cái gì thì mong gặt hái ngay một lợi lộc tương tự. Người ta sẵn sàng tốn vài
triệu để đãi người có chức tước để nhờ vả chứ ít ai tính lỗ cho mình. Vì vậy,
để thực hiện lời Chúa Giêsu, quan tâm đến người nghèo thì phải có lòng kính sợ
Chúa, có lòng bác ái theo gương Chúa Giêsu, nhận biết Chúa là Cha, quãng đại
khiêm tốn, tôn trọng mọi người và cũng là tự trọng nữa. Vì yêu mến Chúa nên
không muốn làm Chúa phải nổi giận, vì anh em thiếu tình tương thân tương ái.
Những người nghèo khổ, tàn tật không ai đoái hoài tới, Chúa muốn giúp đỡ cách
gián tiếp nhờ lòng bác ái của chúng ta là môn đệ Chúa và cũng là con cái Chúa,
thay mặt Chúa ở trần gian. Nếu chúng ta tin có đời sau, tin Chúa là Cha chung
của mọi người thì chúng ta sẵn sàng giúp đỡ người nghèo, để mai sau chính họ sẽ
rước chúng ta vào thiên đàng vinh phúc.
12. Sống cho người nghèo - Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền
Người xưa có câu:
"Hữu xạ tự nhiên hương, hà tất đương phong lập", nghĩa là khi có mùi
hương thì tự nó thơm, không cần phải ra đứng ở đầu ngọn gió. Khi một người thực
sự là một người tài giỏi, đạo đức, thánh thiện thì hãy để mọi người nhìn nhận
chứ đừng tự mình nói ra. Và Người xưa cũng đã từng dạy: "Tự khiêm thì
người ta càng phục, tự khoe thì người ta càng khinh".
Có người kể rằng: Một
ngày trong năm 11 tuổi, tôi trở về nhà khóc vì chỉ được giao một việc nhỏ của
chương trình Thiếu nhi tại nhà thờ, trong khi các bạn khác được phân công vai
chính. Thản nhiên, mẹ tôi lấy chiếc đồng hồ của bà và đặt vào tay tôi.
- Con có thấy gì
không?
- Một hộp vàng, mặt và
những cây kim.
Rồi bà mở phía sau hộp
và nhắc lại câu hỏi. Tôi nhìn thấy những bánh xe nhỏ và những đinh vít. Bà nói:
“Chiếc đồng hồ này sẽ vô dụng nếu thiếu đi mỗi phần, ngay cả những phần con
không thể nhìn thấy”.
Bài học của bà làm tôi
vui sướng hơn tất cả. Tôi đã không còn mặc cảm vì mình đóng vai phụ. Tôi không
còn lệ thuộc bởi vai này vai nọ mà quan yếu ở việc mình hết lòng với việc được
giao.
Thế nhưng, ở đời người
ta vẫn thích khoe khoang, vẫn thích phô trương công đức của mình nơi đầu đường
phố chợ. Con người vẫn thích làm trung tâm điểm của mọi người. Ngay cả các linh
mục, vẫn có những người thích được cất nhắc lên chức này chức nọ hay ít ra cũng
ở những chỗ phố thị rộn ràng mới cân xứng tài đức của mình. Lòng tự tôn, tính
tự kiêu khiến họ luôn xem trọng mình, để cao mình đến mức độ trở thành lố bịch
trước anh em.
Chúa Giê-su không bao
giờ muốn có những môn đệ như thế! Chúa Giê-su từng thao thức cho các môn đệ
mình đừng mắc phải tính giả hình của nhóm biệt phái tự kiêu. Ngài mong muốn các
môn sinh luôn khiêm tốn để dễ dàng cúi mình phục vụ bất cứ nơi đâu, bất cứ hoàn
cảnh nào. .. Ngài mong muốn các môn sinh đừng tìm đến những nhà cao cửa rộng, những
đại gia sang trọng mà bỏ rơi người nghèo hay coi khinh người nghèo. Chúa mong
muốn các môn sinh sống nghèo và gần gũi hòa đồng với người nghèo. Hãy sống đối
xử tốt với người nghèo dù rằng họ chẳng có gì cho lại ta, nhưng họ vẫn là hình
ảnh của Chúa, là anh em của ta, thế nên cần phải thương yêu họ như chính mình.
Nhưng đáng tiếc, vẫn
có những người muốn thể hiện đẳng cấp ưu việt của mình bằng việc đi xe sang
trọng, đến những nơi sang trọng và kết giao với những người sang trọng. Họ xấu
hổ, mặc cảm khi đi chung với người nghèo. Tính tự tôn khiến họ xa lánh người
nghèo và gần gũi kẻ quyền thế giầu có. Họ chỉ rao giảng cho người nghèo nhưng
lại không sống cho người nghèo. Thế nên, người nghèo vẫn cô đơn, vẫn lẻ loi,
vẫn sống trong tủi hận lầm than...
Chúa Giê-su luôn sống
nghèo và vì người nghèo. Ngài đã chọn mái nhà nghèo để cư ngụ. Ngài đã chọn
công việc tầm thường để kiếm kế sinh nhai. Ngài đã sống chung với dân nghèo
làng Nagiaret. Cuộc đời công khai, Ngài luôn đi cùng người nghèo và đi đến
người nghèo để thi ân, để phục vụ. Ước gì đời sống ky-tô hữu chúng ta cũng phác
họa lại chân dung tình yêu Chúa cho tha nhân. Xin cho chúng ta luôn khiêm tốn
để sống gần gũi hòa nhập với đám đông nghèo khó. Xin đừng vì thói trưởng gia,
thích xa hoa mà tự kiêu, xa lánh người nghèo luôn có ở bên. Amen.
13. Khiêm nhường phục vụ
(Trích dẫn từ ‘Cùng
Nhau Suy Niệm’ – Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền)
Là người được sinh ra
và lớn lên trong cùng một quê hương, ai cũng mong cho quê hương mình được bình
an, cho mọi người được no ấm. Ai cũng mong cho quê hương mỗi ngày được giầu đẹp
hơn. Ai cũng khát khao niềm an hoà trên quê hương đất nước. Thế nhưng ước mơ đó
không thể từ trời rơi xuống. Ước mơ đó cần phải có những con người dựng xây,
biết kiến tạo bằng cả cuộc sống dấn thân vì lợi ích của dân tộc. Một đất nước
muốn an vui thịnh vượng, không thể có những con người "ăn trên ngồi
trốc" mọi người, càng không thể có những loại người dùng địa vị của mình
để vun quén cho bản thân, để hưởng thụ đến mức độ tha hoá đạo đức, những loại
người như thế chỉ làm nghèo đất nước và khổ người dân. Một đất nước muốn được
yên vui đầm ấm không thể có sự chia rẽ nội bộ hay phân biệt giai cấp và chủng
tộc. Cần phải có sự đoàn kết yêu thương, và biết tôn trọng quyền lợi chung của
mọi người. Mỗi người bất luận là ai, già hay trẻ, khoẻ mạnh hay tật nguyện đều
phải được đối xử trong tôn trọng và yêu thương. Có như vậy cuộc sống mới yên
vui, tình người mới đầm ấm.
Lời Chúa hôm nay cũng
nhắc nhở mỗi người chúng ta cần phải biết sống khiêm tốn với mọi người và sống
hoà hợp với nhau trong yêu thương chân thành. Người làm lớn phải biết cúi mình
phục vụ. Biết khiêm tốn khi sống giữa anh em, biết lấy tình yêu để đối xử với
nhau một cách vô vị lợi. Chúa đã kết án thói trưởng giả của những người biệt
phái. Thích dệnh dạng trong đám tiệc. Thích ngồi"mân cao cỗ đầy". Họ
dùng quyền bính để được người khác cúi mình phục vụ. Lối sống của họ chẳng có
ích cho cộng đoàn mà còn làm khổ anh em. Chúa còn dạy chúng ta khi đãi tiệc,
hãy thiết đãi cả những kẻ không có khả năng mời lại chúng ta một ly rượu. Đừng
mời nhau theo kiểu "có qua có lại", mà quan yếu là tình người với
nhau. Con người cao qúy hơn tiền bạc, hơn mọi thứ vật chất trần gian, thế nên,
phải biết đặt tình người hơn những tính toán lợi nhuận. Đừng vì những lợi nhuận
vật chất mà loại trừ anh em, nhưng hãy dùng của cải mà mua lấy bạn hữu Nước
Trời.
Đó cũng chính là cách
sống mà Chúa đã thực thi trong suốt cuộc đời dương gian. Ngài đã chọn sinh ra
trong cảnh cơ hàn. Ngài đã sống khiêm tốn ẩn dật giữa làng quê Nagiaret. Ngài
đã đến trần gian không phải để được phục vụ mà là để phục vụ. Chính trong bữa
tiệc ly, Ngài đã làm bổn phận của người tôi tớ khi cúi mình rửa chân cho các
môn sinh. Chúa là Chúa, là Thầy nhưng chẳng màng đến địa vị cao qúy của mình,
chỉ biết một điều là tự hủy chính mình để trở nên tôi tớ cho mọi người. Chúa
cũng không chọn một đối tượng nào để phục vụ. Chúa cũng không loại trừ một giai
cấp nào trong bàn tiệc mà chính Chúa thiết đãi. Tất cả mọi người từ đông chí
tây đều được mời gọi tham dự yến tiệc mà Chúa đã dọn sẵn.
Hôm nay, Chúa vẫn mời
gọi chúng ta đi tiếp con đường Chúa đã đi. Con đường khiêm nhu để đến với anh
em, để sống hoà hợp và phục vụ anh em. Con đường kiêu ngạo chỉ dẫn đến sự xa
rời anh em, và gây nên những đổ vỡ bởi đố kỵ ghen tương. Vượt lên trên sự khiêm
nhu là tình yêu đại đồng với tha nhân. Không phân biệt giai cấp hay chủng tộc.
Không phân biệt màu da sắc tộc, mỗi người đều được đón nhận trong yêu thương và
kính trọng. Có như vậy, thế giới chúng ta đang sống mới an vui thịnh vượng. Có
như vậy, thế giới chúng ta đang sống mới đượm thắm tình yêu và rộn ràng niềm
vui tiếng cười.
Thế nhưng, giữa dòng
đời này vẫn còn đó những kẻ lấy quyền bề trên để ức hiếp kẻ dưới, vẫn còn đó
những người cha người mẹ sinh con ra chỉ mong con lớn khôn để có kẻ hầu người
hạ, vẫn còn đó những người chồng đang hành hạ vợ mình như những tôi tớ trong
nhà. Giữa dòng đời này vẫn còn đó những giọt nước mắt của những kẻ nghèo khó,
tật nguyền, những kẻ bất hạnh, già nua không tìm được sự ủi an nâng đỡ của đồng
loại. Thế giới sẽ không có an vui thịnh vượng, nếu con người không biết sống
khiêm tốn, nhường nhịn và nâng đỡ nhau. Thế giới sẽ chỉ có tiếng khóc than, oan
ức nếu trên mặt địa cầu này vẫn còn đó những kẻ kiêu căng, ngạo mạn và sống
thiếu tình người. Thế giới sẽ đổ vỡ nếu không còn ai biết cúi mình để phục vụ
anh em.
Có một câu chuyện ngụ
ngôn kể rằng: trên còn đường nhỏ hẹp sát sườn núi, một bên là vách núi cheo
leo, một bên là vực sâu thăm thẳm, hai con dê núi đi ngược chiều nhau. Vì con
đường quá nhỏ hẹp, chỉ đủ cho một con vật đi qua, nên hai con dê qúa bối rối
không biết tính toán thế nào để vượt qua nhau. Nếu chen lấn, chúng có thể rơi
xuống vực thẳm và tan xương nát thịt. Chúng chợt nghĩ ra một cách: một con đã
qùy mọp xuống đất để con kia bước qua mình. Thế là chúng ta tiếp tục con đường
của mình.
Vâng, thế giới hôm nay
nếu muốn cứu mình khỏi hố diệt vong cần phải biết xây dựng tình người hơn là
xây dựng những cơ sở vật chất lộng lẫy nguy nga. Thế giới hôm nay muốn an vui
thịnh vượng cần phải có những con người biết quên mình phục vụ anh em. Ước gì
mỗi người chúng ta luôn học lấy bài học khiêm nhu của Chúa để đến với anh em,
để tự hủy chính mình, để trở nên kẻ có ích cho tha nhân, ngõ hầu chúng ta cùng
góp sức xây dựng cho quê hương được quốc thái dân an, cho nơi nơi thắm được
tình Chúa tình người, cho mỗi người tìm được niềm vui trong việc lãnh nhận và
trao ban những nghĩa cử yêu thương. Amen.
14. Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn
Hữu Duyên
Hôm nay, Đức Giêsu vào
nhà một thủ lãnh các người biệt phái để dùng bữa. Một sự việc bình thường trong
xã hội Do Thái: người ta thường mời bạn hữu về nhà, sau buổi cầu nguyện ở Hội
Đường ngày Sabbat. Người ta không chú trọng đến việc ăn uống, vì chỉ là những
món ăn bình dị, nhưng là cơ hội để trao đổi và thảo luận về cuộc sống. Chúng ta
cũng đã có dịp thấy Chúa Giêsu đến dùng bữa ở nhà Simon biệt phái.
Đời thường trong những
cái bình dị nhất của nó vẫn là nơi Thiên Chúa hiện diện, viếng thăm và mang lại
cho nó một ý nghĩa mới, một định hướng, một sức mạnh. Và người ta phải biết đón
nhận những dấu chỉ của nó. Đấy chính là điều sách Đức Huấn Ca nhắc nhở.
Chả cần phải là một
người thông minh, tài trí, cũng có thể thấy ở những bữa ăn ngày Sabbat ấy không
có những hạng người nghèo khổ, bọn cùng đinh, bọn tội lỗi, bọn thu thuế hay đĩ
điếm.. Một người Do Thái chân chính không thể hòa mình với bọn người ti tiện
này. Đó là sự phân chia giai cấp hết sức rõ ràng trong xã hội Do Thái, sự phân
chia mang tính "tôn giáo". Từ sự phân chia ấy, hình thành một lối suy
nghĩ, một lối sống mặc nhiên, thầm kín nhưng hết sức mãnh liệt: "phải được
xã hội thừa nhận địa vị ưu tuyển,thế giá đạo hạnh trước mọi người", lối
sống mà Đức Giêsu luôn phải đối diện: "sống giả hình", "những kẻ
được mời, chọn chỗ nhất". Cách sống và suy nghĩ ấy đã đẩy xô đại đa số
những người nghèo khổ vào nỗi tủi nhục "không danh phận", trong đời
thường của những bữa ăn, và cả trong kinh nguyện và thờ phượng nữa.
Xã hội chúng ta tự hào
về nếp sống văn minh, nhưng vấn đề cũng không kém phần gay gắt. Cứ nhìn vào
những tổ chức cưới hỏi, ma chay người ta có thể hiểu được cái não trạng giả
hình ấy đã chồng chất thêm mâu thuẫn và bất ổn: có những đám cưới thuê bao cả
30 xe đời mới trong đám rước dâu chỉ để đưa rước 50 người khách mời..
Sự có mặt của Đức
Giêsu trong bữa ăn hôm nay, hay ở nhà Simon biệt phái, cũng như trong mọi hiện
diện khác mau chóng bộc lộ tính chất TIN MỪNG. Nếu như khi đồng bàn với những
người nghèo, với bọn thu thuế và tội lỗi, Chúa Giêsu bộc lộ thái độ trân trọng,
yêu thương, tha thứ, để bất kể là ai trong số họ cũng nhận ra được tấm lòng
bằng hữu của Người, được giải phóng khỏi tâm trạng bị khinh miệt, bị kết án, bị
loại trừ, thì ở đây Người tố giác tính chất "giả hình", "tính ưa
chuộng địa vị, tìm kiếm thế giá", để đòi hỏi phải mở rộng bữa ăn cho những
người nghèo.
Có một sự thật trong
đời sống Đức Giêsu mà chúng ta phải làm sáng tỏ để hiểu con người và sứ điệp
của Người: Không những người nhận vào ăn trong nhà những người tội lỗi, mà
chính nhà của Ngài, hay những nơi Ngài cư ngụ, người ta thường thấy bọn cùng
đinh tội lỗi đồng bàn với Ngài và các môn đệ, thế nên có dư luận kết án Ngài
"là kẻ mê ăn uống và say sưa với bọn đàng điếm và tội lỗi". Bữa Tiệc
Ly chỉ là bữa cuối cùng Ngài thết đãi họ. Bữa ăn là một sinh hoạt đời thường,
nhưng bữa ăn của Đức Giêsu lại luôn mang tính LOAN BÁO TIN MỪNG. Bữa ăn giải
phóng cho con người. Những gì được nói tới trong dụ ngôn hôm nay, thực chất chỉ
là phản chiếu SỰ THẬT ĐỜI SỐNG của Đức Giêsu.
Qua đó chúng ta có cảm
nghiệm chắc chắn là "Bữa Tiệc Nước Trời" đã hiện diện ngay giữa những
bữa tiệc đời thường khi nó được mở ra cho những người nghèo khổ. Khi người
nghèo được kính trọng, được yêu thương, được tha thứ, được là bạn hữu. Rõ ràng
điều ấy không thể đi đôi với thái độ "ưa tìm chỗ nhất", thái độ
"vinh vang trong kiếm tìm địa vị, kiếm tìm thế giá, dù là thế giá đạo
đức". Thái độ "lắng nghe", thái độ "hiền lành và khiêm
nhường", thái độ "bao dung và tha thứ" phải là thái độ cơ bản
trong mọi "bữa ăn Nước Trời". Đây chính là sự lớn lao và kỳ diệu của
Mạc Khải Giao Ước mới mà thánh Phaolô nói tới trong đoạn thư của Người. Mạc
Khải về "cộng đoàn các thánh", một cộng đoàn trong đó sự bao dung,
quảng đại, hiệp nhất và thứ tha trở thành nếp sống thường hằng trong mọi sinh
hoạt, một cộng đoàn, ở đó, người nghèo tìm lại được nhân phẩm cao cả của mình.
15. Khiêm tốn là cách sống của công
dân Nước Trời
Với cái nhìn của người
đời, ai được ăn trên ngồi trước là người đó cao sang và quyền thế. Người cao
sang và quyền thế sẽ được kẻ hầu người hạ, cơm bưng nước rót... Do đó, người ta
sẽ làm tất cả hầu đạt được điều đó. Thậm chí, vì thế người ta có thể bất chấp
cả. Thế nhưng, cách suy nghĩ và cách sống ấy lại không phù hợp với cách suy
nghĩ và cách sống của một công dân trong nước trời.
Ngày nọ, Chúa Giêsu
được mời đến dự tiệc trong nhà kia. Quan sát thấy có nhiều người tranh giành
nhau chỗ nhất trong tiệc cưới nên Người nhắc nhở họ: "Khi anh được mời đi
ăn cưới, thì đừng ngồi vào cỗ nhất, kẻo lỡ có nhân vật nào quan trọng hơn anh
cũng được mời, và rồi người đã mời cả anh lẫn nhân vật kia phải đến nói với anh
rằng: Xin ông nhường chỗ cho vị này. Bấy giờ anh sẽ phải xấu hổ mà xuống ngồi
chỗ cuối. Trái lại, khi anh được mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người
đã mời anh phải đến nói: Xin mời ông bạn lên trên cho. Thế là anh sẽ được vinh
dự trước mặt mọi người đồng bàn " (Lc 14, 8 - 10). Cuối cùng, Chúa Giêsu
khẳng định: "Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được
tôn lên." (Lc 14, 11).
"Vỏ quít dày có
móng tay nhọn" hay "Núi này cao còn có núi khác cao h ơn ". Cho
nên, trong cuộc sống nếu chúng ta cứ mãi theo đuổi những danh vọng và quyền thế
ở trần gian này có thể sẽ đến lúc chúng ta sẽ cảm thấy thất vọng tràn trề. Một
người sống khiêm tốn sẽ luôn cảm thấy bình an. Bình an vì mình không phải tranh
đua để tìm kiếm những thứ mau hư nát đời này.
Tuần trước, Chúa Giêsu
mời gọi chúng ta chọn cách sống phù hợp với Nước Trời là hãy đi con đường hẹp.
Tiếp theo lời mời gọi ấy hôm nay Người mời gọi chúng ta sống khiêm tốn. Vì sống
khiêm tốn là cách sống rất phù hợp với Nước Trời.
Khiêm tốn là nhìn nhận thân phận
thụ tạo mỏng dòn yếu đuối để biết tin tưởng và phó thác vào tình yêu của Thiên
Chúa Ba Ngôi. Tuần qua với gương sáng của Thánh Mônica và con là thánh
Augustinô, chúng ta học được cách sống thật khiêm tốn trước Chúa.
Khiêm tốn là biết sống nhường nhịn
và tha thứ cho anh chị em. Nhường nhịn và tha thứ có thể sẽ làm cho ta mất một
số quyền lợi ở đời này. Nhưng chúng ta xác tín rằng quyền lợi đời này rồi cũng
sẽ tan biến.
Khiêm tốn trước Chúa và với anh
chị em thật là thái độ sống khôn ngoan của người tín hữu. Biết sống khiêm tốn
như thế thì vị thế của chúng ta trong Nước Trời sẽ có phần bảo đảm hơn.
16. Con đường khiêm nhường
(Trích dẫn từ ‘Logos
C’)
Họa sỹ cũng là nhà
điêu khắc thiên tài Leonardo da Vinci đã vẽ bức tranh nổi tiếng Bữa Tiệc Ly
trong vòng 7 năm. Đó là bức tranh vẽ Chúa Giêsu và 12 Tông đồ trong bữa ăn cuối
cùng trước khi Ngài bị bắt và bị giết chết.
Leonardo tìm người mẫu
rất công phu. Giữa hàng ngàn thanh niên, ông mới chọn được một chàng trai có
gương mặt thánh thiện và thanh khiết tuyệt vời làm mẫu vẽ Chúa Giêsu.
Sáu năm tiếp theo ông
lần lượt vẽ xong 11 Tông đồ, chỉ còn có Giuđa người môn đồ phản Thầy là chưa
vẽ. Họa sỹ bỏ nhiều công sức để tìm một người đàn ông có khuôn mặt cực kỳ gian
ác để vẽ Giuđa. Cuối cùng ông đã tìm được tên tử tội ở Rôma có khuôn mặt thích
hợp để vẽ kẻ phản bội. Người tử tù này đã từng giết người và cướp của. Được
phép của Hoàng đế, tên tử tội được đưa tới Milan nơi bức tranh đang vẽ dở dang.
Khi nét vẽ cuối cùng
được hoàn thành, Leonardo bảo người lính gác mang người tử tù đi, nhưng bỗng
nhiên hắn vùng vẫy và quỳ xuống bên người họa sỹ khóc nức nở: “Ôi, ngài Da
Vinci, ngài không nhận ra tôi sao? tôi chính là người mà 7 năm trước ngài đã
chọn làm mẫu vẽ Chúa Giêsu!”
Quả thật, chỉ có 7 năm
thôi mà cuộc sống tội lỗi đã làm biến đổi một người có khuôn mặt thánh thiện
của Chúa Giêsu trở thành người mang gương mặt xấu xa của Giuđa! Đó là sự đảo
ngược kỳ lạ xảy ra ở bức tranh “Bữa Tiệc Ly”. Nhưng trong chính bữa
tiệc ly có một sự đảo ngược còn kỳ lạ hơn nữa: Chúa Giêsu, “người chủ tiệc” đã
trở thành “người phục vu” khi quỳ xuống rửa chân cho các tông đồ. Phải chăng đó
chính là định luật của Nước Trời: “Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống và hạ mình
xuống thì sẽ được nâng lên”. Đó cũng là bài học khiêm tốn Chúa Giêsu dạy mọi
người trong bài Tin Mừng theo thánh Luca hôm nay.
Chúa Giêsu được mời
đến dự tiệc tại nhà một thủ lãnh các người biệt phái. Trước bao con mắt đang dò
xét, Chúa Giêsu nhận thấy khách mời thích chọn những chỗ ngồi quan trọng trong
bàn tiệc, Ngài dạy họ bài học khiêm nhường: Hãy chọn chỗ rốt hết để được mời
lên chỗ cao hơn. Chỗ ngồi tượng trưng cho địa vị trong xã hội. Người ta chọn vị
trí quan trọng trong bàn tiệc không phải để được ăn ngon, nhưng để được vinh dự
hơn. Vì thế, người ta luôn thích ngồi ở những vị trí quan trọng ở những nơi
đông người để thỏa mãn lòng tự tôn của mình. Nhưng Chúa đã nói: “Ai nâng mình
lên sẽ bị hạ xuống và hạ mình xuống sẽ được nâng lên”.
Con đường tự hạ của
Chúa Giêsu
Mặc dù là một Thiên
Chúa cao cả, nhưng Chúa Giêsu đã hạ mình xuống đến tận cùng, mang lấy kiếp phàm
nhân, đã vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá. Chính cuộc đời của Chúa
Giêsu là bài ca của người Tôi Tớ khiêm hạ: “Ngài vốn là một Thiên Chúa, nhưng
không nghĩ đến việc giành cho được ngang hàng với Thiên Chúa. Ngài đã hoàn toàn
trút bỏ vinh quang mặc lấy thân phận nô lệ, trở nên giống người phàm, Ngài đã
vâng lời cho đến chết và chết trên thập giá. Nhưng Thiên Chúa đã siêu tôn Ngài
và ban cho Ngài một danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu…” (Phil 2, 1-9).
Chúa Giêsu đã hạ mình
xuống như một người nô lệ thấp hèn để dạy cho các môn đệ một bài học của sự tự
hạ. Chúa là Chúa, là Thầy nhưng đã cúi xuống rửa chân cho các môn đệ của mình.
Từ “chỗ nhất” trên trời cao, Ngài đã chọn “chỗ cuối” dưới chân con người để phục
vụ con người. Đó là bài học Chúa dạy chúng ta hôm nay: “Các con hãy biết rửa
chân cho nhau” (Ga 13, 1-15).
Đi theo con đường tự
hạ của Chúa Giêsu.
Chúng ta được mời gọi
để đi theo Chúa, đi vào con đường khiêm nhường thẳm sâu, con đường hy sinh đến
tận cùng, con đường phục vụ quên mình.
Cùng với Chúa Giêsu,
chúng ta hãy chọn cho mình vị trí cuối cùng trong bữa tiệc cuộc đời để chúng ta
sẽ được Thiên Chúa mời lên chỗ cao trọng trong bữa tiệc Nước Trời mai sau.
Bằng những lời khuyên
nhủ khôn ngoan, bài trích sách Huấn Ca hôm nay cũng chỉ cho chúng ta thấy con
đường khiêm tốn là con đường đẹp đẽ được mọi người quý chuộng và được Thiên
Chúa mến yêu. Còn sự kiêu ngạo là con đường dẫn đến tai họa và diệt vong.
Con đường khiêm hạ còn
là con đường phục vụ vô vị lợi. Chúa dạy khi mời khách dự tiệc hãy mời những
người nghèo khó vì họ không có gì để trả lễ. Chúa muốn dạy chúng ta tinh thần
phục vụ vô vị lợi, phục vụ mà không mong được đền đáp, phục vụ trong âm thầm và
khiêm tốn.
Những “chiếc ghế” trong cuộc sống
Ai cũng mong tìm cho
mình một “chiếc ghế” vững vàng trong cuộc đời. “Chiếc ghế” tượng trưng cho địa vị
hay chức vụ trong cuộc sống xã hội. “Chiếc ghế” còn là biểu tượng của
quyền lực và sự giàu có trong cuộc sống con người. Người ta sẵn sàng hãm hại
nhau để tranh giành “chiếc ghế” trong xã hội. Người ta cũng sẵn sàng dùng mọi thủ đoạn và mưu đồ
đen tối để củng cố “chiếc ghế” của mình thêm vững chắc. Người ta cũng sẵn sàng bán rẻ lương tâm
để giữ vững “chiếc ghế” của chức quyền và tham vọng.
Nhưng Chúa Giêsu đã
dạy cho mọi người bài học của tinh thần khiêm nhường khi Ngài rời bỏ “chiếc
ghế” của người thầy trong bữa tiệc ly để đi làm công việc của một
người nô lệ. Ngài đã từ “ngai tòa” của một Thiên Chúa cao sang đến với nhân
loại qua con đường nhập thể khiêm hạ để cứu chuộc con người. Hôm nay, Chúa cũng
đang mời gọi chúng ta đi tiếp con đường khiêm nhường ấy để đến với Thiên Chúa
và tha nhân. Qua con đường “tự huỷ”, Ngài đã được Thiên Chúa Cha siêu tôn trong
vinh quang. Cũng vậy, qua con đường phục vụ khiêm nhường, chúng ta cũng được
nâng lên trong vinh quang muôn thuở.
Trên con đường nhỏ hẹp
sát sườn núi, một bên là vách núi cheo leo, một bên là vực sâu thăm thẳm, hai
con dê núi đi ngược chiều nhau. Vì con đường quá nhỏ hẹp, chỉ đủ cho một con
vật đi qua, nên 2 con dê quá bối rối không biết tính toán thế nào để vượt qua
nhau. Nếu chen lấn, chúng có thể rơi xuống vực sâu và tan xương nát thịt. Chúng
chợt nghĩ ra một cách: một con đã quỳ mọp xuống sát đất để con kia bước qua
mình. Thế là chúng lại có thể tiếp tục con đường của mình.
Trên những “lối mòn”
của cuộc sống, nếu chúng ta biết cúi xuống để phục vụ anh em trong tinh thần
khiêm tốn chính là chúng ta đang đi trên con đường đẹp nhất, con đường dẫn đến
hạnh phúc muôn đời.
17. Bài học từ nước – Lm Giuse Nguyễn Hữu An
Nước cần thiết cho sự
sống muôn loài. Nước quan trọng cho sự phát triển của cơ thể con người, cho sự
tăng trưởng của súc vật và cây cối. Không có nước, không có sự sống. Mọi sinh
vật đều gồm phần lớn là nước dù sống ở đâu. Chín phần mười thể tích cơ thể con
người là nước.
Khi sử dụng nước trong
sinh hoạt hàng ngày, chúng ta cho là điều tự nhiên. Nhưng thật sự, nước là của
châu báu Trời ban cho quả địa cầu.
Nước từ trên nguồn cao
đổ xuống, nước uốn mình theo ghềnh thác, nước lượn khúc trong những khe suối,
nước chảy xuôi dòng sông, nước dồn về biển cả. Không có gì mềm mại hơn nước và
cũng không có gì mạnh mẽ bằng sức nước. Nước không có độ cứng dày nên không đo
lường được chiều cao, sâu, rộng, dài của nước.
Nước chảy tới đâu đem
lại sự sống đến đó. Gặp ghềnh thác hay các tảng đá chắn lối, nươc vẫn len lõi
chảy không gây xích mích hay hận thù với ai.Nước có thể bị vẩn đục khi chảy qua
rừng rậm, ruộng đồng, nương rẫy nhưng nước có khả năng thanh tẩy trở lại thanh
sạch ban đầu.
Nước là biểu tượng cho
đức khiêm nhường. Nước luôn tìm chỗ thấp mà chảy xuống. Dù hạ mình thấp hèn
nhưng nước thật cao cả vì đem lại sự sống cho mọi loài.
Đức Hồng Y Fx Nguyễn
Văn Thuận dùng hình ảnh nước để huấn dụ cho các chủng sinh về đức khiêm nhường:
"Khi ta ngồi lên ngai cao, nhiều người muốn đạp ta xuống; khi ta nằm xuống
sát đất, nhiều người muốn nâng ta lên...Nước mưa rơi xuống trên những đỉnh núi
cao sẽ chảy tuôn đi hết chẳng đọng lại giọt nào. Rốt cuộc, mọi dòng nước đều
tuôn về chỗ trũng. Chính thế người ta thường nói: biển cả là mẹ của tất cả sông
ngòi vì biển hạ mình thấp hơn mọi con sông".
Khiêm hạ như dòng nước
chảy xuống thấm nhuần vào đất đai. Nước bao giờ cũng chảy xuống thấp nên có thể
đến mọi nơi. Nước thấm tới đâu làm đất đai ở đó thêm màu mỡ và phì nhiêu.
Bài đọc 1, Sách Huấn
Ca dạy rằng: "Càng làm lớn, con càng phải hạ mình trong mọi sự, con sẽ
được đẹp lòng Chúa". Hạ mình là cách thế tốt nhất để gặp gỡ và đến với tha
nhân. Con đường khiêm hạ là con đường Thiên Chúa đến với nhân loại. Qua sự
khiêm hạ, con người đến với nhau và đến mọi nơi.
Bài Tin Mừng kể chuyện
Chúa Giêsu đi dự bữa tiệc tại nhà một thủ lãnh các người biệt phái. Chỉ một bữa
ăn cũng đủ là đề tài để Chúa dạy nhiều bài học. Bài học cho những kẻ được mời
là hãy khiêm nhường nhìn nhận việc mình được mời là một ân huệ. Và cũng thêm
một bài học cho chủ nhà là người mời. Ông biệt phái mở tiệc đãi khách, thực ra
không phải vì khách mà vì mình. Ông mời người có chức quyền, mời người giàu
sang để khoe rằng mình quen biết lớn, giao thiệp rộng, rằng bè bạn của mình
toàn là những người tai to mặt lớn. Ông biệt phái thích khoe khoang nên có lẽ
mời Chúa Giêsu chẳng phải vì mến phục, nhưng chỉ để khoe với bè bạn về tài giao
thiệp của mình. Chúa nói đến bữa tiệc mà khách quý phải thuộc giới nghèo không
có khả năng đáp lễ. Hãy biết nghĩ đến những người nghèo khó bất hạnh.
Bài học Chúa dạy là
đức khiêm nhường và đức bác ái. Hai nhân đức này là nền tảng của đạo đức.
1. Bài học khiêm
nhường
Hãy chọn chỗ rốt hết
để được mời lên chỗ cao hơn.
Chỗ ngồi tượng trưng
cho địa vị trong xã hội. Người ta chọn vị trí quan trọng trong bàn tiệc không
phải để được ăn ngon nhưng để được vinh dự hơn. Vì thế, người ta luôn thích
ngồi ở những vị trí quan trọng ở những nơi đông người để thỏa mãn lòng tự tôn
của mình. Còn Chúa dạy nói: "Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống và hạ mình
xuống sẽ được nâng lên".
Khiêm tốn là ít nghĩ
về mình, và nhiều lúc không nghĩ gì về bản thân. Đối với Kitô hữu, khiêm tốn là
trở nên giống Chúa Giêsu: "Các con hãy học cùng Ta vì Ta hiền lành và
khiêm nhường trong lòng"; "Con Người đến không phải để được phục vụ,
nhưng đến để phục vu và hiến mạng sống mình làm giá cứu chuộc cho nhiều
người".
Khiêm tốn sống như
Chúa Giêsu là không sống cho riêng mình mà sống cho người khác, dùng tài năng
của mình để phục vụ tha nhân.
Khiêm tốn như Chúa
Giêsu không phải là nhu nhược hèn nhát, nhưng chỉ những ai dũng mạnh, can đảm
mới dám hạ mình phục vụ anh em. Khiêm tốn như Chúa Giêsu không phải là nô lệ,
mà là một hành vi yêu thương, một thái độ hoàn toàn tự do, cao quý.
Khiêm nhường còn là khuôn
mặt của tình yêu. Vì yêu thương con người, Thiên Chúa đã xuống ngang tầm những
kẻ hèn mọn, những trẻ thơ, những kẻ yếu đuối. Chúa không kết thân với người
giàu có quyền thế nhưng luôn quan tâm những người nghèo, người bị ruồng bỏ,
người ốm yếu tật nguyền, Ngài an ủi và chữa lành cho họ.
Bằng những lời khuyên
nhủ khôn ngoan, Sách Huấn Ca cũng chỉ cho thấy con đường khiêm tốn là con đường
tuyệt đẹp được mọi người quý chuộng và được Thiên Chúa mến yêu.
2. Bài học bác ái
Con đường khiêm hạ còn
là con đường phục vụ vô vị lợi. Chúa dạy rằng, khi mời khách dự tiệc hãy mời
những người nghèo khó vì họ không có gì để trả lễ. Đó là tinh thần phục vụ vô
vị lợi, không mong đền đáp, làm việc âm thầm.
Chúa Giêsu nói với ông
chủ nhà, hãy mời vào bàn tiệc những kẻ bị loại ra ngoài xã hội: người nghèo
khó, tàn tật, què quặt, đui mù. Họ không có gì đáp trả, và như thế, ông mới
thật có phúc vì ông sẽ được Thiên Chúa trả công trong ngày các kẻ lành sống
lại.
Người ta thường nghĩ
những kẻ đui mù, tàn tật, què quặt và nghèo khó là những người bất hạnh làm
gánh nặng cho xã hội. Nhiều khi người ta ngoảnh mặt, giả điếc làm ngơ và từ
chối giúp đỡ.Chúa Giêsu dạy các môn đệ, hãy sống gần gũi hòa đồng với người
nghèo, người bất hạnh. Sống và cư xử tốt với họ dù rằng họ chẳng có gì đáp lại.
Lý do là vì họ là hình ảnh của Thiên Chúa, là anh em con một Cha nên cần phải
thương yêu họ như chính mình.
Con đường bác ái yêu
thương là lối vào Nước Trời. Chúa Giêsu chính là hiện thân nơi những người bất
hạnh, nghèo khó. Ai đón tiếp họ là đón tiếp chính Chúa.
3. Tình yêu như dòng
nước.
Bác ái và khiêm nhường
là hai nhân đức căn bản. Bác ái là bản chất, khiêm nhu là vóc dáng. Vóc dáng
giúp chủ thể thon gọn thuận tiện ở mọi sinh hoạt trong mọi lãnh vực. Bác ái là
nền tảng làm nên phẩm giá và tư cách hấp dẫn con người ở mọi nơi mọi thời.
Người sống bác ái chính là biết khiêm nhường phục vụ, làm nên vóc dáng xứng hợp
với cửa hẹp Nước Trời.
Đặc tính của tình yêu
là dịu dàng như dòng nước, êm mát nhún nhường. Tình yêu có vẻ mềm yếu hơn tất
cả nhưng lại mạnh hơn tất cả. Bởi vì không phải đá hay lửa thắng được nước mà
là nước chảy đá mòn. Không gì có thể thắng nổi tình yêu vì Thiên Chúa là tình
yêu. Vì thế mọi dòng sông vẫn tiếp tục chảy ra biển cả. Tình yêu Thiên Chúa vẫn
chan hoà muôn người.
Tình yêu dạy cho con
người niềm hạnh phúc lớn nhất cao cả nhất và đẹp nhất là biết trao ban, hiến
dâng, cho đi, quãng đại, bao dung. Đó là đỉnh cao tình yêu Kitô giáo. Yêu là hy
sinh cho người mình yêu. Yêu là tìm hạnh phúc cho người mình yêu. Yêu như Chúa
đã yêu và yêu đến cùng.
Nước biểu tượng đức
khiêm nhường và đặc tính của nước cũng giống như tình yêu. Nước còn là biểu
tượng cho mọi phúc lộc của Thiên Chúa. Trong thuật ngữ Kitô giáo, nước được sử
dụng như như biểu hiệu của một diễn trình biến đổi và trở về nội tâm. Qua phép
Rửa bằng nước, người Kitô hữu lãnh nhận sự sống của Thiên Chúa Ba Ngôi. Nước
của phép Rửa có sức tẩy sạch tội lỗi gây sự chết và đưa vào đời sống mới. Nước
của phép Rửa có sức chữa lành, thánh hóa và đem lại sự tươi mát cho tâm hồn.
Được làm con cái Thiên Chúa qua phép Rửa là hồng ân với đời sống mới, luôn
khiêm tốn và bác ái hướng tới trọn lạnh.
Lạy Chúa Giêsu, xin
dạy chúng con biết yêu như Ngài, biết sống cho tha nhân, biết quảng đại cho đi
và khiêm nhường nhận lãnh. Amen.
Trong quan hệ xã hội,
thái độ cao ngạo bao giờ cũng khiến cho người khác khó chịu. ai ai cũng yêu mến
những con người khiêm nhu, từ tốn. trong đời sống tôn giáo, người tín đồ nào
cũng được nhắn nhủ phải biết thân,biết phận mà giác ngộ, mà hối cải tội lỗi, vấp
phạm không phải là vật cản nhưng là giúp ta tới gần Chúa. Biết mình tội lỗi,
nhìn nhận những lỗi lầm của mình mà sám hối ăn năn, người tín hữu vẫn có thể
trở thành thánh thiện, khiêm hạ, đơn sơ trước mặt Chúa, và trước mặt anh em là
điều rất quan trọng cho đời sống tâm linh của mỗi người chúng ta
Khi tường thuật dụ
ngôn "chọn chỗ thấp nhất" Luca không chỉ nhắc lại lời khuyên xử thế
của Đức Giêsu, nhưng đối tượng mà Đức Giêsu nhắm tới trước hết là bọn biệt phái
Pharisêu cùng đến dự tiệc với người trong nhà ông thủ lãnh nhóm biệt phái. Họ
tỏ ra là những con người ham hố chức quyền, địa vị hơn ai hết. Họ muốn tỏ ra
cho người khác biết họ quan trọng, đáng kính, đáng nể như thế nào. Thái độ đó
đã làm cho Đức Giêsu và những người khác khó chịu, và Ngài đã lên tiếng.
Nhưng đoạn Tin Mừng
muốn dẫn chúng ta đi xa hơn như thế. Từ thái độ tham lam, ham hố địa vị, chức
quyền. Qua đó muốn dạy chúng ta cũng phải có thái độ khiêm hạ, và biết sống vô
vị lợi với anh em. Thật ra, trước mặt Chúa hay trong vương quốc Nước Trời chúng
ta có gì mà vênh vang tự đắc, để mà lên mặt dằn đời. tất cả những gì chúng ta
có được là do ơn ban của Thiên Chúa mà thôi: Từ sự sống, khả năng cho đến thời
gian, của cải sở đắc... chúng ta đều được nhận từ Chúa và tha nhân. Thái độ
biết ơn trân trọng là thái độ của kẻ sĩ, của bậc hiền triết Đông Phương. Đức
Giêsu còn khuyên chúng ta hãy biết nhìn xa hơn một chút: trong cuộc sống thường
thì "mã tầm mã, ngưu tầm ngưu", nghĩa là chúng ta thường nghĩ tới, và
thường chỉ quan hệ với những người giống mình, ngang mình... Thế nhưng đức ái
Kitô giáo đòi buộc và chỉ dạy chúng ta phải làm hơn như thế nữa, đi xa hơn thế.
Chúng ta phải biết nghĩ đến những người cần đến mình hơn là nghĩ đến những
người giống mình. Làm ơn, làm điều tốt là giúp cho kẻ thiếu thốn, nghèo hèn tật
nguyền... vì chính họ không có khả năng lo cho số phận hẩm hiu của họ, họ cũng
không có khả năng đền ơn đáp nghĩa cho những hành động vị tha bác ái của chúng
ta. Làm ơn cho kẻ không thể đền ơn thì công lao của chúng ta lại càng được nhân
lên vì tính vô vị lợi của nó, tính vị tha trong hành động ấy được nâng cao rất
nhiều. Thiên Chúa là Đấng sẽ nâng những con người khiêm hạ lên, thì cũng chính
Thiên Chúa sẽ làm cho phúc cũa người ban ơn tràn đầy hơn. Thiên Chúa đứng về
phía người nghèo, người khiêm hạ là thế.
Bài học khiêm hạ và vô
vị lợi luôn mang tính thời sự, nóng bỏng đối với đời sống cá nhân cũng như đối
với tập thể của người có lòng tin. Ai lại dám tin chắc rằng mình luôn sống được
với mọi người với thái độ từ tốn, khiêm nhu trước mặt Chúa và trước mặt đồng
loại. Tuy rằng cũng có những người như thế thế, những hiếm lắm. Vì thỉnh thoảng
trong ngõ ngách tâm tư có thể làm sống lại và chi phối suy nghĩ, hành động của
chúng ta. Lúc đó tinh thần trục lợi, tính toán hơn thiệt dễ dàng luồn lách vào trong
tâm trí mỗi người. Thậm chí trong đời sống các linh mục tu sĩ cũng không dễ
dàng gì nhận định minh bạch đâu là cầu lợi, cầu vinh, đâu là phục vụ chân
chính. Đời sống con người vô cùng tinh vi phức tạp, có rất nhiều "cớ"
lành thánh, cũng có nhiều ảo tưởng khiến con người không biết đâu là thật, đâu
là giả. Nhưng nếu có che dấu thì chúng ta cũng chỉ có thể che dấu được với con
người, với vài người, chứ làm sao chúng ta có thể che dấu được với hết mọi
người, với Thiên Chúa.
Đời sống tôn giáo càng
được biểu hiện ra ngoài bằng nhiều hình thái tôn giáo dễ coi, dễ nổi.... thì
trong tâm hồn chúng ta cần phải đầy tràn tinh thần, khiêm nhu và vô vị lợi. Đức
Giêsu chính là mẫu gương của sự thấp hèn, Ngài là Đấng cao cả hơn ai hết nhưng
lại chọn chỗ thấp hèn nhất, tăm tối nhất. Ngài cũng là Đấng vô vị lợi nhất, ban
phát rộng rãi và nhưng không. Vì thề còn gì mà chúng ta lại không theo gương
Ngài sống đúng tư cách là công dân Nước Trời.
Kinh Magnificat là lời
kinh bất hữu, ca ngợi quyền năng và tình yêu của Thiên Chúa, Đấng làm những kỳ
công nơi những con người bé mọn, khiêm nhu. Đức Maria là người đã đi đầu cho
chúng ta noi theo, vì người sống đúng vai trò nữ tì của Chúa. Bài học khiêm hạ
của Chúa Giêsu, Mẹ Maria và của các thánh là cơm bánh giúp chúng ta sống và lớn
lên hằng ngày. Chúa yêu thương người nhỏ bé và chúc phúc cho kẻ làm mà không kể
công. Amen.
19. Dự tiệc và đãi tiệc – Lm. Giuse Nguyễn Hữu An
Chúa Giêsu được thủ
lãnh nhóm Pharisiêu mời dùng tiệc. Nhân bối cảnh bữa tiệc Chúa Giêsu dạy hai
bài học: khi được mời dự tiệc và khi đứng ra đãi tiệc.
1. Khi được mời dự
tiệc.
Được mời dùng bữa, Đức
Giêsu quan sát thấy ai cũng muốn ngồi chỗ nhất. Không phải vì chỗ nhất ăn ngon
hơn mà vì chỗ đó danh dự hơn. Chỗ ngồi là danh dự. Những người Pharisêu là
những người rất mộ đạo, và tự coi mình là những người gương mẫu. Tuy nhiên, ở
đây họ tranh giành những chỗ ngồi danh dự. Điều đó cho thấy, thực ra họ rất tự
mãn, phù phiếm và ích kỷ. Họ không ở đó để làm vinh dự cho chủ nhà nhưng để làm
vinh dự cho chính họ.
Chỗ ngồi và người ngồi
cái nào quan trọng hơn? Có câu chuyện kể về một người chủ nhà mở một bữa tiệc
và mời nhiều người đến dự. Trong số khách đến dự có một học giả nổi tiếng tên
là Daniel. Khi Daniel đến, chủ nhà mời ông ngồi bàn trên. Nhưng Daniel từ chối
và nói rằng ông muốn ngồi chung với những người bình dân nghèo hèn. Sau Daniel
còn có nhiều khách lần lượt đến. Ai cũng giành ngồi bàn trên và những bàn gần
phía trên. Chỉ có cái bàn tận cuối cùng, bàn của Daniel đang ngồi là còn trống
chỗ. Sau cùng, ông thị trưởng đến. Vì không còn ghế trống ở bất kỳ bàn nào khác
nên chủ nhà buộc lòng mời ông thị trưởng ấy đến ngồi bàn cuối chung với bàn của
Daniel. Vị thị trưởng thắc mắc: nhưng đây là bàn cuối cùng mà! Chủ nhà nhanh
trí đáp: thưa không, đây là bàn danh dự vì là bàn có ông Daniel đang ngồi. Vị
thị trưởng hết thắc mắc và ngồi vào chỗ chủ nhà chỉ. Ý nghĩa câu chuyện là:
không phải chỗ ngồi làm cho người ngồi được vinh dự, ngược lại, chính người
ngồi làm cho chỗ ngồi được vinh dự.
Phần lớn, những cuộc
tranh chấp ở đời thường xoay quanh những chiếc ghế. Lúc đầu, ghế tượng trưng
cho chức vụ, chức năng. Dần dần, nó tượng trưng cho chức quyền, chức tước. Ai
cũng thích ghế cao và bảo vệ ghế của mình. Người Pharisiêu thích ngồi ghế danh
dự trong hội đường. Giacôbê và Gioan thích ngồi ghế bên tả, bên hữu Đức Giêsu.
Philatô cho đóng đinh Đức Giêsu vô tội vì ông sợ mất ghế.
Bài Phúc Âm cho thấy,
ai cũng muốn ngồi chỗ nhất nên chỗ nhất thiếu chỗ, có những bậc vị vọng đành
phải ngồi xuống chỗ dưới. Có lẽ Đức Giêsu không muốn tranh giành, lại coi
thường những chức danh phù phiếm nên đã tự động ngồi vào ghế chót.Trong tình
huống ấy, chủ nhà buộc lòng phải mời những vị khách không mấy quan trọng xuống
khỏi chỗ nhất. Chủ nhà mời Đức Giêsu lên chỗ nhất, một phần vì uy tín của
Người, nhưng cũng để nghe Người nói. Nhân hoàn cảnh đó, Đức Giêsu dạy bài học
cách sống khiêm tốn: Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống, ai hạ mình xuống sẽ được
nâng lên. Không có đời sống tâm linh chân thật nếu không có sự khiêm nhường.
Đi ăn tiệc cứ chọn chỗ
cuối cùng mà ngồi. Nếu được chủ nhà mời lên thì thật vinh dự. Tự cho phép mình
ngồi chỗ trên hết, lỡ bị chủ nhà mời xuống thì thật là xấu hổ.
Khiêm tốn không phải
là giả vờ tự hạ để được nâng lên, coi thường mình hay sợ người khác, rụt rè
không dám nhận trách nhiệm. Khiêm tốn là biết mình đã nhận được tất cả từ Chúa
và lớn lên mỗi ngày nhờ tha nhân. Bài đọc 1 ca ngợi đức khiêm tốn. Sự hiền hoà
và khiêm tốn là nhân đức căn bản và quý giá của con người. Nhờ khiêm tốn, con
người khám phá được sự cao trọng của Thiên Chúa và mở ngõ cho con người đi vào
sự khôn ngoan. Lời dạy này là kết tinh của kinh nghiệm biết bao bậc hiền triết
khôn ngoan từ thuở xưa. Chính Chúa Giêsu cũng lấy đức khiêm tốn làm một trong
các mối phúc của bài giảng trên núi và mời gọi mọi người hãy học cùng Người là
Đấng hiền lành và khiêm tốn trong lòng. Ai sống hiền lành và khiêm tốn thì được
nghĩa trước mặt Chúa và được mọi người yêu mến.
Ngày nay, khiêm nhường
thường bị người đời coi là thua kém, là yếu hèn, là nhu nhược. Trái lại Thiên
Chúa nâng cao những ai khiên nhường. Khiêm nhường được ví như nền móng của ngôi
nhà. Nền móng càng sâu, ngôi nhà càng cao, càng vững chắc.
2. Khi đứng ra đãi
tiệc
Người ta dễ đánh giá
người khác dựa trên chiếc ghế của họ. Thật ra, một người quét đường có lương
tâm lại có giá trị gấp nhiều lần một giám đốc tham ô lãng phí. Người ta thường
thích giao lưu với những người có thế giá, có học thức, có của cải để dễ nhờ vả
khi cần. Nhưng Đức Giêsu khuyên rằng: khi mời tiệc nên mời những người nghèo
khó, tật nguyền. Đây cũng là một trong các nghịch lý của Tin Mừng đi ngược
nhiều với thế gian. Ngài dạy làm ơn và phục vụ không cần người ta đền đáp vì
chính Thiên Chúa sẽ đền đáp. Như thế Đức Giêsu mong muốn người tín hữu vượt qua
óc tính toán vụ lợi để yêu thương phục vụ những người bất hạnh.
Đức Giêsu muốn minh
định cái nguyên tắc thuộc linh cao cả, cái động lực vô vị lợi cho các hành vi
thiện đức: đừng bao giờ ban ơn để rồi được nhận lại. Ngài không bảo đừng bao
giờ mời người giàu hay chỉ mời người nghèo, nhưng đừng phục vụ với hậu ý kiếm
lợi. Nếu chỉ phục vụ với chủ ý mưu lợi cho tha nhân mà không nghĩ tới mình được
trả trong đời này hay đời sau, thì hành vi đó lại chắc chắn được thưởng trong
ngày Chúa quang lâm vinh hiển.
Đức Giêsu muốn nói đến
bữa tiệc Nước Trời, nơi đó mọi người đều được mời đến dự, không phân biệt đối
xử, đặc biệt mời những người nghèo, vì người nghèo dễ dàng nhận lời mời hơn
những người giàu có, quyền thế. Bữa tiệc Nước Trời, Thiên Chúa đã dọn sẵn, và
chỉ những ai khiêm tốn, bé nhỏ, nghèo khó mới được vào dự tiệc. "Chúa sẽ
hạ bệ những ai quyền thế và lòng trí kiêu căng. Ngài nâng cao mọi kẻ khiêm
nhường, phận nhỏ. Người nghèo đói Chúa ban của đầy dư, người giàu có lại đuổi
về tay trắng" (Lc 1,51-54). Quyền thế trần gian đối với Thiên Chúa chỉ là
yếu hèn. Thiên Chúa dùng quyền năng của Ngài mà ban sức mạnh cho người yếu
đuối.
Chúa Giêsu dạy bài học
khiêm nhường và bác ái, bài học về cách dự tiệc và cách đãi tiệc. Đó là bài học
về những cách sống trong cuộc đời. Lời Chúa dạy xem ra đảo lộn mọi trật tự xã
hội trần thế. Nhưng sống Tin mừng luôn là lội ngược dòng và Thiên Chúa luôn
đứng về phía những người khiêm nhường, những người thấp hèn trong địa vị xã
hội, những người bị áp bức bất công. Sống khiêm nhường và yêu thương người
nghèo là con đường đi đến Nước Trời. Người tín hữu đến với Chúa Giêsu Thánh Thể
để kín múc tận nguồn sự khiêm hạ trong tình yêu.
20. Thiên Chúa nâng cao kẻ khiêm nhường
(Suy niệm của Lm.
Ignatiô Trần Ngà)
Khi đề cập về Chúa
Giêsu, người ta thường giới thiệu Người là Thiên Chúa Ngôi Hai cao cả, là Vua
hoàn vũ, là Thẩm Phán tối cao, là Đấng quyền năng phép tắc… nhưng Chúa Giêsu
còn có một phẩm chất cao đẹp khác ít được đề cập đến: Người là Đấng rất
khiêm nhường!
Trong thư Philip (2,
6-11), thánh Phao-lô trình bày sự khiêm nhường sâu thẳm của Chúa Giêsu như sau:
Mặc dù Chúa Giêsu là
Ngôi Hai Thiên Chúa quyền năng, đồng hàng với Thiên Chúa Cha, nhưng Người đã
hủy mình ra không! Từ tột đỉnh danh dự và vinh quang, Người đã gieo mình xuống
cõi đời ô trọc, hoá thân thành một trẻ sơ sinh yếu đuối, được sinh ra trong nơi
rốt hèn; khi lớn khôn thì sống bằng nghề mộc ngày ngày đổ mồ hôi đổi lấy áo
cơm. Thiên hạ còn gọi Người là “bạn bè của quân thu thuế và phường tội lỗi”;
rồi cuối cùng, Người đón nhận cái chết thấp hèn và đau thương trên thập giá
cùng với hai kẻ bất lương.
Chúa Giêsu là Đấng rất
khiêm nhường nên Người cũng muốn cho chúng ta trở nên khiêm nhường như Chúa.
Chúa Giêsu không kêu mời chúng ta hãy học cùng Người vì Người thông thái, vì
Người có tài hùng biện thu phục quần chúng, vì Người khôn ngoan… nhưng trước
hết, Người kêu gọi chúng ta hãy học với Người, vì Người có lòng dịu hiền và
khiêm nhường.” (Mt 11, 29)
Chúa Giêsu còn thuyết
phục chúng ta sống khiêm nhường bằng một dụ ngôn rất cụ thể và thực tế như sau:
“Khi anh em được mời dự tiệc, đừng chọn chỗ nhất, kẻo khi có người khách khác
quan trọng hơn đến sau, chủ nhà sẽ đến nói với anh em: Mời anh xuống ngồi chỗ
dưới nầy cho… Trái lại, khi được mời dự tiệc, anh em hãy chọn chỗ cuối…. Vì hễ
ai nâng mình lên thì sẽ bị hạ xuống và ai tự hạ mình xuống thì sẽ được nâng
lên” (Lc 14, 8-11).
Cây cao, tàng lớn,
đứng trên đỉnh cao thì nguy cơ bật gốc hay gãy đổ càng cao. Cây nhỏ, thân mềm
như lau sậy, dù đứng ở vị trí nào cũng được an toàn trước cuồng phong bão tố.
Khi huấn dụ các chủng
sinh về khiêm nhường, Đức Cố Hồng Y Fx Nguyễn Văn Thuận nói: “Khi ta ngồi lên
ngai cao, nhiều người muốn đạp ta xuống; khi ta nằm xuống sát đất, nhiều người
muốn nâng ta lên.”
Nước mưa rơi xuống
trên những đỉnh núi cao sẽ chảy tuôn đi hết chẳng đọng lại giọt nào. Rốt cuộc,
mọi giòng nước đều tuôn về chỗ trũng. Chính thế người ta thường nói: “Biển cả
là mẹ của tất cả sông ngòi vì biển hạ mình thấp hơn mọi con sông.”
Ai hiền lành khiêm
nhượng, biết hạ mình xuống thì tình trạng tâm hồn của họ như là chỗ trũng, là
lũng sâu. Ơn phúc của Thiên Chúa cũng như tình yêu của bạn bè sẽ chảy tuôn vào
những con người ấy.
* * *
Một trong những hình
tượng rất sinh động để diễn tả cuộc đời khiêm hạ là hình tượng về nước. Nước
lúc nào cũng khiêm tốn. Nước luôn tìm chỗ rốt hèn. Nước luôn mềm mỏng dịu dàng
không hề xô xát va chạm với ai.
Nước không hề kháng cự
hay đối đầu nhưng rốt cục nước vẫn chiến thắng nhờ sự mềm mỏng của mình. Búa tạ
giáng vào tường, tường đổ; búa đập vào đá, đá tan; nhưng nếu có ai quai búa đập
mạnh vào vũng nước, nước không cần kháng cự, nhưng búa sẽ phải cắm xuống đáy
bùn! Đúng là “nhu thắng cương, nhược thắng cường”!
Nước luôn tìm chỗ rốt
hết, tìm chỗ thấp mà chảy xuống, chẳng bao giờ muốn leo cao nên mới tạo ra thủy
năng, một nguồn năng lượng phi thường!
Khi bị hỏa thần tấn
công, nước nhẹ nhàng bốc mình lên cao thành những lớp mây trời và khi hỏa thần
hừng hực thiêu rụi những cánh rừng tươi tốt, nước có thể gieo mình xuống dập
tắt hỏa thần.
Tuy mềm mại nhưng nước
có sức xói mòn tất cả; dù rắn như đá thì "nước chảy đá cũng phải
mòn".
Nhờ mềm mỏng, nước rửa
sạch tất cả, cuốn trôi tất cả.
Nhờ biết hóa mình
thành muôn hạt li ti, nước có thể len lỏi vào mọi ngõ ngách của các địa tầng,
thấm nhập khắp muôn nơi.
Tuy hạ mình thấp hèn,
nước đem lại sự sống cho mọi loài. Nơi đâu thiếu nước, ở đó chỉ còn là sa mạc,
khô cằn. Nơi đâu nước ngấm đến, ở đó sự sống sẽ phong nhiêu.
Lạy Chúa Giêsu, Đấng
hiền lành khiêm nhượng, xin cho chúng con, những người môn đệ Chúa, biết chọn
chỗ rốt hèn như nước, biết sống khiêm hạ như Chúa đã nêu gương.
21. Hãy ngồi chỗ cuối - Lm. Giuse
Nguyễn An Khang
Đức Giêsu được một
người Pharisiêu (trong hàng ngũ lãnh đạo) mời đến nhà dùng bữa. Khi đến, Người
cảm thấy mình đang bị dò xét. Bởi các đối thủ đang theo dõi Người sát sao, hy
vọng tìm ra lý do, để vu cáo chống lại Người. Đức Giêsu cũng thấy khách dự tiệc
cứ chọn cỗ nhất mà ngồi, họ tranh giành, tỏ ra kiêu căng tự đắc và ích kỉ. Đức
Giêsu đưa ra hai giáo huấn khá ngắn:
Giáo huấn thứ nhất nói
với khách được mời.
"Đừng ngồi cỗ
nhất". Điều Đức Giêsu nói đây là một quy luật, một châm ngôn đã có từ lâu
đời trong nhân gian. Sách Châm Ngôn viết: "Trước mặt vua, ngươi chớ làm bộ
bệ vệ, đừng ngồi vào chỗ các quan lớn, được người ta mời: "Hãy lên
đây" tốt hơn là bị hạ xuống trước mặt bá quan" (Cn 25,6-7; St 7,4). Sách
Lêvi cũng dạy khách ngồi bàn ăn bằng những lời: "Hãy ngồi tụt xuống hai
hay ba cấp, dưới chỗ ngươi đáng ngồi, để người ta mời: Hãy ngồi lên "hơn
là" đi xuống dưới ngồi".(Lv 7,1-5). Bởi thế, những luật sĩ, các biệt
phái không tự ái, khi nghe Đức Giêsu nói "Đừng ngồi cỗ nhất", cho dù
họ đang tìm cỗ nhất, bởi họ cho Đức Giêsu chỉ nhắc lại Kinh Thánh.
Tuy nhiên, theo Noel
Quesson, lời Đức Giêsu đây, không đơn giản chỉ là những lời dạy về phép lịch sự
ở bàn ăn ... song còn đưa chúng ta sang bình diện Nước Thiên Chúa. Trong nước
Thiên Chúa: "Phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống, còn ai hạ mình xuống sẽ
được tôn lên". Thực vậy, không phải tội lỗi chống lại ơn cứu độ nhiều
nhất, chính là tình cảm về sự công chính bản thân mới là bước cản chúng ta đến
gặp Đấng Cứu chuộc. Kiêu ngạo là tội nặng nhất trước mặt Thiên Chúa, mọi tội
khác người ta phạm chỉ vì yếu đuối, nhưng tội kiêu ngạo là cố tình loại bỏ
Thiên Chúa ra khỏi đời mình, không cần Ngài, không muốn có Ngài. Đức Maria
trong kinh Magnificat đã nói: "Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng
cao mọi kẻ khiêm nhường". Đó là việc Thiên Chúa ưa thích, đó là việc Thiên
Chúa thường làm. Lời Chúa còn đó: "Hãy học cùng Tôi, vì Tôi hiền lành và
khiêm nhường thật lòng".
Giáo huấn thứ hai nói
với chủ nhà.
Theo lẽ thường, ta chỉ
mời những người có liên hệ với mình: Bà con, họ hàng, thân hữu, những người gần
gũi do yếu tố tinh thần, vật chất hay một cách nào đó. Những người đó đến lượt,
họ sẽ mời lại, để đáp lễ theo luật có đi có lại: Ông mất chân giò bà thò chai
rượu. Còn những người nghèo khổ, tàn tật, đui mù, thường bị ta bỏ qua.
Luật Dothái dạy: Những
người điếc lác, thọt chân, cụt tay, mắt hỏng không được tham dự các sinh hoạt
tế tự trong đền thờ (2Sm 5,8; Lv 21,18). Những người Étsênien ở Qumrân còn quả
quyết: "Những người đui mù, khuyết tật, thọt chân, què tay không được tham
dự hội đường các ngày Sabbát, cũng không được ở giữa hội đoàn của những người
danh tiếng".
Giờ đây, Đức Giêsu lại
nói với chủ nhà: "Khi ông mở tiệc, đừng mời bạn bè, anh em hay bà con hoặc
láng giềng giầu có. Ông hãy mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui
mù. Họ không có gì trả lễ và như thế ông mới thật có phúc, vì ông sẽ được trả
công trong ngày các kẻ chết sống lại". Thực ra, đây không phải là những
lời mới mẻ.
Sách Khôn Ngoan Aram
của người Dothái viết: "Hãy nhận vào nhà bạn kẻ thấp hơn bạn và kẻ nghèo
hơn bạn, nếu anh ta ra đi và không trả ơn bạn, Chúa sẽ trả cho bạn". Sách
Đệ Nhị Luật dạy: "Ba năm một lần, anh em hãy đưa ra tất cả thuế thập phân
của năm ấy, và đặt ở cửa thành anh em, để Thầy Lêvi, người không được chung
phần và hưởng gia nghiệp với anh em, người ngoại kiều và cô nhi quả phụ ở trong
thành của anh em sẽ đến, họ sẽ ăn và được no nê, để Đức Chúa, Thiên Chúa của
anh em chúc phúc cho mọi công việc tay anh em làm" (Đnl 14, 28).
Điều lề luật dạy làm
cứ ba năm một lần. Đức Giêsu bảo: Hãy làm bất cứ lúc nào. Khi luật pháp bảo cứ
để sẵn cổng thành cho người ta đến dùng, Đức Giêsu bảo hãy đi mời người ta lại.
Cuối cùng luật pháp hứa đền bù ở đời này, Đức Giêsu bảo sẽ được báo đáp ở đời
sau. Đức Giêsu đã chẳng lặp lại y nguyên luật pháp, Người đã triển khai, kiện
toàn và đưa luật pháp lên bình diện đạo đức, thiêng liêng hơn.
Để kết luận, tưởng
cũng nên kể đây một câu chuyện: Một chủ nông giầu có nọ mời các tá điền và
những người làm công dùng bữa cơm tối tại nhà ông. Đây phải gọi là một yến tiệc
mới đúng, bởi vì tất cả các món ăn đều được dọn trên các đĩa bằng sứ hay mạ bạc
quý giá, còn rượu ngon hảo hạng được rót vào những ly thủy tinh đắt tiền. Bàn
ăn được trải toàn khăn bằng vải và một bát nước rửa tay. Có một anh nông dân
kia, vì trong đời anh chưa bao giờ được dự một bữa tiệc sang trọng và thịnh
soạn đến thế, nên sau khi ăn uống no nê, anh đã bưng bát nước dùng để rửa tay
uống cạn. Một vài thực khách sành điệu bắt đầu cười thầm, rồi tiếng cười bỗng
bật thành tiếng. Thấy vậy, người chủ tiệc lập tức với tay bưng lấy bát nước
trước mặt mình uống cạn. Cử chỉ này làm tắt ngay những tiếng cười chế nhạo sự
quê mùa của anh nông dân kia.
Ước gì mỗi người chúng
ta cũng làm như vậy.
22. Khiêm hạ – Lm. Giuse Trần Việt
Hùng
Vào một buổi sáng mùa
hè, tôi thả bộ chung quanh công viên Devoe, bên cạnh nhà thờ. Quan sát cảnh
sinh hoạt xuất hiện có người già, thanh niên, thiếu nữ, người Mỹ, Tây, Ta và
Tầu. Đây đó mấy người còn đang ngủ trên những chiếc ghế gỗ. Vài người đi lượm
long. Có người dẫn chó đi dạo buổi sáng. Người tập thể dục, người ngồi đọc báo
và đám trẻ chơi banh bóng rổ. Có những kẻ ăn mặc đẹp hơn vội vã tắt ngang qua
công viên đi làm việc. Một nhóm chàng trai trẻ vô gia cư, di dân bất hợp pháp
và đang ngồi tãn gẫu. Một vài người thu dọn làm sạch công viên. Xem ra cảnh vẻ
thật êm đềm, họ không dứt lác và không quấy rầy. Họ là những người thấp cổ bé
miệng. Những người nghèo khó ăn mặc đơn sơ chỉ chăm lo kiếm sống mỗi ngày. Họ
không la hét, vênh váo, đua đòi hay ăn xài hoang phí. Đa số thuộc thành phần
lao động khiêm tốn.
Tôi chỉ biết dâng lời
tạ ơn Chúa trong mọi sự. Tôi có khác gì những người đang có mặt trong công
viên. Đã có lúc cả gia tài của tôi vỏn vẹn chỉ một bộ đồ trên người. Tôi cũng
thuộc thành phần di dân, ngoại kiều và được chấp nhận như một công dân. Tôi
được may mắn có nơi ăn chốn ở, có công ăn việc làm và có mọi thứ cần thiết.
Thầm cám tạ ơn Chúa. Chẳng phải vì công lao hay sức lực riêng mà chỉ do lòng
thương xót của Chúa ban. Tác giả sách Huấn Ca giúp chúng ta nhận được thân phận
yêu hèn và thấp bé của mình. Lời khuyên răn rất chân tình: Hỡi con, con hãy thi
hành công việc con cách hiền hoà, thì con sẽ được người đẹp lòng Chúa quý
chuộng (Hc 3, 17). Nhìn những người chung quanh, tôi cảm thấy thật thương họ.
Một người mẹ trẻ đi lượm long để kiếm thêm chút tiền cho bữa ăn gia đình. Mọi
công việc họ làm đều đáng tôn trọng. Họ không ngại ngùng, không sợ dơ dáy, bẩn
thỉu hay hôi hám. Họ kiếm sống bằng đôi bàn tay tinh sạch qua công khó và mồ
hôi nước mắt. Họ rất đáng được tôn trọng.
Buông bỏ lớp vỏ ngoài,
ai cao trọng hơn ai chứ! Danh dự hay chức vị là để phục vụ. Sách Huấn Ca dậy
rằng: Càng làm lớn, con càng phải hạ mình trong mọi sự, thì con sẽ được đẹp
lòng Chúa (Hc 3, 18). Hạ mình là cách thế tốt nhất để gặp gỡ và đến với tha
nhân. Con đường khiêm hạ là con đường của Chúa đến với nhân loại. Không bao giờ
chúng ta học hết được bài học về nhân đức khiêm nhường. Càng khiêm nhường càng
trở nên vĩ đại. Qua sự khiêm hạ, chúng ta có thể đến với mọi người và mọi nơi.
Khiêm hạ như dòng nước chảy xuống thấm nhuần vào đất. Nước bao giờ cũng chảy
xuống thấp nên có thể đến mọi nơi. Nước thấm tới đâu thì làm đất đai thêm mầu
mỡ và phì nhiêu.
Sự kiêu căng là bức
tường ngăn cách với tha nhân. Kiêu căng là tự đặt mình lên trên người khác.
Người kiêu là người luôn tỏ vẻ trí thức, hiểu biết, quyền lực và tốt lành thánh
thiện hơn người. Thùng càng rỗng, càng kêu to. Tai hoạ dành cho kẻ kiêu căng
thì vô phương cứu chữa, vì mầm mống tội lỗi đã ăn sâu vào lòng chúng mà chúng
không biết (Hc 3, 28). Sự kiêu ngạo đã len lỏi vào đời sống của con người ngay
từ thuở ban đầu. Ông Adong và bà Evà đã bị ma quỉ gạt gẫm và muốn được hiểu
biết mọi sự giống như Thiên Chúa. Ông bà nguyên tổ đã vụt mất tất cả hồng ân.
Sự kiêu ngạo đã thấm nhập vào nhiều tâm hồn, họ đã chối từ tôn thờ chính Đấng
ban nguồn sự sống. Cậy dựa vào sự hiểu biết nông cạn của mình để cả dám giơ tay
thách thức quyền năng Vua vũ trụ. Nhạo cười Đấng đã được sai đến. La Fontaine
kể ngụ ngôn này: Cây sồi tự đắc thân to, rễ nhiều, cao ráo và miệt thị cây lau
nhỏ tí yếu ớt. Cây lau trả lời rằng: Tuy thân mình nhỏ nhưng nếu gặp phong ba
thì chưa chắc ai thua ai. Một hôm, trời chuyển gió và phong ba nổi dậy… cây sồi
vì cao, tàn lớn nên bị gió thổi trốc gốc đổ xuống. Còn cây lau mềm uốn mình
theo chiều gió, nhờ thế mà vẫn đứng yên.
Chúa Giêsu đã nhắc
nhở: Vì hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc
lên (Lc 12,11). Đứng trước quyền năng vô biên của Thiên Chúa, con người là chỉ
loài thụ tạo xuất hiện đó rồi tan biến đó. Sự kiêu ngạo làm con người tự cất
nhắc mình lên và chiếm hữu đạt quyền của kẻ khác. Chúa phán rằng ai hạ mình
xuống sẽ được nâng lên. Chân lý này có thể áp dụng cho hết mọi người sống trong
xã hội. Càng làm lớn, càng biết hạ mình thì càng được tôn trọng và quí mến.
Người sống khiêm nhu không phải là người yếu đuối hay tiêu cực. Chúng ta thường
nói lấy nhu thắng cương là thế. Không ai chê bai, phản đối hay khinh thường
những người biết sống khiêm nhường. Chỉ những ai có tính kiêu ngạo đã không
nhận ra được giá trị trân quí của nhân đức này.
Suy niệm bài phúc âm. Một thí dụ cụ thể
chọn chỗ ngồi nơi bữa tiệc. Trong hoàn cảnh văn hóa hiện tại, có nhiều thay đổi
theo phong tục văn hóa cho hợp lẽ. Chủ hôn sẽ xếp đặt chỗ ngồi cho khách hoặc
để tự do cùng bạn bè chọn lựa nơi chỗ thích hợp. Ngày xưa, Chúa Giêsu chỉ dẫn:
Nhưng khi ngươi được mời, hãy đi ngồi vào chỗ rốt hết, để khi người mời ngươi
đến, nói với ngươi rằng: 'Hỡi bạn, xin mời bạn lên trên'. Bấy giờ ngươi sẽ được
danh dự trước mặt những người dự tiệc (Lc 12, 10). Chúa muốn nói về sự khiêm hạ
trong lòng. Thực thế, trong bất cứ đám tiệc đều có nhiều người tham dự gồm kẻ
có chức quyền, có địa vị hoặc là thành viên của gia đình, chúng ta nên trông
trước ngó sau để cư xử hợp tình hợp lẽ. Không nên gây khó xử cho gia chủ. Người
ta thường nói rằng: Lời chào cao hơn mâm cỗ. Vì để giữ mặt mũi, nên đôi khi
chúng ta lại bị mất mặt.
Thơ Do-thái nói về cứu
cánh cuộc lữ hành trần thế. Chúng ta không tìm đến những nơi gây khiếp sợ như
lửa cháy, gió lốc, mây mù và bão táp nhưng là tiến về Nhà Chúa: Anh em tiến đến
núi Sion và thành trì của Thiên Chúa hằng sống, là Giêrusalem trên trời (Dt 12,
22). Tất cả mọi sự đều được qui tụ về một mối là Chúa Giêsu Kitô. Đấng làm
trung gian vạn vật. Chúa Giêsu đã mở cửa ngõ dẫn dắt chúng ta bước vào con
đường khiêm hạ theo thánh ý Chúa Cha. Chúa đã học vâng phục và vâng phục cho
đến chết. Vâng lời là học sự khiêm tốn. Chúa phán: Anh em hãy mang lấy ách của
tôi và hãy học cùng tôi, vì tôi có lòng hiền hòa và khiêm nhượng, tâm hồn anh
em sẽ được nghỉ yên bồi dưỡng (Mt 11, 29).
Tất cả mọi sự đều
chung qui về một cùng đích là sự sống vĩnh cửu. Chúa Giêsu mời gọi mọi người
vào Nước Trời qua nhiều cửa ngõ khác nhau. Con đường bác ái yêu thương là lối vào
gọn nhẹ nhất. Vì chính Chúa Giêsu hiện thân nơi những kẻ đơn sơ bần cùng nghèo
khó. Ai đón tiếp họ là đón tiếp chính Chúa. Chúa Giêsu căn dặn: Nhưng khi làm
tiệc, hãy mời những người nghèo khó tàn tật, què quặt, và đui mù; ông sẽ có
phúc, bởi họ không có gì trả lễ. Vì ông sẽ được trả lễ khi những người công
chính sống lại (Lc 12, 13-14). Chúng ta thường nghĩ những kẻ đui mù, tàn tật,
què quặt và nghèo khó là những người bất hạnh làm gánh nặng cho xã hội. Nhiều
khi chúng ta ngoảnh mặt, giả điếc làm ngơ và tránh những ánh mắt van nài xin bố
thí của họ. Cửa xe gài kỹ và đóng kín để tránh sự phiền hà. Chúng ta không muốn
tiếp cận với những kẻ cùng khốn tật nguyền. Vì sợ bị quấy rầy, chúng ta đã chối
từ giúp đỡ họ. Chúng ta đang mất nhiều cơ hội chia sẻ bác ái và làm phúc.
Lạy Chúa, con đã có
rất nhiều cơ hội để chia sẻ giúp đỡ tha nhân, nhưng lòng con qúa hẹp hòi và ích
kỷ. Con đã từ chối giúp đỡ họ. Con không muốn nhìn thấy Chúa nơi những người
đau khổ và cô thế cô thân. Xin cho con học biết sự hiền lành và khiêm nhượng
trong lòng để con biết chia sẻ tình bác ái với anh chị em.
23. Suy niệm của Lm. Ignatiô Hồ
Thông
Hc 3, 17-21, 30-31
Bài đọc I, trích từ
tác phẩm của hiền nhân Ben Xi-ra, là lời khuyên thực hành đức khiêm tốn, đó là
con đường dẫn đến Thiên Chúa.
Dt 12, 18-19, 22-24
Tác giả thư gởi các
tín hữu Do thái nêu bật sự tương phản giữa Giao Ước Cũ, ở đó Thiên Chúa tỏ mình
ra trong quang cảnh kinh thiên động địa, và Giao Ước Mới, ở đó Thiên Chúa hành
động trong nội tâm, tất cả đều xảy ra trong trật tự tinh thần. Con đường khiêm
hạ này dẫn đến thành đô Giê-ru-sa-lem thiên quốc.
Lc 14, 1, 7-14
Trong Tin Mừng hôm
nay, Chúa Giêsu đưa ra bài học về đức khiêm tốn trong một bữa tiệc tại nhà một
thủ lãnh người Pharisêu khi ngỏ lời với các vị khách mời.
BÀI ĐỌC I (Hc 3,
17-21, 30-31)
Ông Ben Xi-ra, một bậc
vị vọng thành Giê-ru-sa-lem và là một hiền nhân, sống vào cuối thế kỷ thứ ba và
đầu thế kỷ thứ hai trước Công Nguyên. Ông ghi lại giáo huấn và kinh nghiệm của
ông vào năm 180 trước Công Nguyên. Khoảng năm mươi năm sau đó, tác phẩm của ông
được người cháu trai của ông dịch sang tiếng Hy-lạp.
1. Ý hướng của Tác
Phẩm:
Sau cuộc chinh phục
của đại đế A-lê-xan-đê (336-325 trước Công Nguyên), vùng Cận Đông mở cửa đón
văn hóa Hy-lạp. Miền Pa-lét-tin không tránh khỏi trào lưu này (nhất là vào hậu
bán thế kỷ thứ ba trước Công Nguyên). Những môi trường của giới quý tộc
Giê-ru-sa-lem cũng như vài giáo sĩ cho thấy sẵn lòng đón nhận ảnh hưởng văn hóa
Hy-lạp. Ben Xi-ra không phải không nhạy bén với tư tưởng Hy-lạp, ông biết trường
phái triết học Khắc Kỷ, nhưng ông tiên cảm một mối nguy hiểm đối với Do thái
giáo. Ông để hết tâm trí vào việc phục hưng những giá trị truyền thống. Theo
ông, sự khôn ngoan đích thực là sự khôn ngoan của dân Israel, vì Thiên Chúa là
mẫu mực khôn ngoan của dân Ngài và Lề Luật là cách thức diễn tả sự khôn ngoan
của Ngài.
Sách của hiền nhân Ben
Xi-ra là loại cẩm nang thực hành cho người Do thái trung thành. Sách chứa đựng
những lời khuyên cho cuộc sống hằng ngày. Tất cả mọi đề tài đều được đề cập
đến. Trong đoạn trích hôm nay, đề tài được bàn đến là đức khiêm tốn. Đây là một
đức hạnh tiêu biểu Kinh Thánh, mà người ta không gặp thấy ở nơi nền luân lý
ngoại giáo.
2. Ca ngợi đức khiêm
tốn:
“Con ơi, hãy hoàn
thành việc của con một cách khiêm tốn”. Ông Ben Xi-ra ngỏ lời với môn đệ của
mình, hiện tại hay trong tương lai, như một người cha với đứa con của mình. Đây
là cách xưng hô quen thuộc của thầy đối môn đệ của mình được xem như đứa con
tinh thần của mình.
Đây không là lòng quý
mến dành cho đức khiêm tốn một cách trừu tượng, nhưng lời khuyên thực hành nhân
đức này, việc thực hành phải thấm đẩm mọi hành vi của cuộc sống. Sách Châm Ngôn
cũng được điểm xuyến bằng những lời khuyên tương tự, không kể đến các Thánh
Vịnh, sách Gióp, vân vân. Xa hơn nữa, không phải là ông Mô-sê được ca ngợi như
là “một con người rất đổi khiêm nhu, không ai như thế trong mọi người có trên
mặt đất” (Ds 12,3) sao? Mặt khác, ngôn sứ Xô-phô-ni-a đã tiên báo hành động của
Đức Chúa theo chiều hướng này: “Bấy giờ, Ta sẽ đuổi cho khuất mắt ngươi những
kẻ kiêu căng đắc thắng, và ngươi sẽ không còn nghênh ngang trên núi thánh Ta
nữa. Ta sẽ cho sót lại giữa các ngươi một dân nghèo hèn và bé nhỏ; chúng sẽ tìm
nơi nương ẩn nơi danh Đức Chúa” (Xp 3,11-12).
3. “Con sẽ được mến
yêu hơn người hào phóng”:
“Con sẽ được mến yêu
hơn người hào phóng”, có nghĩa“con sẽ được sủng ái trước nhan Thiên Chúa”. Cách
nói Kinh Thánh kinh điển này sẽ được củng cố trong Tin Mừng hôm nay khi gia chủ
nói với người ngồi ở chỗ cuối: “Xin mời ông bạn lên chỗ trên cho”.
4. Lên án thói kiêu
ngạo:
Tiếp đó tác giả cho
thấy rằng kẻ kiêu ngạo dẫn đến thảm họa. Lời kết án chỉ được gói gọn trong một
câu: “Thảm trạng của người kiêu căng thật vô phương cứu chữa, vì sự ác đã đâm
rễ vào lòng họ”. Hình ảnh thật mãnh mẽ: thói kiêu ngạo đã nhiễm độc kẻ ấy tận
căn rồi, không tài nào có thể cứu chữa được.
5. Đức khiêm tốn: biết
lắng tai nghe:
“Ước nguyện của hiền
nhân là biết lắng tai nghe”. Nghệ thuật của hiền nhân là biết lắng nghe, như
lời cầu nguyện của vua Salômon, vị vua nổi tiếng khôn ngoan bậc nhất: “Xin ban
cho tôi tớ Chúa đây, một tâm hồn biết lắng nghe, để cai trị dân Chúa và phân
biệt phải trái” (1V 3,9). Suy cho cùng, thái độ này là thái độ khiêm tốn, thái
độ lành thánh, vì nó dẫn đến việc gẫm suy và học hỏi sự khôn ngoan.
BÀI ĐỌC II (Dt 12,
18-19, 22-24a)
Bản văn này là đoạn
trích dẫn cuối cùng thư gởi các tín hữu Do thái trong Phụng Vụ Chúa Nhật năm C
này. Tác giả ngỏ lời với những Kitô hữu gốc Do thái, những người này luyến nhớ
những buổi phụng tự hoành tráng và uy nghi của Giao Ước Cũ so với các nghi thức
Kitô giáo quá giản dị. Tác giả khuyên họ bằng những lời lẽ đầy hình tượng.
Trong một bức tranh rất song đối, ông sẽ đối lập những nét đặc trưng của Giao
Ước Cũ và Giao Ước Mới.
1. Phẩm chất của người
Kitô hữu thuộc trật tự tinh thần:
Tác giả phác họa bức
tranh bộ đôi tương phản giữa dân Giao Ước Cũ tiến đến núi Xi-nai hữu hình và
dân Giao Ước Mới tiến đến thành đô Thiên Chúa hằng sống là Giê-ru-sa-lem thiên
quốc. Việc gia nhập vào Tân Ước qua việc hoán cải thuộc trật tự tinh thần, và
phép Rửa biến đổi con người từ phàm nhân sang con cái Thiên Chúa cũng hoàn toàn
thuộc nội tâm.
2. Khía cạnh trần thế
của Giao Ước Cũ:
Giao Ước Cũ được ký
kết trên núi Xi-nai giữa những dấu chỉ khả giác và trong quang cảnh kinh thiên
động địa: lửa, sấm chớp, mây mù, bóng tối, giông tố trong tiếng kèn vang dậy và
tiếng nói thét gào đến nổi con cái Israel phải kinh hoàng sợ hãi đến mức hồn
xiêu phách lạc.
3. Khía cạnh thiên
quốc của Giao Ước Mới:
Núi Xi-nai đối lập với
núi Xi-on, núi này cũng là nơi Thiên Chúa ngự, nhưng là thành đô thiên quốc với
muôn vàn thiên sứ.
Dân của thành đô
Giê-ru-sa-lem thiên quốc sống trong bầu khí hân hoan chứ không trong tâm trạng
run rẩy sợ hãi: “Anh em đến dự hội vui giữa các con đầu lòng của Thiên Chúa, là
những kẻ đã được ghi tên trên trời”. Diễn ngữ “những kẻ đã được ghi tên trên
trời” là hình ảnh Kinh Thánh Cựu Ước (Xh 32, 32; Is 4, 3; Đn 12,1; Tv 69,29),
được sách Khải Huyền lấy lại dưới tên gọi “Sổ Trường Sinh” (Kh 3,5; 13,8,
v.v…). Thuật ngữ “con đầu lòng” ở Israel hàm chứa những người được hưởng những
đặc quyền và được thánh hiến cho Thiên Chúa. Trong ngôn ngữ Kitô giáo, con đầu
lòng tuyệt vời là Đức Kitô. Chính ở nơi Ngài mà “những người công chính đã được
nên hoàn thiện” được dự phần vào những đặc quyền của Ngài. Để chỉ cuộc hội tụ
các thánh này, tác giả sử dụng từ Ekklesia, nghĩa là Giáo Hội, Giáo Hội thiên
quốc, Giê-ru-sa-lem trên trời.
Đó là bức tranh mà tác
giả phác họa nhằm gởi đến các Kitô hữu gốc Do thái này mà đức tin của họ bị
chao đảo, thậm chí có vài người có ý định quay trở lại quá khứ xưa kia. Đức
Giêsu Kitô là đích điểm mà họ tiến đến. Khi trở thành người Kitô hữu, họ tiến
bước về Chúa Kitô, Đấng Trung Gian của Giao Ước Mới và Ngài sẽ dẫn họ về Thiên
Chúa, “Đấng xét xử mọi người”.
TIN MỪNG (Lc 14, 1.
7-14)
Thánh Lu-ca là vị
thánh ký duy nhất kể ra ba lần những người Pharisêu mời Chúa Giêsu đến nhà mình
dùng bữa (Lc 7,35; 11, 27; 14, 1-14). Vì thế, chúng ta nhận ra rằng những người
Pharisêu mở rộng cửa đón tiếp Chúa Giêsu để dò xét Ngài rõ hơn. Chúng ta đã có dịp
đọc một trong ba câu chuyện này rồi, đó là tại nhà một người Pharisêu ở đó đã
diễn ra tình tiết về một người phụ nữ tội lỗi được thứ tha (Chúa Nhật XI).
Chúa Giêsu của Tin
Mừng Luca là Chúa Giêsu của mọi người, Ngài sẵn sàng đến với mọi người, dù
chống đối hay dò xét Ngài, để hy vọng đưa họ về đường ngay nẻo chính. Vì thế,
Chúa Giêsu thường không bỏ lỡ những cơ hội như vậy để gởi đến cho những người
Pharisêu những bài học nhớ đời, vừa mang tính xã hội vừa đầy ý nghĩa tôn giáo.
1. Một ngày sa-bát:
Vào ngày sa-bát, phụng
vụ trong hội đường đã diễn ra vào ban sáng. Bữa ăn trưa, thường long trọng,
được định vị sau phụng vụ tại hội đường. Vào dịp này, một viên trưởng hội đường
long trọng đón tiếp Ngài. Những khách được mời rất đông. Chúa Giêsu quan sát
thái độ của họ. Chính những khách mời này mà Ngài ngỏ lời trước tiên về đức
khiêm tốn: hãy khiêm tốn chọn chỗ ngồi cho mình trong bàn tiệc để sau này được
Chúa sắp chỗ trong Nước Trời. Tiếp đó, Ngài quay về gia chủ để cho ông một lời
khuyên Đức Ái về việc mời người dự tiệc trong hoàn cảnh xã hội cụ thể ở đó có
những người bất hạnh.
2. Bài học về đức
khiêm tốn:
Chúa Giêsu lên tiếng
như một hiền nhân. Ngài nhắc lại đạo xử thế của các khách mời dự tiệc. Sách
Châm Ngôn đã dạy đạo xử thế này theo cùng một cách tương tự: “Trước long nhan
đừng lên mặt kiêu kỳ, chớ đứng vào chỗ của hàng vị vọng. Thà được người ta bảo:
‘Xin mời ông lên trên!’ còn hơn bị hạ xuống trước mặt người quyền cao chức
trọng” (Cn 25, 6-7).
Chúa Giêsu trực tiếp
nhắm đến thái độ của khách mời dự tiệc, nhưng gián tiếp nhắm đến thái độ của
những người Pharisêu mà Ngài quở trách “ưa chiếm ghế danh dự trong hội đường,
thích ngồi cỗ nhất trong đám tiệc” (Lc 20, 46). Từ đó, Chúa Giêsu rút ra một
câu kết luận: “Vì phàm ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống, còn ai hạ mình xuống,
sẽ được tôn lên”. Trong Tin Mừng Luca, Chúa Giêsu cũng sẽ lập lại lời cảnh báo
này khi kết thúc dụ ngôn về người Pharisêu và người thu thuế lên Đền Thờ cầu
nguyện (Lc 18, 14).
Đây là câu kết luận
của bài học về đức khiêm tốn về mặt xã hội nhưng cũng là chìa khóa để hiểu bài
học về mặt thiêng liêng. Chủ từ của thể thụ động được dùng ở đây chính là Thiên
Chúa và thì tương lai được dùng ở đây để chỉ về ngày sau hết, ngày chung thẩm.
Như thế bài học về đức khiêm tốn không chỉ dạy về phép đối nhân xử thế trong
cuộc sống thường ngày nhưng còn mang tính tôn giáo nữa: những người Pharisêu tự
cho mình là dân Chúa chọn, được hưởng những đặc ân, thì hãy coi chừng, có thể
sẽ ngồi vào chỗ rốt hết (Lc 13, 28-30).
Thật là có ý nghĩa
biết bao khi mà những lời đầu tiên của Đức Giêsu là: “Khi anh được mời đi ăn
cưới…”. Hình ảnh tiệc cưới trong Tin Mừng là hình ảnh bữa tiệc cánh chung, tự
nó biểu tượng hạnh phúc của những người công chính trong Nước Thiên Chúa, đặc
biệt Mt 22, 1-10 ở đó những khách được mời lại không được tham dự bàn tiệc
trong khi những kẻ bé mọn lại được dự phần vào tiệc cưới.
3. Bài học phục vụ
trong khiêm tốn:
Chúa Giêsu không chỉ
nghĩ đến những người Pharisêu; Ngài đã ngạc nhiên và sẽ còn ngạc nhiên khi gặp
thấy những thái độ như thế tại các môn đệ của Ngài. Thánh Lu-ca tường thuật
chính xác vào buổi chiều Tiệc Ly các ông còn cãi nhau sôi nổi xem ai trong Nhóm
được coi là người lớn nhất. Đức Giêsu bảo các ông: “Vua các dân thì dùng uy mà
thống trị dân, và những ai cầm quyền thì tự xưng là ân nhân. Nhưng anh em thì
không phải như thế, trái lại, ai lớn nhất trong anh em, thì phải nên như người
nhỏ tuổi nhất, và kẻ làm đầu phải nên người phục vụ” (Lc 22, 24). Trong Tin
Mừng Mát-thêu, Chúa Giêsu cũng đưa ra cho các môn đệ Ngài bài học như thế, nhưng
trong một bối cảnh khác: “Trong anh em, người nào lớn hơn cả phải làm người
phục vụ anh em. Ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống, sẽ được
tôn lên” (Mt 23, 11-12).
4. Bài học về Đức Ái:
Bài học Chúa Giêsu gởi
đến cho gia chủ cũng mạnh mẽ không kém. Bài học này không mang giọng điệu của
phép xử thế. Hoàn toàn trái với thông lệ của người Do thái vốn khinh chê những
người bất hạnh này, Chúa Giêsu mời gọi gia chủ mời vào bàn tiệc những kẻ bị
loại ra ngoài xã hội: những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù. Lý do
mà Ngài đưa ra: không tìm kiếm những phần thưởng trần thế cho những cử chỉ bác
ái, nhưng chờ đợi những phần thưởng của Nước Trời: “Họ không có gì trả lễ, và
như thế, ông mới thật có phúc: vì ông sẽ được Thiên Chúa trả công trong ngày
các kẻ lành sống lại”. Hành động một cách vô vị lợi, cho một cách hoàn toàn
nhưng không.
Tiếp đó, Chúa Giêsu
tiếp tục giáo huấn của Ngài bằng một dụ ngôn khác: dụ ngôn“khách được mời xin
kiếu, thay vào đó là “những người nghèo khó, tàn tật, đui mù, què quặt” (14:
21). Cũng một bài học tương tự.
24. Suy niệm của Lm. Đaminh Trần
Đình Nhi
Nội dung bài Tin Mừng
tuần trước khẳng định nếu muốn vào Nước Thiên Chúa, ta phải phấn đấu đi qua cửa
hẹp mà vào. Tỉ dụ thực tiễn này chuẩn bị đưa ta đến một thái độ cần thiết để ta
được thuộc về vương quốc ấy, đó là sự khiêm nhượng. “Phàm ai tôn mình lên sẽ bị
hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14,11). Để nói lên bài học
khiêm nhượng, Chúa Giêsu lợi dụng ngay một hoàn cảnh sống trong xã hội: khung cảnh
khách dự tiệc lựa chỗ trọng vọng nhất mà ngồi.
1) “Người nhận thấy
khách dự tiệc cứ chọn cỗ nhất mà ngồi”
Không phải mọi người
Pharisêu đều là kẻ thù của Chúa, điển hình là ông thủ lãnh nhóm Pharisêu trong
câu truyện hôm nay đã mời Chúa Giêsu đến dùng bữa tại nhà ông chắc phải là một
người bạn của Chúa. Bữa ăn đông người, vì có Chúa là thượng khách. Quang cảnh
nhộn nhịp của bữa tiệc cũng không che nổi hình ảnh nhiều người đến dự tiệc đã
dành chỗ ăn trên ngồi trốc, một thái độ không thể chấp nhận đối với những người
được mời đến dự tiệc Nước Trời.
Khách được mời đến dự
tiệc cưới là do lòng tốt của người mời, chứ không phải họ có quyền muốn đến là
đến. Do đó, được mời đến là một ân huệ khách nhận được từ người mời và mục đích
họ đến là để đáp lại ân huệ của người mời chứ không phải để tìm vinh dự chỗ cao
trọng cho mình. Việc sắp xếp chỗ ngồi hoàn toàn do người mời, không phải do đòi
hỏi của khách dự tiệc. Một ngày kia, anh em ông Giacôbê và Gioan đến xin Chúa
Giêsu cho các ông được ngồi hai bên tả hữu của Chúa, Người đã trả lời: “Chén
Thầy uống, anh em cũng sẽ uống; phép rửa Thầy chịu, anh em cũng sẽ chịu. Còn
việc ngồi bên hữu hay bên tả Thầy, thì Thầy không có quyền cho, nhưng Thiên
Chúa đã dọn sẵn cho ai thì kẻ ấy được” (Mc 10,39-40).
Cũng vậy, Thiên Chúa Cha
là chủ tiệc cưới Nước Trời và Chúa Giêsu là chàng rể, còn toàn thể nhân loại là
khách được mời. Khi ta đáp lời mời cứu độ của Chúa, đến gia nhập vào Vương quốc
của Người, điều kiện trên hết ta phải có là có lòng khiêm nhượng. Khiêm nhượng
để nhận biết đây là một ân huệ vô cùng lớn lao Chúa ban cho ta. Nếu không khiêm
nhượng, ta sẽ lầm tưởng mình xứng đáng được mời vào và sẽ coi thường ân huệ mà
không hết lòng hết sức làm bất cứ gì để đền đáp ân huệ ấy. Lãnh nhận ơn cứu độ
là để cho mình được biến đổi, như cục đất sét mặc cho bàn tay thợ gốm uốn nắn.
Vì thế lời đầu tiên Chúa Giêsu rao giảng khi Người khai mở Triều Đại Thiên Chúa
là: “Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15), hoặc: “Thầy bảo thật
anh em: Ai không đón nhận Nước Thiên Chúa như một trẻ em, thì sẽ chẳng được
vào” (Mc 10,15). Làm sao sám hối và đón nhận ơn cứu độ như trẻ em được, nếu ta
không có lòng khiêm nhường?
2) “Phàm ai tôn mình
lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên”
Châm ngôn người xưa
nói về cách xử sự khôn ngoan của người được mời đi ăn cưới là hãy chọn chỗ thấp
để được chủ mời lên chỗ cao hơn. Nhưng Chúa Giêsu không dạy ta làm điều ấy, mà
Người chỉ mượn hình ảnh người khách được chủ tiệc mời ngồi lên cỗ trên và người
khách bị mời xuống cỗ dưới để nói lên một chân lý: phàm ai tôn mình lên sẽ bị
hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên.
Thực vậy, trước mặt
Chúa ta có là gì đâu. Tác giả Thánh Vịnh đã nhận thức thân phận mình: “Ngắm
tầng trời tay Chúa sáng tạo, muôn trăng sao Chúa đã an bài, thì con người là chi
mà Chúa cần nhớ đến, phàm nhân là gì mà Chúa phải bận tâm?” (Tv 8,4-5). Vậy mà
Ađam và Evà những tưởng mình là quan trọng, còn muốn được như Thiên Chúa nên đã
bất tuân mệnh lệnh Người. Thế là đang được ở trong Vườn địa đàng bị đuổi ra và
thân phận trở nên khốn nạn và đau khổ. “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống”.
Tuy nhiên trong kế
hoạch cứu độ Thiên Chúa muốn phục hồi thân phận làm con cái cho A-đam bằng một
nguyên lý ngược lại: ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên. Vậy để thực hiện kế
hoạch theo nguyên lý này, Thiên Chúa đã sai Con Một xuống trần gian. Chúa Kitô,
Con Một Thiên Chúa, đã hạ mình xuống làm người (Ga 1:14) và nhận lấy thân phận
tôi đòi và vâng phục Thiên Chúa hoàn toàn đến nỗi bằng lòng chịu chết trên thập
giá. Chính nhờ hạ mình và khiêm nhượng tuyệt đối, Chúa Kitô đã được Thiên Chúa
siêu tôn (Pl 2,7-9).
Chúa Kitô đã vạch sẵn
con đường cứu độ để những ai theo Người và tin vào Người thì sẽ không phải hư
mất đời đời. Nhiều người Do-thái đã không tin vào Chúa Kitô, nhưng hãnh diện vì
có Lề Luật và tin rằng việc giữ Lề Luật sẽ cứu độ họ. Họ đặt việc giữ Lề Luật
lên trên việc sống theo Tin Mừng của Chúa Kitô cho nên họ sẽ bị hạ xuống, nghĩa
là không được cứu độ. Trái lại, dân ngoại đã khiêm nhượng đón nhận Tin Mừng và
đáp lại lời gọi của Thiên Chúa. Thánh Phao-lô đã nói với người Do-thái về thực
trạng này: “Anh em phải là những người đầu tiên được nghe công bố lời Thiên
Chúa, nhưng vì anh em khước từ lời ấy, và tự coi mình không xứng đáng hưởng sự
sống đời đời, thì đây chúng tôi quay về phía dân ngoại...” (Cv 13:46).
Não trạng của người
Do-thái vẫn còn nằm trong nhiều người Công giáo hôm nay. Họ nghĩ rằng họ mang
danh là Công giáo thì thế nào cũng tốt hơn người không có đạo. Có những người
Công giáo khác thì cho rằng họ làm những việc đạo đức trong giáo xứ, như làm
thừa tác viên cho rước lễ, đem Mình Thánh Chúa cho người già cả, điều khiển ca
đoàn... thì chắc chắn họ là những người đạo đức hơn những người khác. Đúng là
một cách “tôn mình lên” thật kín đáo và nguy hiểm.
3) “Khi đãi khách, hãy
mời những người nghèo khó”
Chỉ một bữa ăn cũng đủ
là đề tài để Chúa dạy nhiều bài học. Bài học cho những kẻ được mời là hãy khiêm
nhượng nhìn nhận việc mình được mời là một ân huệ. Nhưng cũng thêm một bài học
cho chủ nhà là người mời. Tuy Chúa Giêsu kêu gọi chủ nhà hãy tỏ lòng hào hiệp
đối với kẻ nghèo khó, nhưng Người cũng mở cho ta thấy một khía cạnh khác của
bữa tiệc Nước Trời. Được mời gọi lãnh nhận ơn cứu độ và đáp trả không chỉ là
việc cá nhân, nhưng mang chiều kích cộng đồng. Nếu chính ta đã được Thiên Chúa
mời gọi lãnh nhận ơn cứu độ thì ta cũng phải chia sẻ ơn cứu độ ấy với nhau. Mỗi
Kitô hữu phải là người đãi tiệc, giúp đem ơn cứu độ đến với những anh chị em
nghèo khó, tức là những người đang cần được cứu độ.
Ta có trách nhiệm đối
với phần rỗi của anh chị em, nhất là đối với những người ta có trách nhiệm.
Linh mục là người đãi tiệc. Cha mẹ cũng là những người đãi tiệc. Thầy cô dạy
giáo lý cho các em cũng đóng vai trò đãi tiệc. Triều Đại Thiên Chúa là thời
gian Người đãi tiệc. “Ngày ấy, trên núi này, Đức Chúa các đạo binh sẽ đãi muôn
dân một bữa tiệc: tiệc thịt béo, tiệc rượu ngon, thịt béo ngậy, rượu ngon tinh
chế” (Is 25:6). Ta tiếp tay với Thiên Chúa để giúp cho bữa tiệc cứu
độ càng thêm đông, bằng cách kêu mời anh chị em đến. Ta làm công việc ấy khi ta
cho họ thấy cuộc sống của ta đang được ơn cứu độ biến đổi và ta đang sống như
con cái Thiên Chúa.
4) Suy nghĩ và cầu
nguyện
Được Chúa mời gọi đến
dự tiệc cánh chung, tôi đã đáp lại như thế nào? Từ chối vì bận rộn? Lần lữa nói
với Chúa để ít nữa sẽ lo lắng phần hồn? Khiêm tốn và vui mừng đến để thi hành ý
Chúa muốn cứu độ tôi?
Có khi nào tôi vỗ ngực
cho mình là người Công giáo tốt không? Việc “tôn mình lên” thường biểu lộ bằng
những cách nào nơi tôi? Lời nói? Thái độ khinh người? Thích so sánh hơn thiệt?
Nếu tôi là bậc làm cha
mẹ, tôi nghĩ gì khi nghe người bạn phàn nàn về con cái rồi kết luận: “Thôi, kệ
xác nó. Nó lớn rồi, có linh hồn thì phải lo mà giữ!”?
Cầu nguyện
“Lạy Chúa Giêsu, xin
cho con trở nên đơn sơ bé nhỏ,
nhờ đó con dễ nghe
được tiếng Chúa nói, dễ thấy Chúa hiện diện và hoạt động trong đời con.
Sống giữa một thế giới
đầy lọc lừa và đe dọa, xin cho con đừng trở nên cứng cỏi, khép kín và nghi ngờ.
Xin dạy con sự hiền
hậu để con biết cảm thông và bao dung với tha nhân. Xin dạy con sự khiêm nhu để
con dám buông đời con cho Chúa.
Cuối cùng, xin cho con
sự bình an sâu thẳm, vui tươi đi trên con đường hẹp với Ngài, hạnh phúc vì được
cùng Ngài chịu khổ đau. A-men.” (Trích RABBOUNI, lời
nguyện 14)
25. Một tình yêu mang kích thước nhân loại
(Trích dẫn từ ‘Lương
Thực Ngày Chúa Nhật’ – Achille Degeest)
Bài Phúc Âm hôm nay mô
tả hai nét trong tính chất đặc trưng Kitô giáo là khiêm hạ và bất vụ lợi. Những
bộ óc rất cao siêu có thể đưa ra những lời khuyên tương tự, nhưng họ luôn luôn
thiếu kinh nghiệm sống của một người từng sống như Đức Kitô. Vì thế muốn đọc
bài Phúc Âm hôm nay với một tâm tình thích hợp, phải nhờ gương mẫu Đức Kitô soi
sáng cho. Chúng ta suy niệm vắn tắt về đức khiêm hạ và đức bất vụ lợi của Chúa
Giêsu.
1) Đức khiêm hạ của
Chúa
Một trong những nét
chung của mọi tham vọng con người là lòng ham muốn giàu sang, quyền thế, xác
định cá tính, thành đạt. Ham muốn đó thường kéo theo những thái độ mập mờ, đi
tới bất công, hà khắc, khoe khoang, người ta chấp nhận tất cả miễn là thành
công. Đức Giêsu tự đặt mình ở phía đối lập cái triết lý phàm tục ấy. Chúa khiêm
hạ, không phải vì quan niệm triết lý hoăc vì nhu nhược, đơn giản chỉ vì bản
tính Chúa khiêm hạ. Chúa không phô trương một lý tưởng nhân loại, nhưng Người
muốn ở trong sự thật đối với Chúa Cha và đối với nhân loại. Cái thước so sánh
của Người, dưới thế này không có, vì nó là nhãn quan của Thiên Chúa. Như vậy,
Thiên Chúa là AI? Thiên Chúa là tình yêu. Đức Giêsu biểu lộ tình yêu khi Người
nhập thể để gặp nhân loại. Người ta có thể nói đến sự hạ mình, nhưng thật ra
đây là tình yêu vô biên đến gặp con người ở tầm cỡ con người. Khiêm hạ là một
trong những bộ mặt tình yêu. Thiên Chúa ở bên trên con người, ở tầm cao vô
cùng, nhưng vì Người là tình yêu cho nên Người mặc lấy kích thước con người,
đối thoại với con người. Vì vậy Đức Giêsu, Người-Chúa, xuống ngang tầm những kẻ
hèn mọn, những trẻ thơ, những kẻ yếu đuối. Chúa không tìm kiếm địa vị cao sang
nổi bật, Chúa khinh chê sự kết thân với kẻ giàu mạnh. Trái lại Chúa quan tâm
chiếu cố những kẻ nghèo, những kẻ bị ruồng bỏ, những kẻ ốm yếu tật nguyền, an
ủi và chữa lành họ. Kitô hữu cũng vậy, phải quan tâm chiếu cố những bạn bè quen
thuộc, nhất là không được quên rằng căn bản mọi sự khiêm hạ là tôn trọng nhân
vị kẻ khác.
2) Đức bất vụ lợi của
Chúa
Sự khiêm hạ đích thật
khiến người ta tôn trọng bất cứ ai với một tâm tình bất vụ lợi. Lòng đại lượng
của Thiên Chúa không đòi hỏi có đi phải có lại. Thiên Chúa đi tìm kẻ nghèo khổ
để ban ơn mà không làm cho họ mặc cảm vì họ chẳng có gì đền đáp. Đức Giêsu nói
đến bữa tiệc mà khách quý phải thuộc giới nghèo không có khả năng đáp lễ. Chúa
đưa ra dụ ngôn ấy vì chính Người xử sự như vậy. Đức Giêsu nói đến bữa tiệc
Thiên Chúa mời tất cả mọi người không phân biệt, nhất là những kẻ nghèo, vì
nghèo mới dễ dàng nhận lời mời gọi. Về mặt thiêng liêng, kẻ nghèo là kẻ không
khoe khoang kiến thức, đức hạnh, hoặc bất cứ một ưu điểm nào khác trước mặt
Thiên Chúa. Họ biết rõ thân phận mình, nhận ân huệ của Thiên Chúa mà chẳng có
gì để dâng hiến Thiên Chúa. Con người càng nhận dễ dàng bao nhiêu, Thiên Chúa
càng tỏ ra rộng rãi và bất vụ lợi bấy nhiêu. Chuẩn bị tâm hồn để sẵn sàng đón
nhận ân huệ, chúng ta cũng có bổn phận san sẻ cho kẻ khác một cách rộng rãi, và
không vị lợi ân huệ Thiên Chúa ban cho chúng ta rất hậu và nhưng không. Chúng ta
hãy san sẻ ưu tiên cho kẻ nào không có gì tặng lại chúng ta, nghĩa là chúng ta
phải rộng rãi vì tình thương không vị lợi, vì tôn trọng nhân phẩm kẻ khác.
26. Sự khiêm nhường dẫn đến chỗ cao hơn
(Trích dẫn từ ‘Giảng
Lễ Chúa Nhật’ – Charles E. Miller
Một nghi thức ấn tượng
và đơn giản đã xảy ra trong phụng vụ ngày thứ Sáu tuần thánh. Sau khi mọi người
đã tụ họp lại, vị linh mục và những thừa tác sấp mình xuống im lặng trước bàn
thờ. Đó là sự diễn tả kính sợ và khiêm nhường trước Thiên Chúa. Vị linh mục và
các thừa tác nằm trước bàn thờ như những người đã chết. Nhưng tiếp đó họ đã
đứng lên để trình bày rằng họ đã sống lại từ cõi chết của tội lỗi và sống một
đời sống mới trong Đức Kitô.
Nghi thức cổ xưa này
đã được diễn tả một cách ít bi kịch hơn trong phần nghi thức thống hối của
Thánh Lễ. Trước Thiên Chúa và trước anh em, chúng ta đã nhận biết tội lỗi của
chúng ta và nhu cầu cần lòng thương xót của Thiên Chúa. Trong tâm tình đó,
chúng ta sấp mình xuống trước mặt Thiên Chúa. Đó là phương cách đầy đủ mà Chúa Giêsu
đã dạy chúng ta: “Khi các con được mời đến dự tiệc cưới, hãy đi và ngồi những
chỗ rốt bét”. Chúa Giêsu đã hướng dẫn theo sự khôn ngoan mà chúng ta đã nghe
trong sách Khôn ngoan: “Hãy để cho công việc của anh em được hướng dẫn trong sự
khiêm nhường, anh em càng lớn, anh em càng khiêm nhường và anh em sẽ được nghĩa
với Thiên Chúa”.
Tìm kiếm ơn nghĩa với
Thiên Chúa mà chúng ta phải có: Nhờ Người Con dâng hiến chính mình trên thánh
giá, mà Chúa Cha đã Phục Sinh chúng ta trong sự sống mới. Khi chúng ta hạ mình
khiêm nhường trong nghi thức thống hối –sau khi chúng ta đã sấp mình một cách
thiêng liêng hoặc đã đặt mình vào chỗ rốt bét- Chúa Giêsu đã nói với chúng ta:
“Hãy đến chỗ cao hơn”. Chúng ta có thể được dẫn lên chỗ của chúng ta với giá
trị mà Đức Kitô đã mặc lên trên chúng ta. Chúng ta có thể thông dự một cách đầy
đủ vào trong hy tế và bữa tiệc cưới lớn lao của Chiên Thiên Chúa.
Có lẽ một số người
trong chúng ta vướng mắc trong vấn đề khiêm nhường này. Chúng ta có thể nhấn
mạnh về sự tội lỗi và sự bất xứng của chúng ta một cách quá độ mà quên rằng
những gì mà Thiên Chúa đã làm cho chúng ta để Phục Sinh chúng ta khỏi tội lỗi.
Đức Kitô đã kêu gọi chúng ta tới sự thật, không phải gian dối nhưng là sự khiêm
nhường. Nói cách khác, một số người trong chúng ta có thể có thái độ hơi sai
lệch, một chút ích kỷ, hoặc những gì giống như thế và ngay lập tức chúng ta
ngần ngại tiến đến chỗ cao nhất nơi Tiệc Cưới. Thiên Chúa kêu gọi chúng ta đừng
kiêu ngạo, nhưng hãy khiêm nhường.
Sự quân bình cần thiết
khi chúng ta nghĩ rằng, dù chúng ta có giá trị hay không có giá trị. Phụng vụ
cho chúng ta môt sự quân bình bằng việc khuyến khích chúng ta một mặt chấp nhận
rằng mình tội lỗi và mặt khác bảo đảm rằng chúng ta một cách nào đó được Đức
Kitô Phục Sinh khỏi sự chết của tội lỗi.
Trong kinh nguyện
Thánh Thể thứ hai, linh mục đã thưa với Thiên Chúa nhân danh tất cả chúng ta:
“Chúng con cám ơn Chúa vì Ngài đã thương đến sự yếu hèn của chúng con, để chúng
con xứng đáng đứng trước nhan Ngài và phục vụ Ngài”. Bản Latinh thật sự mạnh mẽ
bởi đã chuyển dịch theo nghĩa chữ sẽ như thế này: “Chúng con tạ ơn Chúa vì Ngài
đã làm cho chúng con nên xứng đáng đứng trước nhan Ngài diện đối diện”.
Những người khiêm
nhường phải cẩn thận đừng bao giờ nghĩ rằng Đức Kitô thì không làm một việc tốt
khi cứu chuộc họ. Đừng bao giờ nghĩ rằng chúng ta vẫn còn là những tạo vật khốn
khổ, những người đó thì không bao giờ làm hài lòng Thiên Chúa.
Trước khi hiệp lễ vị
linh mục tuyên bố: “Đây Chiên Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian phúc cho những
ai được kêu gọi đến dự bữa tiệc Chiên Thiên Chúa”. Bữa tiệc này không phải là
bữa tối sau cùng. Đó là bữa tiệ cưới lớn lao của Chúa trên thiên đàng (Kh 19).
Quả thật, phúc cho chúng ta là những kẻ thấp hèn bởi vì chúng ta là như thế và
nhờ Thánh Thể chúng ta sẽ được dẫn tới chỗ cao hơn trên Nước Trời và chúng ta
sẽ vui hưởng tiệc cưới lớn lao của Chiên Thiên Chúa.
27. Ghế Giám Mục
(Trích trong ‘Niềm Vui
Chia Sẻ’)
Đức Giám Mục Helder
Camera là một Giám mục nổi tiếng của Châu Mỹ La Tinh. Tên tuổi của ngài được
gắn liền với những hoạt động tích cực để bênh vực những người nghèo khổ bị áp
bức trong xã hội.
Ngày nọ, Đức Cha
Camera tiếp một số nông dân nghèo tại Tòa Giám Mục. Nhiều người không có chỗ
ngồi, phải đứng trong phòng khách. Trong khi đó thì chiếc ghế dành cho vị Giám
mục thì không ai dám động đến. Thấy có một bác nông dân cao niên đứng gần chiếc
ghế bỏ không ấy, Đức Cha Camera đến cầm tay ông ấy dìu ông ngồi xuống chiếc ghế
giám mục của mình.
Đối với một con người
sống chết cho người nghèo như Đức Cha Camera thì hẳn đây không phải là một cử
chỉ khoe khoang, có tính toán. Nhưng đó là một chọn lựa cơ bản của một con
người thực sự dấn thân phục vụ người nghèo và đồng hóa mình và những người
nghèo.
Thưa anh chị em,
Cử chỉ của Đức Cha
Camera đối với người nghèo hoàn toàn trái ngược với cử chỉ của nhóm Pharisêu
trong bài Tin Mừng hôm nay. Họ tranh giành ngồi vào chỗ nhất, chỗ danh dự trong
đám tiệc. Chúa Giêsu đã chứng kiến được cảnh chọn chỗ nhất nầy khi Ngài đến dự
tiệc tại nhà một thủ lãnh của những người Biệt phái Pharisêu. Ngài đã kể cho
khách dự tiệc một ví dụ để dạy cho họ một bài học, không chỉ là thuật xử thế mà
còn về đức khiêm tốn hoàn toàn trái ngược với cái óc tự phục, háo danh của họ.
Bài học thật là đơn
giản: Theo Chúa Giêsu dạy, người khách tới dự tiệc không nên tự động tìm cho
mình chỗ nhất, nhất là khi không chắc rằng mình là người khách quý nhất của đám
tiệc. Chỗ nhất là để dành cho người nhất, chỗ sang trọng là để dành cho người
sang trọng. Do đó mới có sự mời người nầy lên, mời người kia xuống. Nếu được mời
lên thì càng được vinh dự trước mặt các người khác mời; còn nếu bị mời xuống
thì càng thêm xấu hổ trước mặt mọi người. Không phải cứ giành lấy chỗ nhất, chỗ
sang trọng là đương nhiên trở thành người nhất, người sang trọng. Người nhất,
người sang trọng, dù có ngồi chỗ rốt hết cũng vẫn là người nhất, là người sang
trọng, và cuối cùng vẫn được đưa về lại chỗ xứng đáng của mình. Vì vậy, Chúa
nói: “Ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống. Còn ai hạ mình xuống, sẽ được tôn lên”.
Nghe thoáng qua, xem
ra Chúa Giêsu muốn dạy chúng ta về cách xử thế ở đời và ẩn núp trong cung cách
đó, có một chút gì là tính toán: Giả vờ ngồi chỗ cuối, để rồi được chủ tiệc mời
lên trên và khi đó sẽ được danh giá trước mặt mọi người. Đó là khiêm tốn giả
tạo, là kiêu ngạo trá hình. Cần phải lưu tâm đến câu kết luận của Chúa: “Ai tôn
mình lên, sẽ bị hạ xuống. Còn ai hạ mình xuống, sẽ được tôn lên”. Câu châm ngôn
nầy đã làm sáng tỏ ý nghĩa của ví dụ: Ở đây, không còn là cách xử thế ở đời
nữa, nhưng là giáo huấn về Nước Trời được sánh ví với bữa tiệc. Việc sắp xếp
chỗ ngồi trong bữa tiệc là việc của chủ tiệc chứ không phải của khách mời. Cũng
vậy, việc tham dự vào Nước Trời không tùy thuộc vào sự đánh giá của con người
về chính mình, nhưng tùy thuộc vào lời mời gọi và đánh giá của Thiên Chúa. Còn
người trước mặt Thiên Chúa như thế nào thì chỉ là thế ấy thôi, không hơn không
kém. Do đó, để ngồi đúng chỗ của mình, mỗi người phải tự đặt mình trước mặt
Thiên Chúa, chứ không so sánh với người khác. Vì chỉ có Thiên Chúa mới đánh giá
đúng địa vị đích thực của mỗi người. Trước mặt Chúa, con người chỉ là một tạo
vật bé nhỏ, nghèo khó vô cùng. Và khi đó, khiêm nhường chính là sự thật, giúp
chúng ta hiểu đúng đắn con người của mình.
Người khiêm nhường vì
hạ mình sát đất, nên không còn có thể ngã xuống đâu được nữa, cũng chẳng có ai
tranh dành chỗ thấp ấy, nên họ luôn có sự bình an và còn được cảm tình của
nhiều người. Trái lại, người kiêu ngạo như leo lên ngọn núi cao, dễ bị chóng
mặt và té xuống tan xương nát óc. Đồng thời, vì tranh dành địa vị, tiếng khen hơn
người nên bị mọi người ghen ghét và tâm hồn không lúc nào bình an thực sự.
Anh chị em thân mến,
Lời Chúa hôm nay đụng
chạm đến những người Biệt phái Pharisêu tự phụ, giả hình. Họ vẫn tự dành cho
mình chỗ nhất ở mọi nơi và ngay cả trong Nước Trời. Họ dựa vào những tước hiệu
nầy nọ để bắt cả Thiên Chúa phải dành quyền ưu tiên họ vào Nước Trời mà quên
mất rằng mình phải trở nên con người xứng đáng với chỗ nhất đó. Thực ra, chẳng
những đối với người Biệt phái, mà Tin Mừng hôm nay còn đụng chạm đến cái tôi của
mỗi người chúng ta. Tuy không nói ra, nhưng thực ra ai cũng tìm kiếm danh vọng,
địa vị, thích được người khác kính nể, ca tụng, thích được nổi bật giữa đám
đông, gây được ảnh hưởng trên dân chúng.
Ngày nay, khiêm nhường
thường bị con người coi là thua kém, là yếu hèn, là nhu nhược, nhưng lại được
Thiên Chúa tôn lên. Khiêm nhường được ví như nền móng của ngôn nhà. Nền móng
càng sâu, ngôi nhà càng cao, càng vững chắc.
Chính Chúa Giêsu, Ngài
là Thiên Chúa, nhưng Ngài đã bỏ chỗ nhất để ngồi vào chỗ cuối cùng khi Ngài
nhập thể làm người ở giữa loài người. Nói như Cha Huvelin: “Đức Kitô là Ngài về
chỗ đó nữa”. Và Thánh Phaolô đã nói: “Đức Kitô đã hủy mình ra không, lãnh lấy
thân phận tôi đòi… đã hạ mình thấp hèn, trở thành vâng phục cho đến chết và là
cái chết trên thập giá. Bởi vậy, Thiên Chúa đã siêu tôn Ngài… hầu trước Danh
hiệu của Đức Giêsu, mọi gối đều phải quỳ xuống bái lạy… và mọi miệng lưỡi phải
tuyên xưng: Giêsu Kitô là Đức Chúa” (Pl 2,6-11).
Khiêm nhường còn là
một bộ mặt của tình yêu: Vì yêu thương con người, Thiên Chúa ở tầm cao vô biên
đã hạ mình xuống ở tầm cỡ kích thước của con người. Ngài xuống ngang tầm những
kẻ hèn mọn, những trẻ thơ, những kẻ yếu đuối. Chúa không tìm kiếm địa vị cao
sang nổi bật. Chúa không kết thân với kẻ giàu có, quyền thế. Trái lại, ngài
quan tâm chiếu cố những người nghèo, những kẻ bị ruồng bỏ, những kẻ ốm yếu tật
nguyền, an ủi và chữa lành họ.
Vì vậy, ngay trong bữa
tiệc nầy, sau khi đã cho khách mời một bài học về việc chọn chỗ chót, Chúa
Giêsu cũng không quên hướng về ông chủ tiệc để nhắc nhủ ông về việc mời khách
dự tiệc. Chúa nói: khi mời khách dự tiệc, đừng mời những người giàu sang, quyền
thế. Vì như vậy chỉ là hình thức trao đổi để trục lợi. Mời người để được người
mời lại. Hãy mời những người nghèo khó, không có khả năng đáp đền. Chúa nói như
vậy, vì chính ngài đã xử sự như vậy. Thiên Chúa đi tìm kẻ nghèo khổ để ban ơn
mà không làm cho họ mặc cảm vì họ chẳng có gì đáp lễ.
Thưa anh chị em,
Chúa Giêsu muốn nói
đến bữa tiệc Nước Trời, nơi đó mọi người đều được mời đến dự, không phân biệt
đối xử, đặc biệt mời những người nghèo, vì người nghèo dễ dàng nhận lời mời hơn
những người giàu có, quyền thế. Bữa tiệc Nước Trời Thiên Chúa đã dọn sẵn, và
chỉ những ai khiêm tốn, bé nhỏ, nghèo khó mới được vào dự tiệc. “Chúa sẽ hạ bệ
những ai quyền thế và lòng trí kiêu căng. Ngài nâng cao mọi kẻ khiêm nhường,
phận nhỏ. Người nghèo đói Chúa ban của đầy dư, người giàu có lại đuổi về tay
trắng” (Lc 1,51-54).
28. Chỗ ngồi nơi bàn tiệc - McCarthy
Suy Niệm 1. NHỮNG CHỖ NGỒI DANH DỰ
Đức Giêsu được mời đến
nhà của một người lãnh đạo nhóm Pharisêu để dùng bữa. Khi Người đến, Người cảm
thấy những người Pharisêu dò xét Người. Vì thế Người quyết định dò xét lại họ
đôi chút. Cảnh quan mà đôi mắt Người bắt gặp không có tính cách xây dựng. Những
người Pharisêu là những người rất mộ đạo, và tự coi mình là những người gương
mẫu. Tuy nhiên, ở đây họ tranh giành những chỗ ngồi danh dự, điều đó chỉ chứng
tỏ thực ra họ rất tự mãn, phù phiếm và ích kỷ. Họ không ở đó để làm vinh dự cho
chủ nhà nhưng để làm vinh dự cho chính họ. Không có đời sống tâm linh chân thật
nếu không có sự khiêm nhường. Đức Giêsu nói “Ai hạ mình xuống sẽ được nâng
cao”.
Khi chúng ta bước vào
một ngôi nhà thờ lớn, lập tức chúng ta cảm thấy phải khiêm cung. Chúng ta cảm
thấy mình nhỏ bé và vô nghĩa. Chúng ta nhận thấy mình lệ thuộc vào những điều
tầm thường giả tạo. Nhưng một cách lạ lùng, chúng ta cũng được nâng cao. Bởi lẽ
khi chúng ta hạ mình xuống và buông bỏ những sự vật đã cho chúng ta một cảm
thức giả tạo về tầm quan trọng và cao siêu của mình, khiến chúng ta cách biệt
với những người khác, lúc đó chúng ta thấy mình được nâng cao. Chúng ta bắt đầu
nhận thức sự cao cả thật của chúng ta không ở trong chính mình, mà ở trong sự
kiện chúng ta là con cái của Thiên Chúa.
Mỗi Chúa nhất, chúng
ta được mời đến dự tiệc –bữa tiệc Thánh Thể. Ở đây Đức Giêsu là chủ, còn chúng
ta là khách của Người. Ở đây không có những chỗ ngồi đặc biệt- bạn có thể ngồi
vào chỗ nào mà bạn muốn. Ở đây đặc quyền, địa vị, tầng lớp không còn ý nghĩa
gì. Sự khác nhau không đáng kể. Đó là vì trước mặt Thiên Chúa tất cả chúng ta
đều bình đẳng.
Không phải vì chúng ta
đã bị hoá đồng mẫu số. Đúng hơn vì tất cả chúng ta đều được nâng cao. Chúng ta
giống những người đang ở trên đỉnh núi. Trên đỉnh núi mà nói chỗ đầu, chỗ cuối
hoặc chỗ cao hơn, chỗ thấp hơn thì thật là ngớ ngẩn. Điều đó cũng được áp dụng
cho ngôi nhà của Thiên Chúa. Ở đây, mọi chỗ đều là chỗ danh dự. Bước vào đây
làm cho mọi người được bình đẳng. Khi chúng ta bước qua ngưỡng cửa này, mọi đặc
quyền bay đi như làn khói, và tất cả chúng ta đều trở nên khiêm hạ nhưng cũng
được nâng cao lên. Trước hết, chúng ta phải hạ mình xuống để được tôn lên. Sau
đó chúng ta phải mang theo tinh thần này vào đời sống với chúng ta.
Một lần nọ, ông thị
trưởng của một thành phố mời tất cả dân chúng của thành phố đến dự tiệc. Trong
số những người đến dự, có một người rất lỗi lạc có tên là Daniel. Ông Daniel là
một học giả lớn và là một người khôn ngoan. Dĩ nhiên, ông rất khiêm nhường và
không thích được tôn vinh khi ông đến, dĩ nhiên ông thị trưởng mời ông ngồi ở
đầu bàn. Ông Daniel cám ơn ông thị trưởng và nói rằng ông thích ngồi ở giữa
những người nghèo ở cái bàn gần cửa nhất. Và ông đã làm như thế.
Khi những người khách
mời danh giá khác đến, ông thị trưởng mời họ ngồi bất cứ nơi nào họ thích. Dĩ
nhiên họ đã chọn ngồi ở bàn đầu. Phòng tiệc đã đầy ắp và tình cờ chỗ duy nhất
còn lại ở bàn cuối. Thế mà vào phút chót con người danh giá ấy đến. Ông thị
trưởng không có chọn lựa nào khác hơn là dẫn ông này đến chỗ trống.
“Nhưng đây là chỗ ở
bàn cuối” người khách phản đối,
“Không, đây là chỗ bàn
đầu”, ông thị trưởng đáp.
“Tôi không hiểu” người
khách nói.
“Nơi nào có ông Daniel
ngồi thì chỗ ấy là bàn đầu”. Ông thị trưởng đáp.
Bài học luân lý của
câu chuyện: không phải chỗ ngồi làm vinh dự cho người khách, nhưng người khách
làm vinh dự cho chỗ ngồi. Chúng ta không biết Chúa Giêsu ngồi ở chỗ nào trong
suốt bữa ăn, nhưng dù Người ở nơi nào thì nơi ấy là một chỗ vinh dự.
Bữa tiệc là một biểu
tượng của Nước Trời. Chúng ta không nên quan tâm đến việc tìm kiếm chỗ ngồi
vinh dự trong Vương Quốc. Chúng ta hãy coi việc mọi người chúng ta đều được mời
là một đặc ân. Dù trong tình huống nào, mọi chỗ trong Vương Quốc đều là một chỗ
danh dự.
Suy Niệm 2. SỰ CHO CHÂN THẬT
Sự ban cho hoặc dâng
tặng là tâm điểm của Tin Mừng, và thuộc về bản chất của đời sống Kitô hữu.
Nhưng không phải mọi sự cho đều chân thật.
Nicholas, một con
người nổi tiếng là quảng đại, ông chết và được lên thiên đàng. Thánh Phêrô đợi
ông ở cửa. Ở đó, Thánh Phêrô chỉ cho ông hai đống vàng, một đống nhỏ và một
đống lớn gồm những cục vàng có kích thước khác nhau.
“Những cái này là gì
vậy?” Nicholas hỏi.
“Đây là những hành
động ban tặng mà ông đã thực hiện ở trần gian –mỗi hành động là một cục vàng”.
Ông Nicholas cảm thấy
trong lòng đầy sự tự hào. Nhưng rồi, Thánh Phêrô lại nói: “Khổ nỗi, không phải
mọi sự cho đều là sự chân thật. Nhiều lần nó bị dính bén bởi vì lòng ích kỷ. Vì
thế chúng ta phải tiến hành trắc nghiệm những hành động ban tặng của ông. Vì
thế, những cục vàng trong đống vàng lớn không được tính đến”.
“Sao vậy?” Nicholas
hỏi.
“Chúng tượng trưng cho
những lần ông ban tặng cho bạn bè, người thân, bồ bịch v.v… Chúng không tạo nên
vàng thật. Kể cả bọn kẻ cướp cũng tốt với người thân của chúng”.
Nói đến đây những cục
vàng trong đống lớn biến thành cát. Thánh Phêrô cầm một cái sàng có mắt rộng
đặt những cục vàng trong đống nhỏ vào sàng. Sau khi lắc sàng, chỉ còn lại trong
sàng những cục rất lớn.
“Ngài đang làm gì
vậy?” Nicholas hỏi.
“Tôi sàng sảy những sự
ban tặng mà ông chỉ làm để được đáp lại một điều gì đó. Cho như thế là một thứ
đầu tư. Ông có được sự trả lại mà đôi khi có lời hậu hĩ”.
Đến đây, Thánh Phêrô
đổ những cục đã sàng được qua một bên và chúng trở thành cát bụi. Rồi ngài làm
cho các mắt sàng nhỏ lại và hốt đống vàng còn lại vào sàng. Ngài lại sàng tiếp
và đổ bỏ qua một bên các cục còn giữ lại trong sàng.
“Làm thể để làm gì?”
Nicholas hỏi.
“Để sàng sảy những
việc lành mà ông đã làm để được những người khác ngợi khen. Người ta có thể làm
mình trở nên một thần tượng qua việc ban tặng”.
Thánh Phêrô làm cho
các mắt sàng nhỏ hơn nữa, rồi sàng tiếp phần còn lại. Ngài nói: “Bây giờ chúng
ta loại bỏ những việc lành mà khi ông làm chỉ vì những cảm giác ông cảm nhận
khi thực hiện”.
Nicholas nhìn thánh
Phêrô bỏ những cục vàng còn giữ lại trong sàng mà khi vào không khí chúng trở
thành bụi bặm. Thánh Phêrô lại thu gom phần còn lại cho vào trong sàng sau khi
đã làm cho mắt sàng nhỏ lại.
“Bây giờ đến cái gì
vậy?” Nicholas hỏi:
“Bây giờ chúng ta sẽ
sàng bỏ những sự ban tặng mà ông chỉ làm vì ý thức của bổn phận”.
Ngài lắc sàng. Những
gì còn giữ lại ngài đổ bỏ sang một bên và chúng chịu chung số phận với những
cục vàng đã thành cát bụi.
“Dừng lại thôi!”
Nicholas kêu lên: “Nếu ngài tiếp tục như thế thì chẳng còn lại gì cả. Như thế
làm sao tôi có thể được thông hành vào thiên đàng?”.
“Chúng ta phải tiếp
tục thôi”. Thánh Phêrô nói: “Chúng ta phải nhìn thấy cái giá của việc ông ban
tặng. Giả sử chúng ta loại bỏ những vật ông ban tặng mà không tốn kém gì cho
ông thì có bao nhiêu lần ban tặng sẽ biến mất? Và ông đã ban tặng những gì chỉ
vì người nhận là một người mà ông cảm thấy xứng đáng với quà tặng của ông?”.
Nhưng ông Nicholas
không còn muốn nghe gì nữa: “Thật là một cảm giác khủng khiếp như khi người ta
có vàng trong tầm tay mà sau đó bị giật lấy khỏi tay bạn”, ông kêu lên:
“Nhưng nếu nó không
trở thành vàng thật mà là vàng giả”. Thánh Phêrô nói thêm. “Này ông Nicholas,
sự cho thật rất hiếm, cũng như vàng thật rất hiếm. Cho mà không mong được đáp
trả lại gì cả trừ phần thưởng cao cả là thiên đàng mới chính là sự cho chân
thật. Nhưng hãy vui mừng lên, tôi có một tin mừng cho ông”.
“Tin mừng gì?”
Nicholas hỏi.
“Chúa là Đấng ban tặng
cao cả nhất. Hành động ban tặng của Người là vàng ròng. Nhưng chúng ta đã nói
chuyện nhiều rồi. Đây là lúc phải gặp chính Chúa”
“Nhưng tôi chỉ có tay
không”. Nicholas kêu lên.
“Điều đó có nghĩa là
ông nghèo khó”. Thánh Phêrô đáp: “Nhưng đừng bao giờ hoảng sợ. Chúa ban cho một
cách rất quảng đại những người nghèo khó mà không xấu hổ thừa nhận mình nghèo.
Thôi, đi nào”.
29. Con là không, Chúa là tất cả – Thiên Phúc
(Trích trong ‘Như Thầy
Đã Yêu’)
Một hôm Dương Chư sang
nước Tống, vào ở trọ một nhà kia. Người chủ nhà có hai nàng hầu, một nàng đẹp,
một nàng xấu. Để ý quan sát, Dương Chu thấy trong nhà ai cũng quý trọng người
thiếp xấu mà khinh rẻ người thiếp đẹp. Lấy làm lạ, ông mới dò hỏi cậu bé giúp
việc.
Cậu bé tiết lộ:
- Người thiếp đẹp hay
kênh kiệu, tự cho mình là đẹp nên mất đẹp. Chúng tôi chẳng ai còn nhìn ra cái
đẹp của nàng. Trái lại, người thiếp xấu, tự biết mình xấu, sống hồn nhiên vô tư
với mọi người, nên không ai còn nhìn thấy cái xấu của nàng nữa.
Dương Chu liền gọi học
trò đến dặn:
- Các con hãy ghi nhớ
lời này: Giỏi mà bỏ được cái thói tự cho mình giỏi, thì đâu mà chẳng được người
yêu quý tôn trọng.
“Ai tôn mình lên sẽ bị
hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14,11). Đức Giêsu
rất ưa thích sự khiêm nhường mà còn làm gương trước cho mọi người. Là một vị
Thiên Chúa quyền năng, nhưng Người đã khiêm hạ mình làm kiếp phàm nhân. Là bậc
thầy trong thiên hạ, lại quỳ xuống rửa chân cho các đệ tử. Chỗ của Người là
“chỗ nhất” trên trời cao, nhưng lại chọn “chỗ cuối” dưới chân con người.
Đức Giêsu tự hạ mình
xuống như thế không phải là để được tôn lên, vì dưới vòm trời này ngôi báu nào
có thể chứa được Người. Người khiêm nhường đến tự huỷ như thế cũng là để phục
vụ con người đến hết mình, và để yêu thương họ cho đến cùng. Vì thế, khiêm
nhường để gây chú ý, để được tiếng khen, để được tôn lên, mà không nhằm phục
vụ, yêu thương thì chỉ là kiêu ngạo trá hình mà thôi.
Có thể nói, khiêm
nhường như Chúa dạy, chính là “tự nhận mình là không và Chúa là tất cả”, nên
chỉ cậy dựa vào Chúa mà hy sinh, mà phục vụ và yêu thương mọi người. Chỉ có
những ai hạ mình xuống như thế mới đáng được Chúa tôn lên.
Thánh Giuse đã khiêm
nhường phục vụ, yêu thương Đức Mẹ và Đức Giêsu tại quê nghèo Nadarét, nên đã
được tôn làm cha nuôi Chúa Cứu Thế.
Đức Maria đã khiêm
nhường nhận mình là nữ tỳ của Thiên Chúa, nên đã được tôn làm Mẹ Thiên Chúa.
Noi gương Chúa, biết
bao con người đang âm thầm xả thân cho đồng loại, họ khiêm nhường làm những
công việc dơ dáy hôi tanh, để chăm sóc cho những người phong cùi lở loét, những
bệnh nhân nan y bất trị, những người hấp hối nhặt đưọc từ đường phố, những trẻ
em nghèo đói, thương tật trong các nước chiến tranh, lạc hậu.
Chính khi yêu thương
vô vị lợi, chính khi chúng ta “đãi tiẹc những kẻ nghèo khó, tàn tật, què quặt,
đui mù, những kẻ không có khả năng mời lại”, thì chúng ta “mới thật có phúc”,
vì chính Thiên Chúa sẽ trả công cho chúng ta. Người không có ý phân biệt giàu
nghèo, thân sơ, vì trước mắt Thiên Chúa, chúng ta là anh em. Nhưng Người muốn
lưu ý chúng ta rằng: dù người được mời giàu hay nghèo, thân hay không thân,
chúng ta cũng đừng mong họ đáp trả lại theo kiểu “ăn miếng trả miếng”. Đó là
lòng bác ái vô vị lợi mà Chúa muốn dạy chúng ta hôm nay.
Có thể chúng ta thực
thi việc bác ái cho anh em chỉ vì vụ lợi, vì khoe khoang, vì muốn hơn người, vì
trách nhiệm, hay vì phần thưởng. Nhưng sự trao ban đích thực chính là trao ban
vì yêu thương. Thánh Gioan viết: “Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã
trao ban Con Một Người” (Ga 3,16). Chỉ những ai trao ban vô vị lợi, mới trở nên
giống Thiên Chúa.
Lạy Chúa, Chúa thương
những kẻ khiêm nhường, vì họ luôn nhận mình yếu hèn và chỉ cậy dựa vào Chúa mà
thôi.
Xin Chúa dạy chúng con
biết khiêm nhường mà phục vụ, dấn thân và trao ban mà không mảy may tính toán,
vì Chúa sẽ yêu thương chúng con nhiều hơn. Amen.
30. Ai mời gọi chúng ta – André Sève
(Trích dẫn từ ‘Tin
Mừng Chúa Nhật’)
“Rồi Chúa Giêsu nói…”. Tiếng ‘rồi’ đưa vào
một bài học thứ hai thường bị che giấu bởi vì người ta không thích theo dõi
lắm.
Được mời dự một bữa
tiệc xa hoa, được chuẩn bị kỹ lưỡng cho tới cả những chỗ ngồi nơi bàn tiệc,
Chúa Giêsu quan sát, nói đùa và lưu ý sắc bén đến quyền ngồi trên: “Chớ ngồi chỗ
cao nhất”.
Bữa tiệc tiếp tục,
Chúa Giêsu buồn phiền và không có gì tốt hơn nên Ngài tiếp tục quan sát. Người
ta ở vào số những người ‘lành’, Ngài hơi ngột ngạt trong cái thế giới quá được
chọn lựa này. Đâu là những người không được yêu thương mà Ngài luôn luôn lo
lắng đến? Ngài đưa ra một ý tưởng chấn động: “Khi muốn tổ chức một bữa ăn ngon,
ngươi đừng nghĩ đến người bạn này, người bà con nọ hoặc người láng giềng kia
làm bạn quan tâm. Tốt là ngươi hãy mỡi những người nghèo, những kẻ tàn tật”.
Đây là điều khó nuốt.
Bạn thấy mình đang xáo trộn việc mời khác theo kiểu này phải không? Nhưng điều
tiếp theo có lẽ còn khó chịu hơn nữa: “Ngươi sẽ được trả công trên trời”. Nào
tốt lắm! Đây cũng vẫn là đức tính khéo léo. Lời khuyên vào đầu bữa tiệc là:
“Hãy chọn chỗ thấp, người ta sẽ mời ngươi lên trên”. Bây giờ là tới tư tưởng
mới: “Ngươi hãy mời những người không có khả năng đáp lễ, họ sẽ nhờ Chúa trả
công cho ngươi”. Đây là những lời khuyên lạ lùng.
Họ yêu cầu được lắng
nghe trong một ánh sáng nào đó: đối với Chúa Giêsu, bữa tiệc luôn luôn là một
biểu tượng của cuộc sống với Thiên Chúa. Ở đây, Chúa Giêsu khởi đi từ hai thái
độ rất con người. Đây là những phản xạ của người được mời: “Miễn là tôi không
ngồi ở cuối bàn… Người ta có đặt tôi ngồi bên phải ông chủ tịch hay không? …
“Và đây là những phản xạ của người mời: tổ chức những bữa tiệc hấp dẫn và có
ích.
Nhưng trong khi rút
chúng ta ra khỏi những lo lắng của chúng ta, Chúa Giêsu đột ngột khai mở cho
chúng ta ý nghĩ có thể có trong đó: Khi ngươi hành động
như vậy, ngươi là người nào trước mặt Thiên Chúa?
Bạn lo lắng đến việc
xã hội đánh giá bạn, bạn đo lường sự đánh giá đó và hơi băn khoăn đối với việc
người ta tiếp đón bạn trong các buổi tiếp tân. Không phải loại bỏ cũng như
phóng đại điều đó, đó không phải là điều quan trọng. Bạn hãy đi xa hơn nữa! Cho
đến giá trị của bạn trước mặt Thiên Chúa. Chính việc bạn là
như thế nào trước mặt Ngài với một ngày kia tạo nên giá trị thực và quyết định
của bạn. Đây là điều sẽ được tất cả mọi người ca ngợi hoặc xét như là điều tệ
hại nhất trong các điều thất bại.
Và những bữa tiệc trứ
danh, những lo lắng của bạn về những khách mời thì sao? Tôi đã làm bạn hơi xúc
động khi nói bạn đừng mời những người bạn quan tâm. Đó là để bạn nới lỏng những
lãnh vực có ích và thân thiết với bạn để nhìn vào tâm lòng của bạn là người mời
dự tiệc. Đứng trước tâm lòng của Thiên Chúa! Đôi khi bạn có mời một cách trong
sáng, chỉ với ý tưởng làm cho một người được hạnh phúc hay không? Người hạnh
phúc đó sẽ không đáp lễ bạn gì cả.
Cái được thua là rất
to lớn, phải đọc kỹ những lời cuối cùng này: “Ngươi sẽ được hạnh
phúc. Và ngươi sẽ được báo đáp trong cuộc sống vĩnh cửu”. Chúa Giêsu đi ngay
đến kết quả cuối cùng, nhưng “ngươi sẽ được hạnh phúc” là một hạnh phúc tức
khắc: ngươi hạnh phúc vì mời những người như thế. Một ngày kia bạn sẽ được ngồi
cùng bàn với Thiên Chúa bởi vì ngay từ bây giờ, bàn tiệc của ngươi là bàn tiệc
của Thiên Chúa.
Do đó đây không phải
là việc mời gọi người khuyết tật cô đơn này hoặc bà quả phụ kia để chiếm được
một chỗ tốt trên thiên đàng. Phải, và đây là điều khó khăn khác, là người bình
thường thực hiện những cử chỉ đó đến độ người ta có thể nói chúng ta: “Tại nhà
người ấy, người ta cảm thấy như tại nhà của Chúa”.
31. Chọn chỗ nơi bàn tiệc – Veritas
(Trích dẫn từ ‘Hãy Ra
Khơi’)
Một học giả người Mỹ
tên là Tom Roberson đã kể về một cầu thang dài ở nơi hành hương bên Trung Quốc.
Cầu thang này là giai đoạn cuối cùng của con đường leo lên núi hành hương, vì
đã hơn cả 1000 năm dòng người hành hương đã làm những bậc cầu thang bị mòn và
thậm chí nguy hiểm.
Trên thực tế, đã có
rất nhiều người hành hương bị trợt té và bị tai nạn. Những người ở trong vùng
đã đề nghị các vị tăng ni ở đó nên sửa chữa lại những bậc cầu thang, vì e rằng
họ có thể bị mất khách hành hương và đó cũng là nguồn trợ cấp cho thiền viện.
Nhưng vị sư chủ trì đã từ chối và nói rằng, thật đáng tiếc cho những khách hành
hương bị tai nạn, nhưng điều này có thể là vì họ ngẩng đầu quá cao. Tuy nhiên,
họ chỉ là số ít trong số những cả triệu người nhận biết rằng, trong cuộc sống
người ta phải bước đi cẩn thận. Ngẩng đầu cao nhưng không quá cao không đến nỗi
không thấy cái hố cao trước mặt.
Chương 14 Tin Mừng
thánh Luca đã đưa vào vài câu chuyện và lời dạy của Chúa Giêsu, đặc biệt trong
đoạn văn nói về tiệc cưới. Chúa Giêsu không lạm dụng sự quảng đại của chủ nhà
mà lấy lời giảng dạy để chỉ trích họ, nhưng thánh Luca đã biến bữa ăn thành cơ
hội để Chúa Giêsu dạy chúng ta phải có thái độ thích hợp đối với bàn tiệc cứu
độ của Thiên Chúa mà Ngài đã dọn sẵn cho chúng ta là dân của Ngài.
Như thế, chúng ta phải
đón tiếp nước Thiên Chúa trong đời sống của chúng ta như thế nào? Tin Mừng hôm
nay Chúa Giêsu đưa ra một dụ ngôn để dạy những người thích chọn chỗ vinh dự nơi
bàn tiệc. Không nên làm như vậy, mặc dù mình là nhân vật quan trọng, kẻo phải
nhường lại chỗ đã chọn cho những khách đặc biệt khác quan trọng hơn mình, lúc
đó mình sẽ bị xấu hổ.
Chúa Giêsu dùng dụ
ngôn này để phá đổ sự kiêu căng lố bịch và dạy một bài học về khiêm tốn. Ngài
đã tuyên bố: “Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống và ai hạ mình xuống sẽ được
nâng lên”. Và ngay trong bài đọc I sách Huấn Ca cũng đã khuyên nhủ: “Hỡi con, con hãy thi
hành công việc của con cách hiền hòa. Càng làm lớn con càng phải hạ mình khiêm
tốn trong mọi sự thì con sẽ được đẹp lòng Chúa”.
Hình như lòng khiêm
tốn không còn chỗ đứng trong một xã hội đầy cạnh tranh gay gắt, và xem ra khiêm
tốn chỉ là một thứ mặt nạ để người ta chú ý đến mình nhiều hơn. Điều này rất dễ
được nhận thấy khi được người ta khen ngợi và ca tụng. Nhưng trái lại, khiêm
tốn Kitô hữu đích thực là chân thành nhìn nhận tình trạng thực tế trong thân
phận của chính mình trước mặt người khác và trước mặt Thiên Chúa, qua một thân
phận yếu kém và bất toàn, một thân phận yếu đuối và cả tội lỗi nữa. Một khi
chân thành biết sự giới hạn của mình thì càng trở nên khiêm tốn hơn và đón nhận
tình thương của Thiên Chúa nhiều hơn.
Trong câu chuyện hai
người vào đền thờ cầu nguyện, một người kể công và khoe khoang những việc mình
làm, và một người đứng xa xa chỉ biết đấm ngực xin Chúa thương xót, Chúa đã
chiếu cố đến người khiêm tốn này. Khiêm tốn là bài học đầu tiên cho lòng hối
cải và sự tha thứ. Khiêm tốn là cửa ngõ để ta bắt đầu bước vào nhìn nhận và
thông cảm với anh chị em xung quanh chúng ta. Và khiêm tốn chính là chỗ ngồi
trong bàn tiệc cứu độ mà Thiên Chúa đã dọn sẵn cho mỗi người.
Trong tu đức, trái
ngược với khiêm tốn là kiêu ngạo và người ta xếp kiêu ngạo vào hàng thứ nhất
của bảy mối tội đầu. Thánh Augustinô cũng đã dạy rằng: “Trước tiên con phải có
lòng khiêm tốn, nếu không, dù có làm việc đạo đức tốt lành đi nữa thì chính
tính kiêu ngạo cũng xen vào làm cho hư mất”.
Chúa Giêsu đã đưa ra
cho chúng ta một mẫu gương để noi theo học tập, và sau bài học yêu thương đó là
bài học khiêm tốn: “Hãy học cùng Ta vì Ta hiền lành và khiêm nhường trong lòng”.
Hãy ngẩng đầu để thấy
trời cao đẹp đẽ và đầy hy vọng, nhưng cũng hãy nhìn xuống đất để biết đôi chân
của mình đang đi mà vững bước trên đường. Hãy yêu thương để sống quảng đại và
hãy khiêm tốn để sống biết đón nhận, đó là thái độ của người Kitô hữu chúng ta.
Giờ đây chúng ta cùng tuyên xưng đức tin.
32. Ăn
Người Việt Nam chúng
ta rất coi trọng cái ăn. Chữ ăn có thể được ghép với bấy kỳ chữ nào trong tiếng
Việt: từ an chơi, ăn tiệc, ăn cưới đến ăn đòn, ăn gian, ăn năn. Chữ ăn dường
như bao trùm bàng bạc trong suốt cả cuộc sống.
Ăn không phải chỉ là
một nhu cầu của thân xác, mà còn là một sinh họat biểu lộ nhân cách, biểu lộ
tính người của chúng ta. Vì thế, chúng ta phải biết giữ phép lịch sự trong khi
ăn như tục ngữ đã bảo:
- Ăn trông nồi, ngồi
trông hướng.
Cũng như phải tránh đi
những căng thẳng làm mất đi bầu khí thân mật của bữa ăn:
- Trời đánh còn tránh
bữa ăn.
Và nhất là đừng để cho
miếng ăn trở thành miếng nhục khi con người không còn thể hiện được nhân cách,
không còn thể hiện được tính người của mình trong cái ăn. Đó là trường hợp của
những bon chen vàdành giật, như ăn tham, ăn hối lộ…
Ăn đối với con người
thiết yếu là ăn cùng, ăn với, nghĩa là phải thể hiện được đòi hỏi cao quí nhất
trong tình người, đó là sự chia sẻ và tình liên đới với người khác.
Hiểu như thế, chúng ta
mới thấy được tại sao Chúa Giêsu đã dành một chỗ đứng quan trọng cho cái ăn
trong cuộc sống công khai của Ngài.
Thực vậy, Tin mừng đã
ghi lại rất nhiều sinh hoạt của Chúa Giêsu về cái ăn.
Ngài đã đi ăn cưới tại
Cana. Ngài đã tới ăn tiệc do người biệt phái khoản đãi. Ngài đã ăn những bữa
cơm thân mật tại Bêtania. Ngài đã cùng ngồi ăn với những người thu thuế và tội
lỗi, chẳng hạn tại nhà ông Matthêu và tại nhà ông Giakêu.
Sau khi sống lại, Ngài
đã hiện ra với các môn đệ trong lúc ăn uống. Và quan trọng hơn cả, Ngài đã
thiết lập giao ước mới trong bữa ăn cuối cùng với các môn đệ.
Hơn thế nữa, Ngài lại
còn thường dùng hình ảnh bữa ăn trong những lời rao giảng của mình. Biết bao
nhiêu lần, Ngài đã sánh ví Nước trời như một tiệc cưới,trong đó Thiên Chúa mời
gọi tất cả, không trừ một ai.
Dưới mắt Thiên Chúa,
điều làm nên giá trị cho con người không phải là tài năng hay sự thành đạt
trong xã hội, mà chính là tình yêu phục vụ.
Chúa Giêsu không kết
án những người chiếm địa vị cao ngoài xã hội. Nhưng theo quan điểm của Ngài,
càng có quyền thế, thì lại càng phải hy sinh và phục vụ nhiều hơn. Giá trị đích
thực của con người chính là phục vụ và phục vụ một cách vô vị lợi.
Người nghèo nhất trong
xã hội sẽ được coi là người cao trọng nhất trong Nước trời, nếu người đó biết
thực sự sống yêu thương và phục vụ.
Chính Chúa Giêsu cũng
đã sống trọn vẹn cho yêu thương và phục vụ trong suốt cuộc đời trần thế. Thực
vậy, là Thiên Chúa, Ngài đã tự hạ đến chỗ cuối cùng, để có thể yêu thương và
phục vụ những người kém may mắn nhất. Tình yêu thương và tinh thần phục vụ đã
đưa Ngài tới chỗ hèn kém nhất của xã hội, đó là chịu chết trên thập giá như một
tội nhân bị bêu xấu.
Ngoài ra, Ngài còn mời
gọi chúng ta cũng phải biết noi gương Ngài để yêu thương và phục vụ lẫn nhau,
nhờ đó kéo dài tình thương của Thiên Chúa cũng như tung vãi hồng ân của Ngài
cho anh em đồng loại.
Ngài nói với chúng ta:
- Khi dọn bữa trưa hay
bữa tối, các ngươi đừng mời bạn bè, anh em bà con hay láng giềng giàu có, mà
hãy mời những kẻ nghèo khó, tàn tật, què quặt và đui mù…vì họ không có gì để
mời lại các ngươi.
Và trong bữa tiệc ly,
Ngài cũng nói với các môn đệ:
- Nếu Ta vừa là Thầy
vừa là Chúa mà còn rửa chân cho các con, thì các con cũng hãy rửa chân cho
nhau.
Thể hiện tình yêu
thương của Thiên Chúa là thương yêu không biên giới, là thương yêu không so đo,
không tính toánh.
Đức Kitô đã không giam
mình trong một giai cấp nào cả, tình yêu thương của Ngài đã trải rộng trên mọi
người. Mặc dù Ngài đã dành ưu tiên cho những người nghèo hèn, nhưng đồng thời
cũng không bỏ rơi những kẻ giàu có. Ngài đã ngồi ăn với những người thu thuế và
tội lỗi, nhưng vẫn nhận lời mời đến dự tiệc do một người biệt phái khoản đãi.
Người không phân biệt đối xử và không loại trừ một ai.
Hãy yêu thương và biểu
lộ tình yêu thương ấy bằng những công việc phục vụ cụ thể, bởi vì yêu thương
chính là cho đi.
33. Ai nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống
Anh chị em thân mến.
Trong cuộc sống đời
thường, mọi người thường trao đỗi nhau để tạo cho mình những nhu cầu cần thiết.
Người có tiền thì dùng tiền để đỗi lấy những gì mình muốn, hai bên đồng ý nhau
và mỗi người nhận phần của mình. Đó là cuộc trao đổi sòng phẳng.
Thế nhưng cũng có
người sau khi nhận được phần của mình rồi, mới nhận biết mình đã bị lợi dụng,
vì người kia muốn được lợi hơn cái họ đã trao đỗi, nên họ đã lừa dối bạn trao
đỗi với mình. Đó là vì con người thường muốn được hơn cái mình đã bỏ ra, muốn
được hơn cái mình đang có. Cũng vì lý do đó mà biết bao nhiêu tranh chấp, biết
bao hận thù vẫn còn tiếp diễn.
Chúa Giêsu nhìn thấy
những ưu tư lo lắng của con người trong mọi thời đại. Ngay trước mắt Ngài đây,
mọi người đang cố ngoi lên trong một việc không đáng là gì. Họ cố tìm một chỗ
ngồi trong buổi tiệc. Cố khẳng định mình trong cuộc sống thuộc mọi lãnh vực,
bằng tất cả mọi phương cách, những cách chính đáng và cả không chính đáng họ
cũng không từ bỏ. Ngài nhìn thấy hướng đi sai lầm như thế, Ngài cho họ một bài
học: "Ai nâng mình lên sẽ bị hạ xuống, còn ai hạ mình xuống sẽ dược nâng
lên".
Ngài lấy thí dụ chỗ
ngồi trong buổi tiệc và cả những khách mời dự tiệc. Mọi người đều mong muốn
được cái mà mình không xứng đáng, hay khá hơn là đòi đền đáp lại cách sòng
phẳng như một cuộc mua bán. Ngài bảo họ hãy làm việc đừng mong đền đáp, như thế
trong ngày những người công chính sống lại, sẽ được đền đáp xứng đáng.
Chúa Giêsu cũng muốn
nói với từng người trong chúng ta, những người của thời đại mới, đặt biệt hơn
là những người đang lắng nghe Ngài đây. Ngài đang nhìn thấy những tranh chấp,
những ưu tư lo lắng cho cuộc đời nầy của mọi người. Ngài cũng nhìn thấy những
cuộc trao đổi sòng phẳng và cả những bất công. Ngài còn nhìn thấy những lọc
lừa, những mưu mô, hầu chiếm đoạt cái mình không đáng được, để cố ngoi lên
trong mọi hoàn cảnh và tìm lợi ích riêng tư cho mình.
"Ai nâng mình lên
sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống sẽ dược nhắc lên".
Lời nói của những ngày
xa xưa nhưng vẫn thực tiễn, vẫn cấp bách và vẫn còn hiệu lực đối với những
người của ngài hôm nay.
Trong đời sống hằng
ngày, mỗi người cố gắng để vươn lên, đó là một điều rất tốt. Chính nhờ thế mà
xã hội mới được tiến bộ. Nhưng điều quan trọng là phương cách để vươn lên như
thế nào? Và để làm gì? Mỗi người để ra một chút suy tư nhìn lại con người, nhìn
lại cách sống của mình.
Chúng ta cố gắng, vất
vả suốt cuộc đời để đạt được cuộc sống như ngày hôm nay. Nhưng mỗi người có
bằng lòng về chính mình chưa, hay chúng ta đang còn mong muốn điều gì, đang còn
đòi hỏi điều gì nữa? Mỗi người hãy nhắm mắt lại để nhìn lại cuốn phim cuộc đời
đã qua và tự đánh giá về mình: xem giờ nầy chúng ta đang được nâng lên hay hạ
xuống? Lời Chúa nói: "Ai nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình
xuống sẽ được nhắc lên" có làm cho chúng ta rung động chút nào không?
Có khi nào trong cuộc
sống chúng ta dám cho đi mà không tính toán, chúng ta dám làm việc mà không đòi
trả công xứng đáng, chúng ta dám chấp nhận cuộc sống mà không một lời phiền
trách. Nếu cuộc sống được như thế thì chúng ta đã yên tâm có một chỗ ngồi xứng
đáng mà không cần phải dùng một thủ đoạn nào của trần gian để chiếm lấy.
Nhưng nếu chúng ta
thấy mình cứ có những tính toán sòng phẳng trong cuộc sống, hay còn tệ hại hơn,
muốn chiếm lấy điều mình không đáng được, cứ muốn đưa mình lên, cứ muốn tìm
những lợi lộc riêng tư cho bản thân mà bất chấp tất cả. Nếu như thế, chúng ta
nên hồi tâm xin Chúa tha thứ, để rồi chúng ta bắt đầu lại với những gì tốt đẹp
hơn.
Chúng ta cùng nhau cầu
xin Chúa cho mỗi người biết lắng nghe Lời Chúa, để biết sống như lòng Chúa mong
ước.
34. Chọn chỗ
“Phàm ai nâng mình lên
sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống sẽ được nâng lên”. Đó là lệnh truyền của
Chúa Giêsu cho tất cả những ai muốn theo Ngài. Giới luật này xem ra thật đơn
giản, nhưng trong thực tế ai trong chúng ta cũng phải nhận đức khiêm nhường là
một nhân đức phức tạp khó lường. Khiêm nhường là nhìn nhận sự thật. Sau khi đã
sáng chế ra điện tính, ông Samuel đã lãnh nhận được rất nhiều giải thưởng,
nhưng ông luôn cho mình bất xứng với những lời khen tặng đó, ông đã nói: “Tôi
được hân hạnh đóng góp vào nền văn minh của nhân loại, nhưng không phải vì tôi
tài giỏi hơn kẻ khác, mà chỉ là vì Thiên Chúa muốn ban quà tặng này cho nhân
loại, nên khi đã đến lúc Ngài muốn tỏ bí mật này cho con người, Ngài đã thương
bày tỏ cho tôi”.
Biết nhìn nhận tất cả
những gì mình có là do Thiên Chúa ban chứ không phải do công lao tài ba của
mình, đó mới là người khiêm nhường. Chính vì vậy, khi được lãnh nhận ân phúc
Chúa ban, họ luôn qui hướng tất cả về Thiên Chúa. Thế nhưng trong thế giới này
có nhiều người dù được lãnh nhận tất cả từ Thiên Chúa, nhưng lại lợi dụng ân
phúc của Chúa để kéo những danh dự về cho mình.
Chuyện kể rằng, tại
một sở thú nọ, trong khi một con công đang từ từ xòe đuôi, giương cánh ra vẻ
oai phong xinh đẹp của nó cho mọi người thưởng thức, thì có một con vịt già từ
đâu lệ khệ bước đến, trong phút chốc, con công trở nên hung bạo, dữ tợn đánh
đuổi con vịt đi. Con vịt trở lại hồ nước và bơi lội nhẹ nhàng uyển chuyển trên
nước, lôi cuốn được sự chú ý của mọi người.
Người tự kiêu cũng
tương tự như thế, không những không biết ơn Chúa ban mà còn dùng ơn Chúa ban để
coi thường kẻ khác. Cũng có những người bề ngoài tỏ ra khiêm nhường, nhưng
trong lòng lại chẳng khiêm nhường chút nào. Bác sĩ Henry thường bị
các bạn chỉ trích vì tính kiêu kỳ của ông. Để giúp ông sống khiêm nhu hơn, họ
đề nghị ông ra đường, trước ngực có đeo tấm bảng có ghi một câu Kinh thánh và
lớn tiếng đọc Phúc âm cho những người chung quanh nghe.
Sau một buổi trên
đường phố, ông trở về với vẻ mặt kiêu hãnh tuyên bố: “Tôi dám cá với các ông là
không ai trong thành phố này dám làm như tôi đã làm”. Cũng có người bề ngoài
nói rằng mình không xứng đáng, đáng mọi người ghét bỏ, nhưng nếu bị người khác
đối xử đúng như lời họ nói thì họ lại tức giận khó chịu. Có những người cố tình
lẩn tránh để bắt kẻ khác tìm kiếm, mời mọc mới chịu xuất đầu lộ diện.
Khiêm nhường là sự
thật, nên trong đức khiêm nhường không thể có những sự giả hình, giả tạo như
vậy. Vì vậy, cho dù Chúa Giêsu đã dạy trong bài Phúc âm hôm nay: “Hãy chọn chỗ
rốt hết, để khi được mời lên chỗ cao hơn thì sẽ được vinh dự trước mặt mọi
người”. Nếu người đó làm như vậy với ước mong là sẽ được vinh dự trước mặt mọi
người, thì đó cũng chẳng phải là khiêm nhường thật. Đức khiêm nhường thật phải
xuất phát từ một tâm hồn nhìn nhận sự thật. Chúng ta có một mẫu gương trọn vẹn
là Chúa Giêsu. Dù là Thiên Chúa, Chúa Giêsu đã nhận thân phận của một người
bình thường, sống giữa những người bình thường. Chúa đã tuân theo những định
luật của người Rôma, những chỉ thị của những người làm đầu trong dân và Chúa đã
vâng lời cho đến chết. Chúa đã hạ mình rửa chân cho các môn đệ. Gương khiêm
nhường của Chúa là một mẫu gương đáng chúng ta noi gương bắt chước trong cuộc
sống hằng ngày.
35. Khiêm nhường
Thiên Chúa thật kỳ
diệu trong việc tạo dựng con người: mỗi người là một cá biệt, không ai giống
ai, không một người nào giống người nào, xét trên mọi phương diện. Đặc biệt hơn
nữa, về điều kiện và hoàn cảnh sinh sống, mỗi người có một vị trí riêng của
mình và không giống với bất cứ ai. Đây là nhận xét căn bản sẽ giúp chúng ta dễ
ý thức về một thái độ sống là điểm chính của đoạn Tin Mừng Chúa Giêsu dạy: Hãy sống khiêm nhường.
Tục ngữ Việt Nam có
câu: “Nhìn lên mình chẳng bằng ai. Nhìn xuống lại chẳng thấy ai bằng mình”. Sự
“Nhìn lên, nhìn xuống”đó không phải chỉ so sánh giữa mình và người khác trong
phạm vi của cải, tài năng… mà còn có thể áp dụng rất bao quát và toàn diện cho
con người với tất cả những thứ con người “là”và con người “có”. Thật vậy, những
thứ tôi “là”và tôi “có”không bằng ai hay giống ai hết, và cũng chẳng ai bằng
tôi hay giống tôi cả. Biết chân nhận cái tôi cũng như biết về người khác, tôn
trọng sự khác biệt và giữ đúng tương quan, liên hệ giữa mình và mọi người, suy
nghĩ và cư xử đúng chính là thái độ sống khiêm nhường đúng nghĩa nhất. Ngược
lại, không nhận thức được những điều trên, tức không nhận chân được thực tế,
không nhìn ra chỗ đứng của mình, con người dễ rơi vào cách suy nghĩ và sống ở
hai thái cực: hoặc băn khoăn bực bội, tự ti hoặc vênh vang tự đắc, vì tự xếp
loại mình vào hai trạng thái: “Mình chẳng bằng ai”hay “Không ai bằng mình”. Vì
thế, khiêm nhường tất nhiên trái ngược với tự tôn tự đắc tự cao tự đại; nhưng
cũng không phải là tự ti mặc cảm, luôn bị ám ảnh thua kém, khiến sinh ra nhu
nhược, nhút nhát, luôn cắn răng chịu đựng, không dám có ý kiến, dễ bị khuất
phục trước đe dọa dù là phi lý. Không dám có thái độ bênh vực sự thật thì không
còn là khiêm nhường nữa mà là nhu nhược, hèn nhát. Người khiêm nhường cộng thêm
sự khéo léo, tế nhị sẽ biết kiên nhẫn, nhường nhịn vừa phải, đúng lúc, biết tùy
cơ ứng biến, đối chất để thuyết phục, giảng hòa.
Trái lại, người kiêu
ngạo tự cho mình là “trung tâm vũ trụ”, lên mặt vênh váo và coi thường mọi
người, biểu lộ qua hai thái độ “vơ vào”hoặc “tránh né”. Chẳng hạn: khi thấy
những ai khác được vinh dự, may mắn thì tự hỏi: “Tại sao không phải là tôi mà
lại người kia người nọ?”. “tại sao không hỏi ý kiến tôi mà lại hỏi người ấy?”.
Ngược lại, khi gặp điều không may hoặc bị trách cứ, dù là chính mình gây lầm
lỗi, thì người kiêu ngạo lại tránh né, đổ thừa: “Tại sao không trách người khác
mà lại trách tôi?”. Hai trường hợp trên đây đã diễn tả được hết cái gian manh,
xảo trá, lừa lọc đi đôi với lòng kiêu ngạo, tự cho mình là tất cả, không chấp
nhận tương quan nào ở trên mình. Trái lại, lòng khiêm nhường là chấp nhận sự
thật, chấp nhận tương quan trên dưới mà sống cho hài hòa, tốt đẹp. Vì biết rõ
vị trí, biết nhận cái hay cái dở của mình, đồng thời tôn trọng những phạm vi
của người khác, người khiêm nhường sẽ tự chủ được những công việc, hoạt động
của mình mà không va chạm, xúc phạm đến người khác. Tóm lại, dù chúng ta là ai,
ở cương vị nào, chúng ta cũng đừng bao giờ vênh vang tự đắc cũng đừng tự ti mặc
cảm. Chúng ta hãy sống khiêm nhường thật sự để tương quan cư xử, giao tiếp luôn
được hài hòa, tốt đẹp với mọi người, và như thế cũng đẹp lòng Chúa, vì Chúa chỉ
chúc lành và ban ơn cho người khiêm nhường.
Ai dám bảo đảm là mình
luôn luôn có sẵn một thái độ từ tốn, khiêm nhường trước mặt Chúa và trước mặt
anh em? Đó đây trong ngõ ngách tâm tư, một lúc nào đó, cái tư tưởng kiêu căng,
tự phụ, tự cao, tự đại có thể xuất đầu lộ diện và chi phối suy nghĩ, hành động
của chúng ta. Vì thế, chúng ta phải luôn đề cao cảnh giác và cố gắng tập luyện
khiêm nhường luôn mãi.
Chúng ta hãy luôn tự
nhủ: con người từ hư vô, từ tro bụi và sẽ trở về tro bụi, mình có chút tài năng
gì thì cũng do Chúa ban. So sánh với người khác, mình có hơn cũng chẳng hơn bao
nhiêu, hoặc hơn về điểm này nhưng lại kém ở điểm khác. Có tập luyện được chút
khả năng tài khéo gì, có học hỏi được gì cũng do ơn Chúa trợ giúp và chắc chắn
còn muôn vàn điều không biết. Con người ta bị giới hạn tứ phía: tâm linh, trí
tuệ, thể xác… cần cố gắng thêm mãi.
Càng biết Chúa, biết
mình, biết người, biết đời rõ bao nhiêu càng bớt tự phụ kiêu căng bấy nhiêu. Do
đó, chúng ta có thể nói: càng giỏi, càng có nhiều càng phải khiêm nhường, chỉ
có những ai dốt nát, dại dột mới cậy mình, khoe mình và kiêu ngạo.
36. Khiêm nhường
Cuộc sống của chúng ta
có thể sánh ví như một bữa tiệc, mà nơi đó người ta đang tranh nhau để chiếm
cho mình một chỗ nhất. Quả thật, “Danh-Lợi” vốn luôn là một cám dỗ đầy hấp dẫn
đối với con người qua mọi thời đại. Dù không nói ra, nhưng ai trong chúng ta
cũng thích được người khác ca tụng, thích được kính nể, ai cũng lo tìm kiếm
danh vọng, địa vị, chức quyền. Dân gian Việt Nam có câu: “Cọp chết để da, người
chết để tiếng”. “Một miếng giữa làng bằng một sàng xó bếp”. Câu tục ngữ này
phản ánh rất trung thực tâm lý của những người dự tiệc trong bài Tin Mừng hôm
nay và qua đó Chúa Giêsu đưa ra cho chúng ta một giáo huấn về sự khiêm nhường.
Vậy, theo bài Tin Mừng, thế nào là khiêm nhường, một sự khiêm nhường đích thực
để chúng ta có thể thi hành trong đời sống Kitô hữu mình?
Trước hết, nhìn qua
bài dụ ngôn trong Tin Mừng, chúng ta nhận thấy, giáo huấn về sự khiêm nhường
của Chúa Giêsu dường như chỉ là một bài học về cách đối nhân xử thế theo kiểu “ăn
trông nồi, ngồi trông hướng”. Thậm chí sự khiêm nhường ở đây còn hàm chứa một
sự tính toán vị kỷ, ra vẻ khiêm nhường để tạo sự chú ý nơi người khác, để được
mời lên chỗ cao hơn và như thế đó chẳng qua chỉ là một sự kiêu ngạo tinh tế.
Đàng khác, cũng có
quan niệm coi khiêm nhường như một hình thức an phận thủ thường, một sự yếm
thế, khinh rẻ bản thân hay tự ti mặc cảm, thiếu ý chí vươn lên và thoái thác
trách nhiệm trong cuộc sống. Chắc hẳn đó không phải là sự khiêm nhường mà Chúa
Giêsu muốn nói cho chúng ta? Trong cuốn “Rèn nhân cách”tác giả Hoàng Xuân Việt
đã viết như sau: người khiêm nhường không phải là người tự ti mặc cảm, thiếu tự
tin, khinh rẻ mình một cách vô lý đến nỗi không sử dụng tài năng của mình.
Người khiêm tốn là người sáng suốt nhìn nhận mình có khuyết điểm, có ưu điểm,
có tài đức, có trật tự…”
Vâng, khiêm nhường là
ý thức cách sâu xa về chính mình, là nhận ra sự thật về con người mình để thấy
rằng, tôi là gì? Là ai? Là con người thế nào trong tương quan với kẻ khác? Để
từ đó biết chọn cho mình một vị trí, một chỗ ngồi xứng hợp trong bữa tiệc cuộc
đời này. Người ta định nghĩa cách vắn tắt như sau: “Khiêm nhường là chấp nhận
sự thật, sự thật về chính mình, về những ưu khuyết điểm, về tài năng đức độ và
cả giá trị của mình đối với người xung quanh.
Cicêrô nhà hùng biện
nổi tiếng của Rôma đã nói: “Khi người ta bảo một người rằng: bạn hãy tự biết
mình, thì đó không phải chỉ để hạ lòng kiêu căng của kẻ ấy, mà còn để cho họ
biết giá trị của họ nữa”.
Như vậy, khiêm nhường
là chấp nhận sự thật về chính mình trong tương quan rộng mở với người khác. Bài
học khiêm nhường không chỉ dừng lại ở đây, nhưng Tin Mừng còn hướng chúng ta
lên cao hơn, khiêm nhường là nhận biết chính mình trong tương quan với Thiên
Chúa, là ý thức thân phận thụ tạo tội lỗi của mình trước mặt Thiên Chúa, Đấng
sáng tạo và cứu độ. Việc những người dự tiệc tranh giành và tự ý chọn cho mình
một chỗ nhất là phản ánh tâm lý của các luật sĩ và biệt phái cũng như của con
người thời đại hôm nay, họ muốn chối bỏ Thiên Chúa, muốn chiếm đoạt quyền hạn
của Ngài, và với thái độ kiêu căng tự mãn, họ cho rằng chỉ mình họ là xứng đáng
chiếm hữu Nước Trời. Bài Tin Mừng cho chúng ta thấy, việc sắp xếp chỗ ngồi cho
thực khách là công việc của chủ tiệc, và theo lẽ thường, chỗ nhất là để cho
người nhất, chỗ sang trọng là cho người sang trọng, do đó mới có vấn đề mời
người này lên và mời kẻ nọ xuống. Không phải cứ giành lấy chỗ nhất, chỗ sang
trọng thì đương nhiên là người nhất, người sang trọng. Người nhất dù có ngồi
chỗ rốt hết cũng vẫn là người nhất và cuối cùng họ vẫn được đưa về lại chỗ xứng
đáng của mình. Người ta thường nói: “Hữu xạ tự nhiên hương, hà tất đương phong
lập”nghĩa là: Có xạ tự nhiên thơm, không cần phải đứng đầu gió. Cũng vậy, không
phải hễ tự cho mình là đạo đức thánh thiện, là công chính xứng đáng, thì đương
nhiên sẽ được vào dự tiệc Nước Trời. Thiên Chúa như người chủ tiệc, chỉ mình
Ngài biết rõ ai xứng đáng, chỉ mình Ngài có quyền chọn gọi và sắp đặt chỗ ngồi
cho thực khách trong bàn tiệc của Ngài.
Đến đây, chúng ta nhận
thấy không chỉ đưa ra một giáo huấn về sự khiêm nhường, Chúa Giêsu còn mạc khải
về mầu nhiệm Nước Trời được sánh ví như một bữa tiệc và khiêm nhường là điều
kiện cần thiết để được tham dự vào bàn tiệc này. Có lẽ ai trong chúng ta cũng
đã một lần nghe qua dụ ngôn người biệt phái và người thu thuế lên đền thờ cầu
nguyện. Chính với thái độ khiêm nhường, ý thức thân phận tội lỗi của mình, kêu
xin lòng thương xót của Thiên Chúa mà người thu thuế được ơn công chính hóa,
còn người biệt phái kiêu căng, tự mãn thì trở về tay không. Vì chưng “Ai tôn
mình lên sẽ bị hạ xuống còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên”. Đức cố Giáo
Hoàng Gioan XXIII kể lại một kinh nghiệm độc đáo của đời mình như sau: “Lúc tôi
mới được bầu làm Giáo hoàng để lãnh đạo Giáo Hội hoàn vũ, tôi rất lo lắng và sợ
hãi trước một trách nhiệm quá lớn lao và nặng nề. Nhưng một đêm kia trong giấc
ngủ chập chờn không yên, tôi nghe có một tiếng nói phán bảo tôi: Kìa Gioan,
đừng tự xem mình là quan trọng! Tôi choàng tỉnh dậy, ngẫm nghĩ thấm thía về ý
nghĩa giấc chiêm bao. Và kể từ dạo ấy tôi đã cố gắng áp dụng câu nói này trong
đời tôi, trong mọi công việc của Giáo Hội mà tôi phải giải quyết mỗi ngày. Đừng
tự xem mình là quan trọng! Và thật sự, tôi đã ăn ngon ngủ yên như trước khi
được chọn làm Giáo hoàng!”. Chúng ta đang sống trong một xã hội đầy dẫy những
tranh chấp, kiêu căng và tự mãn. Giáo huấn về sự khiêm nhường thoáng nghe qua
tưởng chừng như không hợp thời hay có thể nói là lỗi thời, là đối nghịch với
chiều hướng thăng tiến con người và phát triển xã hội. Nhưng nếu một khi ý thức
được rằng khiêm nhường đích thực là nhận biết chính mình, là không đánh bóng,
không giảm trừ chính mình, thì quả thật, khiêm nhường là nhân đức không chỉ cần
thiết cho sự thành công trong đời sống hiện tại, mà còn như chiếc chìa khóa để
mở cho chúng ta cánh cửa Nước Trời.
1. Dân gian ta có câu:
"Một miếng giữa làng bằng một sàng xó bếp", qua câu tục ngữ nầy cho
thấy con người thường ham danh vọng, những người Pharisêu thời Đức Giêsu và
ngay cả chúng ta thời nay cũng dễ phạm lề thói nầy. Vì thế trong đoạn Tin Mừng
chúng ta vừa nghe, từ việc rất tự nhiên trong cuộc sống đó là chỗ ngồi nơi bữa
tiệc và khách được mời dự tiệc, Đức Giêsu muốn hướng sang đời sống thiêng
liêng, khiêm nhường và phục vụ vô vị lợi, như là những điều kiện để được tham
dự bàn tiệc Nước Trời.
2. Thực ra, nơi các
đám tiệc, cỗ nhất hay chỗ nhất không hẳn phải có gì đặc biệt hơn những mâm hay
chỗ khác! Nhưng ta muốn ngồi chỗ quan trọng, vì chỗ ngồi tượng trưng cho địa
vị. Điều đáng nói là ta thường tự nâng mình lên, trong khi thực sự vị thế của
mình không được như vậy! Tự nâng mình lên thể hiện tính kiêu căng của con
người, là rơi vào mưu chước của ma quỷ. Xưa kia, vì nổi loạn chống lại Thiên
Chúa nên Satan, nguyên là thiên thần, bị phạt làm tà thần, ma quỷ. Vì ngã theo
sự xúi dục của ma quỷ, với thái độ kiêu căng, muốn trở nên như Thiên Chúa (x.
St 3,5) mà Adong - Evà không còn được sống hạnh phúc với Thiên Chúa nữa! Có thể
nói từ đó kiêu căng ăn sâu tâm khảm của con người nên tội "kiêu ngạo"
đứng đầu trong danh sách các tội mà con người hay phạm. Với tội kiêu căng nầy
con người tự đưa mình vào chỗ chết: khước từ Thiên Chúa là nguồn sống thật và
chống đối lẫn nhau...
3. Chính vì yêu thương
con người, Đức Giêsu đã không ngần ngại dùng phương cách trái ngược lại. Với
bài giảng đầu tiên trên núi, Tám Mối Phúc Thật (Mt 5,1-12), mối phúc đầu tiên
mà các mối khác có thể quy hướng vào, Đức Giêsu mời gọi chúng ta hãy có
"tinh thần nghèo khó", biểu hiện của sự khiêm tốn đối với Thiên Chúa
và tha nhân. Không được cậy dựa vào tiền của mà hãy cậy dựa vào Thiên Chúa và ý
thức rằng những gì ta có được là do tình thương của Ngài ban cho, để rồi phải
biết dùng để phục vụ Thiên Chúa và tha nhân cách khiêm tốn.
Đức Giêsu cũng đã mời
gọi chúng ta hãy học cùng Ngài vì Ngài hiền lành và khiêm nhượng trong lòng (x.
Mt 11,28-30). Nhìn vào cuộc đời của Đức Giêsu có thể nói là một chuỗi bài học
khiêm hạ đáng cho chúng ta suy gẫm và noi theo, chẳng hạn như: Vua cả trời đất
mà lại chọn nơi sinh ra là hang bò lừa ở Bêlem; Vua cả trời đất lại quỳ xuống
rửa chân cho các môn đệ của mình; Vua cả trời đất mà lại chịu chết ô nhục trên
thập giá; Vua cả trời đất mà âm thầm ẩn mình qua Bí Tích Thánh Thể nơi nhà tạm
vắng lạnh...
Sự khiêm hạ của Đức
Giêsu đem lại sự sống mới cho chúng ta, thánh Phaolô từng nói: Bởi một người mà
tội đã xâm nhập vào trần gian, mà bởi tội thì có sự chết, thì ân sủng của Thiên
Chúa ban qua Đức Giêsu Kitô còn dồi dao biết mấy cho muôn người (x.Rm 5,
12-15). Sự khiêm hạ của Đức Giêsu còn được Chúa Cha ghi nhận và tôn vinh Ngài (x.
Plp 2,8-9).
4. Khiêm tốn không
phải tự coi thường mình hay là giả vờ hạ thấp mình để được nâng lên, mà khiêm
tốn là nhìn nhận sự thật về mình, giới hạn của mình để từ đó sống trong tâm
tình gắn bó với Thiên Chúa, là nguồn sống đích thực. Khiêm tốn để có thể sống
hài hoà với tha nhân, qua việc học hỏi hoặc chia sẻ kinh nghiệm... Nhờ khiêm
tốn có thể tránh những bất hoà với nhau, thực tế trong cuộc sống không thiếu
những trường hợp do hơn thua nhau một lời nói, một chỗ ngồi mà người ta tìm
cách hãm hại nhau. Nhờ khiêm tốn mà con người có thể bắt tay nhau để xây dựng
xã hội đời nầy và cùng nhau hướng tới hạnh phúc đời sau.
5. Cách tích cực hơn
khiêm tốn là dùng những gì mà Chúa ban cho ta để phục vụ chứ không tìm tư lợi.
Sự hiểu biết cũng như chức quyền trong Giáo Hội hay ngoài xã hội không gì hơn
để phục vụ, chứ không phải để thoả mãn danh vọng, ích kỷ của mình. Tiền bạc của
cải phong phú không để hưởng thụ riêng mình mà phải biết chia sẻ cho người cùng
túng. Chính thái độ phục vụ cách khiêm tốn vô vị lợi, sẽ được nhiều người biết
đến và yêu mến; dân gian ta có câu: "Hữu xạ tự nhiên hương". Chúa
muốn cho người môn đệ luôn có tinh thần như thế, nên trong đoạn Tin Mừng nầy,
không những Ngài dạy phải có tinh thần khiêm tốn mà còn dạy tinh thần phục vụ vô
vị lợi. Ngài dạy rằng:"Khi đãi khách... đừng mời bạn bè, anh em... mà hãy
mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù" (Lc 14, 12-13), đây
chỉ là một kiểu nói nhấn có nghĩa là "đừng chỉ mời" những người thân
thích, giàu có, mà hãy mời cả những người nghèo khó.
6. Nước Trời không có
chỗ cho người kiêu căng tự phụ, chỉ nghĩ đến bản thân mình, bài học của bè
Satan, của Adong - Evà vẫn còn đó. Ngược lại Đức Maria, nhận mình là nữ tỳ thấp
hèn của Thiên Chúa, đã âm thầm phục vụ cho chương trình cứu độ của Thiên Chúa,
đã âm thầm phục vụ tha nhân, thế nhưng Thiên Chúa đã ân thưởng Mẹ trọng hậu như
thế nào?
Ước mong rằng mọi
người chúng ta biết sống khiêm tốn, bác ái vô vị lợi để chúng ta có thể cảm
nhận được hạnh phúc ngay đời nầy và bảo đảm hạnh phúc đời sau. Amen.
38. Khiêm nhường - Lm. Phạm Thanh Liêm
Ai cũng thích được
trọng vọng; tuy nhiên Lời Chúa hôm nay dạy con người sống khiêm nhường. Ai sống
khiêm nhường, sẽ được yêu thương và hạnh phúc.
Khiêm nhường là chấp
nhận sự thật về chính mình
Có một số người tưởng
rằng, khiêm nhường là phải nhận mình là dở nhất hoặc mình chẳng có gì hay. Vì
quan niệm như vậy, nên có người thấy mình có điều hay, cũng không dám nhận và
còn phủ nhận điều đó. Thật sự, khiêm nhường là chấp nhận sự thật về chính mình.
Điều rất căn bản mà những người khiêm nhường xác tín: “tất cả những gì mình có
hoặc hay hơn người khác, là ơn Chúa ban, chứ tự mình thì không chừng mình còn
tệ hơn cả những người tệ nhất”.
Khiêm nhường là chấp
nhận mình như “mình là”. Chấp nhận điều hay mình có, để tạ ơn Chúa. Chấp nhận
điều dở như mình là, để “khiêm nhường”, không buồn phiền, không dằn vặt, không
oán trách hay càm ràm con người hay Thiên Chúa. Nếu mình có gì hay, và cũng có
thể hay hơn người khác, hãy “khiêm tốn”nhận thực rằng, nhờ ơn Chúa mà mình có
được điều đó. Nếu nhờ ơn Chúa mà mình hay hơn người khác, vậy thì tại sao mình
lại hành xử như thể do tự mình mà mình có điều đó? Nếu nhờ ơn Chúa mà mình có
điều đó, thì đâu có gì để vênh vang tự hào!
Hay không kiêu, dở
không thất vọng! Đó là thái độ của người khiêm nhường. Nhận thấy mình hay, hoặc
được người khác khen mình, hãy tạ ơn Chúa. Trong trường hợp này, Chúa được tôn
vinh. Con người nhận ra hồng ân Thiên Chúa ban cho họ.
Người khiêm nhường có
thể sống với mọi người
“Càng khiêm nhường,
càng trở nên tuyệt, và càng đẹp lòng Thiên Chúa”. Một người khiêm nhường, là
người “đẹp”. Họ không khinh người kém hơn họ, hơn nữa, họ luôn kính trọng người
khác, và coi mình cũng như tất cả mọi người, nếu họ có gì hay, đó là do được
ban cho, chứ tự họ, họ cho rằng họ cũng bình thường và không chừng còn dở hơn
mọi người.
Người khiêm nhường, là
người đề cao Thiên Chúa trong đời sống. Những người kiêu ngạo, thường cho mình
hơn người khác, đòi người khác đối xử với mình cách đặc biệt như mình muốn.
Hình ảnh của người đi dự tiệc muốn ngồi chỗ nhất trong dụ ngôn Đức Yêsu nói
trong Tin Mừng hôm nay là một thí dụ. Người không khiêm nhường, dễ làm cho
người khác khó chịu, đặc biệt những người “kiêu ngạo”như họ. Họ đòi ngồi chỗ
nhất, đòi người khác phải chào hỏi, đòi người khác phải xưng hô với họ thế này
thế kia.
Người khiêm nhường,
không ước vọng quá sức mình. Chấp nhận mình như mình là, chấp nhận mình như
Chúa muốn vậy, và an bình trong cuộc sống của họ. Nói như vậy, không có nghĩa
là những người “khiêm nhường”này không phấn đấu hoặc không cố gắng. Một khi họ
đã cố gắng hết sức, họ chấp nhận kết quả một cách an bình. “Không tìm điều
ngoài sức mình”.
Đức Yêsu- người khiêm
nhường tuyệt vời
Đức Yêsu, vốn là Thiên
Chúa, nhưng đã không đòi cho được ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã tự huỷ
trở nên một người phàm (Pl.2, 6). Người yêu thương người khác, bất chấp họ cư
xử như thế nào với mình, vẫn yêu thương và chấp nhận họ, đó là người khiêm
nhường tuyệt vời.
“Yêu mến là chu toàn
tất cả lề luật”. Yêu mến bao gồm mọi nhân đức. Yêu mến, là chấp nhận người khác
như họ là, và cố gắng giúp họ trở nên tốt hơn, ngay cả phải chết. Những người
này, khi làm như vậy, đang trở nên giống Đức Yêsu, đang trở nên một Yêsu khác.
Thập giá, ngày xưa, bị
coi là dấu chỉ của sự đáng nguyền rủa và bị khinh bỉ. Hôm nay, với tình yêu và
cái chết của Đức Yêsu, thập giá trở thành dấu chỉ của tình yêu, dấu chỉ của sự
chiến thắng. Ước gì mọi Kitô hữu đều giống Thầy Chí Thánh, khiêm tốn và yêu
thương đối với mọi người.
Câu hỏi gợi ý chia sẻ:
1. Có người cho rằng,
khiêm nhường đồng nghĩa với giả hình và nhu nhược. Bạn trả lời sao?
2. Theo bạn, tại sao
người ta thường không muốn nhận sự thật về chính mình?
3. Bạn có nghĩ rằng,
khiêm nhường giúp người ta dễ sống hạnh phúc không? Tại sao?
39. Một phúc lành ngọt ngào
Một đám đông tụ họp
gần một cái ao trong một sở thú rộng lớn. Họ đang ngắm nhìn một con công đang
xòe ra bộ đuôi tuyệt đẹp của nó. Con công đứng thẳng trong cung điệu lộng lẫy
của nó. Bỗng dưng không biết ở đâu một con vịt màu nâu xấu xí bơi lại gần chỗ
con công đang đứng. Thấy con vịt xấu xí ấy, con công liền sừng sổ đuổi con vịt
đi. Bộ mặt thùy mị sang trọng của con công lúc này đã biến mất mà thay vào đó
là bộ mặt hung dữ. Con vịt thấy vậy thì âm thầm bình tĩnh ung dung bơi ra chỗ
khác. Thế là đám đông nãy giờ đang chiêm ngắm con công bỗng dưng đâm ra trầm
trồ khen ngợi con vịt.
Trong bài Phúc Âm hôm
nay, Chúa Giêsu đang dự tiệc với những người khách tại một nhà ông Pharisiêu. Ở
đây chúng ta nhìn thấy Chúa Giêsu trong nhân tính của Ngài. Ngài cũng làm như
những người khác thường làm tại các buổi tiệc. Bởi vì ngồi cùng bàn với Ngài là
những người Pharisiêu, cho nên câu chuyện bất ngờ đổi về luật lệ giữ ngày
Sabát. Chúa Giêsu đã nói với những người dự tiệc rằng có lúc luật pháp phải
nhường chỗ cho những giá trị cao quí hơn của con người. Chẳng hạn họ sẽ phải
coi sóc người bệnh, hoặc cứu giúp người con của họ bị bệnh vào ngày Sabát. Sau
đó, Chúa Giêsu còn dạy cho tất cả mọi người một bài học mới về mời khách dự
tiệc. Ngài khuyên họ đừng nên mời những người mà mình quen biết hằng ngày,
những người mà mình sẽ cần đến họ, hoặc là những người mà mình cần phải dựa
hơi. Ngài khuyên họ nên đổi mới tư tưởng bằng cách mời những kẻ ăn mày và nghèo
khổ đến dự tiệc bởi vì qua đó họ sẽ được trổi vượt trên đường nhân đức, và chính
Thiên Chúa sẽ khen thưởng họ.
Trong khi trao đổi
trong bàn ăn, Chúa Giêsu lại còn nêu lên một vấn đề nữa là lòng khiêm nhường.
Ngài khuyên những người đi dự tiệc không nên ngồi vào chỗ nhất hay những chỗ
sang trọng, nhưng nên tìm ngồi vào những chỗ rốt bét để chủ nhà đến mời lên chỗ
cao hơn thì mới có danh dự. “Phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống, còn ai hạ
mình xuống sẽ được tôn lên”(Lc 14:8,10-11).
Sự khiêm nhượng là căn
bản để đạt tới cuộc sống mỹ mãn. Nếu chúng ta tin vào lời của Chúa Giêsu phán
rằng sự khiêm nhượng có thể lớn lên, cải tiến, biến đổi, tha thứ, và yêu
thương, thì chúng ta đang đi trên con đường tiến đến cuộc sống mới. Sự khiêm
nhượng Kitô giáo thật là một điều phúc lành. Nó làm cho chúng ta cảm thấy sự
ngọt ngào trong tâm hồn.
Ở thời đại chúng ta,
thật là một điều khó khăn để thực hành sự khiêm nhường. Chúng ta bị áp lực đủ
phía để chống lại điều căn bản trong đạo Kitô giáo này. Thế giới ngày nay ca
tụng sự tranh chấp, cải tiến, và danh dự thế gian. Thắng bại là một điều quan
trọng, chứ không phải là thi hành sự khiêm nhường của Phúc Âm.
Một cha sở nọ in ra
một câu truyền thông như sau và dán lên bảng tin tức của giáo xứ, “Cuộc sống là
Yêu Thương, chứ không phải là cuộc Thi Đấu.”Ngày hôm đó, điện thoại nhà xứ rung
như điên. Hết người này đến người nọ gọi cho cha sở để bài bác và chửi cha bởi
vì họ cho rằng cuộc sống phải là một cuộc thi đấu. Thật là rõ ràng bởi vì nhiều
Kitô hữu không nhận ra bài học của bài Phúc Âm hôm nay. Chúa Giêsu khuyên răn
chúng ta rằng người nào biết sống khiêm nhường sẽ được nâng cao.
Điều đó đối với chúng
ta ra sao? Chúng ta sẽ ôm ấp lý thuyết của thế gian răng đền răng, hay chúng ta
sẽ đón nhận giáo lý của Chúa Giêsu, phục vụ không hưởng thụ.
Lạy Chúa, con cầu xin
cho con sức mạnh để con có thể thành công, con đã được ban cho sự yếu nhược để
con biết học sống khiêm nhượng.
Con cầu xin Ngài cho
con sức khỏe để con có thể làm những việc lớn lao, con đã được ban cho sự đau
yếu để con biết làm những việc tốt hơn.
Con cầu xin Ngài cho
con của cải để con sống hạnh phúc, con đã được ban cho sự nghèo khổ để con biết
khôn ngoan.
Con cầu xin Ngài cho
con quyền lực để con được thiên hạ ca ngợi, con đã được ban cho sự yếu đuối để
con biết cậy trông vào Ngài.
Con cầu xin Ngài cho
con tất cả để con có thể hưởng dụng cuộc sống, con đã được ban cho sự sống để
con có thể hưởng cuộc sống.
"Anh em hãy yêu
thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ oán ghét mình". (Lc 3, 24)
Anh chị em thân mến,
Đức Hồng Y Jos.
Bernadin của Tổng giáo phận Chicago, Mỹ, tâm sự với các chủng sinh: Từ ngày
Ngài nhận giáo phận Chicago, hầu như không thiếu ngày nào, mỗi ngày Ngài đều
nhận một lá thư gởi đến chửi Ngài là "son of bitch" (chó đẻ!) Tại sao
vậy? Vì Ngài theo đường hướng của Giáo hội, luôn lên án các thứ tệ đoan xã hội,
làm mất quyền lợi của bọn tư bản, nên bị chửi như thế! Đức HY Bernadin, đã
khiêm tốn sẵn lòng để cho người ta chưởi bới... Bài Tin Mừng hôm nay,
chính Chúa Giêsu dạy cho mọi người cách xử thế khiêm tốn trước mặt Chúa, cũng
như tha nhân.
Nhân khi thấy khách
được mời dự tiệc, họ hay lựa chỗ nhất, có khi còn coi thường người khác nữa,
Chúa Giêsu dạy cho họ bài học khiêm nhượng, một thứ khiêm nhượng chân thật, và
bên trong, phát xuất từ đáy lòng. Vì thế:
1) Khiêm nhượng là
chấp nhận sự thật về chính mình: Người xưa có câu:
"Khiêm nhượng không phải là nghĩ ít hơn về cái mình có; nhưng là ít nghĩ
về mình. Thực sự, khi ai ít nghĩ về mình, hay không nghĩ về mình nữa, làm sao
họ có thể tự phụ được? Thánh Augustinô nói: Khiêm nhượng làm cho con người trở
nên thiên thần; nhưng kiêu ngạo làm thay đổi các thiên thần thành ma quỉ.
Thánh Phêrô dạy:
"Anh em hãy lấy đức khiêm nhượng mà đối xử với nhau, vì Thiên Chúa chống
lại kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường".
2) Khiêm nhượng là biết
mình có tội: Ma quỉ (Lucifer) chính là những thiên thần mang ánh sáng; vậy mà
khi thiên thần phạm tội thành ma quỉ, chúng không nhận, cũng không biết mình có
tội. Nếu ma quỉ đã nhận mình có tội, và biết mình có tội, thì cũng đồng nghĩa
với ăn năn, chúng sẽ được tha rồi. Thực tế nơi ma quỉ không có khiêm nhượng,
ngược lại chỉ có kiêu căng mà thôi.
Biết mình thấp hèn,
tội lỗi trước mặt Chúa và anh em, đó chính là nền tảng của đức khiêm nhượng,
cũng là nền tảng của việc cầu nguyện để đưa ta tới với Thiên Chúa
3) Chúa Giêsu là mẫu
gương của đức khiêm nhượng: Xem qua cuốn phim Cuộc
Khổ nạn của Chúa Giêsu, chúng ta có thể nhờ đó hiểu được phần nào khổ đau của
Con Thiên Chúa phải chịu vì nhân loại chúng ta. Nhất là mới có thể hiểu được:
dù là Con Thiên Chúa, Ngài khiêm tốn biết bao, như lời thư Thánh Phaolô gởi cho
tín hữu Philipphê (2, 6-9): .... Đức Giêsu vốn dĩ là Thiên Chúa, đã không nghĩ
phải duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh
quang, để mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân giữa trần thế. Người lại
còn hạ mình vâng lời cho đến nổi bằng lòng chịu chết, và chết trên thập
giá......
4) Gợi ý sống và chia sẻ: Khiêm nhượng thật sự
là tự biết mình, cả về ưu lẫn khuyết điểm. Biết cái ưu điểm là để phát huy, làm
cho lớn mạnh thêm, đồng thời cũng sẵn sàng lãnh trách nhiệm với mọi người, với
tập thể. Biết cái khuyết điểm là để sửa chữa, phấn đấu vươn cao lên. Đó mới là
đức khiêm nhượng thật sự. bao lâu nay ta đã thực hành đức khiêm nhương như thế
nào? Cũng có một thứ gọi là khiêm nhượng ống điếu, khi trước mặt người khác, ta
cũng giả bộ nhận lỗi, cũng xỉ vả mình; nhưng sau lưng thì tìm cách tự bào
chữa... ta đã sống như thế nào đây?
1/ Khi anh được mời ăn
cưới, thì đừng ngồi vào chỗ nhất... hãy ngồi vào chỗ cuối..
Khi giải thích đoạn
nầy thường người ta nói là khiêm nhường. Khiêm nhường hiểu là nhường chỗ trên
chọn chỗ duới hoặc hạ thấp mình. Còn nói chọn chỗ rốt để được mời lên thì không
là khiêm nhường, khiêm tốn gì đâu. Gọi là humilite accrochee. Phải hiểu lời nầy
của Đức Giêsu thế nào?
Nghĩa đời thường: khi
đi ăn tiệc thì nên thận trọng vì không biết chủ nhà mời ai với ai, ai lớn hơn
mình, không biết chỗ đứng của mình là chỗ nào. Nên chờ chủ nhà xếp cho. Trong
khi chờ thì tạm chỗ nào đó. Nhưng nếu ngồi cao bị mời xuống thì ê quá nên thận
trọng là ngồi dưới, rốt cũng được để khi chủ nhà sắp chỗ thì được mời lên ít ra
thí cũng không phải ê. Dè dặt thì tốt.
Còn những kẻ tự cao tự
đại, chọn chỗ nhất, không tự lượng sức mình, bị mời xuống thì phải ê là đáng!
Đức Giêsu không nhằm
dạy sự khôn ngoan đời thuờng theo kiểu thế gian mà là muốn dạy về Nước Trời nên
phải coi đây là dụ ngôn.
Trước hết hãy xem
gương Đức Giêsu:
Người không nghĩ phải
"dành được ngang hàng với Thiên Chúa" mà Người tự khiêm, tự hạ đến tự
hủy, làm nguời thấp hèn, vâng phục cho đến chết và chết thập tự. Thiên Chúa làm
người và làm người nhỏ nhoi. Hạ mình không phải là yếu đuối, là kém cõi mà là
"cái dủng của thánh nhân", là sự vĩ đại của Thiên Chúa. Thiên Chúa
mới làm nổi, mới làm đuợc. Vì thế Người được siêu tôn vì Thiên Chúa "nâng
cao những người phận nhỏ, đề cao những kẻ khiêm nhường"....
Thiên Chúa làm người
và làm người thấp hèn để dạy con nguời biết thân phận con người mà biết làm
người đúng là người. Nhưng con người thì thích làm Chúa. Người ta thích câu:
Chúa làm người để người làm Chúa.
Khiêm nhuờng nghĩa là
gì? Thần học luân lý định nghĩa: Nhìn nhận đúng sự thật về chính mình. Đây là
điều mà Thiên Chúa muốn và chờ đợi nơi con người.
Nếu đến tiệc cưới chủ
nhà có dán tên khách mời trên lưng ghế thì mọi người cứ chỗ có tên mình mà ngồi
vào thì không có vấn đề mời lên mời xuống. Đúng trật tự rồi. Nếu ai cố tình
ngồi trên thì phải bị mời xuống là tất nhiên. Phải đúng trật tự mới được. Còn
nếu cố tình ngồi dưới để được mời lên thì làm rối trật tự sẽ phiền chủ nhà.
Về trật tự trong Nước
Trời thì rõ ràng con người phải nhìn nhận thân phận thụ tạo của mình, nhìn nhận
mọi sự mình có là của Chúa ban và có bổn phận sinh lợi theo ý Chúa là chủ, là
Tạo Hóa, là Đấng ban cho.Phần của ta là cái công sinh lợi. Đừng dựng mình lên
làm tề thiên, cốt khỉ thì phải hoàn khỉ không khác được đâu.(khi nghe nói con
người là con cháu loài khỉ thì ai ai cũng nhảy dựng lên không chịu nhưng thật
là thế).
Thiên Chúa không đòi
ta phải hạ mình trước mặt Người như kẻ độc đoán muốn tất cả phải phục lạy dưới
chân mình, muốn đi trên đầu trên cổ tất cả. Thiên Chúa chỉ muốn sự thật vì
Người là chính sự thật.
Nhìn nhận đúng thực tế
của mình, đúng như mình là, là thụ tạo, là được dựng nên từ không, thì là nhỏ
bé trước Thiên Chúa. Không đòi tự hạ mà đòi ta phải nhìn nhận mình nhỏ bé đúng
như mình là, cái gì là của Chúa cái gì là của ta.
Về mặt luân lý: Cửa
trời hẹp, nhỏ mới lọt qua được, to không thể vào. Thiên Chúa chống lại kẻ kiêu
căng.
2/ Khi dọn bữa trưa
hay tối thì đừng mời bà con bạn bè.... hãy mời những người nghèo khó tàn tật
... họ không có gì đền đáp...ông có phúc vì sẽ được (Thiên Chúa) đền
đáp khi các người công cính sống lại.
Đức Giêsu nói chuyện
Nước Trời. Đời nầy thì chẳng có ai!
Người ta thường giải
nghĩa câu nầy là "vô vị lợi". Bất cứ con vật hay con người không lợi
là không làm. Con vật chết vì miếng mồi, con người chết vì miếng ăn. Không có
ăn thì không ai chịu dám chết. Phải có lợi và lợi to như Đức Giêsu nói là bội
hậu, đời nầy và cả đời sau. Bỏ cái lợi đời nầy để được cái lợi lớn vô cùng và
đời đời ở đời sau. Nói rõ như vậy mà còn chưa hấp dẫn được mấy nguời huống chi
nói vô vị lợi thì vô phương, không lọt được tai ai! Thánh Phanxico Xavie mỗi
khi được Chúa cho một chút an ủi thì thưa với Chúa: satis, lạy Chúa, đủ rồi,
xin để cho đời sau.
Cho cách nào thì được
kể có công?
Trước hết chúng ta hãy
kể những cái cho không kể:
- Cho vì bổn phận như
đóng thuế, cho người thân...
- Cho vì tư lợi như
đầu tư, tính toán...
- Cho để tỏ ra là
người trên, để được khen..
- Cho để được cảm giác
minh làm được việc tốt.
Chỉ có cho vì tình yêu
thúc giục, vì Chúa Giêsu "ta đói cho ta ăn, ta khát cho ta uống"..,
như các tu sĩ của Mẹ Teresa "họ làm mọi sự cực nhọc vì làm cho Chúa
Giesu". Cho Chúa thì Chúa mới kể và mới thưởng.
Thiên Chúa bỏ vốn, ta
sinh lợi. Thiên Chúa định đoạt về ta nhưng không phải tùy tiện, độc đoán mà
theo như "ta có, theo những gì Ta làm, như thể ta là".
Là sự thật 100% mà
không ai thấy có lẽ vì không muốn thấy.
Lạy Chúa xin giúp
chúng con thấy và nhìn nhận sự thật và sống đúng sự thật về chính mình.
Mỗi khi dâng Thánh lễ,
trước hết Giáo hội luôn mời gọi chúng ta sám hối. Giáo hội muốn nhắc chúng ta
nhớ, trước Chúa mình chỉ là những tôi tớ hèn mọn, là những con người tội lỗi
cần được Chúa xót thương và ban ơn. Đấy là thái độ khiêm tốn cần thiết cho
người tín hữu chúng ta trước Chúa.
Tin mừng Chúa nhật hôm
nay, Chúa Giêsu mượn hình ảnh người được mời đến dự tiệc để dạy chúng ta:
"... Khi anh được mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người đã mời anh
phải đến nói: Xin mời ông bạn lên trên cho. Thế là anh sẽ được vinh dự trước
mặt mọi người đồng bàn. Vì phàm ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình
xuống sẽ được tôn lên".
Có người phụ nữ kia
một hôm nằm mơ thấy mình được gặp Chúa:
Chúa hỏi: "Chị là
ai?"
Chị trả lời: "Dạ,
dạ con là vợ của ông biện A ở họ đạo X, giáo phận Y nè Chúa nhớ con
không?"
Chúa đáp lại: "Ta
không hỏi con về chuyện đó, Ta hỏi con là ai?"
Chị ta tưởng Chúa chưa
nghe rõ nên mới trả lời lớn hơn: "Dạ con là vợ của ông biện..." và
thêm một hơi: "con đi lễ misa mỗi ngày, con ăn chay mỗi tuần và 4 đứa con
nhờ con biết nuôi dạy nên chúng nó đã thành tài hết rồi Chúa ơi: 2 đứa làm bác
sĩ, một đứa làm kỹ sư và một đứa làm giáo viên..."
Chị nghĩ trong lòng sẽ
được Chúa khen nhiều lắm. Tuy nhiên, Chúa vẫn nói với chị là Người không hỏi
điều đó. Chị buồn lắm không biết trả lời thế nào nên lặng thinh hồi lâu. Sau
đó, chị trả lời trong nước mắt: "Dạ con là một con người yếu đuối tội lỗi
nhưng vẫn được Chúa thương tha thứ và cho làm con Chúa."
Không ngờ chính câu trả
lời ấy Chúa đã gật đầu và tỏ vẻ rất đồng ý. Chị sực tỉnh giấc và nhớ lại dường
như từ đó đến giờ mình sống kiêu ngạo quá. Những gì mình làm chỉ với ý muốn
khoe với Chúa và người khác thôi. Từ đó về sau, chị đã sửa mình. Chị vẫn sống
và làm tiếp những gì đã làm nhưng với thành ý đền ơn Chúa và đền tội mình, chứ
không còn ý nghĩ kiêu ngạo như trước.
Thái độ lúc đầu của
chị này, làm ta nhớ lại dụ ngôn hai người lên đền thờ cầu nguyện (Lc 18, 9-14).
Người Pharisêu cũng đã hãnh diện khoe với Chúa đủ điều nhưng vẫn không được
Chúa khen. Ngược lại, người thu thuế đứng cuối đền thờ không dám ngước mặt lên
mà rằng: "Lạy Thiên Chúa, xin thương xót con là kẻ tội lỗi" đã được
Chúa khen.
Như thế, một trong
những thái độ quan trọng và cần thiết của chúng ta trước Chúa là hết sức khiêm
tốn. Khiêm tốn như thế là chúng ta đón nhận chính con người thật của mình.
Chúng ta chỉ là thụ tạo được Thiên Chúa yêu thương và cứu chuộc.
Nếu Chúa Giêsu không
khiêm tốn đón nhận những gì Chúa Cha trao phó có lẽ chúng ta sẽ khó mà nhận được
ơn cứu chuộc. Và cả cuộc đời của Chúa Giêsu, biết bao lần dư khả năng dùng
quyền phép của mình nhưng Người vẫn khiêm tốn chẳng tỏ ra. Chẳng hạn, khi ăn
chay 40 đêm ngày trong sa mạc Chúa Giêsu đã phải khiêm tốn lắm mới không đáp
lại những thách thức của ma quỷ. (Lc 4, 1 - 13). Vì thế, chúng ta hãy sống luôn
trong thái độ khiêm tốn trước Chúa và luôn nhớ lời Người dặn: "Ai tôn mình
lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên".
43. Chú giải của Noel Quesson
Một ngày sa-bát kia,
Đức Giêsu đến nhà một ông thủ lãnh nhóm Pharisêu để dùng bữa
Luca, môn đệ của
Phaolô nguyên là một người Pharisêu nên ngài dễ dàng phá bỏ hình ảnh quá đơn
giản của một Đức Giêsu được trình bày một cách có hệ thống như người chống lại
nhóm Pharisêu. Một cách tiên thiên, Đức Giêsu không chống lại một ai: Người là
Người tự do, có thể giao du với tất cả mọi người: Các người thu thuế Pharisêu
(Lc 7,36; 11,37; 14,1). Ở đây, chúng ta thấy Người được mời đến nhà “một thủ
lãnh nhóm Pharisêu”, một trong các vị thân hào này đóng vai trò lãnh đạo trong
đảng của những người công chính. Nhóm này thường chống đối Đức Giêsu mạnh nhất.
Luca ghi nhận đó là
một ngày Sabát. Ngày này, các bữa ăn có một sự quan trọng đăc biệt. Bữa ăn trưa
liền sau thánh vụ ở Hội Đồng. Sau một kinh cộng đoàn dài, bữa ăn mang một tính
cách sang trọng hơn, vui vẻ hơn bữa ăn của các ngày làm việc. Thật vậy, vì thời
gian nghỉ ngơi trong ngày Sabát phải rất chuẩn xác nên mọi món ăn phải được
chuẩn bị vào tối ngày thứ sáu, đây là ngày “chuẩn bị” (Máccô 15,42). Như thế,
tách khỏi mọi lo lắng về vật chất, những ai tiếp đãi bạn bè hoặc gia đình họ có
thể hoàn toàn sống cho tình bằng hữu, cho việc trao đổi đối thoại. Ngày Sabát,
người ta sẵn sàng mời khách. Và những “câu chuyện ở bàn ăn” là một cơ hội để
vui vẻ và để suy tư.
Những ngày Chúa nhật
của chúng ta chẳng phải đã đánh mất một cái gì đó sao?
Người nhận thấy khách
dự tiệc cứ chọn cỗ nhất mà ngồi, nên nói với họ dụ ngôn này: “Khi anh được mời
đi ăn cưới, thì đừng ngồi vào cỗ nhất, kẻo lỡ có nhân vật nào quan trọng hơn
anh cũng được mời, và rồi người đã mời cả anh lẫn nhân vật kia phải đến nói với
anh rằng: ‘Xin ông nhường chỗ cho vị này.’ Bấy giờ anh sẽ phải xấu hổ mà xuống
ngồi chỗ cuối.
Vậy Đức Giêsu đã quan
sát. Người đã thấy có những người khéo luồn lách để được ngồi vào chỗ tốt.
Trong mọi xã hội, người ta thừa nhận cuộc chạy đua để dành các chỗ nhất đó.
Ngày nay có hàng ngàn dấu hiệu phân biệt, và không chỉ ở bàn ăn, để tôn cao giá
trị. Từ cách trang phục cho đến xe ôtô của một địa vị xã hội nào đó, rồi đến thói
bọc làm sang trọng các đề tài phải đề cập khi trao đổi câu chuyện vì đó là thời
thượng!
Trước tiên, rõ ràng
Đức Giêsu không kể lại dụ ngôn để khuyến khích chúng ta tôn trọng các quy tắc
thế tục của sự tương xứng về xã hội và cấp bậc.
Người muốn khuyến khích
chúng ta phải hạ mình, khiêm tốn. Nhưng trước hết, như thường lệ, Người nói với
chúng ta về “Thiên Chúa”: Điều kiện nào là chủ yếu để được nhận vào Nước Thiên
Chúa?
Trái lại, khi anh được
mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người đã mời anh phải đến nói: ‘Xin mời
ông bạn lên trên cho.’ Thế là anh sẽ được vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn
Vâng, để được nhận vào
Nước Chúa, điều kiện căn bản chính là phải đón nhận, phải tiếp đón Nước Trời,
phải làm cho mình trở nên hoàn toàn bé nhỏ: Chính người “Chủ tiệc” sẽ có sáng
kiến và nói “hãy đến, hãy tiến lên cao hơn”. Và thật nghịch lý, người nào coi
mình là “người sau rốt” sẽ sẵn sàng hơn người kiêu ngạo, để nhờ ân sủng, đón
nhận ơn mà mình nghĩ rằng mình không xứng đáng được hưởng. Chính những tội lỗi
của chúng ta làm chúng ta cảm nhận sâu sắc sự kém cỏi triệt để của mình: Người
“tội lỗi” trở về nhà và được “công chính hóa”, trong lúc kẻ tự phụ công chính
tiếp tục đứng thẳng trước mặt Thiên Chúa kể lể những hành động tốt của mình;
“Chúa thấy đó, con không cần đến Ngài, con không phạm tội, không trộm cắp, bất
chính, ngoại tình... con làm điều lành, con ăn chay và bố thí...” (Lc 18,9-14).
Không phải tội lỗi
chống lại ơn cứu độ nhiều nhất mà chính là tình cảm về sự “công chính của bản
thân”: “Những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các
ông” (Mt 21,31). Thánh Phao lô, lấy lại mạc khải này của Đức Giêsu, sẽ chứng
minh rằng không một ai có thể đòi hỏi sự cứu độ đời đời như một quyền lợi căn
cứ vào các công nghiệp của riêng mình qua việc hoàn thành Luật (Rm 3,21-31; Gl
2,16-21).
“Anh hãy ngồi vào chỗ
cuối!” Đức Giêsu không nặng lặp lại điều đó; trước thánh Phaolô. Trước mặt
Thiên Chúa phải biết mình “yếu đuối” “nhỏ bé” và “ở chỗ cuối”, để hoàn toàn
trông cậy vào Người, đồng thời hoàn toàn từ bỏ niềm cậy trông vào sức lực của
riêng mình (Lc 17,10; 18,10-14).
Phải nhỏ bé như một
trẻ thơ để có chỗ trong Nước Trời (Lc 9,48). Bạn hãy đặt mình vào chỗ cuối? ông
chủ sẽ cho mời bạn lên chỗ cao hơn.
Vì phàm ai tôn mình
lên sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên
Tính kiêu ngạo là tội
nặng nhất trước mặt Thiên Chúa. Ai tưởng rằng mình xứng đáng không thế có chỗ
trong Nước Thiên Chúa. Kinh nghiệm lịch sử của Israel rõ ràng là sự lật ngược
các giá trị của trần gian này: Thiên Chúa đã chọn dân tộc nhỏ bé nhất, yếu đuối
nhất trong các dân tộc trên mặt đất... “Không phải vì anh em công chính hay vì
lòng anh em Ngay thẳng mà anh em sắp được vào chiếm hữu đất ấy đã hứa cho anh
em, bởi vì anh em là một dân cứng cổ... (Đệ nhị luật 9,5~ - 4,37-38; Edêkien
21,31; Thánh Vịnh 147,6). Hạ mình xuống ư. Thế giới hiện đại không chấp nhận
thái độ ấy. Ngày nay, người ta diễn tả, thái độ ấy bằng không từ ngữ có nghĩa
xấu? Nằm bẹp xuống... đào nhiệm... bò lết... nhượng bộ... đầu hàng... Trái lại
người ta ca ngợi sự phát triển, mở mang, thăng tiến.... Tuy nhiên, sự hạ mình
phải là một điều rất cao cả để Đức Giêsu khuyên chúng ta làm và trước hết chính
Người đã sống sự hạ mình ấy như thái độ của chính Thiên Chúa ở giữa chúng ta!
“Người đã chọn chỗ sau rốt đến nỗi không bao giờ và không một ai có thể cướp
lấy của Người”. Đó chính là ý nghĩa của Nhập thể: “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là
Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên
Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ trở nên giống
phàm nhân sống như người trần thế: Người lại còn hạ mình vâng lời cho đến nỗi
bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự”(Pl 2,6-8).
Nhưng để nhổ bỏ mọi xu
hướng khỏi thái độ ấy, chúng ta phải biết rằng khi đặt mình vào chỗ sau rốt,
chỗ của người bị đóng đinh, Đức Giêsu không giảm giá trị của minh, Người không
thua kém chính mình. Trái lại, bằng sự hạ mình ấy, Người đã biểu lộ trọn vẹn sự
cao cả tối thượng của Người. Người đã trở thành Tình Yêu Tuyệt Đối? Người đã
trở thành “con người vì những người khác!” “con người vì Chúa Cha”. Chính trong
ý nghĩa ấy, sự sống lại trong vinh quang không còn là điều trái ngược với thập
giá. Sự quên mình hoàn toàn của Người đã trở thành vinh quang của Người. Ai hạ
mình xuống sẽ được tôn lên!
Chúng ta không chứng
kiến những nguyên tắc về lễ độ nơi bàn ăn! Chúng ta được mời gọi đến được Nước
Thiên Chúa, bằng cách noi gương Thiên Chúa, Đấng kín nhiệm, ẩn giấu, khiêm hạ;
Đấng đã làm mình thành người sau rốt, người phục vụ cho mọi người! Không có sự
đào nhiệm nào trong thái độ thánh thiêng ấy. Đó là sự cao cả của Người. Trái
lại, chính nhu cầu khẳng định mình chống lại những người khác, thống trị họ
bằng sức mạnh hoặc bằng sự mua chuộc, thúc cùi chỏ vào họ để được đứng ở hàng
đầu tiên; chính bản năng sinh vật ấy muốn là kẻ mạnh nhất thể hiện sự yếu đuối
nguyên thủy của chúng ta, tội nguyên tổ của chúng ta: Muốn được như các thần
linh... như Thiên Chúa giả hiệu ấy; ở đó chúng ta quy chiếu bản năng chúng ta.
Trong bữa ăn cuối cùng
để chia tay ở nhà Tiệc ly, những khách mời của Đức Giêsu vẫn chưa hiểu: “Các
ông còn cãi, nhau sôi nổi xem ai trong Nhóm được coi là người lớn nhất. Đức
Giêsu bảo các ông: “Vua của các dân thì lấy quyền mà thống trị dân... Anh em
thì không như thế, trái lại ai lớn nhất trong anh em, thì phải nên như người
nhỏ tuổi nhất, và kẻ làm đầu thì phải nên như người phục vụ... Thầy đây Thầy
sống giữa anh em như một người phục vụ (Lc 22,24-27).
Rồi Đức Giêsu nói với
kẻ đã mời Người rằng: “Khi nào ông đãi khách ăn trưa hay ăn tối, thì đừng mời
bạn bè, anh em, hay bà con, hoặc láng giềng giàu có, kẻo họ cũng mời lại ông,
và như thế ông được đáp lễ rồi
Xung quanh đề tài về
“bàn ăn” đây là một dụ ngôn mới. Dụ ngôn này mời gọi chúng ta có thái độ vô tư,
phải cho và phục vụ không chờ đền đáp lại. “Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương
mình, thì có ân nghĩa gì đâu? Anh em hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà
chẳng hề hy vọng được đền trả. (Lc 6,32-35).
Trái lại, khi ông đãi
tiệc, hãy mời những người nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù. Họ không có gì
đáp lễ
Đây cũng là một trong
các nghịch lý của Tin Mừng đi ngược nhiều với thế gian. Những lời này thật sự
là cách mạng. Thật vậy ở đây, phải hiểu rằng Đức Giêsu kể ra những hạng người
bấy giờ bị coi là những hạng người ô nhục. Một cấm kỵ lâu đời trong nghi lễ cấm
những người dị dạng tham dự các buổi lễ ở Đền Thờ (2 Samuen 5,8; Lê vi 21,18).
“Luật Qumram”, thời Đức Kitô quy định như sau: “Không một người mắc phải sự ô
uế của con người được vào trong Hội đường của Thiên Chúa! Mọi người bị tì vết
trong da thịt mà người ta có thể nhìn thấy, bị liệt ở bàn chân, bàn tay, bị
thọt, mù hoặc điếc, hoặc câm. Những người này không được vào để tham dự ở giữa
Hội đoàn của những con người danh tiếng!”. Vả lại, theo Đức Giêsu, chính những
con người bị khinh miệt ấy, những người tàn tật ấy lại là đối tượng của các ơn
huệ thiêng liêng và được mời đến Bàn Tiệc của Người (Lc 14,21). Bệnh nhân,
người đau khổ, nghèo khó, bị nhục mạ, xấu hổ, đáng thương, thương tích, đựng
sau rốt, bạn đang được Chúa yêu thương. Tấm lòng của Thiên Chúa chúng ta lớn
hơn tấm lòng của chúng ta. Sự yếu đuối của Đức Kitô còn mạnh mẽ hơn sự mạnh mẽ
của chúng ta! Khôn ngoan của Nước Thiên Chúa là sự điên rồ đối với con người.
Ai khiêm nhường ấy là phúc thật, họ sẽ được đất Đức Chúa Trời làm của mình vậy…
Như thế, ông mới thật
có phúc: vì ông sẽ được đáp lễ trong ngày các kẻ lành sống lại
Người ta thấy rằng bởi
việc nhắc đến ngày sống lại sau cùng, những lời nói về bàn ăn của Đức Giêsu đi
xa hơn những lời khuyên tầm thường khi mời khách. Nhưng điều đó không có nghĩa
là không được áp dụng vào các bình diện cụ thể hơn. Thật vậy, những lời của Đức
Giêsu nhắm đến ba loại bữa ăn:
Trước tiên những bữa
ăn của bàn ăn con người: phải chăng là điều Đức Giêsu nói với chúng ta?
Kế đó là bữa ăn Thánh
Thể: có phải là không phân biệt ngôi thứ, mở ra cho tất cả mọi người?
Sau cùng, bữa ăn thời
thế mạt: Thiên Chúa đã dự trù sự no nê cho những lũ tội lỗi, với điều kiện duy
nhất là họ noi gương Thiên Chúa để sống yêu thướng mà không chờ đền đáp lại.