LỄ KÍNH MÌNH VÀ MÁU THÁNH CHÚA KITÔ
Chủ đề: Mình và Máu Đức Giêsu đóng dấu Giao ước
mới
"Anh em hãy cầm lấy. Đây là mình Thầy" (Mc 14,22)
-
Bài đọc I (Xh 24,3-8): Giao ước Sinai được đóng dấu bằng máu của bò.
-
Đáp ca (Tv 115): bày tỏ tâm tình tạ ơn Thiên Chúa.
-
Tin Mừng (Mc 14,12-16.22-26): Đức Giêsu lập Giao ước mới, được đóng dấu bằng
chính máu của Ngài.
-
Bài đọc II (Dt 9,11-15): Đức Giêsu là Thượng tế của Giao ước mới, thánh hóa
loài người bằng chính máu của Ngài.
I. Dẫn vào Thánh lễ
Anh chị em thân
mến
Thiên Chúa của
chúng ta là một Thiên Chúa cao cả vô cùng, thế mà Ngài đã nhiều lần hạ mình ký
kết giao ước với loài người chúng ta: Giao ước cũ ngày xưa ký kết ở núi Sinai
được đóng dấu bằng máu chiên bò, và Giao ước mới ngày xưa được đóng dấu bằng
máu của chính Đức Giêsu.
Mỗi lần cử hành
Thánh Lễ là chúng ta lặp lại Giao ước mới đó. Chúng ta hãy cử hành Thánh lễ này
trong tâm tình yêu mến và tạ ơn Thiên Chúa.
II. Gợi ý sám hối
-
Chúng ta ít nhớ đến tình thương vô cùng của Thiên Chúa đã ký kết giao ước với
loài người chúng ta.
-
Khi đã kết giao ước với nhau, cả hai bên đều phải giữ trọn những điều cam kết.
Phần Thiên Chúa thì luôn trung thành giữ giao ước, nhưng phần chúng ta thì luôn
bất trung, lỗi phạm.
-
Đức Giêsu đã đổ máu ra vì chúng ta. Phần chúng ta thì không can đảm hy sinh
vì Ngài.
III. Lời Chúa
1. Bài đọc I (Xh 24,3-8): Tường thuật nghi lễ ký kết giao ước giữa Thiên Chúa với dân do thái:
-
Trước tiên, Môsê lặp lại cho dân những lệnh truyền của Thiên Chúa, và dân đồng
ý tuân giữ.
-
Tiếp đến, Môsê viết lại những lệnh truyền ấy của Thiên Chúa để lưu giữ mãi
về sau.
-
Sau cùng là nghi lễ kết giao ước: Môsê cho giết một số bò, lấy máu của
chúng rảy một phần lên bàn thờ tượng trưng cho Thiên Chúa, và phần kia lên dân.
Máu là tượng trưng cho sự sống, vì thế ý nghĩa của việc rảy máu là từ nay hai
bên kết ước (Thiên Chúa và dân do thái) cùng một sự sống với nhau.
2. Đáp ca (Tv 115)
Tv này là một
phần của Kinh Hallel (gồm các Tv 112-117) mà người do thái thường hát trong những
dịp lễ lớn, nhất là trong bữa ăn vượt qua.
Ngày nay Phụng
vụ dùng Tv này để bày tỏ tâm tình tạ ơn Thiên Chúa, nhất là trong Thánh lễ tưởng
niệm hồng ân Thánh Thể.
3. Tin Mừng (Mc
14,12-16.22-26): Tường thuật bữa tiệc Vượt qua cuối cùng của Đức Giêsu:
-
Đức Giêsu rất coi trọng bữa tiệc Vượt qua này nên đích thân thu xếp mọi
chi tiết tổ chức (các câu 12-16)
-
Trong bữa tiệc Vượt qua đó, Ngài đã lập Bí tích Thánh Thể (các câu
22-25).
-
Đặc biệt Ngài coi việc này là Giao ước mới. Giao ước cũ (bài đọc I) được
đóng dấu bằng máu sức vật, còn Giao ước mới được đóng dấu bằng máu của chính Đức
Giêsu "Đây là máu Thầy, máu giao ước đổ ra vì muôn người"
4. Bài đọc II (Dt
9,11-15): Đức Giêsu là Thượng tế của Giao ước mới, thánh hóa loài người bằng
chính máu của Ngài.
IV. Gợi ý giảng
* 1. Giao ước mới
Cả 3 bài đọc
trong Thánh lễ hôm nay đều nói tới Giao Ước.
Giao ước không
chỉ là mối liên hệ giữa hai bên mua bán chỉ nhắm tới những công việc làm ăn.
Giao ước giống mối liên hệ vợ chồng hơn. Chính vì thế mà nhiều ngôn sứ đã so
sánh Thiên Chúa là chồng và loài người là vợ. Trong giao ước này Thiên Chúa
luôn trung thành, tuy nhiên loài người chúng ta thì thường bất trung.
Để yêu và được
yêu, Thiên Chúa đã ban cho chúng ta quyền tự do lựa chọn. Giao ước giữa Thiên
Chúa với loài người không phải chỉ là vấn đề quyền uy Thiên Chúa nằm trong Lề
Luật của Ngài, bởi vì nếu thế thì chúng ta chỉ biết vâng giữ lề luật chứ không
yêu thương. Đó phải là một thỏa thuận tự do giữa hai bên có tự do.
Trong bài đọc I
hôm nay, chúng ta thấy ông Môsê cử hành lễ kết Giao ước trước mặt dân do thái
trước khi họ vào Đất Hứa. Thế nhưng dân đã chẳng tuân giữ Giao ước này, họ đã
chạy theo các ngẫu thần. Dù vậy Thiên Chúa cũng không bỏ dân Ngài. Ngài vẫn tiếp
tục hết lần nầy tới lần khác đề nghị kết giao ước với họ; và qua các ngôn sứ,
Ngài dạy họ hy vọng ơn cứu độ.
Và khi thời giờ
đã mãn, Thiên Chúa đã sai Con mình xuống thế gian làm Đấng Cứu Độ chúng ta. Qua
Đức Giêsu, Thiên Chúa ký kết một Giao ước mới với loài người chúng ta, và Đức
Giêsu đóng dấu Giao ước mới bằng chính máu của Ngài. Đức Giêsu trở thành đầu của
Dân mới. Đất Hứa mà Đức Giêsu dẫn chúng ta tiến vào không phải chỉ là một lãnh
thổ mà là quê hương của cuộc sống vĩnh cửu. Chúng ta không chỉ là dân của Thiên
Chúa mà còn là con cái của Ngài.
Trong Đức Kitô
và nhờ Đức Kitô, Thiên Chúa đã ký kết một hợp đồng, một hợp đồng sẽ không bao
giờ bị phá huỷ, đó chính là hợp đồng mà chúng ta cử hành trong Thánh lễ. Thật vậy,
mỗi lần chúng ta cử hành Thánh lễ là chúng ta lập lại hợp đồng đã ký kết giữa
Thiên Chúa với loài người chúng ta nhờ máu cứu chuộc của Đức Giêsu đổ ra trên
Thánh giá.
Tóm lại, chúng
ta đang sống trong Giao ước mới với một Thiên Chúa vốn luôn trung thành. Vì thế
chúng ta được mời gọi phải sống thế nào cho phù hợp với mối liên hệ đặc biệt của
Giao ước mới này. (Viết theo Flor McCarthy)
* 2. Tấm lòng của Chúa
Vào tháng 12
năm 1987 một cơn động đất lớn đã xảy ra ở xứ Armênia thuộc Liên Xô cũ giết chết
hằng ngàn người. Trong số những người bị chôn dưới đống gạch vụn có 2 mẹ con bà
Suzanna. Hai mẹ con may mắn nằm lọt vào trong một khoảng trống nhỏ. Tất cả
lương thực họ có chỉ là một hủ mứt nhỏ. Nhưng chẳng bao lâu hũ mứt cũng hết sạch.
Lúc đó đứa con 4 tuổi kêu lên: "Mẹ ơi con khát quá". Bà Suzanna không
biết tìm đâu ra nước cho con. Nhưng tình mẫu tử đã gợi cho bà một sáng kiến táo
bạo: bà dùng một miếng kính vỡ cắt đầu ngón tay mình cho máu chảy ra và đưa vào
miệng đứa con cho nó mút. Một lúc sau nữa nó lại kêu khát, bà lại cắt một đầu
ngón tay nữa. Cứ như thế cho đến cuối cùng người ta cứu 2 mẹ con ra. Sau khi ra
ngoài, bà mẹ cho biết rằng: "Lúc đó tôi biết thế nào tôi cũng chết. Nhưng
tôi muốn con tôi sống"
a/ Câu chuyện trên thật cảm động. Nhưng vẫn không cảm động bằng việc Đức
Giêsu tự hiến dâng thịt máu mình cho chúng ta. Bà Suzanna đã lấy máu của mình
nuôi con khi bà biết rằng chắc chắn bà sẽ chết. Thay vì chết cách vô ích. Bà đã
hy sinh dòng máu của mình để cho đứa con được sống. Đó là sự hy sinh trong một
tình thế bó buộc. Còn Đức Giêsu thì không có gì bắt buộc cả: Ngài đến trần gian
để chết cho loài người. Càng ngày Ngài càng tiến gần đến cái chết. Tuy nhiên bất
cứ lúc nào Ngài cũng có thể thoát khỏi cái chết ấy. Dù vậy Ngài vẫn cương quyết
đi đến cái chết và cương quyết lấy thịt Máu mình làm lương thực nuôi sống loài
người chúng ta. Thật đúng là "không có tình yêu nào cao trọng cho bằng
tình của người dám chết cho người mình yêu thương". Điểm thứ hai khác biệt
giữa bà Suzanna với Đức Giêsu là: việc bà Suzanna hy sinh máu mình cho đứa con
chỉ xảy ra một lần; còn việc Đức Giêsu ban thịt máu Ngài cho chúng ta xảy ra hằng
ngày, như lời Ngài đã truyền dạy "Chúng con hãy làm việc này để nhớ đến
Ta". Mỗi lần Giáo Hội dâng Thánh Lễ là mỗi lần việc hy sinh của Đức Giêsu
được lập lại, lập lại không chỉ như một tưởng niệm mà lập lại với tất cả hiệu
quả của nó. Hiệu quả ấy là như lời Đức Giêsu đã nói: "Ai ăn Thịt Ta và uống
máu Ta thì sẽ được sống muôn đời".
b/ Một điều đáng buồn là lòng chúng ta đã thành chai đá trước tấm lòng của
Chúa mà lẽ ra phải khiến chúng ta hết sức cảm động. Ngày nay ở phương Tây, số
giáo dân tham dự Thánh Lễ đã giảm sút rất nhiều. Điển hình tại Pháp, chỉ còn có
10 % giáo dân dự lễ Chúa Nhật. Còn bên VN chúng ta, số người bỏ lễ CN cũng càng
ngày càng nhiều. Trong số những kẻ còn đi lễ thì nhiều người đứng ngoài Nhà thờ,
vừa dự lễ vừa trò chuyện và hút thuốc. Hình như rất nhiều người đi lễ chỉ vì sợ
phạm tội trọng.
c/ Khi Nữ Tu Têrêxa Calcutta sang Liên Xô xin mở trụ sở bác ái, Bà đã gặp
các vị lãnh đạo chính quyền và đã được đồng ý nhanh chóng. Tuy nhiên khi bà xin
cho có Linh mục tại những trụ sở đó thì các vị ấy đã ngần ngại. Lúc Mẹ Têrêxa
giải thích: nguồn sức mạnh của các Nữ Tu chúng tôi là do Mình Thánh Chúa. Nhờ mỗi
ngày được rước MTC nên các Nữ Tu chúng tôi có sức hy sinh quên mình để phục vụ
những người nghèo khổ. Do đó cần phải có Linh mục để mỗi ngày dâng Thánh Lễ và
cho chúng tôi rước lễ. Mẹ Têrêxa và các nữ tu của Bà là những người đã cảm nghiệm
được Lời Chúa phán khi lập phép MTC "Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta thì sẽ
được sống muôn đời".
Hôm nay lễ Mình
và Máu Thánh CG. Chúng ta ôn lại tình yêu bao la của Đức Giêsu khiến Ngài chịu
chết vì chúng ta và trước khi chết đã ban Mình và Máu Ngài làm thương thực nuôi
linh hồn chúng ta.
Nhưng chúng ta
cũng nhận thấy sự giảm sút lòng sốt sống của chúng ta đối với việc dự lễ và rước
lễ. Chúng ta thờ ơ với một thứ lương thực quý giá mà Chúa đã ban. Chúng ta bỏ mất
biết bao ơn ích do việc rước lễ mà nhiều người đạo đức đã rất quý chuộng.
Giờ đây chắc
chúng ta biết mình phải làm gì:
a/ Trước hết, là những người làm cha mẹ, làm ông bà, chúng ta hãy nhắc nhở
và khuyến khích con cháu mình thường xuyên tham dự Thánh Lễ và Rước lễ sốt sắng.
b/ Phần chúng ta, mỗi khi dự lễ và Rước Lễ, chúng ta hãy cố gắng sốt sắng.
Đừng làm một cách máy móc theo thói quen, nhưng hãy đặt hết tâm tình vào đó.
Để kết thúc,
xin trích đọc sau đây tâm tình của một người đã biết cách dự lễ và rước lễ sốt
sắng: "Mỗi Thánh Lễ, tôi lại cảm thấy có điều gì đó cần thống hối cách đặc
biệt. Mỗi Thánh Lễ, tôi lại thấy mình muốn đặt lên đĩa thánh một chút cố gắng
riêng tư, đau khổ, mơ ước, thao thức... Tôi không di dự Thánh Lễ với 2 bàn tay
trắng, nhưng với lễ vật là chính cuộc đời tôi. Trong mỗi Thánh Lễ, Lời Chúa lại
tác động lên tôi, những lời nói đã nghe nhiều lần nhưng vẫn luôn mới mẻ. Mỗi lần
rước Chúa là một lần tôi nhớ rằng Ngài đã trở nên tấm bánh bẻ ra cho tôi, và
tôi cũng phải trở nên tấm bán bẻ ra cho anh chị em tôi"
* 3. Mầu nhiệm Tình yêu
Du khách đến Huế
không thể quên được Nam Giao, cũng như đến Bắc Kinh không thể bỏ qua Điện Trời.
Chính tại nơi đây, hàng năm nhà vua sẽ tế Trời thay cho toàn dân.
Tại Huế, Điện
Thái Hòa, cửa Ngọ Môn và đàn Nam Giao cũng nằm ngay trên một đường thẳng. Điện
Thái Hòa là nơi vua quan lo việc triều chính. Cửa Ngọ Môn quay về hướng nam.
Khi mặt trời lên tới đỉnh đầu, lúc 12 giờ trưa, tức là giờ Ngọ, thì hình và
bóng sẽ trở nên đồng nhất.
Từ Điện Thái
Hòa, vua sẽ qua cửa Ngọ Môn, tiến về phương nam để lên đàn Nam Giao thay dân tế
Trời. Sau khi ăn chay nằm đất, vua sẽ bước lên tế đàn hình vuông tượng trưng
cho đất, rồi mới tiến lên tế đàn hình tròn, tượng trưng cho Trời. Chính tại nơi
đó, vua sẽ long trọng thay mặt toàn thể con dân tế Trời.
*
Vua trần gian
thay dân tế Trời bằng những của lễ vật chất. Vua vũ trụ, Đức Giêsu Kitô dùng
chính thân xác và linh hồn của Người để tế lễ cho Thiên Chúa.
Vua trần gian
thay dân tế Trời rồi lại trở về với công việc triều chính. Vua Giêsu khi tế lễ
cho Thiên Chúa lại dùng chính thân xác mình làm của ăn của uống nuôi toàn dân.
"Này là
Mình Ta, các con hãy cầm lấy mà ăn… Này là Máu Ta các con hãy cầm lấy mà uống"
(Mc.14,22-25). Tiệc Thánh Thể này đã được chính Đức Giêsu tiên báo trong tiệc
cưới Cana, đã được Người hứa ban cho dân ở Caphanaum, đã được Người thiết lập ở
Giêrusalem trước khi bước vào cuộc khổ nạn, và đã được chính Người cử hành đầu
tiên tại làng quê hẻo lánh Emmau. Bốn khung cảnh này hòa quyện, đan kết với
nhau tuyệt đẹp trong ngày lễ Mình Máu Thánh Chúa.
Thánh Thể chính
là trung tâm đời sống người tín hữu Kitô.
Thánh Thể chính
là mối hiệp nhất giữa Thiên Chúa với con người, và giữa con người với nhau.
Thánh thể chính
là món quà Thiên Chúa trao tặng cho nhân loại.
Thánh thể chính
là lương thực thiêng liêng cho cuộc sống người tín hữu.
Thánh thể chính
là bảo đảm cho hạnh phúc trường cửu của chúng ta.
Mầu nhiệm tình
yêu này vượt quá tầm trí mọn của con người. Đức Giêsu đã tự hiến trọn vẹn cho
chúng ta, đến nỗi Người không thể cho chúng ta điều gì hơn thế nữa.
Thánh Thể chính
là sáng kiến táo bạo nhất của Thiên Chúa đang yêu. Trước khi giã từ cõi thế.
Người không còn gì quí hơn để ban tặng cho con người. Người đã trao ban cả thân
xác, để thấm nhập vào xác thân con người. Yêu là cho đi, là cho hết, cho cả cuộc
đời.
*
Lạy Chúa, chúng
con cảm tạ Chúa đã cho chúng con được tham dự vào đời sống thánh thiện của
Chúa, được hiệp nhất với Chúa và với nhau. Xin cho chúng con luôn yêu mến Thánh
Thể và siêng năng đón nhận Bánh Trường Sinh, như một bảo đảm cho hạnh phúc muôn
đời. Amen. (Thiên Phúc, "Như Thầy đã yêu")
* 4. Lời cầu nguyện trước Thánh Thể
Chúa ơi,
Bên ngoài nhà
thờ, xe cộ ồn ào, người ta chạy tới chạy lui lăng xăng.
Nhưng cái thế
giới náo nhiệt ấy, con xin bỏ lại sau lưng, để đến đây ở trước mặt Chúa.
Con không bỏ lại
những anh chị em của con, nhưng con cũng mang họ theo con, vì con biết rằng
Chúa cũng rất quý mến họ.
Thực ra con chẳng
có gì, nhưng con biết rằng vì con có Chúa nên con có tất cả.
Con khép trí óc
lại và mở tâm hồn ra, và thế là con được an bình.
Ở đây, con cảm
nghiệm được giá trị thật của con. Giá trị ấy không phải là những gì con sở hữu
được hay hoàn thành được, mà là biết rằng con được Chúa yêu thương. (Flor
McCarthy)
* 5. Máu giao ước
"Đây là
máu Thầy, máu giao ước"
Dân do thái,
cũng như một số dân khác, thường dùng máu trong giao ước. Có thể là máu của một
con vật, và cũng có thể là máu của chính những người kết giao ước với nhau.
Giao ước cũ trên núi Sinai dùng máu của con vật. Giao ước mới mà Đức Giêsu thiết
lập dùng máu của chính Ngài. Mà máu là biểu hiện của sự sống, cho nên lấy máu để
đóng dấu giao ước ngụ ý rằng từ nay những người kết ước sẽ sống thân thiết với
nhau như chỉ có cùng một mạng sống, đồng thời họ cam kết sẽ bảo vệ giao ước ấy
cho dù phải đổ máu mình ra.
Giao ước có khi
là đơn phương: một bên tự ý cam kết sẽ làm điều gì đó cho bên kia nhưng không
buộc bên kia cam kết lại. Nhưng thường thì song phương: hai bên cam kết với
nhau, bên nào vi phạm thì phải chịu những hình phạt.
Mỗi Thánh Lễ là
một lần lặp lại giao ước. Nhưng tôi thường không để ý tới ý nghĩa quan trọng
này.
-
Đức Giêsu muốn Ngài và tôi chia xẻ cùng một sự sống. Tôi có muốn như thế
không?
-
Ngài cam kết gắn bó với tôi. Tôi có cam kết lại như thế không?
-
Ngài đã hiến máu, hiến mạng sống cho tôi. Tôi có gì để dâng hiến cho
Ngài không?
6. Chuyện minh họa
Một bé trai tám
tuổi lâm chứng bệnh nguy hiểm. Cả tháng trời em vật lộn với thần chết. Khi các
bác sĩ cho biết cuối cùng em đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần thì em và gia đình
đều mừng rỡ.
Nhưng đến lượt
em gái của bé trai này lâm phải chứng bệnh như anh nó. Cả gia đình lại rơi vào
cảnh âu lo. Các bác sĩ cho biết cách duy nhất để cứu sống bé gái là sử dụng máu
của anh mới khỏi bệnh.
Không thể tránh né vấn đề, người ta phải hỏi ý
kiến bé trai. Thoạt đầu em tỏ ra lo lắng, nhưng trong chốc lát, em đã cương quyết
trả lời: Vâng, con sẵn sàng hiến máu cho em con.
Quả thật, nhờ sử dụng máu của anh mới được khỏi,
tiếp cho em đang mê man, các bác sĩ đã cứu sống bé gái. Có điều, bé trai đã làm
cho các bác sĩ ngẩn người ra khi nêu câu hỏi: Vậy ra, con vẫn còn sống à? Bé cứ
tưởng mình sẽ tắt thở ngay sau khi tiếp máu cho em.
Nơi cậu bé tám tuổi ta chiêm ngưỡng một tình
yêu lớn: "Không có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã hy
sinh tính mạng vì bạn hữu của mình" (Ga 15,13). Mặc dầu không chết như em
tưởng, nhưng sự sẵn sàng chết vì tình ruột thịt đã khiến cho tình thương của em
trở nên cao cả.
V. Lời nguyện cho mọi
người
Chủ tế: Anh chị
em thân mến, Đức Giêsu đã dùng Mình và Máu Thánh Người, như lương thực nuôi dưỡng
đòi sống tin cậy mến của chúng ta. Với tâm tình tạ ơn, chúng ta dâng lên Chúa lời
cầu nguyện sau đây:
1. Chúng ta cầu xin Chúa cho các giáo sĩ,
tu sĩ và giáo dân trong Hội thánh / luôn cử hành và tham dự bí tích Thánh Thể
cách tích cực và linh động / để được sức sống của Đức Giêsu bồi dưỡng.
2. Chúng ta cầu xin Chúa cho các nhà cầm
quyền và mọi người trên thế giới / biết noi gương Đức Giêsu Kitô / để chia sẻ
và phân phối của cải vật chất cho công bằng / nhất là chia sẻ cho những dân tộc
đang đói nghèo.
3. Chúng ta cầu xin Chúa cho những người
đang đau khổ và nhiều cơm ăn áo mặc / thiếu công ăn việc làm / thiếu tự do và
tình thương / được nhiều người là con cái Chúa
biết quan tâm và nâng đỡ.
4. Chúng ta cầu xin Chúa cho anh chị em
trong cộng đồng giáo xứ chúng ta / biết noi gương Đức Giêsu Kitô / hiến dâng thời
giờ, sức lực và của cải / để giúp cho những người chung quanh được nhận biết
tình thương của Chúa.
Chủ tế: Lạy Đức
Giêsu, Chúa đã ban cho chúng con bí tích Thánh Thể là dấu chỉ tình thương của
Chúa. Xin cho chúng con luôn được nuôi dưỡng bằng tình thương của Chúa, để
chúng con sẵn sàng chia sẻ cho mọi người chung quanh. Chúa là Đấng hằng sống và
hiển trị muôn đời.
VI. Trong Thánh lễ
-
Kinh Tiền Tụng: nên xử dụng kinh Tiền Tụng Thánh Thể I, đặc biệt nhấn mạnh
phần cuối đoạn 2 "Khi chúng con lãnh nhận Mình Người hiến tế vì nhân loại,
chúng con được mạnh sức. Và khi chúng con uống Máu Người đổ ra vì nhân loại,
chúng con được rửa sạch tội khiên.
-
Trước kinh Lạy Cha: Chút nữa đây khi đọc câu "Xin Cha cho chúng con
lương thực hằng ngày", chúng ta hãy nhớ rằng lương thực ấy không phải chỉ
là cơm nước vật chất, mà còn là tất cả những gì cần thiết cho cuộc sống linh hồn
chúng ta. Chúng ta hãy tha thiết xin Cha trên trời ban cho chúng ta cả hai thứ
lương thực ấy.
-
Trước lúc rước lễ: Rước lễ chính là kết hợp với Mình Máu Thánh Đức
Giêsu, là được hưởng dùng lương thực tuyệt hảo. Xin cho việc rước Mình Máu Chúa
thánh hóa chúng ta, làm cho chúng ta ngày càng kết hợp mật thiết hơn với Chúa.
"Đây Chiên Thiên Chúa…"
VII. Giải tán
Trong Thánh lễ
hôm nay, chúng ta đã lặp lại Giao ước với Thiên Chúa, giao ước được đóng ấn bằng
chính Máu thánh Đức Giêsu. Chúng ta hãy nhớ thực hiện điều chúng ta đã cam kết
với Chúa, đó là luôn sống trong tình mến Chúa và yêu người.