Cầu cho người
thân yêu là một phương cách nối liền với người chết. Qua lời cầu nguyện, chúng
ta cùng đứng với những người thân yêu, dù còn sống hay đã ra đi trước chúng ta,
để dâng lời cầu xin lên Thiên Chúa.
Ngay từ thời
tiên khởi, Giáo Hội đã khuyến khích chúng ta cầu nguyện cho người chết như một
nghĩa cử bác ái. Thánh Augustine viết, "Nếu chúng ta không lưu tâm gì đến
người chết, thì chúng ta sẽ không có thói quen cầu nguyện cho họ". Tuy
nhiên, các nghi thức cầu cho người chết có tính cách dị đoan thời tiền-Kitô
Giáo đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến nỗi, mãi cho đến đầu thời Trung Cổ, nhờ các dòng ẩn
tu có thói quen cầu nguyện cho các tu sĩ đã qua đời hàng năm, thì một nghi thức
phụng vụ cầu cho người chết mới được thiết lập.
Vào
giữa thế kỷ 11, Thánh Odilo, Tu Viện Trưởng dòng Cluny, ra lệnh rằng mọi tu viện
dòng Cluny phải cầu nguyện đặc biệt và hát kinh Nhật Tụng cầu cho người chết
vào ngày 2 tháng Mười Một, ngay sau lễ Các Thánh. Truyền thống này được lan rộng
và sau cùng được Giáo Hội chấp nhận đưa vào niên lịch Công Giáo La Mã.
Ý
nghĩa thần học làm nền tảng cho ngày lễ này, là sự thừa nhận bản tính yếu đuối
của con người. Vì ít có ai đạt được một đời sống trọn hảo, mà hầu hết đã chết
đi với vết tích tội lỗi, do đó cần có thời gian thanh tẩy trước khi linh hồn ấy
được đối diện với Thiên Chúa. Công Ðồng Triđentinô xác nhận có luyện tội, và nhấn
mạnh rằng lời cầu nguyện của người sống có thể rút bớt thời gian thanh luyện của
linh hồn người chết.
Sự
dị đoan vẫn còn dính dấp đến ngày lễ này. Thời trung cổ người ta tin rằng các
linh hồn trong luyện tội có thể xuất hiện vào ngày lễ này dưới hình thức các
phù thủy, con cóc hay ma trơi. Và họ đem thức ăn ra ngoài mộ để yên ủi người chết.
Tuy
nhiên, việc cử hành lễ với tính cách tôn giáo vẫn trổi vượt. Người ta tổ chức đọc
kinh cầu nguyện ở nghĩa trang, hay đi thăm mộ người thân yêu đã qua đời và quét
dọn, trang hoàng với nến và hoa.
Lời Bàn
Có
nên cầu nguyện cho người chết hay không, là một tranh luận lớn khiến chia cắt
Kitô Giáo. Vì sự lạm dụng ơn xá trong Giáo Hội thời ấy, nên Luther đã tẩy chay
quan niệm luyện tội. Tuy nhiên, đối với chúng ta, cầu cho người thân yêu là một
phương cách nối liền với người chết. Qua lời cầu nguyện, chúng ta cùng đứng với
những người thân yêu, dù còn sống hay đã ra đi trước chúng ta, để dâng lời cầu
xin lên Thiên Chúa.
Lời Trích
"Chúng
ta không thể coi luyện tội là một nhà tù đầy lửa cận kề với hỏa ngục - hoặc
ngay cả 'một thời gian ngắn của hỏa ngục'. Thật phạm thượng khi nghĩ rằng, đó
là một nơi chốn mà Thiên Chúa bủn xỉn đang bòn rút từng chút thân xác... Thánh
Catherine ở Genoa, vị huyền nhiệm của thế kỷ 15, viết rằng 'lửa' luyện tội là
tình yêu Thiên Chúa 'nung nấu' trong linh hồn đến nỗi, sau cùng, toàn thể linh
hồn ấy bừng cháy lên. Ðó là sự đau khổ của lòng khao khát, muốn được xứng đáng
với Ðấng được coi là đáng yêu quý vô cùng, họ đau khổ vì nỗi mơ ước được kết hợp
đã cầm chắc trong tay, nhưng lại chưa được hưởng thật trọn vẹn" (Leonard
Foley, O.F.M., Tin Chúa Giêsu).