DẤU CHÂN XƯA
Tất cả định mệnh hạnh phúc hay đau khổ của tôi
trong cõi sống vĩnh hằng hệ tại những dấu chân xưa này. Tôi đã bước đi trong
quá khứ thế nào, thì bây giờ bước chân ấy cũng dẫn tôi vào tương lai như vậy.
Bước chân ngang trái sẽ dẫn tôi tới ngang trái. Bước chân chính trực, chính
trực sẽ đem tôi tới đại lộ.
Tìm dấu chân xưa là tìm dấu
chân không còn. Trở về biển nhớ, nghìn dấu chân đã đi qua. Sóng xô bờ đã bao lần
xoá thật kĩ. Trở về làng cũ, tàu cau đã chết thủa nào. Năm tháng cũ nhạt hương
không còn ấn tích. Mưa nắng quanh năm giặt bạc màu ký ức. Đổi thay trong đời
như những lớp phù sa đã bao lần cày sâu xuống, lấp kín lên. Tìm dấu chân xưa là
tìm dấu chân đã mất.
Không còn dấu chân cũ mà vẫn
cứ tìm vì dấu chân ấy có nhiều thương nhớ. Bến ga chiều nay mưa phùn bay, nhưng
người ta trở về tìm dấu chân cũ vì ảnh xưa thì đẹp và hình xưa là hạnh phúc. Tìm
vết chân cũ, vì ở tình yêu ấy, đã bao lần ngọt ngào cùng nhau quấn quýt bước
chân đi. Không gian thay đổi nhưng hồn quá khứ không muốn đổi thay. Thế giới ấy
đi bằng những bước chân đẹp nên nó trong ngắt. Bụi chỉ xoá dấu chân trên đường
còn thế giới trong ngắt của linh hồn nó đẹp mãi. Và, vì thế, nhiều người cứ muốn
đi tìm.
Đi tìm dấu chân xưa, vì về
ngõ hồn quá khứ có khi dễ hơn lách lối tương lai đi tới. Đời người có khi tương
lai khép kín mà quá khứ mở rộng ngõ. Lắm lúc càng đi về phía trước mà lại chỉ
thấy đẹp ở phía sau. Vì thế, hôm qua, hôm nay và mãi về sau vẫn sẽ có nhiều kẻ
muốn đi tìm kỷ niệm của dấu chân xưa.
Dấu chân không gian đã mờ
nhạt, bụi cát bôi rồi. Đi tìm dấu chân xưa là dấu chân trong hồn mà thôi. Có
nhiều bước chân. Có bước chân lên đồi. Có bước chân vào hoàng hôn. Có bước chân
ra bình minh. Đi tìm dấu chân xưa là tìm riêng kỷ niệm đẹp. Nhưng khi quá khứ mở
ngõ là mở rộng cả đôi cánh. Vì thế, có những dấu chân không đẹp, chẳng muốn tìm
mà vẫn gặp. Có dấu chân muốn quên mà cứ nhớ.
Lạy Chúa, trong hành trình
đời sống, Chúa đã nói với con về những bước chân:
Đừng dõi theo đường phường gian ác
Đừng tiến tới trong đường lũ ác nhân
Hãy tránh đi, đừng đi qua đó
Hãy quay lại và đi
đi. (Cách Ngôn 4:14-15)
Ta dạy con trong đường khôn ngoan
Và Ta đã hướng dẫn con đi đường ngay chính
Khi con đi bước chân con sẽ thênh thang
Và nếu con chạy,
con sẽ chẳng vấp ngã. (Cách Ngôn 1:11-12)
Dấu chân của một mình ta
thôi mà đã là những dấu chân xưa muốn đi tìm rồi. Huống chi, những dấu chân của
hai người đi bên nhau chắc hẳn sẽ còn lưu luyến, bởi, vết chân của người này mở
ý cho vết chân của người kia đi về. Con tim mình thổn thức vì nó dâng hai nhịp
đập của một chiều sóng. Vết chân hôn nhân và vết chân của Đức Kitô với các môn
đệ là những vết chân này.
Dấu Chân Thiêng Liêng
Trong dấu chân xưa của những
chuyện tình, chuyện thuỷ chung, còn một thứ dấu chân của thập giá. Đó là dấu
chân theo Chúa ở biển hồ Galilêa khi nghe tiếng gọi: Hãy theo Ta (Mt 4:19). Theo
Chúa trong hành trình truyền giáo: Ngài sai từng hai người một (Mc 6:7). Theo
Chúa lên cuộc tử nạn: Hãy vác thập giá hằng ngày (Lc 9:23). Những dấu chân
thiêng liêng này không sao xóa nhoà được. Những bước chân này đã một lần in dấu
là kỷ niệm thiên thu. Bởi, Thiên Chúa quý kỷ niệm. Ngài không bao giờ quên những
bước chân ân tình. Một lần gọi là một lần muốn có trang thiên tình sử. Một bước
chân đi bên nhau là hy vọng có kẻ mang Tin Mừng.
Khi chết rồi Đức Kitô vẫn
về Galilêa, vẫn muốn đến biển hồ. Gặp gỡ Thầy trò ở khúc đường Emmaus không phải
là đi tìm dấu chân xưa hay sao. Nhưng dấu chân xác thân không còn. Chỉ còn là dấu
chân xưa trong hồn mà thôi. Đó là dấu chân thiêng liêng.
Cửa tương lai sẽ đóng lại.
Thí dụ, ngày Đức Kitô chết. Vết chân trên cát của Ngài chấm dứt. Mỗi bước chân
nhân thế cũng vậy. Ngày xuôi tay là bước chân sau cùng chào vĩnh biệt đường trần.
Sự chết đến như con đường cụt. Tôi không còn bước nữa. Bây giờ tôi chỉ còn quay
lại tìm dấu chân xưa. Và bây giờ dấu chân xưa trở thành vô cùng huyền nhiệm
linh thiêng. Tất cả định mệnh hạnh phúc hay đau khổ của tôi trong cõi sống vĩnh
hằng hệ tại những dấu chân xưa này. Tôi đã bước đi trong quá khứ thế nào, thì bây
giờ bước chân ấy cũng dẫn tôi vào tương lai như vậy. Bước chân ngang trái sẽ dẫn
tôi tới ngang trái. Bước chân chính trực, chính trực sẽ đem tôi tới đại lộ. Cái
huyền nhiệm của dấu chân xưa thiêng liêng là không tìm, tôi cũng sẽ gặp, cũng
phải gặp, như lời Kinh Thánh sau đây:
“Khi Con Người đến trong vinh quang của Người, có tất cả các thiên sứ theo
hầu, bấy giờ Người sẽ ngự trên ngai vinh hiển của Người. Các dân thiên hạ sẽ được
tập họp trước mặt Người, và Người sẽ tách biệt họ với nhau, như mục tử tách biệt
chiên với dê. Người cho chiên đứng bên phải Người còn dê đứng bên trái…Bấy giờ
đức Vua phán cùng những người ở bên phải rằng: Nào những kẻ Cha Ta chúc phúc,
hãy đến thừa hưởng Vương Quốc đã dọn sẵn cho các ngươi từ thủa tạo thiên lập địa…
Rồi Đức Vua phán cùng những người ở bên trái rằng: Quân bị nguyền rủa kia, đi
đi cho khuất mắt Ta mà vào lửa đời đời, nơi dành cho tên Ác Quỷ và các thần của
nó.” (Mt 25:31-46)
Giờ này, dấu chân xưa
thiêng liêng có sức mạnh thần thánh đưa tôi về trời cao hay xuống vực sâu.
Ai cũng có kinh nghiệm dấu
chân xưa trong đời sống trần thế. Ngày thơ tuổi nhỏ. Tấm hình năm cũ. Nó đưa ta
về những vùng ký ức xa mờ. Dấu chân xưa oan trái sẽ làm ngày tháng hôm nay của
ta ảm đạm. Dấu chân xưa đẹp thì hôm nay cho ta hạnh phúc ngọt ngào.
Trở lại một bến ga bụi
sương, dù năm tháng mù mịt rồi, người xưa đã khuất mà lòng ta cứ gần. Ghé lại bến
đò cũ, dòng sông gợi cho ta bao nhớ nhung. Dấu chân xưa trong chuyện mình lúc
còn sống là thế. Nhưng không ai biết thao thức của người chết đi tìm dấu chân
xưa như thế nào. Đơn giản, là không có ai từ cõi chết về kể chuyện cho ta nghe
cả. Phúc Âm có kể chuyện một người chết đi tìm dấu chân xưa như sau:
Xưa có một nguời giàu, ăn mặc những gấm tía, và hàng mịn; ngày ngày yến tiệc
linh đình. Lại có người ăn mày tên là Lazarô, người ta vứt bỏ bên cổng nhà ông,
mình đầy lở lói, ước ao có được miếng thừa dưới bàn ông nhà giàu mà ngốn cho
no, lại còn bầy chó hoang liếm các ung nhọt người ấy. Nhưng xẩy ra là người ăn
mày chết, và được các thiên thần đem lên dự tiệc ngay lòng Abraham. Còn ông nhà
giàu cũng chết và được tống táng.
Trong âm phủ giữa những cực hình, ông nhà giàu ấy ngẩng mặt lên, thấy đằng
xa Abraham cùng Lazarô nơi lòng ông. Người ấy mới kêu lên và nói: “Lạy cha
Abraham, xin thương xót tôi, và sai Lazarô nhúng đầu ngón tay một chút nước mà
thấm dịu lưỡi tôi, vì tôi quằn quại đây trong ngọn lửa này.” Nhưng Abraham nói:
“Hỡi con, hãy nhớ lại: suốt đời con đã lãnh cả sự lành phần con, còn Lazarô
cũng lãnh, nhưng chỉ là tai với họa. Bây giờ Lazarô được an ủi nơi đây, và con
phải quằn quại đau đớn. Vả chăng giữa chúng ta và các ngươi, đã cắt ngang định
sẵn một vực thẳm, khiến cho tự bên này, ai muốn cũng không thể qua bên các
ngươi, và tự bên ấy, người ta không thể quá giang đến được với chúng ta.” Ông
nhà giàu lại nói: “Vậy thì, lạy tổ phụ, xin tổ phụ sai Lazarô đến nhà con, vì
con có năm anh em, ngõ hầu Lazarô làm chứng răn dạy chúng, kẻo chúng cũng phải
sa vào chốn cực hình này.” Abraham nói: “Chúng đã có Maisen và các tiên tri,
chúng hãy nghe lời các ngài.” Người ấy đáp: “Thưa tổ phụ Abraham, không đâu!
Song có ai từ cõi chết mà nói với chúng, tất chúng sẽ hối cải.” Nhưng Abraham bảo
người ấy: “Nếu chúng không nghe Maisen và các tiên tri, thì cho dẫu có ai sống
lại từ cõi chết, chúng cũng chẳng nghe đâu.” (Lc
16:19-31).
Hai người trong câu chuyện,
Lazarô và nhà phú hộ đều bước những dấu chân trong đời. Bây giờ dấu chân ấy đưa
họ đi mỗi người mỗi ngã. Dấu chân xưa của người nghèo Lazarô đưa ông về Nước Trời
với Abraham. Dấu chân xưa của người giàu đưa ông về cõi vắng mênh mông.
Trong cuộc sống này, ta
tìm kỷ niệm dấu chân xưa mà nhiều khi không gặp. Khi chết rồi vào giờ phán xét,
những dấu chân xưa thiêng liêng ấy sẽ tự ý đi tìm ta. Và, dấu chân này sẽ đưa
ta về cõi hệ trọng vô biên. Hạnh phúc hay gian nan. Bởi đó, mỗi dấu chân linh hồn
đi hôm nay trong cõi đời sẽ là dấu chân thiêng liêng cho ngày mai.
Khi nhớ về kỷ niệm là ta
đi tìm dấu chân xưa. Dấu chân đó có thể là những bước chân trên bến đò, trên
con đường nhỏ. Những dấu chân này là dấu chân trong tình cảm, nó sẽ chấm dứt
khi ta chết. Còn dấu chân xưa thiêng liêng là đời sống thánh thiện hay tội lỗi,
công bình hay gian tham, độ lượng hay hẹp hòi, thì khi cuộc đời chấm dứt, những
bước chân này mới khởi đầu.
Lạy Chúa, khi con đi tìm kỷ
niệm cũ, tìm dấu chân xưa trong tình cảm, thì xin Chúa nhắc nhở con đến dấu
chân thiêng liêng, để hôm nay con biết đi những bước chân thật đẹp, hầu bước
chân này chuẩn bị cho con bước vào hạnh phúc trong Nước Chúa mai sau.