Chinh phục trong hy sinh: Elisabeth Léseur
Hôn nhân và thách đố đức
tin
Elisabeth sinh tại
Paris trong một gia đình thượng lưu Pháp miền Corse. Năm 1887, bà gặp ông Félix
Léseur (1861–1950), cũng xuất thân từ một gia đình Công Giáo giàu có. Chỉ ít
lâu trước lễ cưới bà mới khám phá ra rằng Felix đã bỏ đạo.
Qua hồi ký của ông, ông
Felix cho biết những cố gắng của ông nhằm “khai sáng” cho Elizabeth có lúc đã gần
thành công. Ông đã khuyên Elizabeth đọc quyển sách của Ernest Renan tựa đề “Cuộc
đời Giêsu”, hy vọng rằng cuối cùng nó sẽ đập tan những tin tưởng Công Giáo còn
sót lại. Thế nhưng ông cho biết, ngược lại, bà đã phát chán với thực chất nghèo
nàn của những luận cứ trong cuốn sách, và quay sang miệt mài đào sâu về tôn
giáo của bà hơn.
Chẳng bao lâu, nhà họ
chất thành hai thư viện đối nghịch. Một bên là sách biện minh cho chủ nghĩa vô
thần, còn bên kia là sách hạnh các thánh và sách trình bày những luận chứng ủng
hộ Chúa Kitô và Hội Thánh Công Giáo. Ông Felix bẽ bàng nhận ra rằng những thách
đố ông đưa ra để triệt hạ đức tin bà lại khiến bà không những bám sâu hơn vào
những tin tưởng sẵn có mà còn trở nên sốt sắng hơn và quyết tâm nên thánh.
Nỗi khổ đau và lời tiên báo của Elisabeth
Những khác biệt tôn
giáo của đôi bạn thành một gánh nặng đè lên quan hệ giữa hai vợ chồng, nhất là
đối với bà Elisabeth. Bà ghi lại trong nhật ký nỗi khổ đau cay đắng bà phải chịu
“khi rất nhiều buổi tối phải ngồi nghe chồng và bạn hữu chồng họp nhau chế diễu,
công kích và phê phán đức tin của tôi và các thực tại tâm linh”. Sự căng thẳng
càng thêm nặng nề vì họ lấy nhau đã lâu mà không thể có con, đang khi Elisabeth
phải thường xuyên mệt mỏi chiến đấu với những tật bệnh thể lý. Trong nhật ký,
bà ghi rõ bà đã chịu tất cả những đau khổ ấy với xác tín mãnh liệt rằng “đau khổ
là dạng hành động cao nhất, là cách cáo nhất để diễn tả mầu nhiệm các thánh
thông công, và rằng khi đau khổ người ta yên tâm không sợ lầm lỗi (như là đôi
lúc người ta vẫn lầm lỗi khi hoạt động) – yên tâm rằng mình đang hữu ích cho
tha nhân và cho những mục tiêu cao cả mình đang khát khao phục vụ.”
Hai năm trước khi bà
Elisabeth chết, có lần hai vợ chồng ngồi trao đổi với nhau, chia sẻ về chuyện
người này sẽ làm gì sau khi người kia chết. Bà Elisabeth quả quyết: “Em tuyệt đối
tin chắc rằng một khi anh trở về với Chúa, anh sẽ không dừng lại nửa đường, vì
tính anh chẳng bao giờ làm việc nủa vời… Rồi một ngày kia, anh sẽ là linh mục”.
Nghe vậy, ông Felix đáp lại: “Elisabeth à, em biết rõ lòng anh. Anh đã thề căm
thù Thiên Chúa thì anh sẽ sống trong sự căm thù ấy và sẽ chết trong sự căm thù ấy”.
Hai năm cuối đời bà, thấy
bà chết dần mòn với chứng ung thư ngực, ông Felix không thể giúp gì nhưng rất cảm
kích trước sức mạnh thâm sâu bà có được nhờ cuộc sống tâm linh của bà: “Khi tôi
thấy nàng đau ốm đến thế và thấy nàng bình thản chịu đựng cơn bệnh mà bình thường
vẫn hay khiến bệnh nhân mắc chứng nghi bệnh, mất kiên nhẫn và dễ cáu kỉnh, tôi
đã rất cảm kích khi thấy linh hồn nàng có thể làm chủ xác thân nàng đến thế, và
biết rằng nàng có được sức mạnh khác thường ấy là do những xác tín của nàng,
tôi đã thôi không còn công kích những xác tín ấy nữa.”
Cuộc sống thầm kín của Elisabeth và những hoa quả
Sau khi bà chết vì ung
thư năm 1914, ông Félix tìm thấy nơi những trang giấy của bà một ghi chú nhắm
thẳng đến ông: "Năm 1905, em đã nài xin Thiên Chúa tối cao gửi cho em đủ
đau khổ để trả giá cho linh hồn anh. Ngày em chết chính là ngày em trả xong giá
ấy. Không người phụ nữ nào có được tình yêu lớn hơn tình yêu của người hy sinh
mạng sống vì chồng mình.”
Bác sĩ Léseur xem đó chỉ
là chuyện giàu tưởng tượng của một phụ nữ đạo hạnh. Tuy nhiên, ông cũng kinh ngạc
khám phá ra rằng những nỗ lực tâm linh của Elisabeth còn bao gồm cả một khối lượng
rất lớn những thư từ trao đổi với rất nhiều người thuộc mọi tầng lớp xã hội,
chuyện mà trước đó ông không hề biết. Trong những ngày cuối đời bà, nhiều người
trong đám người ông không quen biết ấy đã đến thăm và rất đông người đến canh
thức cầu nguyện trước ngày tang lễ. Đông đến nỗi một linh mục đã hỏi ông Felix:
“Bà nhà là ai vậy? Tôi chưa bao giờ thấy một đám tang như thế.”
Sau tang lễ, ông Felix
quyết định viết một cuốn sách bài bác các phép lạ Lộ Đức. Thế nhưng khi ông đến
thăm Lộ Đức, nhìn lên tượng Đức Mẹ Maria và suy nghĩ về “vẻ đẹp thiên đàng” của
linh hồn vợ mình, ông đã hiểu ra rằng “nàng đã chấp nhận chịu đau khổ như thế
và dâng những đau khổ lên Chúa chính là để cho tôi được ơn trở lại.” Khi nhận
ra cuộc sống của bà chẳng khác nào một bức ảnh về Chúa Kitô, Đấng cũng chịu đau
khổ cho chính ông được ơn cứu rỗi, những tin tưởng của ông Felix vào chủ nghĩa
vô thần hoàn toàn sụp đổ. Ông quay về với đức tin Công Giáo mà ông đã được dạy
khi còn thơ ấu và bắt đầu nghiên cứu nghiêm túc những bút ký tâm linh của vợ
ông, những điều bà đã khởi sự viết từ năm 1899 cho tới khi bà chết.
Di sản
Thế rồi ông Félix đã xuất
bản quyển nhật ký của vợ, và mùa thu 1919 ông vào Nhà Tập dòng Đa Minh. Ông thụ
phong linh mục năm 1923 và suốt hai mươi bảy năm còn lại của đời mình, ông đã
dành khá nhiều thời giờ để công khai nói về những bút ký tâm linh của vợ ông.
Chính ông đã góp phần để mở hồ sơ xin phong chân phước cho bà Elisabeth.
Suy nghĩ về cuộc sống của
vợ mình, cha Felix nhớ lại rằng có lần bà đã viết nơi một quyển sách của cô em
bà: “Bất cứ linh hồn nào vươn mình lên cũng nâng cả thế giới lên theo.” Bình luận
về chuyện ấy, cha Felix thêm: “Chính với tư tưởng sâu sắc ấy, nàng đã tự định
nghĩa mình”.
Năm 1924, cha Fulton J.
Sheen, mà về sau sẽ là một Tổng Giám Mục và một khuôn mặt quen thuộc trên truyền
hình và truyền thanh Hoa Kỳ, tĩnh tâm một tuần dưới sự hướng dẫn của cha
Léseur. Qua những giờ linh hướng, cha Sheen đã học biết về cuộc đời bà
Elisabeth và sự trở lại của ông Félix. Sau đó trong nhiều buổi phát hình Đức
cha Sheen đã lặp lại cuộc hoán cải ấy, cách riêng là để nhấn mạnh vai trò của
các đôi vợ chồng trong việc thánh hóa lẫn nhau.
Bình luận về cuộc đời
bà Elisabeth Léseur, Tiến sĩ Robin Mass nói: “Đó là một cuộc sống đã hoán cải một
cuộc sống khác, đúng hơn, có lẽ nhiều cuộc sống khác, bởi lẽ cuộc sống ấy đã sẵn
lòng mở ra để nơi bà và qua những đau khổ và mất mát riêng của bà, Thiên Chúa
có thể bày tỏ tình âu yếm của Ngài."
Lm Trăng Thập Tự dịch từ Từ điển bách khoa
mở Wikipedia.