Niềm
vui của công việc tình nguyện không phải nằm ở từ “cảm ơn” hay cảm giác tốt đẹp
mà là khi giúp được những người xung quanh lúc họ cần mình nhất.
“Anh
có muốn một ly sữa không?”,
tôi hỏi một cách nhẹ nhàng.
Khi hắn gật đầu, tôi trông thấy vết dơ dính
trên tóc hắn và ngửi thấy mùi khói ám của điếu xì gà trên áo khoác của hắn.
“Hôm
nay anh khỏe không?”,
tôi hỏi tiếp và đưa cho hắn ly sữa.
Không một lời đáp lại. “Anh
còn cần thêm gì nữa không?” Vẫn không có tiếng trả lời.
Việc
này không chỉ xảy ra một lần mà là hàng chục lần rồi. Khi còn thiếu niên, tôi
làm cho chương trình “Bánh mì và Cá”, một chương trình do mẹ tôi sáng lập. Chúng
tôi phục vụ bữa ăn cho những người cần giúp đỡ, thường là những người lang
thang ở Mineapolis, khu vực St. Paul.
Cho
dù làm bất cứ cách nào để động viên tinh thần, tôi vẫn thường bị lúng túng trước
thái độ những người này phản ứng với tôi. Họ không nhìn tôi khi tôi nói chuyện
với họ, và họ hiếm khi nào thấy biết ơn. Tôi như muốn hét lên: “Này, chúng tôi đang làm những điều rất tốt
cho mấy người. Ít nhất mấy người phải cảm ơn chúng tôi chứ!”
Sau
khi ngừng làm tình nguyện cho chương trình “Bánh mì và Cá”, tôi tự lèo lái số
phận của mình. Hơn mười năm sau, tôi đã phấn đấu có một cuộc sống gần như hoàn
hảo, một công việc dạy học, một người chồng tuyệt vời và có đứa con đầu tiên của
chúng tôi, Derian.
Niềm
hạnh phúc khi có được con bỗng bị đập vỡ khi bác sĩ khám phá ra Derian bị bệnh
tim cần phẫu thuật ngay. Làm sao điều này có thể xảy ra được? Tôi tự hỏi và cảm
thấy rất sốc.
Sau
đó, Derian được chuẩn đoán bị mắc hội chứng CHARGE, một căn bệnh không di truyền,
và tỉ lệ mắc phải chỉ là một trên mười hai nghìn trẻ em. Khi ra khỏi bệnh viện,
tôi nhận ra rằng không như những vấn đề khác của cuộc sống, với chuyện này tôi
không thể làm chủ được.
Căn bệnh
này không những ảnh hưởng đến tim của con tôi mà nó còn ảnh hưởng đến tai, mắt,
mũi cũng như sự phát triển của cả cơ thể. Derian cần phải được điều trị thường
xuyên, nghĩa là cần có bác sĩ đến thăm hàng kì và phải vào bệnh viện thường
xuyên.
Mười
ba tháng sau khi Derian được sinh ra, tôi sinh Connor, đứa con trai thứ hai của
chúng tôi, và nhờ trời nó rất khỏe mạnh.
Những
lần khám bác sĩ, những cuộc phẫu thuật cho Derian, và việc có đứa con thứ hai
khiến tôi phải xin nghỉ dạy không lương. Trong khi tiền bảo hiểm chỉ đủ trang
trải một phần cho tiền thuốc, nhiều người cũng đã đến giúp đỡ và động viên tôi.
Có lần những sinh viên của tôi đã quyên góp được sáu trăm đô la chỉ trong một
ngày. Số tiền này đủ cho tôi trả tiền nhà trong hai tháng và có thể trang trải
thêm cho Derian.
Mặc
dù Rob là chủ của một cửa hàng quần áo nhưng với những khoản tiền nhà, tiền thuốc
và trách nhiệm nuôi nấng của cha mẹ đã khiến anh bị hao tốn khá nhiều. Chúng
tôi đã làm những gì tốt nhất có thể làm. Nhưng đến mùa xuân 1995, chúng tôi quyết
định đi tìm sự giúp đỡ.
Tôi
có nghe về một chương trình giúp đỡ các bà mẹ và con nhỏ bằng những phiếu ăn. Tôi
đặt sự kiêu hãnh của mình qua một bên và đã xin một cuộc hẹn.
Vào
sáng của buổi hẹn, chúng tôi đã phải bàn bạc mãi nên ăn mặc như thế nào để mình
trông không giàu quá, nhưng cũng không nghèo quá. Chúng tôi đã thử ít nhất ba bộ
quần áo. Chúng tôi biết rằng việc ăn mặc sẽ quyết định sự đánh giá khả năng làm
mẹ của tôi: không quá vững vàng, nhưng vẫn còn khả năng làm chủ và tự tin.
Cùng
với hai đứa nhỏ, chúng tôi đã đi bộ một quãng dài đến điểm hẹn. Tôi đăng ký và
nhìn chung quanh xem những người khác ở khu vực chờ đợi, tự hỏi rằng hoàn cảnh
của họ như thế nào. Lúc đó tôi cảm nhận được vòng xoay nguy hiểm của định mệnh
và xấu hổ trước những ấn tượng ngu dốt của tôi về người nghèo. Và bây giờ thì đến
lượt tôi trở thành người nghèo. Tôi ghét nó. Tôi không đáng để bị như thế và
tôi không thể xoay xở được. Tôi định nắm chặt lấy tay lũ trẻ và chạy đi. Nhưng
khi nhìn vào đôi mắt sáng của chúng, tôi biết tại sao tôi phải ở lại.
Lần đầu
tiên trong đời tôi đã hiểu được vì sao những ngưởi mà tôi từng phục vụ lúc trước
lại không tỏ ra biết ơn. Có ai lại muốn ở trong cảnh khốn khổ này không? Nó thật
thấp kém, và sẽ tồi tệ hơn khi những người – như tôi lúc bé – lại có vẻ như
đang ban phát ân huệ và ta phải nợ họ sự biết ơn.
Cầu
xin sự giúp đỡ trong lúc cần nhất quả thật khó khăn vô cùng! Tôi không bao giờ
muốn có liên quan tới những người giúp đỡ tôi những thứ mà tôi rất cần. Sẽ dễ
dàng hơn rất nhiều nếu như đứng cách xa và giữ mọi thứ ở mức độ khách quan.
Tôi
mím chặt môi khi tên mình được gọi. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu có ai đó nhận ra
tôi? Tôi sẽ rất nhục nhã nếu như ai đó biết tôi đang phải nhận phiếu ăn. Sau ba
tiếng đồng hồ hỏi và kiểm tra, tôi cũng đã có thứ tôi cần. Và một cuộc tìm kiếm
sự tồn tại ngày qua ngày đã bắt đầu; chúng tôi kiên quyết làm được nó.
Sau
hai năm rưỡi đấu tranh, linh hồn nhỏ bé của Derian đã ra đi ngày 9 tháng Năm
năm 1996. Tôi biết nó đến với tôi vì nhiều lý do, và tôi sẽ không bao giờ quên
những bài học đó: lòng yêu thương và sự cảm thông cho người nghèo, không chỉ là
sự thương hại nhất thời và bố thí.
Sau
khi trải qua những giai đoạn khó khăn nhất của cuộc đời, Rob và tôi lập ra tổ
chức “Tiết kiệm cho người nghèo” để tưởng nhớ Derian. Nhiệm vụ của tổ chức là
giúp đỡ những gia đình ở Minnesota với những trẻ em bệnh hiểm nghèo phải chịu
nhập viện trong một thời gian dài bằng trả tiền thế chấp trong một lần. Trong bốn
năm đầu tiên, chúng tôi đã trợ cấp hơn một trăm trường hợp với mức trung bình
tám trăm năm mươi đô la.
Chúng
tôi thường không được cảm ơn khi trợ cấp một khoản cho ai đó. Nhưng điều này chẳng
phiền gì, vì tôi biết được cuộc sống như thế nào khi đặt mình vào vị trí của họ.
Giờ
đây tôi đã hoàn toàn hiểu được niềm vui của công việc tình nguyện không phải nằm
ở từ “cảm ơn” hay cảm giác tốt đẹp mà là khi giúp được những người xung quanh
lúc họ cần mình nhất.
“Mỗi
một đứa trẻ được sinh ra với thông điệp rằng Thượng đế vẫn chưa mất niềm tin
vào con người.” (Rabindranath Tagore)