GIỜ CỦA LÒNG NHÂN HẬU
Từ khi còn nhỏ, thánh Martin de Porres đã có tinh thần bác ái vị tha, sẵn lòng phục vụ người nghèo khổ bệnh tật trong mọi hoàn cảnh. Một hôm trên đường đưa thức ăn mua được ngoài chợ về cho gia đình thì Martin nghe tiếng rên rỉ của một ông già người da đỏ. Ông lão bị lính Tây Ban Nha hành hạ rồi vứt nằm giữa đường. Thấy ông lão mình đầy thương tích, cậu lại gần tìm cách giúp đỡ, nhưng lại bị ông cự nự: “Thằng nô lệ… thằng quỉ đen. Bọn da đen tụi mày là kẻ thù của dân da đỏ”.
Martin không bỏ đi mà còn dừng lại nói chuyện với ông lão, dịu dàng đến nỗi chỉ một lát sau ông đã cho cậu biết là ba ngày rồi ông chưa có chút gì vào bụng, lại chẳng có con cháu gì cả. Nghe thế, Martin đã khóc và đưa cho ông tất cả số thực phẩm vừa mua được.
Thánh Martin có thể nói được là một phép lạ Chúa làm giữa trần gian để tôn vinh những giá trị “không thể hiểu nổi” của Nước Trời: Bị khinh rẻ vì da đen, lại là con của một bà mẹ gốc nô lệ, con ngoại hôn… nhưng sự hèn hạ của thánh nhân lại làm toả sáng công việc của Chúa, là tìm kiếm hạnh phúc cho mọi người, là tái tạo một thế giới mới với những kiệt tác trên những điều người ta bỏ đi. Chính Chúa đã nói: “tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của Ta”(Is 55,8).
Đức Kitô đã ví Nước Trời giống như chủ nhà kia vừa tảng sáng đã ra mướn thợ vào làm việc. Điểm khác lạ đầu tiên của câu chuyện là ông tìm người làm cả vào giờ thứ mười một, điểm khác lạ thứ hai là việc phát lương cho thợ bắt đầu từ những người đến sau, khác hẳn thói quen thường thấy. Cả hai đều làm nổi bật điểm khác lạ mà Đức Kitô muốn nhấn mạnh: Đó là “những người mới vào làm lúc giờ mười một tiến lại, và lãnh được mỗi người một quan tiền. Khi đến lượt những người vào làm trước nhất, họ tưởng sẽ được lãnh nhiều hơn, thế nhưng cũng chỉ lãnh được mỗi người một quan”.
Điểm gây chú ý của câu truyện nằm ở lời cằn nhằn của mấy người đến đầu khi thấy công mình vất vả suốt ngày cũng bằng người chỉ làm có một giờ. Vâng, Tại sao Chúa làm thế? Công lý của Chúa ở đâu?
Lòng nhân lành là câu trả lời của Chúa: “Này bạn, tôi đâu có xử bất công với bạn. Bạn đã chẳng thoả thuận với tôi là một quan tiền sao?... Còn tôi, tôi muốn cho người vào làm sau chót này cũng được bằng bạn đó. Chẳng lẽ tôi không có quyền tuỳ ý định đoạt về những gì là của tôi sao?” (Mt 20,13.15).
Nghe thế, ai cũng muốn làm người vào sau chót để hưởng lòng tốt của ông chủ. Nhàn quá, lợi quá! Nhưng xét lại mới thấy là để làm người sau chót không dễ chút nào:
Họ đã phải hy vọng một điều chẳng ai dám hy vọng: “Khoảng giờ mười một, ông trở ra và thấy còn có những người khác đứng đó, ông nói với họ: "Sao các anh đứng đây suốt ngày không làm gì hết? " Họ đáp: "Vì không ai mướn chúng tôi." Ông bảo họ: "Cả các anh nữa, hãy đi vào vườn nho!” (Mt 20,6-7); Thêm nữa, vì biết thân phận mình, họ chẳng dám đòi hỏi gì mà hoàn toàn cậy dựa vào lòng tốt của ông chủ: vẫn đi làm dù không biết lương bổng ra sao!
Chúa không nợ ai điều gì, nhưng lại nợ mọi người lòng nhân lành vì Chúa là tình yêu. Ai nghĩ mình đáng được điều này, điều nọ, sẽ cằn nhằn về lòng nhân lành của Chúa; trái lại, ai nghĩ mình bất xứng sẽ thấy mình được bơi lội giữa tình yêu, như thánh Phaolô tâm sự: “tôi bị giằng co giữa hai đàng: ao ước của tôi là ra đi để được ở với Đức Kitô, điều này tốt hơn bội phần: nhưng ở lại đời này thì cần thiết hơn, vì anh em” (Pl 1,23-24).
Cũng là giằng co, nhưng mấy người đi làm sớm bị giằng co giữa hai nỗi sợ: đi sớm thì sợ vất vả, đi muộn thì lại sợ lỡ việc, sợ không được gọi làm? Trái lại, thánh Phaolô hạnh phúc thấy mình bị giằng co giữa hai mối lợi, biết rằng mình chỉ là hư không mà Chúa lại rất nhân hậu: “đối với tôi, sống là Đức Kitô, và chết là một mối lợi”. Đó cũng là tâm tình của ông Gióp trong mọi tình huống: “Thân trần truồng sinh ra từ lòng mẹ, tôi sẽ trở về đó cũng trần truồng. Đức Chúa đã ban cho, Đức Chúa lại lấy đi, xin chúc tụng danh Đức Chúa” (G 1,21).
Đi tìm người làm vào giờ thứ mười một, Chúa không muốn bỏ một ai. Càng biết mình bất xứng tôi sẽ càng hạnh phúc khi được Chúa gọi làm việc cho Ngài, sẽ thoát khỏi những so bì vị kỷ!
Và sẽ không dám chậm trễ, không dám so đo với lòng nhân hậu của Chúa: “Hãy tìm Đức Chúa khi Người còn cho gặp” (Is 55,6).
Lm. HK