(c. 816)
Năm 795, ĐGH
Lêô 3 được chọn làm giáo hoàng thứ 96. Ngài
giúp đỡ người nghèo và bảo trợ các công trình nghệ thuật, dẹp được lạc thuyết
Thừa Tự (*) ở Tây Ban Nha, nhưng vẫn bị giới quý tộc khinh
miệt vì ngài xuất xứ từ giới bình dân.
Sinh ở
Rôma, nước Ý, Ðức Lêô là người quản lý của tòa thánh và là linh mục trưởng ở
Santa Suzanna khi ngài được chọn làm giáo hoàng thứ 96
trên ngai tòa Thánh Phêrô năm 795 để kế vị Ðức Hadrian I, vừa mới từ trần.
Hai người
cháu của Ðức Hadrian I đều mong muốn được làm giáo hoàng, do đó họ xúi giục các
thanh niên quý tộc tấn công Ðức Lêô. Trong cuộc rước nhân ngày lễ Thánh Máccô,
Ðức Lêô bị bọn côn đồ kéo xuống khỏi ngựa và chúng định cắt lưỡi và đâm mù mắt
của ngài. Nhờ sự can thiệp kịp thời của công tước xứ Spotelo, ngài thoát chết
và trốn trong tu viện Thánh Erasmus, sau đó ngài đã bình phục một cách mau
chóng lạ lùng.
Ðức Lêô
được cảm tình của người thế lực nhất thời bấy giờ, đó là Hoàng Ðế Charlemagne ở
Paderborn, và ông đã cung cấp vệ binh để hộ tống đức giáo hoàng trở về Rôma giữa
tiếng reo hò của mọi người.
Tuy
nhiên, kẻ thù vẫn không để ngài yên. Họ tố cáo Ðức Lêô về tội thề gian và ngoại
tình. Năm 800, Charlemagne đến Rôma và chỉ định một ủy ban điều tra để cứu xét
điều cáo buộc Ðức Lêô. Uỷ ban không tìm thấy một chứng cớ nào, và Ðức Lêô đã thề
trước hội đồng giám mục rằng ngài vô tội đối với các cáo buộc ấy.
Vào lễ
Giáng Sinh, tại đền thánh Phêrô, Ðức Lêô đã ban thưởng cho Charlemagne tước vị
Hoàng Ðế Rôma Thánh Thiện. Ðiều này là nguyên do hình thành của Ðế Quốc Rôma
Thánh -- một cố gắng nhằm thể hiện lý tưởng Thành Phố Thiên Chúa của Thánh
Augustine – mà đã ảnh hưởng đến lịch sử Âu Châu trong nhiều thế kỷ.
Với sự
giúp đỡ của Charlemagne, Ðức Lêô đã dẹp được lạc thuyết Thừa Tự (*) ở Tây Ban
Nha, nhưng khi Charlemagne muốn thêm chữ Filioque ("và Ðức Chúa Con"
*) vào kinh Tin Kinh Nicene thì Ðức Lêô đã từ chối, một phần vì ngài không cho
phép giáo dân can thiệp vào nội bộ giáo hội, và một phần vì ngài không muốn chống
đối Giáo Hội Byzantine.
Một
cách tổng quát, đức giáo hoàng và hoàng đế hành động ăn khớp với nhau. Theo lời
đề nghị của Charlemagne, Ðức Lêô còn thành lập một đạo quân để chống với giặc
Saracen, lấy lại được một số tài sản của Giáo Hội ở Gaeta. Tính hào phóng của
Charlemagne đã giúp Ðức Lêô canh tân nhiều nhà thờ ở Rôma và Ravenna, cũng như
giúp đỡ người nghèo và bảo trợ các công trình nghệ thuật.
Khi
Charlemagne từ trần năm 814 và Ðức Lêô không còn ai bảo vệ, quân thù lại nổi dậy
chống đối ngài. Với tất cả uy thế và quyền bính cá nhân, ngài đã dẹp tan âm mưu
nổi loạn của giới quý tộc ở Campagna. Tuy nhiên, ngài vẫn bị giới quý tộc khinh
miệt vì ngài xuất xứ từ giới bình dân. Ngài từ trần năm 816 và được phong thánh
năm 1673.
(*) Thuyết Thừa Tự chủ trương Ðức Kitô chỉ
là con nuôi của Thiên Chúa, do đó Ngài không phải Thiên Chúa thật.
Filioque: Cho đến ngày nay, Chính Thống
Giáo Hy Lạp và một số Giáo Hội Ðông Phương vẫn cho rằng Chúa Thánh Thần chỉ bởi
Chúa Cha mà ra, do đó, những ai chủ trương rằng Chúa Thánh Thần cũng bởi Chúa
Con mà ra thì họ cho là lạc giáo.