TÔNG ĐỒ SỐNG ĐẠO: Bài giảng của thánh Vianney

Bài 7

LỪNG KHỪNG

Ai đang sống trong tình trạng lừng khừng còn nguy hiểm hơn cả những người mắc tội trọng. Một tội nhân hối tiếc cho tình trạng của mình khi lương tâm họ thức tỉnh. Thậm chí họ còn muốn từ bỏ cuộc sống tội lỗi, và ngày nào đó họ sẽ làm được điều đó. Thế nhưng, một linh hồn sống trong tình trạng lừng khừng không bao giờ nghĩ đến việc từ bỏ tình trạng đó…

“Bởi vì ngươi hâm hẩm chẳng nóng chẳng lạnh, nên Ta sắp mửa ngươi ra khỏi miệng Ta." (Kh 3,16)

ác con thân mến, chúng ta có thể nào không run sợ khi nghe lời lẽ trên đây từ chính miệng Thiên Chúa lên án một giám mục, có vẻ như đã chu toàn hết tất cả bổn phận của người tôi tớ giáo hội? Vị này có một đời sống rất nghiêm túc, và ông không phải là người sống bất công. Không hề chấp thuận điều xấu xa, ông chống lại nó một cách mạnh mẽ. Ông không làm gương xấu, và cuộc đời ông dường như xứng đáng là mẫu mực cho người khác noi theo. Ấy thế, mặc dù ông có được tất cả những điều này, chúng ta học biết rằng Thiên Chúa đã dùng thánh Gioan nói với ông rằng nếu ông cứ tiếp tục sống như thế, ông sẽ bị Thiên Chúa xa tránh, bị trừng phạt, và không được cứu rỗi.

Các con thân mến, ước gì bài học này phải làm cho chúng ta sợ hãi, bởi vì có nhiều người đang bước đi trong cùng đường lối và cách thức như vậy, và cứ nghĩ rằng mình chắc chắn sẽ được cứu rỗi. Ôi, dưới cái nhìn của thế gian, số người chắc chắn được rỗi hay hư mất thì họa hiếm biết bao! Con đường nào chúng ta đang đi theo? Chúng ta có đi đúng đường không? Lẽ ra chúng ta phải run sợ vì chúng ta không biết gì cả. Thế thì, chúng ta hãy cố gắng suy xét xem mình có vô phúc sống trong tình trạng lừng khừng này hay không. Hôm nay cha sẽ nói cho các con biết hai điều:

1. Làm thế nào các con có thể biết mình có lừng khừng hay không.

2. Và phương thức để các con tránh được sự bất hạnh này.

1) Các con thân mến, ngày hôm nay cha nói với các con về tình trạng kinh khủng của một linh hồn lừng khừng, cha không muốn nói đến những người không bao giờ lãnh nhận bí tích Hòa giải và Thánh Thể. Những người như vậy không phải là người lừng khừng. Họ thuộc loại khô khan nguội lạnh, linh hồn họ đã hư mất, cho dù họ vẫn đi nhà thờ và làm một vài việc tốt lành đạo đức. Chúng ta hãy cứ để mặc họ hư mất bởi vì họ muốn như vậy.

Nhưng các con có thể thắc mắc, tất cả những người lãnh nhận bí tích, ít nhất trong mùa Phục sinh sẽ không được cứu rỗi sao? Chắc hẳn như vậy, không phải tất cả những người đó đều được cứu rỗi đâu, bởi vì nếu tất cả những ai siêng năng lãnh nhận các bí tích đều được cứu rỗi, thì số người được tuyển chọn đâu có ít như thật tế. Nhưng bên cạnh đó, chúng ta hãy ý thức rằng tất cả những ai được phúc vào Thiên đàng, sẽ được chọn từ những người năng lãnh nhận các bí tích, chứ không phải từ những người thậm chí mùa Phục sinh cũng không thèm xưng tội và rước lễ. Qua đó các con cũng sẽ biết rằng nếu tất cả những người không làm tròn bổn phận của mùa Phục sinh sẽ bị hư mất, thì số người bị trầm luân sẽ rất nhiều. Chắc chắn sẽ có rất nhiều người hư mất. Cho dù người ta có nói ngang ngược thế nào đi nữa, rõ ràng tất cả những ai có một cuộc sống tội lỗi phải cam chịu số phận đó. Chẳng lẽ suy nghĩ này không làm cho tâm hồn các con sợ hãi sao?

Các con thân mến, một lần nữa cha không xem những người cố gắng làm tôi thế gian, lại không ngừng muốn làm tôi Thiên Chúa là lừng khừng. Lúc này các con thấy họ quỳ trước mặt Chúa, lúc khác các con lại thấy họ cũng làm điều đó trước những thần tượng thế gian. Thật là người mù quáng! Tay này họ nắm Thiên Chúa, tay kia họ nắm thế gian, họ kêu cầu và dâng mình cho cả hai bên. Họ yêu mến Chúa – ít là trong ý muốn – nhưng đồng thời họ cũng muốn yêu mến thế gian. Nhưng rồi không bao lâu, họ cảm thấy mệt mỏi vì phải cố gắng làm đẹp lòng cả hai bên, cuối cùng họ nghiêng hẳn về thế gian.

Giờ đây, hỡi những người ở trong tình trạng của một tâm hồn lừng khừng hãy nghe cha nói. Một linh hồn lừng khừng không hoàn toàn chết đi trong mắt Chúa, vì đức tin, đức cậy, và đức mến trong cuộc sống thiêng liêng của họ chưa hoàn toàn bị dập tắt. Nhưng họ có một đức tin không nhiệt thành, họ có một đức cậy không kiên vững, họ có một đức mến không nóng bỏng. Các con hãy để cha nói cho các con biết đâu là người tín hữu nhiệt thành, người thật sự ao ước cứu lấy linh hồn mình, và đâu là người có cuộc sống lừng khừng trong việc phụng sự Chúa. Rồi chúng ta sẽ so sánh cả hai, xem mình thuộc về hạng người nào. Người tín hữu tốt lành không tự mãn khi chỉ dựa vào những chân lý mình đã tin trong đạo. Họ yêu mến chúng, suy gẫm chúng thấu đáo, và cố gắng hết sức để hiểu được chúng; họ yêu thích nghe lời Chúa, họ càng nghe họ càng muốn nghe hơn nữa. Họ không chỉ tin rằng Thiên Chúa luôn nhìn thấy tất cả mọi việc họ làm, mà còn phán xét tất cả trong giờ chết, nhưng họ run sợ khi nghĩ một ngày nào đó mình sẽ phải trả lẽ về toàn bộ cuộc đời mình trước mặt Chúa. Họ không chỉ nghĩ về điều này, sợ hãi về nó, nhưng còn ra sức cố gắng để hoàn thiện mình mỗi ngày. Họ luôn luôn cố gắng tìm ra những cách thức mới mẻ để làm việc đền tội.

Những người này thật khác xa với những tín hữu có một đời sống lừng khừng biết bao! Họ vẫn tin tưởng vào tất cả những chân lý mà Giáo hội tin tưởng và dạy dỗ, nhưng đức tin của họ thì yếu kém đến nỗi họ chẳng hề quan tâm đến nó tí nào cả. Họ tin tưởng Thiên Chúa nhìn thấy mình, và họ luôn ở trước sự hiện diện của Chúa. Thế nhưng trong khi tin tưởng điều này, họ lại không sửa đổi, tội lỗi của họ chẳng bớt đi tí nào. Họ phạm tội dễ dàng như thể họ chẳng tin điều gì. Họ hiểu rất rõ rằng bao lâu họ còn ở trong tình trạng này, họ trở thành thù địch với Thiên Chúa, ấy vậy mà họ vẫn không chịu cố gắng cứu lấy mình ra khỏi đó. Họ biết rằng Chúa Giêsu đã lập bí tích Hòa giải, có năng lực tha thứ mọi tội lỗi và giúp chúng ta đạt được nhân đức. Họ biết rằng bí tích này ban cho chúng ta các ơn sủng phù hợp với tấm lòng mà chúng ta đón nhận nó. Nhưng tất cả những điều này đều không có kết quả. Họ vẫn kéo lê cuộc đời mình trong sự chai lì và lãnh đạm. Những lần xưng tội và rước lễ dần dần thưa thớt. Họ thường đợi đến những ngày lễ lớn, hay năm thánh, hay vì bắt buộc, hay chỉ làm điều đó bởi vì thấy người khác làm như vậy, chứ không phải vì nhu cầu của linh hồn mình. Chẳng những họ không được công phúc của bí tích cao quý này, mà họ cũng chẳng có chút ghen tị nào với những người thường xuyên lãnh nhận nó. Nếu các con nói với họ về những việc thiêng liêng, họ chẳng thèm để ý tới. Không có gì đánh động được họ. Họ lắng nghe lời Chúa, nhưng điều đó làm cho họ mệt mỏi. Họ nghe theo thói quen. Họ không thích kinh nguyện dài dòng. Lòng trí họ chỉ đầy ắp những việc họ đã làm và sẽ làm. Linh hồn đáng thương của họ chiến đấu với sự chết. Nó vẫn sống đó, nhưng chẳng còn bất cứ khả năng làm bất cứ điều gì để đạt được nước trời.

Còn đức cậy của người tín hữu tốt lành luôn kiên định; lòng tin tưởng của họ vào Chúa không hề lay chuyển. Họ không bao giờ quên đi sự sống đời sau. Sự hoài niệm về những đau khổ của Chúa luôn ở trong tâm trí họ. Đôi lúc họ suy nghĩ về Hỏa ngục, để hình dung hình phạt dành cho tội lỗi lớn lao thế nào, để suy nghĩ về sự đau khổ vô cùng của các tội nhân. Có lúc họ nâng lòng trí mình lên tới Thiên đàng, khơi dậy lòng yêu mến Chúa, và họ cũng có thể hiểu được sự hạnh phúc của những người coi trọng Thiên Chúa hơn tất cả mọi tạo vật. Họ nghĩ về phần thưởng lớn lao thuộc về những ai từ bỏ mọi sự để thi hành thánh ý Chúa. Rồi họ chỉ ước muốn một mình Thiên Chúa mà thôi. Những lợi lộc trần gian này không nghĩa lý gì đối với họ. Các thú vui của thế gian chỉ làm họ thêm chán ghét. Họ chẳng sợ chết tí nào, vì họ biết rõ rằng cái chết sẽ giúp họ thoát khỏi những đau khổ ở thế gian này, và kết hiệp họ với Chúa mãi mãi.

Thế nhưng một linh hồn lừng khừng thì không nghĩ được sâu xa như vậy. Cuộc sống đời sau chẳng quan trọng gì đối với họ. Nếu họ có nghĩ đến Thiên đàng, họ cũng chẳng có lòng ao ước thật sự để vào đó. Họ biết rằng tội lỗi sẽ đóng cửa Thiên đàng không cho họ vào. Đồng thời họ không cố gắng sửa đổi, ít ra có một thái độ tích cực hơn. Kết cục, họ chỉ thấy mình ở mãi trong cùng một tình trạng. Ma quỷ đã lừa dối họ bằng cách thuyết phục họ làm nhiều quyết tâm để nên tốt lành hơn, để tha thiết với lời Chúa hơn, để nhẫn nhục hơn trong mọi thử thách, để tử tế hơn với mọi người. Nhưng tất cả những điều này cũng không thay đổi được tí xíu nào trong cách sống của họ. Vì trong suốt hai mươi năm hay hơn nữa, họ vẫn lập lại những quyết tâm này, tuy nhiên, không có một tật xấu nào của họ bị mất đi cả. Và nếu như họ có thể trải qua cuộc đời mà không có những thánh giá và thử thách, họ sẽ chẳng bao giờ muốn rời bỏ thế gian này. Nếu các con nghe họ nói rằng cuộc đời này quá dài và đau khổ, đó chỉ là khi mọi thứ không theo như ý họ muốn. Khi Thiên Chúa gởi đến cho họ thánh giá hay thiếu thốn, để thúc ép họ tách mình ra khỏi cuộc đời này như nó phải là, thì hỡi ôi! Lòng họ đầy cay đắng, lúc nào cũng than trách và lẩm bẩm kêu ca, và thường cảm thấy phần nào tuyệt vọng. Họ không nghĩ rằng chính Chúa đã gởi đến những thử thách này vì lợi ích của mình, để tách họ ra khỏi cuộc đời này và lôi kéo họ về với Người. Họ chỉ làm những gì ngược lại, họ nghĩ về mình, nghĩ rằng có nhiều người tội lỗi hơn họ, tại sao những người đó không phải chịu những thử thách như họ?

Một tín hữu tốt lành ít khi thu tích những của cải trần thế. Nếu các con nói với họ về chúng, họ sẽ dửng dưng y như những người thế gian khi nghe nói về những sự vĩnh cửu. Tóm lại, họ chỉ thấy hạnh phúc trong thánh giá, đau khổ, cầu nguyện, chay tịnh, và nghĩ về Chúa. Còn người tín hữu lừng khừng thì mất tin tưởng vào Chúa, mặc dù có lẽ chưa mất hoàn toàn; nhưng họ lại rất tin vào chính mình. Mặc dù họ rất thường gần gũi với dịp tội, họ vẫn tin rằng mình sẽ không sa ngã. Nếu họ có ngã, họ lại đổ tội cho người khác, và quả quyết với mình rằng lần sau họ sẽ kiên vững hơn.

Còn người thật sự yêu mến Chúa, rất lo lắng cho việc cứu rỗi linh hồn mình, sẽ tận dụng mọi cách để xa lánh các dịp tội. Họ không chỉ tránh né các tội trọng, mà còn cẩn thận xa lánh hết mọi tội nhẹ khác nữa. Họ xem mọi thứ có thể làm mất lòng Chúa như sự dữ lớn lao, hay đúng hơn là điều gì làm mất lòng Chúa, cũng khiến họ chán ghét. Họ nghĩ mình đang đứng dưới chân một cái thang mà họ phải leo lên. Họ nhận thức rằng để lên được tới thanh ngang cao nhất, họ phải tranh thủ thời gian, để mỗi ngày họ tiến tới từ nhân đức này đến nhân đức khác, cho đến ngày giờ sau hết. Họ như con đại bàng bay trong không khí, hay giống như sấm sét từ lúc xuất hiện đến khi biến mất, không mất đi tốc lực của nó. Phải, đây chính là những gì một linh hồn phải làm, là sống cho Chúa, và khao khát mãnh liệt được chiêm ngưỡng Chúa.

Tình yêu mến Chúa này không thể tìm thấy nơi linh hồn lừng khừng. Các con không nhận thức được lòng khao khát mãnh liệt đó, và ngọn lửa bùng cháy đó lướt thắng tất cả mọi trở ngại của phần rỗi. Nếu các con muốn hình dung tình trạng của một linh hồn lừng khừng, cha chỉ có thể mô tả cho các con rằng nó giống như một con rùa hay một con ốc sên. Nó di chuyển cách chậm chạp đến nỗi các con khó lòng mà biết được nó đang đứng yên hay đang di chuyển. Tình yêu mà các tín hữu lừng khừng dành cho Chúa trong tâm hồn giống như một ngọn lửa cháy yếu ớt, bị chôn dưới đống tro. Tình yêu này bị bao vây bởi những tư tưởng và ước muốn trần tục đến nỗi nếu nó không bị ngộp, thì cũng không thể cháy lên được, và nó sẽ từ từ bị dập tắt. Nhưng tệ hại hơn nữa, linh hồn lừng khừng cũng dửng dưng trước sự suy nhược của mình.

Một tín hữu có đời sống lừng khừng ít ra vẫn chu toàn các bổn phận của mình, theo như bề ngoài người ta nhận thấy. Họ có thể quỳ gối đọc kinh mỗi sáng, họ có thể xưng tội rước lễ một năm một lần, có khi còn hơn nữa, chỉ có điều trong khi làm những việc này, họ tỏ vẻ rất miễn cưỡng, rất khó chịu, rất thờ ơ, chuẩn bị sơ sài, cuộc sống họ không thay đổi tí nào, đến nỗi các con có thể thấy rõ ràng rằng họ làm việc bổn phận theo thói quen và với tính cách miễn cưỡng, bởi vì họ bị bắt buộc phải làm điều đó. Những lần xưng tội, rước lễ của họ chưa đến nỗi phạm thánh, nhưng chúng không đem lại kết quả nào cả. Thay vì làm cho họ thêm hoàn hảo và xứng đáng hơn trước mặt Chúa, chúng chỉ làm cho họ thêm tội lỗi. Một người lừng khừng suy nghĩ rất ít về tình trạng của linh hồn mình, và họ ít khi xét mình về quá khứ của họ. Nếu họ có nghĩ về linh hồn mình, họ tin rằng họ hết sức hoàn hảo bởi lẽ họ đã xưng thú tội lỗi mình. Họ có nghĩ về những nhu cầu của linh hồn mình, nhưng chỉ nghĩ đến một cách qua loa. Họ đứng trước sự hiện diện của Chúa mà không biết mình sẽ phải trả lẽ về điều gì.

2) Các con thân mến, giờ đây các con hãy xét mình, và xét xem mình đang đứng bên phía nào: Các con có đứng bên phía những người tội lỗi, những người đam mê mọi thứ; những người không hề nghĩ về phần rỗi linh hồn mình; những người đắm mình trong tội lỗi mà không hề hối hận ăn năn không? Các con có đứng bên phía những linh hồn công chính, những người duy nhất chỉ tìm kiếm Thiên Chúa không? Hay các con thuộc về những linh hồn khốn khổ kia, những tín hữu lãnh đạm thờ ơ, mà cha đã nói cho các con biết? Các con đang đi trên con đường nào? Ai có thể nói rằng mình không là tội nhân, không phải là người lừng khừng, nhưng là người đã được tuyển chọn! Có rất nhiều người, trong mắt thế gian, có vẻ như là những tín hữu tốt lành, nhưng dưới mắt Thiên Chúa, Đấng thấu suốt mọi ý tưởng, họ là người lừng khừng.

Nhưng các con sẽ thắc mắc, phương thức nào các con phải áp dụng để có thể thoát ra khỏi tình trạng khốn khổ này? Trước hết, cha muốn nói cho các con biết rằng một cách nào đó, ai đang sống trong tình trạng lừng khừng còn nguy hiểm hơn cả những người mắc tội trọng. Một tội nhân hối tiếc cho tình trạng của mình khi lương tâm họ thức tỉnh. Thậm chí họ còn muốn từ bỏ cuộc sống tội lỗi, và ngày nào đó họ sẽ làm được điều đó. Thế nhưng, một linh hồn sống trong tình trạng lừng khừng không bao giờ nghĩ đến việc từ bỏ tình trạng đó, bởi vì thậm chí họ nghĩ rằng mình thân thiết với Chúa. Vậy chúng ta phải kết luận thế nào từ những điều này? Các con thân mến, linh hồn lừng khừng ở trong mắt Chúa rất ghê tởm, đến nỗi Người sẽ mửa nó ra ngoài, tức là, Người sẽ bỏ nó cho sự trầm luân. Ôi, biết bao nhiêu linh hồn bị hư mất bởi tình trạng này.

Nếu các con muốn thoát khỏi sự lừng khừng này, các con phải đặt mình luôn trước cửa Hỏa ngục, nơi các con có thể nghe những tiếng la hét và tru tréo vì bị hư mất, rồi các con sẽ có được khái niệm về những hình khổ mà họ phải chịu, bởi vì trong suốt cuộc đời, họ đã coi thường việc phần rỗi của mình. Hãy nâng lòng trí các con lên Thiên đàng, và nhìn ngắm vinh quang của các thánh, điều vốn thuộc về họ, bởi vì trong khi còn sống ở trần gian này, họ đã chiến đấu và nghiêm khắc với chính mình. Các con thấy đó, với lòng sốt sắng và nhiệt thành nhất, những người đạo đức kia đã giam mình trong tu viện, lo sao cho mình được lãnh nhận các bí tích thường xuyên. Các con thấy họ sẵn lòng tha thứ biết bao, và làm ơn cho những kẻ bách hại hay nói xấu mình. Hãy nhìn xem đức khiêm nhường của họ! Họ coi nhẹ mình biết bao, và họ sợ hãi những lời khen ngợi và ý kiến tốt đẹp của thế gian biết bao. Hãy nhìn xem họ cẩn thận biết bao để xa lánh các dịp tội nhẹ nhất, và họ đã chảy bao nhiêu nước mắt hối tiếc những tội lỗi trong quá khứ của mình. Hãy nhìn xem ý định của họ trong tất cả mọi việc tốt lành biết bao. Họ chỉ nghĩ về Chúa, và tìm cách làm đẹp lòng Người mà thôi. Các con thân mến, chúng ta hãy kết luận bằng cách nói rằng không có gì đáng cho người ta sợ hãi cho bằng sự lừng khừng, bởi vì một tội nhân tày trời còn dễ hoán cải hơn là một linh hồn lừng khừng. Chúng ta hãy cầu nguyện tha thiết với Chúa, nếu chúng ta thấy mình đang ở trong tình trạng này, để Người ban cho chúng ta ơn lìa bỏ nó, và bước theo con đường các thánh đã đi, để chúng ta có thể đạt tới hạnh phúc mà các ngài đang vui hưởng. Đây là những gì cha mong ước cho tất cả các con.

Các bài giảng của thánh Vianney