Trong độ mùa xuân năm ấy, Porziuncôla không còn là nơi ở ẩn cho riêng
mình Phanxicô nữa. Chỉ trong vòng mấy tháng mà đã có mười hai môn đệ theo gót
thầy. Những môn đệ tiên khởi này, Phanxicô gọi tên là “Anh Em Hiệp sĩ của Bà
Chúa Nghèo”.
Đến đầu tiên là một người Assisi,
đơn sơ và tốt bụng. Về người này sử sách không còn chép lại điều gì. Thoáng qua
như một cái bóng đẹp, người ấy vụt biến giữa thời gian.
Tiếp theo, xếp đặt theo thứ vị truyền thống là anh Bernađô Quintavallô,
anh Phêrô Catanê, và anh Êgiđiô. Ba tâm
hồn thật là cao quý như truyện kể lại sau đây.
BERNAĐÔ QUINTAVALLÔ VÀ PHÊRÔ CATANÊ.
Bernađô Quintvallô được Thánh Bônaventura kể là người anh cả trong Dòng.
Theo thời gian anh là người đến trước và theo mức thánh thiện anh cũng xứng
đáng trăm phần.
Cũng như Phanxicô, anh thuộc giới nhà buôn giàu có. Nhưng khác Phanxicô
về tính tình và tư cách. Tính anh đắn đo chín chắn. Giá trị sự vật ở đời được
anh cân nhắc kỹ càng, nhất là các hành động của Phanxicô. Anh tự hỏi: cậu cả
Bernađônê đi giảng lẽ hòa bình và thống hối, cậu có một lối xử sự khác thường,
cốt cách con người và nội dung câu chuyện, câu nói không giống hẳn mọi người.
Tại sao lại thế và như thế để làm gì? Tất cả đã làm xao xuyến lòng anh, nên tuy
khôn ngoan và tỉnh táo, Bernađô vẫn bị sức hấp dẫn của Phanxicô lôi cuốn theo.
Sau những lần gặp gỡ riêng tư và kín đáo, nay đã đến lúc Bernađô mời
Phanxicô về nhà, và từ đó Phanxicô cũng thường tới lui tạm trú.
Trong ngôi nhà Quintavallô hiện nay còn giữ được nguyên vẹn ở đường
Sbaraglini thành Assisi.
Một đêm kia cả Phanxicô và Bernađô cùng ngủ chung một phòng. Bernađô cố thức,
nhưng làm bộ ngủ say, mong bắt gặp ở Phanxicô một điều gì khác lạ. Qủa nhiên
sau một giác ngủ ngắn, Phanxicô nhẹ nhàng bước xuống khỏi giường, quỳ gối xuống
nền nhà cầu nguyện mãi. Suốt đêm dài Bernađô lắng nghe Phanxicô cầu nguyện và giữa
cơn sốt mến của tâm hồn thầm lặng, chốc chốc lại phát ra vài lời than thở với
Chúa hay Đức Mẹ.
Từ đêm đó, gương sáng của Phanxicô không làm cho Bernađô hoài nghi hay
lý luận nữa. Ngay buổi chiều hôm sau, Bernađô hỏi người khách đáng kính của anh
rằng:
-
Theo anh nghĩ, khi một người muốn bỏ hết tài sản mình có
thì phải làm thế nào?
Phanxicô trả lời:
-
Tôi tưởng tài sản của người ấy là do Chúa ban. Vậy tốt
hơn hết là đem trả lại cho Chúa.
-
Anh nói rất hợp ý tôi. Vâng, vì lòng mến Chúa, tôi xin từ
bỏ hết tài sản của tôi. Anh tính dùng vào việc gì cho hợp lý thì xin anh cứ tự
tiện lấy dùng.
-
Cám ơn anh. Nhưng tôi nghĩ, sáng mai ta nên đến nhà thờ
để hỏi lại ý kiến Phúc âm, xem về điểm này, Chúa dạy môn đệ Người thế nào.
Ngày hôm ấy, có một sinh viên đã đậu tiến sĩ luật, tên là Phêrô Catanê,
cũng được Chúa Thánh Thần soi sáng, để hỏi ý kiến Phanxicô và xin đi theo ngài
như một học trò theo thầy giáo. Phanxicô rất vui mừng và cám ơn Chúa vì một
người trí thức đã biết vui sống cuộc đời nghèo Phúc âm.
Sáng ngày mai, Phanxicô và Bernađô đi tìm Phêrô, rồi ba anh em đem nhau
đến dự lễ ở nhà thờ Thánh Nicôla tại công trường thành Assisi. Thời ấy sách Phúc âm thường để cạnh
bàn thờ cho mọi người tiện dùng. Lễ xong, Phanxicô mở Phúc âm ba lần. Lần đầu
gặp mấy lời Thánh Mathêô: “Nếu con muốn
nên trọn lành, hãy về bán hết tài sản, phân phát cho người nghèo, như thế là
con tích trữ kho báu trên trời, rồi trở lại theo Thầy”. Mở lần thứ hai, ba
anh em cùng đọc: “Khi đi đường, các con
đừng mang theo đồ tùy thân, bị gậy bánh tiền cũng đừng mang theo, đừng mặc hai
áo.” Lần thứ ba, sách mở đúng câu: “Ai
muốn theo Thầy, phải từ bỏ bản thân đi rồi vác thánh giá mà theo Thầy”.
Vui mừng hiện lên mặt, Phanxicô nói to lên:
-
Hai anh ạ! Đó là những điều hai anh phải làm. Đó cũng là
những điều sẽ phải làm tất cả những ai muốn nhập bọn chúng ta.
Bói xong nghĩa Phúc âm, ba anh em trở về. Nhà luật sư Catanê gia nghiệp
chẳng lớn lao gì, nên công việc thu xếp sử không kể lại. Còn Bernađô thì ít
ngày sau đem cả gia tài phát chuẩn cho dân nghèo ở Assisi. Anh trao từng vốc bạc cho mỗi người
tha hồ nhận. Bữa phát chẩn ấy Phanxicô cũng hiện diện. Ngài vừa phát giúp
Bernađô vừa hát to tiếng ngợi khen Chúa.
Cảnh phi thường này đã lôi cuốn rất đông dân chúng đến xem. Ai cũng bỡ
ngỡ và hỏi nhau rằng sao lại có người coi khinh của trần gian đến thế. Và giữa
những người hiếu kỳ ấy, một vị linh mục tên là Sylvêtê bỗng tách ra, lại gần
Phanxicô và nói:
-
Có món tiền anh mua đá xây nhà thờ năm ngoái chưa trả cho
tôi. Tiện đây xin anh cho lại.
Phanxicô vội thưa:
-
Vâng, nợ cha, con xin trả.
Nói xong, Phanxicô trao cho vị linh mục hai ôm quần áo. Sau lại trao hai
ôm nữa rồi thưa:
-
Thưa cha, như thế này đã đủ chưa?
Vị linh mục im lặng, ôm gối quần áo ra về, chân bước ngượng ngùng.
Bernađô và Phêrô là những người tai mắt trong thành, ơn Chúa lại gọi hai
anh một cách phi thường. Cố nhiên là dư luận rất xôn xao. Buổi phát chuẩn rộng
tay càng gây thêm ấn tượng. Nhưng ba anh vẫn dửng dưng đưa nhau về Porziuncôla.
Ai kể được Phanxicô vui mừng biết bao, vì đã có hai bạn đồng hành.
ÊGIĐIÔ
Bảy ngày sau tin Bernađô phát chuẩn mới đến tai Êgiđiô. Vừa nghe tin ấy
Êgiđiô nhất định tìm đến Phanxicô xin nhập đoàn.
Êgiđiô là con một nhà nông ở ngoại ô thành Assisi. Của cải trần gian chẳng có gì, nhưng
anh được Chúa phú bẩm cho tính tình cao thượng, và lòng mộ mến việc thiêng
liêng. Phần lớn thì giờ anh thường dành riêng để suy gẫm. Anh là một người có
óc lý luận kèm theo một trí thông minh dồi dào.
Truyện Êgiđiô tìm đến Phanxicô sau đây tỏ ra anh là một người khôn
ngoan, nhưng lại rất đơn giản. Đã từ lâu anh chỉ nghĩ đến việc linh hồn, nên
khi vừa được biết Phanxicô nhận các bạn cùng đồng chí hướng tu hành, anh vội
vàng tìm đến xin theo. Sáng sớm hôm ấy, anh từ giã bà con, đến tìm Phanxicô ở
nhà thờ Thánh Georgiô. Nhưng Phanxicô lại ở Porziuncôla. Êgiđiô xem lễ xong vội
vàng sang Porziuncôla. Đến ngã tư gần trại phong San Salvtor anh gặp Phanxicô
từ trong một lùm cây rậm bước ra. Vội vàng anh lại quỳ xuống dưới chân đầy tớ
Chúa, xin ngài nhận làm môn đệ. Phanxicô vội vàng đỡ Êgiđiô dạy rồi dịu dàng
nói:
-
Em ạ! Hôm nay em được một ơn quý trọng vô cùng. Giá Hoàng
đế đến Assisi
này để chọn một hiệp sĩ mà ngài đã chọn em, thì chắc em lấy làm hãnh diện lắm.
Đằng này chính Thiên Chúa đã gọi em làm hiệp sĩ trong đoàn quân bé mọn của các
anh đây. Thật là một vinh dự lớn lao!
Nói rồi anh em dắt tay nhau về túp lều tranh Porziuncôla. Vào lều,
Phanxicô giới thiệu Êgiđiô với Bernađô và Phêrô:
-
Đây là Êgiđiô, một người em rất tốt. Thiên Chúa đã gửi
đến cho chúng ta. Nào chúng ta hãy mở tiệc mừng em!
Chiều hôm ấy, Phanxicô dẫn Êgiđiô vào thành xin vải may áo dòng cho anh.
Dọc đường về, gặp bà lão nghèo xin bố thí, Phanxicô bảo Êgiđiô cởi áo mới biếu
bà. Êgiđiô vâng lời cởi áo biếu ngay. Về sau kể lại cảm tưởng lúc biếu áo,
Êgiđiô nói: “Vừa trao cái áo cho bà lão,
tôi thấy áo bay thẳng lên trời cao. Tôi thấy lòng tôi rung lên vì sung sướng.
Toàn thân tôi như bay lên tận mây xanh. Nhưng tôi còn sung sướng hơn nhiều, lúc
chiều hôm ấy cha thành mặc cho tôi cái áo thô của đức nghèo”.
Sau này danh tiếng Êgiđiô vang lừng khắp nơi. Nhiều nhà trí thức tìm đến
anh để hỏi han và nhờ anh giúp giải quyết những vấn nạn khó khăn. Anh có nhiều
lời nói khôn ngoan. Anh bạo nói, chẳng nể sợ ai. Về khoa tu đức, tiến sĩ
Bônaventura đã kể Êgiđiô là một bậc thầy.