17
Tại sao chúng tôi TIN ĐỨC TIN HÀNH ĐỘNG NHỜ ĐỨC ÁI
Một lần nọ khi đang ngồi ăn trong quán cà phê, tôi để ý thấy hai
cô gái ở bàn khác mỉm cười với tôi. Tôi mỉm cười đáp lại và họ bước đến chỗ tôi
đang ngồi khi tôi thầm nghĩ, “Biết rồi...” Một cô nói với tôi: “Chào anh, anh
có thể cho tôi hỏi một câu được không?"
“OK, chị cứ hỏi,” tôi nói, với
giọng điệu hết sức thoải mái.
“Anh vui lòng trả lời cho một
số câu hỏi khảo sát của chúng tôi nhé?”
“Chắc là mình chưa biết rồi,”
tôi thầm nghĩ.
Thoạt tiên họ hỏi tôi theo đạo
nào và tôi cho họ biết rằng tôi theo đạo Công giáo. Một cô gái hỏi tôi, “Trên
thang điểm từ một đến mười, anh tin đến đâu rằng anh sẽ lên thiên đường?
Tôi suy nghĩ một chút và trả
lời: “Hầu chắc là tôi sẽ lên thiên đường, nhưng tôi không thể cho nó một con số...”
Cô thứ hai nhảy vào và nói, “Thực ra số đúng là số mười (Tôi không biết là anh
có thể trả lời sai một câu hỏi khảo sát đấy!). Tất cả những gì anh cần làm để
lên thiên đường là tin vào Chúa Giêsu Kitô; nếu làm như thế thì anh không bao
giờ có thể đánh mất ơn cứu độ của mình.
Mặc dù nghe có vẻ tuyệt vời,
nhưng có vấn đề với cái nhìn về ơn cứu độ này là không thấy nó ở đâu trong Kinh
Thánh. Kinh Thánh không dạy rằng chỉ cần thực hiện một hành động đức tin sẽ đảm
bảo thiên đường cho chúng ta; mà Kinh Thánh dạy rằng ơn cứu độ là một tiến
trình của “đức tin hành động nhờ đức ái” (Gl 5:6), là điều có thể thực hiện qua
việc chúng ta trở nên nghĩa tử trong gia đình của Thiên Chúa.
KẾ HOẠCH CỨU ĐỘ CỦA THIÊN CHÚA
Thiên Chúa ao ước ban ơn cứu độ cho tất cả mọi người (1Tm 2:4).
Chính vì vậy mà trong một hành động yêu thương, Chúa Giêsu Kitô, Đấng thực sự
là con người, là đại diện cho tất cả chúng ta trên thập giá và đã tuân theo luật
của Thiên Chúa một cách hoàn hảo không ai có thể làm được; lại vì Chúa Giêsu thực
sự là Thiên Chúa nên cái chết của Ngài trên thập giá có giá trị vô hạn. Đó là một
hy tế của tình yêu hoàn hảo đến nỗi nó không chỉ đền bù cho tội lỗi của các
Kitô hữu, mà còn cho tội lỗi của toàn thế giới (1Ga 2:2).
Có phải điều đó có nghĩa là
ai cũng được lên thiên đường?
Thiên Chúa đã ban cho mọi
người có đủ ơn để biết Chúa và biết đến lời mời gọi ban ơn cứu độ của Chúa.
Nhưng vì Thiên Chúa là tình yêu, và tình yêu không bao giờ ép buộc người mình
yêu, nên Thiên Chúa sẽ không ép buộc một ai lãnh nhận ơn cứu độ. Một số người từ
chối lời mời của Thiên Chúa về ơn cứu độ; còn một số khác thì không chống lại
ân sủng của Thiên Chúa, họ thấy sự xấu xa của tội lỗi và xin Chúa giúp họ thoát
khỏi tội lỗi. Họ sẽ làm theo kế hoạch ba bước của Kinh Thánh để được cứu độ:
* Ăn năn (quay mặt với tội lỗi)
* Tin (quay về với Chúa Kitô)
* Đón nhận (kết hiệp với Chúa Kitô)
Trong bài giảng đầu tiên của
mình, Thánh Phêrô nói với đám đông ở Giêrusalem, “Anh em hãy sám hối, và mỗi
người hãy chịu phép rửa nhân danh Đức Giêsu Kitô, để được ơn tha tội; và anh em
sẽ nhận được ân huệ là Thánh Thần.” (Cv 2:38). Thánh Phaolô cũng nói với viên
cai ngục người Philipphê rằng: “Hãy tin vào Chúa Giêsu, thì ông và cả nhà sẽ được
cứu độ.” (Cv 16:31). Văn bản tiếp tục nói rằng viên cai ngục “lập tức được chịu
phép rửa cùng với tất cả người nhà.” (Cv 16:33).
Các tông đồ rao giảng rằng
những người cải đạo ở tuổi trưởng thành (như tôi) phải ăn năn tội lỗi, tin vào
Chúa Giêsu, và sau đó tiếp nhận Chúa Giêsu bằng việc chịu phép rửa. Tuy nhiên,
thứ tự của các bước này có thể được thay đổi; đối với một người chưa phạm tội
cá nhân, như một trẻ sơ sinh, thì sẽ như thế này:
* Tiếp nhận (kết hiệp với Chúa Kitô)
* Ăn năn (quay mặt với tội lỗi)
* Tin (quay về với Chúa Kitô)
Khi vợ tôi còn nhỏ, cô ấy
(cũng như hầu hết trẻ em Công giáo) đã chịu phép rửa tội; phép rửa này tẩy sạch
vết nhơ của tội nguyên tổ và đổ đầy linh hồn cô với ân sủng của Thiên Chúa. Ân
sủng này trợ giúp cô ấy khi học biết về Chúa Giêsu và trao cho cô ấy một “động
lực tinh thần” để sám hối tội lỗi, tin vào Chúa Kitô và tin vào Giáo hội của
Người.
ƠN CỨU ĐỘ: QUÁ KHỨ, HIỆN TẠI VÀ TƯƠNG LAI
Có phải tất cả những gì cần có cho ơn cứu độ của chúng ta là ăn
năn, tin và tiếp nhận? Đó là tất cả những gì phải có để làm nên bước
đầu tiên cho ơn cứu độ của
chúng ta, cho việc chúng ta được gia nhập vào gia đình của Thiên Chúa. Bước
chung kết cho ơn cứu độ của chúng ta vẫn chưa hoàn tất cho đến khi chúng ta bước
vào thiên đường. Giữa bước đầu và bước cuối của ơn cứu độ là hết mọi khoảnh khắc
trong cuộc sống chúng ta ở đời này, nơi chúng ta được lời Chúa Giêsu nhắc nhớ
“kẻ nào bền chí đến cùng, kẻ ấy sẽ được cứu thoát.” (Mt 10:22).
Ơn cứu độ không nằm trong một
khoảnh khắc khi chúng ta tiếp nhận Đức Kitô. Đúng hơn, đó là một tiến trình qua
đó chúng ta sống đức tin của mình và vâng phục Đức Kitô cho đến chết. Sau đây
là một kịch bản minh họa những gì tôi muốn nói.
Hãy tưởng tượng bạn và một số
bạn bè đang gặp bão trên biển và thuyền của bạn đang chìm. Bạn nghe đài phát
thanh cho biết nếu muốn được cứu thì phải mặc áo phao, báo cáo vị trí của mình
và chờ đội cứu hộ đến. Khi con thuyền nhấp nhô lên xuống và nước tràn qua mũi
tàu, bạn trả lời qua bộ đàm: “Vâng, hãy cứu chúng tôi!” Sau đó, bạn mặc áo phao
và nhảy xuống nước.
Hai ngày trôi qua mà không
thấy đội cứu hộ của bạn ở đâu cả. Một người bạn của bạn nói rằng sẽ chẳng có đội
cứu hộ nào đến đâu, và anh quyết định tự mình bơi vào bờ, rồi không ai thấy anh
nữa. Vài ngày sau, một chiếc thuyền cứu hộ tìm thấy bạn, kéo bạn lên boong và bạn
thở phào nhẹ nhõm. “Thoát chết!”
Nhưng chính xác mà nói thì bạn
được cứu khi nào? Là khi bạn đặt chân lên thuyền giải cứu? Hay là khi bạn thực
hiện cuộc gọi bộ đàm ban đầu? Kinh Thánh dạy rằng ơn cứu độ là một tiến trình bắt
đầu trong quá khứ nhờ đức tin, tiếp tục trong suốt cuộc sống hiện tại
của chúng ta, và kết thúc với vinh quang vĩnh cửu trong tương lai của chúng ta trên
thiên đường. Ta hãy xem đến từng phần trong ơn cứu độ của chúng ta:
Ơn cứu độ trong quá khứ: Ep 2:8-9
nói, “Chính do ân sủng và nhờ lòng tin mà anh em được cứu độ: đây không phải bởi
sức anh em, mà là một ân huệ của Thiên Chúa; cũng không phải bởi việc anh em
làm, để không ai có thể hãnh diện.” Đúng thế! Cho dù đó là vợ tôi được rửa tội
khi còn bé và sau đó tin vào Chúa Kitô, hay chính tôi là người đã tin vào Đức
Kitô và quyết định chịu phép rửa, cả hai chúng tôi đều được cứu độ bởi đức
tin. Chúa nhận chúng tôi làm con của Ngài và chúng tôi không làm gì để
có được món quà đức tin đó; chỉ đơn giản là chúng tôi đã chọn mà không từ chối
món quà đức tin, cũng như những người trên con tàu đang chìm đã không từ chối lời
đề nghị giải cứu họ nghe được từ đài phát thanh, mà chấp nhận và chờ đợi sự
giúp đỡ.
Khi Kinh Thánh nói chúng ta
không được cứu độ bởi việc làm, nghĩa là chúng ta đã không làm gì để giành được
khoảnh khắc đầu tiên cho ơn cứu độ của mình. Nhưng như chúng ta sẽ thấy, việc
làm thực sự đóng một vai trò trong tiến trình cứu độ của chúng ta.
ĐƯỢC CÔNG CHÍNH HÓA CHỈ BẰNG NIỀM TIN?
Trong
Rm 3:28, Phaolô nói, “Chúng tôi nghĩ rằng: người ta được nên công chính vì tin,
chứ không phải vì làm những gì Luật dạy.” Những người cải cách cho rằng điều
này có nghĩa là Phaolô lên án ý kiến cho rằng các việc lành có đóng góp một phần
trong ơn cứu độ của chúng ta; nhưng các học giả Tin lành như James Dunn và N.T.
Wright đã chỉ ra rằng các nhà cải cách như Luther và Calvin đều hiểu sai lập luận
của Phaolô.[1]
Khi
Phaolô nói về sự công chính hóa, hay được nên công chính bên ngoài Lề Luật,
ngài không có ý nói các việc lành không có liên quan gì đến ơn cứu độ của chúng
ta. Ý của ngài là một người được cứu độ không ở việc tuân theo Luật Môsê, hay mọi
người không cần phải trở thành người Do Thái trước khi có thể trở thành Kitô hữu.
Đó
là lý do tại sao ngay trong câu tiếp theo, Phaolô nói: “Hay là Thiên Chúa chỉ
là Thiên Chúa của người Do-thái thôi? Thiên Chúa không là Thiên Chúa của các
dân ngoại nữa sao?” (Rm 3:29). Đó cũng là lý do tại sao trong Gl 5:6, Phaolô
nói, “Trong Đức Kitô Giêsu, cắt bì hay không cắt bì đều không có giá trị, chỉ
có đức tin hành động nhờ đức ái.”
Phaolô
không dạy rằng việc làm chẳng có gì liên quan đến ơn cứu độ của chúng ta, vì
ngài nói Thiên Chúa “sẽ thưởng phạt mỗi người tuỳ theo việc họ làm; những ai bền
chí làm việc thiện mà tìm vinh quang, danh dự và phúc trường sinh bất tử, thì
Thiên Chúa sẽ cho họ được sống đời đời.” (Rm 2:6-7).
Ơn cứu độ trong hiện tại: Trong Pl
2:12, Phaolô nói với chúng ta, “Hãy biết run sợ mà gắng sức lo sao cho mình được
cứu độ.” Chừng nào một ai còn ở trong tình trạng ân sủng, người đó sẽ lên thiên
đường sau khi chết. Ga 3:36 nói, “Ai tin vào người Con thì được sự sống đời đời;
còn kẻ nào không chịu tin vào người Con thì không được sự
sống.” Đó là lý do tại sao Gc 2:24 nói, “nhờ hành động mà con người được nên
công chính, chứ không phải chỉ nhờ đức tin mà thôi.”
Chẳng có một việc cụ thể nào
“kiếm được” ơn cứu độ cho chúng ta; thay vào đó, bằng sự hợp tác với ơn Chúa
ban để làm các việc Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta trước cả khi chúng ta được
sinh ra mà chúng ta trở nên xứng đáng với ơn cứu độ (Ep 2:10). Vì là nghĩa tử của
Chúa, mọi việc chúng ta làm trong Đức Kitô, ngay cả những việc tầm thường hằng
ngày được thực hiện trong tinh thần khiêm nhường và bác ái, đều làm vui lòng
Chúa. Dù vậy, nếu chúng ta phạm một tội trọng (1Ga 5:17), và đánh mất ân sủng
(Gl 5:4), thì chúng ta vẫn có nguy cơ đánh mất ơn cứu độ (Dt 10:28-29).
Nếu từ bỏ đức tin của mình
hay phạm một tội trọng và tách mình ra khỏi Chúa, chúng ta sẽ giống như kẻ ngu
ngốc sống sót sau vụ đắm tàu cố gắng tự sức mình bơi đến bờ và đã chịu mất mạng.
Thật vậy, Thánh Phaolô đã cảnh báo môn đệ Timôthê đừng giống như những kẻ từ chối
những gì tiếng lương tâm nói với họ: “đức tin của họ đã bị chết chìm.” (1 Tim
1:19).
Ơn cứu độ trong tương lai: Cũng như
các thử thách của mấy người sống sót sau vụ đắm tàu vẫn chưa qua cho đến khi họ
bước lên đất liền, ơn cứu độ của chúng ta chưa hoàn tất cho đến khi chúng ta bước
vào trong Vương quốc của Thiên Chúa. Thế nhưng trong Rm 10:13, thánh Phaolô
nói, “Tất cả những ai kêu cầu danh Đức Chúa sẽ được cứu thoát.” Chẳng phải điều
đó có nghĩa là tất cả những gì chúng ta phải làm là tin và biết mình sẽ được cứu
độ sao?
Phaolô không có ý nói ơn cứu
độ của một người được hoàn tất ngay sau khi người ấy tin vào Chúa Giêsu. Trong
Rm 13:11, Phaolô nói về những người đã tin một thời gian, "ngày Thiên Chúa
cứu độ chúng ta đã gần hơn trước kia, khi chúng ta mới tin đạo." Niềm tin
là điểm bắt đầu cho ơn cứu độ của chúng ta, và nếu chúng ta “giữ vững niềm tin”
(2Tm 4:7) thì chúng ta “sẽ được cứu.” Đó là lý do tại sao Phaolô cảnh báo Hội
thánh tại Rôma rằng nếu họ không tiếp tục ở lại trong lòng nhân từ của Thiên
Chúa, thì “cả bạn nữa cũng sẽ bị chặt đi” (Rm 11:22).
May mắn thay cho chúng ta,
Thiên Chúa đã ban cho Giáo hội của Ngài “chức vụ hòa giải." Bất cứ một ai
tách mình khỏi Chúa Kitô, bất kể người đó đã làm những gì, họ đều có thể được
phục hồi mối quan hệ mật thiết với Thiên Chúa qua bí tích giải tội (Ga 20:23).
Những ai quyết định giao hòa với Thiên Chúa đều biết rằng “phàm ai ở trong Đức
Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đã qua, và cái mới đã có đây rồi.” (2 Cr
5:17-18).
ĐỨC TIN HÀNH ĐỘNG TRONG ĐỨC ÁI
Nhờ ân sủng của Thiên Chúa,
tâm hồn chúng ta được biến đổi để chúng ta có thể thực hiện những công việc của
tình yêu hầu làm vui lòng Chúa và chuẩn bị cho chúng ta bước vào vương quốc của
Ngài. Hiệu quả của ân sủng này có thể thấy được nơi những người như Mẹ Têrêsa
(nay là Thánh Têrêsa Calcutta), người đã cống hiến cả cuộc đời để phục vụ người
nghèo và người hấp hối. Mẹ đã thành lập Dòng Thừa sai Bác ái, hiện có hàng ngàn
thành viên đã thề nguyện “hết lòng phục vụ không công cho những người nghèo nhất
trong những người nghèo.”
Một phần của sự phục vụ đó
bao gồm cả những ngôi nhà dành cho bao kẻ hấp hối mà không được các bệnh viện
giúp đỡ và đã bị gia đình bỏ rơi. Các nhà truyền giáo thành lập ngôi nhà đầu
tiên cho người hấp hối vì HIV/AIDS ở Greenwich Village, New York vào năm 1985.
Một ngôi nhà tương tự đã được mở ra ở Washington, D.C., bất chấp sự phản đối của
công chúng từ những cư dân không muốn “những loại người đó” ở trong khu phố của
họ.[2]
Mẹ Têrêsa tóm tắt công việc
và niềm tin của mình như sau: “Theo huyết thống, tôi là người Anbani; theo quốc
tịch, tôi là người Ấn Độ; theo đức tin, tôi là một nữ tu công giáo; theo ơn gọi,
tôi thuộc về thế giới; theo con tim, tôi hoàn toàn thuộc về Thánh Tâm Chúa
Giêsu.”[3]
LÝ DO CHO NIỀM TIN CỦA CHÚNG TÔI:
ĐỨC TIN HÀNH ĐỘNG NHỜ ĐỨC
ÁI
* Thoạt tiên chúng ta được cứu trong quá khứ nhờ món quà đức tin
đến từ Thiên Chúa; món quà đó thúc đẩy chúng ta chịu phép rửa (hay thúc đẩy ai
đó làm phép rửa cho chúng ta khi chúng ta là trẻ sơ sinh).
* Chúng ta được cứu độ trong hiện tại bằng sự vâng phục Thiên
Chúa và làm việc cho ơn cứu độ của mình (Pl 2:13) nhờ đó mà chúng ta nhận được
ơn cứu độ cuối cùng trong tương lai.
* Ơn cứu độ bao gồm việc kết hợp nên một với Đức Kitô và được nhận
vào gia đình Thiên Chúa, nơi Thiên Chúa ban thưởng cách nhưng không cho con cái
của Ngài vì các việc lành họ làm với món quà ân sủng (Gc 2:24, Rm 2:6-8).
Tại sao chúng tôi theo
đạo Công Giáo
[1] Để hiểu rõ vấn đề này, xin
xem Jimmy Akin, Vở kịch về ơn cứu độ (San Diego, Calif.: Catholic Answers
Press, 2015), đặc biệt là chương 2.
[2] “Mặc
dù đã nhiều lần đảm bảo rằng AIDS được biết là chỉ lây truyền qua quan hệ tình
dục thân mật, hay qua việc truyền máu, một số người hàng xóm vẫn lo sợ rằng
vi-rút có thể lây truyền qua không khí. Những người khác không tán thành chuyện
ngôi nhà đang chăm sóc những người đồng tính nam." Sandra G. Boodman, “Những
người hàng xóm sợ hãi việc các nữ tu chăm sóc người hấp hối trong tu viện,”
Washington Post, 12/1/1987, B01.
[3] Mae Elise Cannon, Just
Spirituality: How Faith Practices Fuel Social Action (Downers Grove, Ill.:
InterVarsity Press, 2013), 19.