Thánh Gioan Niuman
(1811-1860)
Lm. Phêrô
Nguyễn Ngọc Mỹ
Lược sử
Thánh Gioan Niuman
sinh trưởng ở Bôhêmi. Vào năm 1835, ngài trông đợi để được thụ phong linh mục nhưng đức giám mục sở tại
quyết định không phong chức thêm. Thật khó
để ngày nay chúng ta tưởng tượng rằng Bôhêmi dư thừa linh mục, nhưng thực sự là
như vậy. Gioan viết thư cho các giám mục khắp Âu Châu, nhưng câu trả lời ở đâu
đâu cũng giống nhau. Tin rằng mình có ơn thiên triệu nhưng mọi cơ hội dẫn đến sứ vụ ấy dường như đều đóng kín.
Không nản chí, và nhờ
biết tiếng Anh khi làm việc trong xưởng thợ của người Anh, ngài viết thư cho
các giám mục ở Mỹ Châu. Sau cùng, vị giám mục ở Nữu Ước đồng ý truyền chức linh
mục cho ngài. Để theo tiếng Chúa gọi, ngài phải từ giã quê nhà vĩnh viễn và
vượt đại dương ngàn trùng để đến một vùng đất thật mới mẻ và xa lạ.
Ở Nữu Ước, Cha Gioan
là một trong 36 linh mục trông coi 200.000 người Công Giáo. Giáo xứ của ngài ở
phía tây Nữu Ước, kéo dài từ Hồ Ontari đến Pensynvani. Nhà thờ của ngài không
có tháp chuông nhưng điều đó không quan trọng, vì hầu như lúc nào Cha Gioan
cũng di chuyển, từ làng
này sang làng khác, lúc thì lên núi để thăm bệnh nhân, lúc thì trong quán trọ
hoặc gác xếp để giảng dạy, và cử hành Thánh Lễ ngay trên bàn ăn.
Vì sự nặng nhọc của
công việc và vì sự đơn độc của giáo xứ, Cha Gioan khao khát có một cộng đoàn, và ngài đã gia nhập
dòng Chúa Cứu Thế, là một tu hội chuyên giúp người nghèo và những người bị bỏ
rơi.
Vào năm 1852, Cha
Gioan được bổ nhiệm làm giám mục Philađenphia. Việc đầu tiên khi làm giám mục
là ngài tổ chức trường Công Giáo trong giáo phận. Là một nhà tiên phong trong
việc giáo dục, ngài nâng số trường Công Giáo từ con số đơn vị lên đến 100
trường.
Đức Giám Mục Gioan
không bao giờ lãng quên dân chúng, đó là điều làm giới trưởng giả ở
Philađenphia khó chịu. Trong một chuyến thăm viếng giáo xứ ở thôn quê, cha xứ
thấy ngài ngồi trên chiếc xe bò chở phân
hôi hám. Ngất ngưởng ngồi trên mảnh ván bắc ngang trên xe, Đức Gioan khôi hài:
"Có bao giờ cha thấy đoàn tùy tùng của một giám mục như vậy chưa!"
Khả năng biết tiếng
ngoại quốc đã đưa ngài đến Hoa Kỳ thì nay lại giúp Đức Gioan học tiếng Tây Ban
Nha, Pháp, Ý, và Đức để nghe giải tội bằng sáu thứ tiếng. Khi phong trào di dân
người Ái Nhĩ Lan bắt đầu, ngài lại học tiếng Galic và sành sõi đến nỗi một bà
Ái Nhĩ Lan cũng phải lầm: "Thật tuyệt chừng nào khi chúng ta có được vị
giám mục là người đồng hương!"
Trong chuyến công tác
mục vụ sang nước Đức, đến nơi ngài ướt đẫm dưới cơn mưa tầm tã. Khi gia chủ đề
nghị ngài thay đôi giầy sũng nước, ngài trả lời: "Tôi chỉ có cách đổi giầy
từ chân trái sang chân phải thôi. Chứ có một đôi giầy thì làm gì được."
Đức Gioan từ trần ngày
5-1-1860 khi mới 48 tuổi. Ngài nổi tiếng về sự thánh thiện và sở học cũng như
các trước tác tôn giáo và bài giảng, do đó ngài được phong chân phước ngày
13-10-1963, và ngày 19-6-1977 ngài được phong thánh.
Suy niệm 1: Trông
đợi
Vào năm 1835, Gioan trông đợi để được thụ phong linh mục, nhưng đức giám
mục sở tại quyết định không phong chức thêm. Ngài viết thư cho các giám mục
khắp Âu Châu, nhưng câu trả lời ở đâu đâu cũng giống nhau. Tin rằng mình có ơn
thiên triệu, nhưng mọi cơ hội dẫn đến sứ vụ ấy dường như đều đóng kín.
Thời gian tâm lý trong khi trông đợi thật khó đo lường được. Không lạ gì,
người đầy tớ đã xin chủ ruộng cho phép đi nhổ ngay cỏ lùng vốn bị kẻ thù gieo
lẫn với lúa, chứ không thể ngồi trông đợi thời điểm của vụ gặt được (Mt
13,24-30).
Thiên Chúa thì khác. Lời hứa ban ơn cứu độ đã có từ lúc hai ông bà nguyên
tổ sa ngã phạm tội (St 3,15), nhưng Người vẫn trông đợi. Sau hằng bao thế kỷ
mãi cho đến thời sau hết, Đức Giêsu vốn là Thánh Tử mới xuống thế làm người, để
thực hiện công cuộc cứu nhân độ thế (Dt 1,1-2).
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con biết sống trông đợi cách tích cực, có
nghĩa là không phải ngồi ù lì không làm gì cả, mà ngược lại đầu tư thời gian ấy
cho việc chuẩn bị đón nhận mục đích đang dần đến.
Suy niệm 2: Kiên
nhẫn
Không nản chí, và nhờ biết tiếng Anh khi làm việc trong xưởng thợ của người
Anh, ngài viết thư cho các giám mục ở Mỹ Châu. Để theo tiếng Chúa gọi, ngài
phải từ giã quê nhà vĩnh viễn và vượt đại dương ngàn trùng để đến một vùng đất
thật mới mẻ và xa lạ.
Dân Ítraen bị quân Átsua vây hãm suốt ba mươi bốn ngày, đến mức các vò
nước, các bể nước đều cạn sạch. Trẻ con hao mòn, đàn bà và thanh niên kiệt sức.
Họ vẫn kiên nhẫn cầm cự chứ không nãn lòng (Gđt 7,20-22.30). Bà Giuđitha xuất
hiện, giết tướng quân Hôlôphécnê và giải cứu dân thành (Gđt 13,8).
Trước sự chối bỏ của Phêrô và sự phản bội của Giuđa Ítcariốt, Đức Giêsu
không ngã lòng mà kiên nhẫn mời gọi hoán cải bằng một ánh nhìn, bằng một lời
tâm tình (Lc 22,48.61). Duy chỉ Giuđa dầu đã tỏ lòng thống hối bằng việc ném
tiền trả lại, nhưng không kiên trì giữ vững niềm tin vào tình thương tha thứ
của Chúa, nên đã ra đi thắt cổ tự tử (Mt 27,3-5).
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn biết kiêm tâm bền chí để chuyển
bại thành thắng, vì có công mài sắt ắt có ngày nên kim.
Suy niệm 3: Mầu
nhiệm ơn gọi
Thánh Gioan Niuman sinh trưởng ở Bôhêmi, theo đuổi ơn gọi linh mục tại quê
nhà, nhưng rồi lại được thụ phong tại Nữu Ước và trông coi 200.000 người Công
Giáo, với một địa bàn kéo dài từ Hồ Ontari đến Pensynvani. Vào năm 1852, Cha
Gioan được bổ nhiệm làm giám mục Philađenphia.
Vì là một ơn gọi nhưng không, nên dầu con người muốn mà Chúa không muốn thì
cũng không được (Ga 15,16), như trường hợp một kinh sư ngỏ lời xin theo Đức
Giêsu, nhưng Ngài đã từ chối cách khéo léo (Mt 8,19-20). Hoặc người bị quỷ ám ở
Ghêrasa, sau khi được chữa khỏi đã xin Chúa cho ở lại với Ngài, nhưng Ngài
không chấp nhận (Mc 5,19).
Và ngược lại, dầu là một ơn gọi nhưng không, nhưng nếu Chúa muốn mà con
người không muốn thì cũng không được, như dụ ngôn tiệc cưới: Tiệc đã dọn sẵn,
bò tơ và thú béo đã hạ rồi, nhưng các quan khách từ chối không chịu đến vì
nhiều lý do khác nhau (Mt 22,1-10;Lc 14,15-24).
* Lạy Chúa Giêsu, chúng con xác tín: nếu có sự hòa điệu giữa việc Chúa chọn
gọi và việc con người đáp trả hết mình, thì dù con người có hèn kém thế nào đi
nữa, Chúa vẫn bù đắp thích đáng (2Cr 12,9) để hoàn thành chương trình của
Người, như bao trường hợp điển hình: một Isaia với môi dơ bẩn (Is 6,4-6), một
Môsê cứng miệng cứng lưỡi (Xh 4,10), một Gioan Maria Vianê luôn thi trượt.
Suy niệm 4: Lên
đường
Nhà thờ của ngài không có tháp chuông nhưng điều đó không quan trọng, vì
hầu như lúc nào Cha Gioan cũng di chuyển, từ làng này sang làng khác, lúc thì
lên núi để thăm bệnh nhân, lúc thì trong quán trọ hoặc gác xếp để giảng dạy, và
cử hành Thánh Lễ ngay trên bàn ăn.
Đức Giêsu vốn không có nơi gối đầu, không cần thiết đến nhà cư trú, vì Ngài
phải luôn lên đường (Lc 13,33). Thật vậy làm sao Ngài có thể chôn chân ở một
ngôi nhà cố định được, khi trước mắt Chúa còn biết bao người chưa nhận biết Tin
Mừng Cứu Độ cần Chúa đến loan báo (Lc 9,6), bao người đang còn ở trong bóng tối
tội lỗi cần Chúa đến chiếu sáng và giải thoát (Mt 4,16).
Các Tông Đồ theo lời mời gọi của Chúa cũng đã ra đi rao giảng khắp nơi (Mc
16,20). Thậm chí những ai không muốn rời bỏ nơi cư ngụ, thì Chúa cũng tạo điều
kiện buộc họ phải ra đi, chẳng hạn vì cuộc bách hại xảy ra nhân vụ Têphanô,
nhiều người đã phải đi đến tận miền Phênixi, đảo Sýp và thành Antiôkhia, nhờ đó
Tin Mừng Chúa đến được với cả người Hylạp (Cv 11,19-21).
* Lạy Chúa Giêsu, người đời vẫn thường chú trọng đến việc an cư lạc nghiệp,
nhưng xin Chúa giúp chúng con luôn sẵn sàng lên đường để đem Chúa đến cho mọi
người mọi dân.
Suy niệm 5: Cộng
đoàn
Vì sự nặng nhọc của công việc và vì sự đơn độc của giáo xứ, Cha Gioan khao
khát có một cộng đoàn, và đã ngài gia nhập dòng Chúa Cứu Thế, là một tu hội
chuyên giúp người nghèo và những người bị bỏ rơi.
Với chí hướng sống độc thân không vợ con, Đức Giêsu vẫn coi trọng nếp sống
cộng đoàn. Ngài lập nhóm Mười Hai và sống tam cùng với họ: cùng ăn, cùng ở,
cùng làm việc với họ.
Ý thức tầm quan trọng của đời sống cộng đoàn, vì con người là một sinh vật
mang tính xã hội, các tông đồ đã tổ chức Giáo Hội như một cộng đoàn: Tất cả các
tín hữu hợp nhất với nhau, và để mọi sự làm của chung. Họ đem bán đất đai của
cải, lấy tiền chia cho mỗi người tùy theo nhu cầu. Họ đồng tâm nhất trí, ngày
ngày chuyên cần đến Đền Thờ. Khi làm lễ bẻ bánh tại tư gia, họ dùng bữa với lòng
đơn sơ vui vẻ. Họ ca tụng Thiên Chúa, và được toàn dân thương mến (Cv 2,44-47)
* Lạy Chúa Giêsu, vì bá nhân bá tánh nên dầu đời sống cộng đoàn là quan
trọng, nhưng không phải dễ sống. Xin giúp chúng con luôn mưu cầu lợi ích chung,
mình vì mọi người chứ không ngược lại.
Suy niệm 6: Phương
tiện
Trong một chuyến thăm viếng giáo xứ ở thôn quê, cha xứ thấy ngài ngồi trên
chiếc xe bò chở phân hôi hám. Ngất ngưởng ngồi trên mảnh ván bắc ngang trên xe,
Đức Gioan khôi hài: "Có bao giờ cha thấy đoàn tùy tùng của một giám mục
như vậy chưa!"
Trong chuyến công tác mục vụ sang nước Đức, đến nơi ngài ướt đẫm dưới cơn
mưa tầm tã. Khi gia chủ đề nghị ngài thay đôi giầy sũng nước, ngài trả lời:
"Tôi chỉ có cách đổi giầy từ chân trái sang chân phải thôi. Chứ có một đôi
giầy thì làm gì được."
Đức Giêsu đã từng vào thành Giêrusalem như lời ngôn sứ Isaia và Dacaria
tiên báo: “Kìa Đức Vua của ngươi đang đến với ngươi hiền hậu ngồi trên lưng
lừa, lưng lừa con, là con của một con vật chở đồ” (Mt 21,5;Is 62,11;Dcr 9,9).
* Lạy Chúa Giêsu, có người chủ trương: bất chấp phương tiện miễn đạt được
mục đích. Chúng con không sống hoàn toàn như thế, nhưng vô tình cũng xem phương
tiện là cứu cánh đến mức xa xỉ và lãng phí trong việc mua sắm. Xin tha thứ cho
chúng con.