Thánh PHÊRÔ ĐAMIAN
(1007-1072)
Lm. Phêrô
Nguyễn Ngọc Mỹ
Lược sử
Có lẽ vì là trẻ mồ côi
và bị đối xử thật tệ hại khi còn nhỏ nên Thánh Phêrô Damian thật tốt với người nghèo. Trong bữa ăn, lúc
nào cũng có một hay hai người nghèo ăn chung với ngài, và đích thân ngài lo
lắng cho nhu cầu của họ.
Ngài sinh ở Ravenna,
mồ côi cha mẹ khi còn nhỏ và sống với người anh ruột nhưng bị đối xử như người
đầy tớ. Khi mới lớn một chút, ngài đã bị sai đi chăn heo. Một người anh khác,
là giáo trưởng ở Ravena, thấy thương hại chú em bơ vơ nên đem ngài về nuôi nấng
cho ăn học tử tế. Có lẽ vì nhớ ơn dưỡng dục của người anh mà Phêrô đã lấy tên
người anh, là Damian, thành tên của mình.
Phêrô là một học sinh
có năng khiếu và sau đó trở thành một giáo sư nổi tiếng. Trong thời gian này,
Phêrô cố làm quen với sự chay tịnh, sự cầu nguyện và ngài mặc áo nhặm bên trong
áo thường để chống với các cám dỗ của lạc thú và mưu chước ma quỷ.
Sau một thời gian,
ngài quyết tâm từ bỏ thế gian để sống đời ẩn tu với các đan sĩ Biển Đức thuộc nhánh cải cách của Thánh Rômuanđô ở
Fonte Avellana. Các đan sĩ thường sống hai người một trong một cái am cách xa
nhau, để cầu nguyện và đọc sách thiêng liêng, với cuộc sống rất khắc khổ. Vì
quá hăng say trong sự cầu nguyện và ngủ quá ít nên không bao lâu Phêrô bị bệnh mất ngủ trầm trọng. Ngài phải thận trọng
kềm chế và săn sóc chính mình.
Vì lý do đó, ngài dành nhiều thời giờ để nghiên cứu Kinh Thánh, và trở nên một
thi sĩ sáng tác thơ đạo cũng nổi tiếng như trong văn chương đời trước đây.
Do một quyết định của
toàn thể các đan sĩ, ngài phải chịu trách nhiệm lãnh đạo Cộng Đoàn khi vị bề
trên qua đời. Do đó, sau khi vị đan viện trưởng từ trần khoảng năm 1043, Phêrô
đã dẫn dắt gia đình thánh thiện này với sự khôn ngoan và đạo đức. Ngài cũng
thành lập thêm năm đan viện khác. Ngài duy trì tinh thần cô độc, bác ái và
khiêm nhường. Nhiều vị đan sĩ dưới sự dẫn dắt của ngài là các ngôi sao sáng của
Giáo Hội, kể cả Thánh Đaminh Loricatus, Thánh Gioan ở Lodi là người kế vị ngài
trong chức vụ đan viện trưởng ở Holy Cross.
Trong nhiều năm, Thánh
Phêrô Damian thường giúp các Giáo Hoàng trong công việc hòa giải giữa các tu
hội kình chống nhau, hoặc giữa giáo sĩ, viên chức chính phủ và Tòa Thánh. Năm
1057, Đức Giáo Hoàng Stephanô IX thuyết phục ngài từ bỏ đời ẩn dật và đặt ngài
làm Giám Mục-Hồng Y của Ostia.
Ngài tích cực tẩy trừ
nạn buôn bán chức vụ trong Giáo Hội, khuyến khích các linh mục sống độc thân,
và thúc giục các linh mục triều sống thành cộng đoàn, giữ chương trình cầu
nguyện. Ngài ao ước phục hồi tinh thần kỷ luật nguyên thủy của các tu sĩ và
linh mục, cảnh cáo họ về việc di chuyển không cần thiết, vi phạm đức khó nghèo
và sống quá thoải mái. Ngài viết thư khiển trách Đức Giám Mục Florence về việc
chơi cờ, và Đức Giám Mục Besancon về việc để giáo sĩ ngồi khi đọc thánh vịnh
trong Kinh Nhật Tụng.
Ngài viết rất nhiều
thư. Khoảng 170 lá hiện vẫn còn. Chúng ta cũng còn 53 bài giảng của ngài và bảy
tiểu sử ngài viếThánh Ngài thích viết về gương mẫu và chuyện thật hơn là lý thuyếThánh Các bản văn phụng vụ
của ngài cho thấy ngài có phong cách của một nhà văn.
Ngài thường xin các
giáo hoàng cho ngài từ chức Giám Mục-Hồng Y của Osia, và sau cùng Đức Alexander
II đồng ý với điều kiện là bất cứ khi nào cần ngài sẽ sẵn sàng làm việc trở
lại. Khi trở lại công việc ở Ravenna, ngài bị sốt nặng. Ngài từ trần ngày 22 tháng
Hai 1072 khi các đan sĩ đang vây quanh và đọc kinh Nhật Tụng. Năm 1828 ngài
được tuyên xưng là Tiến Sĩ Hội Thánh.
Suy niệm 1: Nghèo
Là trẻ mồ côi và bị đối xử thật tệ hại khi còn nhỏ nên Thánh Phêrô Damian
thật tốt với người nghèo.
Không thiếu người nghèo sau khi được trở nên giàu có lại quên mất thuở hàn
vi nghèo khó của mình để rồi chẳng những coi khinh mà còn tìm cách xa lánh bạn
bè nghèo khó của mình, như một đôi bạn Lưu Bình và Dương Lễ.
Vậy thật đáng khâm phục cho Thánh Phêrô Damian. Ngài là một trẻ thơ nghèo
nàn và mồ côi bị đối xử như người đầy tớ. Khi mới lớn một chút, ngài đã bị sai
đi chăn heo. Thế nhưng một khi đã thoát được cảnh nghèo đói, trong bữa ăn, lúc
nào cũng có một hay hai người nghèo ăn chung với ngài, và đích thân ngài lo
lắng cho nhu cầu của họ.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con thực hành tinh thần thánh Phaolô mời
gọi: khóc với người khóc và vui với người vui (Rm 12,15).
Suy niệm 2: Ẩn tu
Sau một thời gian, ngài quyết tâm từ bỏ thế gian để sống đời ẩn tu với các
đan sĩ Biển Đức thuộc nhánh cải cách của Thánh Rômuanđô ở Fonte Avellana.
Các vị ẩn tu thường không công khai tuyên khấn giữ ba lời khuyên Phúc âm,
họ dâng hiến cuộc đời để ngợi khen Thiên Chúa và cứu độ thế gian, qua việc
triệt để lánh xa trần thế, giữ yên lặng cô tịch, cầu nguyện liên lĩ và sống khổ
hạnh đền tội (Sách Giáo lý số 920).
Vì quá hăng say trong sự cầu nguyện với cuộc sống rất khắc khổ, cụ thể ngủ quá ít nên không bao lâu Phêrô bị bệnh
mất ngủ trầm trọng. Thế rồi sau khi vị đan viện trưởng từ trần khoảng năm 1043,
Phêrô đã dẫn dắt gia đình thánh thiện này với sự khôn ngoan và đạo đức. Ngài
cũng thành lập thêm năm đan viện khác. Ngài duy trì tinh thần cô độc, bác ái và
khiêm nhường.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn thiết tha với đời sống cầu nguyện
trong cô tịch, cho dầu chúng con không có ơn gọi làm ẩn sĩ.
Suy niệm 3: Cải cách
Sau một thời gian, ngài quyết tâm từ bỏ thế gian để sống đời ẩn tu với các
đan sĩ Biển Đức thuộc nhánh cải cách của Thánh Rômuanđô ở Fonte Avellana.
Thánh Phêrô Damian là một người cải cách, và nếu ngài sống trong thời nay
chắc chắn ngài sẽ thúc đẩy sự canh tân theo tinh thần Công Đồng Vatican II.
Ngài sẽ hoan nghênh việc nhấn mạnh đến cầu nguyện được tỏ lộ qua số buổi
cầu nguyện ngày càng gia tăng của các linh mục, tu sĩ và giáo dân cũng như việc
thành lập các nhà cầu nguyện của nhiều cộng đoàn tu sĩ ngày nay.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn canh tân đời sống theo tinh thần
Công Đồng Vatican II.
Suy niệm 4: Bệnh
Vì quá hăng say trong sự cầu nguyện và ngủ quá ít nên không bao lâu Phêrô
bị bệnh mất ngủ trầm trọng.
Tâm lý bệnh nhân thường dồn tâm huyết và thời gian cho việc được chữa lành.
Thánh nhân Phêrô Damian thì khác. Ngài dành tất cả cho việc nghiên cứu Kinh
Thánh, và trở nên một thi sĩ sáng tác thơ đạo.
Thi sĩ Hàn mặc Tử cũng lạc quan chấp nhận cơn bệnh bất trị phong hũi, và
tìm nguồn hứng khởi ở đó để sáng tác nên những bài thơ bất hũ. Thánh Phaolô
cũng nhờ vào thời gian bị mù để học hỏi giáo lý và sau đó trở thành vị tông đồ
dân ngoại lừng danh (Cv 9,8-19).
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn lạc quan cảm tạ Chúa, khi được
lành mạnh cũng như khi lâm bệnh.
Suy niệm 5: Săn sóc
thân xác
Phêrô bị bệnh mất ngủ trầm trọng. Ngài phải thận trọng kềm chế và săn sóc
chính mình.
Thánh Tôma Aquinô chủ trương: Mens sana in corpore sano, có nghĩa là tinh
thần minh mẫn trong một thân xác cường tráng. Thân xác có khỏe thì tinh thần
mới mạnh.
Có thể vì thế mà ngày nay các dòng khổ tu cũng hạn chế và thay đổi các hình
thức khổ chế thể xác, chẳng hạn không thức đêm để dùng roi đánh vào thân thể,
hoặc không đi chân không...
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con không phạt xác nhưng ép tâm hồn bằng
việc xa lánh tội lỗi.
Suy niệm 6: Gương
mẫu
Ngài viết rất nhiều thư. Khoảng 170 lá hiện vẫn còn. Chúng ta cũng còn 53
bài giảng của ngài và bảy tiểu sử ngài viếThánh Ngài thích viết về gương mẫu và
chuyện thật hơn là lý thuyếThánh
Đúng như tâm tình ngài để lại: "... Chúng ta hãy trung tín trao truyền
lại cho thế hệ mai sau các gương mẫu nhân đức mà chúng ta đã lãnh nhận từ cha
ông".
Đó cũng là quan điểm của cụ lão Eleda: "Ở tuổi chúng ta, giả vờ là
điều bất xứng, e rằng có nhiều thanh niên sẽ nghĩ là ông già Elada đã chín mươi
tuổi đầu, mà còn theo những lề thói dân ngoại... Vậy giờ đây, khi can đảm từ
giã cuộc đời, tôi sẽ tỏ ra xứng đáng với tuổi già, và để lại cho đám thanh niên
một tấm gương cao đẹp về cái chết tự nguyện và cao quý, vì đã trung thành với
các Lề Luật đáng kính và thánh thiện" (2Mcb 6,24tt).
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn sống gương mẫu mọi nơi mọi lúc,
vì lời nói bay đi còn gương lành mới lôi kéo.