Thánh PONTIAN VÀ Thánh HIPPOLYTUS
(k. 235)
Lược sử
Vào năm 235, Maximinus
làm hoàng đế Rôma và hầu như ngay sau khi lên ngôi, ông bắt đầu bách hại người Kitô Giáo. Một
trong những hình phạt thông thường đối với các giám mục và linh mục là các ngài
bị lưu đầy đến những
quặng mỏ nguy hiểm ở Sardinia, nước Ý. Chính vì sự bách hại này mà ngày nay
chúng ta mừng kính hai thánh tử đạo. Thánh Pontian lên ngôi giáo hoàng sau khi
Đức Urban I từ trần năm 230. Khi Maximinus lên ngôi hoàng đế, Đức Pontian cùng
chung số phận với các Kitô Hữu khác và ngài phục vụ Giáo Hội trong sự đau khổ ở Sardinia.
Hippolytus là một linh
mục và là học giả ở Rôma. Ngài có nhiều sáng tác về thần học và là bậc thầy tài
giỏi. Hippolytus thất vọng với Đức Giáo Hoàng Zephyrinus (được tử đạo năm 217)
vì đức giáo hoàng không mau mắn ngăn chặn những người giảng dạy cách lầm lạc.
Khi Đức Callistus I được bầu làm giáo hoàng kế vị Đức Zephyrinus, Hippolytus
cũng không hài lòng. Lúc bấy
giờ, rất đông người theo Hyppolytus và họ đồng lòng bầu Hippolytus lên làm giáo
hoàng. Vị thần học gia tài giỏi này đã không chế ngự được tính kiêu ngạo và đã
chấp nhận. Khi cuộc bách hại bùng nổ, Hyppolytus bị bắt và cũng bị lưu đầy đến
Sardinia.
Trong hoàn cảnh đáng
thương ấy, môt phép lạ hòa giải đã xảy ra
giữa sự cười nhạo của kẻ thù. Đức giáo hoàng Pontian gặp gỡ với Hippolytus
trong hoàn cảnh lưu đầy và vị linh mục tài giỏi này đã cảm hóa trước sự khiêm
tốn của vị giáo hoàng. Hippolytus trở về với Giáo Hội và mọi tức giận đều tiêu
tan. Đức giáo hoàng Pontian thông cảm với vị
linh mục. Ngài nhận ra nhu cầu của mỗi người là phải giúp đỡ và khuyến khích
lẫn nhau trong tình bác ái của Đức Giêsu Kitô. Cả hai đã được phúc tử đạo và
mãi mãi trở nên nhân chứng cho sự tha thứ và niềm hy vọng Kitô Giáo.
Suy niệm 1: Bách hại
Ông bắt đầu bách hại người Kitô Giáo.
Tác giả Herbertworkman rất có lý khi phát biểu trong cuốn sách nhan đề The
Persecution in the Early Church: “Giáo Hội có lẽ sẽ không bị bách hại, nếu như
Giáo Hội đã không quá hăng hái tích cực vâng theo mệnh lệnh của Thầy Chí Thánh
rao giảng Tin Mừng khắp nơi! Nhưng khi ngưng rao giảng Tin Mừng nhanh chóng,
thì không còn là kitô giáo nữa”.
Căn cứ vào sự kiện kim cổ, chúng ta có thể khẳng định không sai lầm rằng:
Vào bất cứ thời điểm nào trên giòng sinh mệnh của nhân loại, và dưới dạng thức
của bất cứ nền văn hóa nào, sự xuất hiện của Đạo Chúa Kitô luôn luôn bị các
chính quyền đương thời nghi kỵ, cấm đoán, thù ghét và bách hại! Hình thức,
phương pháp, chiêu bài tuy có thay đổi, nhưng nội dung vẫn là sự thù nghịch với
“Nước Chúa” với “Cơ Cấu Mới” của “Nước Trời”.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con cảm nghiệm được mối phúc thật khi bị người đời bách hại (Mt 5,10-12).
Suy niệm 2: Lưu đầy
Một trong những hình phạt thông thường đối với các giám mục và linh mục là
các ngài bị lưu đầy.
Lưu đày là một cách hành xử những người vi phạm pháp luật đến một nơi khác
trong một thời gian nhất định để cải tạo. Tuy nhiên trong kế hoạch của Thiên
Chúa, thì cuộc lưu đày không phải là “viên thuốc độc” mà là “viên thuốc đắng”
mà Thiên Chúa phải dùng đến để chữa trị “chứng bệnh nan y” của dân Chúa. Như
thời các Thủ Lãnh, khi lâm cảnh đau khổ và tai họa, người ta mới nhận ra hậu
quả ghê tởm do tội lỗi của họ đã gây ra. Nhờ sống ở chốn lưu đày mà dân Chúa đã
học biết đổi mới đời sống và quay về với Chúa.
Riêng trong trường hợp này, Thiên Ý đã dùng bàn tay của hoàng đế Rôma là
Maximinus với cuộc bách hại đạo Chúa để lưu đày Đức Pontian và Đức Hippolytus
đến cùng một địa điểm là Sardinia, nước Ý. Nhờ vậy hai vị có cơ hội gặp nhau và
Chúa đã thực hiện một phép lạ là làm cho hai vị được hòa giải và cùng chịu tử
đạo với nhau.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con có một đức tin mạnh mẽ để đọc ra được Thiên Ý trong các nghịch cảnh
của cuộc đời.
Suy niệm 3: Phục vụ
Đức Pontian phục vụ Giáo Hội trong sự đau khổ ở Sardinia.
Phục vụ luôn đòi hỏi phải hy sinh, phải đau khổ. Nhưng nét đặc trưng của
Đức Pontian trong việc phục vụ, đó là gánh chịu hoàn cảnh khổ đau của sự lưu
đày.
Về mặt thể xác, ngài phải đón nhận một cuộc sống thiếu thốn cũng như các
công việc cực nhọc. Về mặt tinh thần, ngài luôn ray rắc và nỗ lực thể hiện sự
hòa giải với Hippolytus.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con luôn biết quên mình để dễ dàng sống tinh thần phục vụ.
Suy niệm 4: Không
hài lòng
Hippolytus cũng không hài lòng.
Tâm trạng không hài lòng của ngài có lẽ xuất phát từ việc ngài là một học
giả tài giỏi có trình độ kiến thức trổi vượt các vị bề trên, nhất là khi thấy
các vị lãnh đạo không mau mắn ngăn chặn những người giảng dạy cách lầm lạc gây
tác hại cho Giáo Hội.
Tâm trạng không hài lòng này cọng thêm tính kiêu ngạo đã dẫn ngài đến chỗ
sai lầm trầm trọng là chấp nhận cách bất hợp pháp chức vị giáo hoàng do một số
người ủng hộ bầu lên. Nhưng may thay cuộc lưu đày đã giúp ngài đủ khiêm tốn để
tỉnh ngộ và quay về nẻo chính cũng như được phúc tử đạo.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con khiêm tốn để tránh được những sai lầm đáng tiếc.
Suy niệm 5: Hòa giải
Môt phép lạ hòa giải đã xảy ra giữa sự cười nhạo của kẻ thù.
Việc hòa giải này được đánh giá cao như một phép lạ, vì đây là sự kiện xảy
ra giữa hai vị có chức bậc trong Giáo Hội chứ không phải giữa hai giáo dân bình
thường. Điều này cho hay giữa các chức sắc vẫn còn tồn tại sự bất hòa, vốn rất
khó chấm dứt do tính tự ái không bao giờ muốn mình chịu thua ai với những lý
luận rất sắc bén do có trình độ rất cao.
Để có thể giải hòa, Đức Pontian đã để lại một chìa khóa rút từ kinh nghiệm
bản thân ngài, đó là lòng khiêm tốn. Đồng thời hãy nhìn vào thái độ của kẻ thù,
đó là họ cười nhạo với những tràng pháo tay inh ỏi, vì họ chẳng phải mất công
dùng đến bất cứ thứ vũ khí gì chiến đấu mà vẫn chiến thắng vẻ vang do đối thủ
tự hủy diệt mình vì mối bất hòa nhau.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con đừng bao giờ coi thường bài học trường đời: đoàn kết là sống mà chia
rẽ là chết.
Suy niệm 6: Thông
cảm
Đức giáo hoàng Pontian thông cảm với vị linh mục.
Ngoài bài học khiêm tốn của Đấng bề trên, ngài còn nêu bật bài học thông
cảm và tha thứ. Có khiêm tốn và thông cảm thì mới nhận ra người thuộc quyền
cũng như mình đều là tội nhân. Chắc hẳn họ không muốn sai lỗi, nhưng bản tính
mỏng giòn và yếu đuối của con người đưa đẩy họ như thế (Rm 7,19-20), cũng như
tình cảnh của người phụ nữ ngoại tình (Ga 8,4).
Có khiêm tốn thông cảm thì mới nhận
ra thân phận tội lỗi của mình, có thể không phải tội này hoặc nặng như thế này
nhưng thiếu gì tội khác, để rồi kết án người nhằm che đậy tội lỗi của mình,
điều mà Đức Giêsu đã vạch ra cho mỗi người thấy (Ga 8,6-9). Có khiêm tốn thông
cảm thì mới dễ tha thứ và giúp vực họ dậy (Ga 8,11), chứ không lánh xa (Cv
10,28) hoặc giết chết (Ga 8,5).
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con luôn mặc lấy tâm tình của Chúa đối với các tội nhân.