CHÚA
NHẬT 7 THƯỜNG NIÊN
NĂM
A
BÀI ĐỌC I:
Lv 19,1-2. 17-18
1 Đức Chúa phán với ông Mô-sê rằng: 2 "Hãy
nói với toàn thể cộng đồng con cái Ít-ra-en và bảo chúng: Các ngươi phải thánh
thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh.
17 Ngươi không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải
mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó. 18
Ngươi không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi. Ngươi
phải yêu đồng loại như chính mình. Ta là Đức Chúa.”
ĐÁP CA:
Tv 102
Đ. Chúa
là Đấng từ bi nhân hậu. (c 8a)
1 Chúc tụng Chúa đi,
hồn tôi hỡi, toàn thân tôi, hãy chúc tụng Thánh Danh! 2 Chúc tụng
Chúa đi, hồn tôi hỡi, chớ khá quên mọi ân huệ của Người.
3 Chúa tha cho ngươi
muôn ngàn tội lỗi, thương chữa lành các bệnh tật ngươi. 4 Cứu ngươi
khỏi chôn vùi đáy huyệt, bao bọc ngươi bằng ân nghĩa với lượng hải hà,
8 Chúa là Đấng từ bi
nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương, 10 Người không cứ tội
ta mà xét xử, không trả báo ta xứng với lỗi lầm.
12 Như đông đoài cách
xa nhau ngàn dặm, tội ta đã phạm, Chúa cũng ném thật xa ta. 13 Như
người cha chạnh lòng thương con cái, Chúa cũng chạnh lòng thương kẻ kính tôn.
BÀI ĐỌC
II: 1Cr 3,16-23
16 Thưa anh em, nào
anh em chẳng biết rằng anh em là Đền Thờ của Thiên Chúa, và Thánh Thần Thiên
Chúa ngự trong anh em sao?17 Vậy ai phá huỷ Đền Thờ Thiên Chúa, thì
Thiên Chúa sẽ huỷ diệt kẻ ấy. Vì Đền Thờ Thiên Chúa là nơi thánh, và Đền Thờ ấy
chính là anh em.
18 Đừng ai tự lừa dối
mình. Nếu trong anh em có ai tự cho mình là khôn ngoan theo thói đời, thì hãy
trở nên như điên rồ, để được khôn ngoan thật. 19 Vì sự khôn ngoan
đời này là sự điên rồ trước mặt Thiên Chúa, như có lời chép rằng: Chúa bắt được
kẻ khôn ngoan bằng chính mưu gian của chúng. 20 Lại có lời rằng: Tư
tưởng kẻ khôn ngoan, Chúa đều biết cả: thật chỉ như cơn gió thoảng ngoài.
21 Vậy đừng ai dựa
vào phàm nhân mà tự hào. Vì tất cả đều thuộc về anh em;22 dù là
Phao-lô, hay A-pô-lô, hay Kê-pha, dù cả thế gian này, sự sống, sự chết, hiện
tại hay tương lai, tất cả đều thuộc về anh em,23 mà anh em thuộc về
Đức Ki-tô, và Đức Ki-tô lại thuộc về Thiên Chúa.
TUNG HÔ
TIN MỪNG: 1Ga 2,5
Hall-Hall: Ai giữ
lời Đức Ki-tô dạy, thì nơi kẻ ấy tình yêu Thiên Chúa đã thực sự nên hoàn hảo. Hall.
TIN MỪNG:
Mt 4,38-48
38 Hôm ấy, Đức Giê-su
nói với các môn đệ rằng: "Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Mắt đền mắt, răng
đền răng. 39 Còn Thầy, Thầy bảo anh em: đừng chống cự người ác, trái
lại, nếu bị ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa. 40
Nếu ai muốn kiện anh để lấy áo trong của anh, thì hãy để cho nó lấy cả áo ngoài.
41 Nếu có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm.
42 Ai xin, thì hãy cho; ai muốn vay mượn, thì đừng ngoảnh mặt đi.
43 "Anh em đã
nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. 44 Còn
Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh
em. 45 Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Đấng
ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như
người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính. 46
Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi? Ngay
cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao?47 Nếu anh em chỉ
chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người
ngoại cũng chẳng làm như thế sao?48 Vậy anh em hãy nên hoàn thiện,
như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.”
CHỚ MẮC
NỢ NHAU ĐIỀU GÌ,
TRỪ RA
TÌNH THƯƠNG MẾN
(Rm 13,8)
Giáo lý
Chúa nhật trước (CN 6 năm A) đã chứng minh chỉ nhờ Chúa Giêsu hướng dẫn ta mới
biết thế nào là thực thi đúng ý Cha trên trời. Vì Con Thiên Chúa xuống thế làm
người nhằm bổ túc Luật Mô-sê cho hoàn hảo (x. Mt 5,17), Ngài không cho phép ta làm
hại ai. Chúa nhật này đề cập tiếp Chúa Giêsu làm hoàn hảo Luật yêu kẻ hại mình:
-
Không lấy ác báo ác (x. Mt 5,38-42: Tin Mừng).
-
Phải cầu nguyện cho kẻ hại mình (x. Mt 5,43-48: Tin Mừng).
I. KHÔNG LẤY ÁC BÁO ÁC. Cụ thể:
Luật Môsê
dạy: “Mắt đền mắt, răng đền răng”. Còn
Chúa Giêsu bảo: “Đừng chống cự lại kẻ ác,
trái lại, nếu ai vả má bên phải thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa” (Mt
5,38-39: Tin Mừng).
Đó
không phải là sống nhu nhược, không phải là tạo điều kiện cho đối phương được
chân lân đầu! Nhưng Chúa Giêsu có ý dạy:
a-
Khi
ta có dư sức mạnh quật lại đối phương, ta cũng không sử dụng quyền để hạ ai. Vì
theo Luật bấy giờ, người Do Thái nào bị kẻ khác vả má phải nhằm hạ nhục tối đa,
thì nó không đứng sau ta giơ tay phải vả vào má phải ta, đó là cách đánh lén,
không oai! Nó cũng không đứng trước mặt ta, vả má phải ta bằng lòng bàn tay
trái. Như thế thì không anh hùng, không đau, vì là đánh tay chiêu! Nhưng nó đứng
đối diện với ta, dùng mu bàn tay phải quất ngang vào má phải ta, người Tây gọi “cú rờ-ve” (revers), vừa đau, vừa nhục, thế nó
mới tỏ ra oai và hả dạ! Trường hợp vả má phải ta như thế, theo Luật, ta có
quyền đưa nó ra tòa kiện, thì ta cũng không. Ta nhìn Đức Giêsu trong ngày Thứ
Sáu Tuần Thánh, Ngài tỏ ra vô cùng khiêm nhường và hiền lành trong lòng (x. Mt
11,29b), Ngài dư quyền năng khống chế đối phương, hoặc làm cho nó phải bẽ mặt,
ấy chưa kể là Ngài chỉ cần muốn là diệt được nó, thế mà Ngài đã không dùng
quyền ấy. Đó là ý nghĩa Lời Đức Giêsu dạy: “Đưa cả má trái cho
đối phương vả”.
b-
Chúa
Giêsu dạy ta không chống lại kẻ thù, còn tỏ ra ta là người khôn. Bởi vì đối phương chỉ là kẻ thù khi ta
không đủ sức mạnh thắng nó; còn khi ta có dư khả năng để thắng đối phương, thì
nó không phải là kẻ thù của ta. Ví dụ: Ta đang chạy xe giữa thành phố, có cảnh
sát đứng đó, mà có kẻ ốm o chạy ra chặn đường đòi đoạt xe của ta, nó không phải
là kẻ thù của ta, vì ta dư khả năng giao nó cho cảnh sát; trái lại nếu chỉ mình
ta đi qua một nghĩa trang vắng, đột nhiên có bọn hung ác, đầy đủ vũ khí xông ra
cướp xe của ta! Lúc ấy ta không thể chống cự được, nó mới là kẻ thù của ta, thì
nó muốn gì ta im lặng nhường ngay, là ta giữ được mạng sống. Nhược bằng ta cự
lại, chắc chắn mất cả mạng sống mình, mất cả xe! Trường hợp này ta chọn sự dữ
nhỏ cho phép xảy ra, đó là cách sống khôn! Kìa ông Nabob đã dại dột, biết không
thể thắng được mưu gian thâm độc của vợ vua Akhab, muốn giết ông để cướp vườn
nho, thì thà rằng ông bằng lòng đổi vườn nho của mình để lấy vườn nho của vua,
cũng tương đương, thì ông đã giữ được mạng sống, và còn có tài sản. Đàng này,
ông cứ khư khư giữ vườn nho là kỷ niệm của tiền nhân để lại, thế là ông bị “tòa
án nhân dân” ném đá, mất mạng, mất của! (x. 1V 21,1-17).
c-
Ta
phải dùng chân lý để thắng đối phương. Ta cứ nhìn Chúa Giêsu vào ngày Thứ Sáu Tuần
Thánh để hiểu thế nào là sống điều Ngài dạy “bị tát má phải thì đưa má trái”.
-
Trước tòa án Do Thái, Ngài bị các thủ hạ của thượng tế
Caipha vả mặt Ngài, Ngài cự lại ngay, chứ không đưa má cho chúng vả tiếp! (x. Ga
18,19-23).
-
Trái lại,trước tòa án Roma,Ngài bị bọn lính vả mặt,Ngài
đánh bài lờ! (x. Ga 19,3).
Sở dĩ
Chúa Giêsu phản ứng khác nhau như vậy, là vì người Do Thái không được phép lên
án tử cho ai, nên Ngài dùng chân lý cự lại: “Nếu tôi nói phải, tại sao đánh tôi?” Thế là bọn thủ lạ không dám vả
Ngài tiếp! Trái lại trước tòa án Roma, Ngài biết Roma có quyền giết người, nên
Ngài bị vả mà vẫn làm thinh! Bởi vì nếu Ngài cự lại sẽ bị đòn nhiều hơn, và
chúng sẽ giết Ngài sớm!
Tóm lại
ta phải sống lời thánh Tông Đồ dạy: “Kẻ
thù ngươi có đói, hãy cho nó ăn; có khát, hãy cho nó uống; làm như vậy, ngươi
sẽ chất than hồng lên đầu nó. Đừng để cho sự ác thắng được mình, nhưng hãy lấy
thiện mà thắng ác.” (Rm 12, 20-21). Đó là thánh Phaolô đã khai triển ý nghĩa
và áp dụng giáo lý Chúa Giêsu dạy: “Nếu
ai muốn kiện anh để lấy áo trong của anh, thì hãy để cho nó lấy cả áo ngoài. Nếu
có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm. Ai xin, thì hãy
cho; ai muốn vay mượn, thì đừng ngoảnh mặt đi” (Mt 5,40-42: Tin Mừng).
Vậy:
-
Ta lấy ác báo lành, ta là ma quỷ.
-
Ta lấy ác báo ác, ta là chó sói.
-
Ta lấy lành báo lành, ta là con người.
-
Ta lấy lành báo ác, ta là con Chúa.
Vì Chúa
Giêsu đã nói: Ai làm ơn cho kẻ hại mình, người ấy là “Con Đấng Tối Cao” (x. Lc 6,35), nghĩa là được đồng danh với Ngài,
như thiên thần đã báo cho Đức Maria: “Con
Bà là Con Đấng Tối Cao” (Lc 1,32).
Luật yêu thương này, Chúa đã dạy ngay từ thời ông Môsê: “Ngươi không được để lòng ghét người anh em,
nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội
vì nó. Ngươi không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân
ngươi. Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình. Ta là Đức Chúa.” (Lv
19,17-18: Bài đọc I).
II. PHẢI CẦU NGUYỆN CHO KẺ HẠI MÌNH.
Chúa Giê-su nhắc lại Luật Môsê: “Hãy yêu đồng loại và ghét kẻ thù”; còn Thầy, Thầy bảo anh em: “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những người
ngược đãi anh em” (Mt 5,43-44: Tin Mừng).
Ghét địch
thù ở đây theo ngôn ngữ Do Thái (Aram) có nghĩa là không yêu kẻ địch
thù bằng thân nhân của mình. Vì trong Cựu Ước không có chỗ nào dạy ta ghét kẻ
thù. Tác giả sách Huấn ca chỉ dạy ta không chấp nhận lối sống nghịch Đức Tin: “Sẽ chẳng có chi may lành cho kẻ ngoan cố
trong điều ác, cho kẻ không thích làm việc từ thiện. Hãy cho người đạo hạnh,
nhưng đừng giúp kẻ tội lỗi. đừng ủng hộ quân vô đạo, hãy khước từ, đừng cung
cấp bánh ăn cho nó, kẻo nó được đàng chân lấn đàng đầu; vì chính Đấng Tối Cao
cũng gớm ghét phường tội lỗi,Người sẽ trừng phạt để trả oán quân vô đạo, hãy
cho người tốt, nhưng đừng giúp kẻ tội lỗi” (Hc 12, 3-7).
Như
thế, Chúa dạy ta chỉ ghét tội không ghét người nào. Nhưng trong thực tế, ta
chẳng thấy tội nào đi chu du để phải tránh vì ghét nó, mà tội gắn liền với một
người nào đó. Nên ta có biếu quà cho kẻ thù ghét ta, thì:
-
Chưa chắc nó nhận.
-
Giúp nó có khi lại tạo điều kiện cho nó sống ác.
-
Thương giúp nó biết đâu nó tưởng ta sai, nó đúng, nên ta
phải bợ đỡ, tỏ dấu xin lỗi nó.
Như thế
giúp của đời này cho địch thù, là cách làm cho nó ra tồi tệ hơn, trừ cách giúp duy nhất là cầu nguyện cho
nó (x.
Mt 5,44-45). Việc này ai cũng làm được, và không làm cho địch thù tự ái. Vì ta
xin Chúa cho nó nhận ra tội mà sám hối, xin Chúa dẫn dắt nó đi vào con đường
công chính. Lúc đó nó trở nên thánh nhờ hối lỗi mà gia tăng việc lành, như lời
ngôn sứ Baruk nói: “Xưa kia anh em lạc xa
sự thật, nhưng nay hối lỗi trở về, anh em hãy nhiệt thành gấp mười mà tìm kiếm
Ngài” (Br 4,28).
Đan cử
như Phó tế Stephano, khi ông bị kẻ ác ném đá, ông đã cầu nguyện cho họ: “Lạy Chúa Giêsu xin đừng chấp tội họ” (Cv
7,60). Kết quả lời cầu nguyện ấy, Chúa đã ban ơn cho kẻ ác nhất trong số những
người ném đá Stephano, đó là Saulo. Ông này tiền thân còn độc ác hơn chó sói,
nhưng khi ông đã được ơn Chúa, ông trở thành Tông Đồ xuất sắc hơn các Tông Đồ
thượng đẳng Chúa chọn trước Phục Sinh, như ông khoe với giáo đoàn: “Nào tôi có thua gì các “Tông Đồ thượng
đẳng”, dù tôi chỉ là không” (2Cr 12,11).
Đừng
quên Chúa đã đặt ta làm lính canh anh em, nếu họ sai lỗi, ta phải có trách
nhiệm nhắc nhở, bằng không nếu để họ chết trong tội, Chúa sẽ đòi nợ máu họ nơi
ta (x. Ed 33,7-9). Do đó, khi ta cầu nguyện cho tội nhân bỏ đường lầm lạc trở
về đường ngay nẻo chính, là ta đã xin Chúa nhắc nhở cho họ nhận biết tội mà sám
hối. Như thế là ta cùng chung sứ mệnh với Chúa Giê-su, Ngài đến trần gian không
phải đi tìm người công chính mà kêu gọi kẻ tội lỗi sám hối (x. Lc 5,32). Và nếu
ta đã hết lòng giúp kẻ tội lỗi bỏ đường lầm lạc trở về mà không đạt như ý muốn,
thì phải nhớ rằng ta chẳng hơn gì Chúa Giêsu, như Ngài nói: “Không biết ngày tôi trở lại có còn gặp được niềm
tin vào trên mặt đất này nữa chăng?” (Lc 18,8). Nhưng ta đã trở nên giống
Cha trên trời. Đó là lý do Đức Giêsu nói: “Hãy
cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em, anh em mới được trở nên con cái của
Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi
sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như
kẻ bất chính. Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có
công chi? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao? Nếu anh em
chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả
người ngoại cũng chẳng làm như thế sao? Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha
anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.” (Mt 5, 44-48: Tin Mừng). Như thế là
cách thắng đối phương, vì “không phải nhờ
gươm, nhờ giáo mà Chúa ban chiến thắng, bởi lẽ chiến đấu là việc của Thiên Chúa”
(1Sm 17,47).
Đó là Luật Yêu Chúa đặt ra ngay từ thời ông Môsê, để kêu
gọi ta phải nên thánh: “Hãy nói với toàn
thể cộng đồng con cái Ít-ra-en và bảo chúng: Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta,
Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh” (Lv 19,2: Bài đọc I).
Vì “Chúa là Đấng từ bi nhân hậu” (Tv
103/102,8a: Đáp ca).
Ai sống giới răn yêu như Tin Mừng hôm nay Chúa dạy, thì
người ấy được Thiên Chúa cư ngụ, họ trở thành Đền Thờ đích thực của Thiên Chúa,
có giá trị bền vững, không sức mạnh nào phá hủy được, đúng như lời thánh Phaolô
nói: “Anh em chẳng biết rằng anh em là
Đền Thờ của Thiên Chúa, và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh em sao? Vậy
ai phá huỷ Đền Thờ Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ huỷ diệt kẻ ấy. Vì Đền Thờ
Thiên Chúa là nơi thánh, và Đền Thờ ấy chính là anh em” (1Cr 3,16-17: Bài
đọc II).
Đây là
con đường khôn ngoan,chỉ có Chúa mới dạy ta, như lời thánh Tông Đồ nói: “Đừng ai tự lừa dối mình. Nếu trong anh em có
ai tự cho mình là khôn ngoan theo thói đời, thì hãy trở nên như điên rồ, để
được khôn ngoan thật. Vì sự khôn ngoan đời này là sự điên rồ trước mặt Thiên
Chúa, như có lời chép rằng: Chúa bắt được kẻ khôn ngoan bằng chính mưu gian của
chúng. Lại có lời rằng: Tư tưởng kẻ khôn ngoan, Chúa đều biết cả: thật chỉ như
cơn gió thoảng ngoài” (1Cr 3,18-20: Bài đọc II).
Có sống
khôn ngoan để biết yêu hết mọi loại người như Chúa Giêsu, ta mới tập họp mọi
sự, kể cả con người tội lỗi để tiến dâng lên Thiên Chúa, như lời thánh Phao-lô
nói: “Tất cả đều thuộc về anh em,23
mà anh em thuộc về Đức Kitô, và Đức Kitô lại thuộc về Thiên Chúa” (1Cr
3,22b-23: Bài đọc II).
Đó là
chương trình Thiên Chúa cứu độ những “Con Đấng Tối Cao” (Lc 6,35), vì họ
cùng chung sức cộng tác với Chúa Giêsu thực hiện ý Cha trên trời.
Nhà văn Salman Rushdie là tác giả sách “Vần
Thơ Ác Quỷ” , nội dung có tính chất bài Hồi giáo. Thế là ông Khomeini – Giáo
chủ Hồi giáo – ra lệnh truy nã ông Salman Rushdie, và treo giải thưởng cho ai
giết được ông. Nhà văn này đã phải thay hình đổi dạng, sống ẩn dật trong suốt
14 năm!
Trái lại, anh Ali Agca - người Hồi giáo cuồng tín – đã ám
sát Đức Giáo hoàng Gio-an Phaolô II ngày 13-05-1981. Sau đó anh bị bắt và giam
tại nhà tù Rchibba ở Roma. Năm 1984, Đức Giáo hoàng ngay sau khi được bình
phục, ngài đã đem qùa đến thăm Ali Agca tại nhà tù đang giam giữ anh! Anh hỏi
lại Đức Giáo hoàng:
-
Tại sao tôi đã bắn ông mà ông không chết?
Hành động của Đức Gioan Phaolô hơn hẳn ông Khomeini, chỉ vì
Đức Giáo hoàng đã thấm nhuần lời thánh Tông Đồ dạy: “Đừng lấy ác báo ác,nhưng hãy lấy lành mà thắng ác!” (Rm 12,21).
Vậy “ai giữ Lời Đức
Kitô dạy, thì nơi kẻ ấy tình yêu Thiên Chúa đã thực sự nên hoàn hảo” (1Ga
2,5: Tung Hô Tin Mừng).
THUỘC
LÒNG
Kẻ thù ngươi đói, hãy cho nó ăn, nó
khát, hãy cho nó uống, làm thế như ngươi đã chất than hồng trên đầu nó. Chớ để
dữ thắng được ngươi nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ!
Lm Giuse
Đinh Quang Thịnh