MỒNG HAI TẾT
KÍNH
NHỚ TỔ TIÊN VÀ ÔNG BÀ CHA MẸ
BÀI ĐỌC I: Hc
44, 1. 10-15
1
Giờ đây, chúng ta hãy ca ngợi những vị danh nhân, cũng là cha ông của chúng ta
qua các thế hệ. 10 Nhưng các vị sau đây là những người đạo hạnh,
công đức của các ngài không chìm vào quên lãng. 11 Dòng dõi các ngài
luôn được hưởng một gia tài quý báu đó là lũ cháu đàn con. 12 Dòng
dõi các ngài giữ vững các điều giao ước; nhờ các ngài, con cháu cũng một mực
trung thành. 13 Dòng dõi các ngài sẽ muôn đời tồn tại, vinh quang
các ngài sẽ chẳng phai mờ. 14 Các ngài được mồ yên mả đẹp và danh
thơm mãi lưu truyền hậu thế. 15 Dân dân sẽ kể lại đức khôn ngoan của
các ngài và cộng đoàn vang tiếng ngợi khen.
ĐÁP CA: Tv 127
Đ. Hạnh phúc thay bạn nào
kính sợ Chúa,
ăn ở theo đường lối của Người. (c 1)
ăn ở theo đường lối của Người. (c 1)
1 Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA, ăn ở theo đường lối của
Người. 2 Công khó tay bạn làm, bạn được an hưởng, bạn quả là lắm
phúc nhiều may.
3 Hiền thê bạn trong cửa trong nhà khác nào cây nho đầy hoa trái;
và bầy con tựa những cây ô-liu mơn mởn,xúm xít tại bàn ăn.
4 Đó chính là phúc lộc CHÚA dành cho kẻ kính sợ Người. 5a
Xin CHÚA từ Xi-on xuống cho bạn muôn vàn ơn phúc.
5b Ước chi trong suốt cả cuộc đời bạn được thấy Giê-ru-sa-lem phồn
thịnh, 6 được sống lâu bên đàn con cháu. Nguyện chúc Ít-ra-en vui
hưởng thái bình.
BÀI ĐỌC II: Ep
6, 1-4. 18-23
1
Thưa anh em, kẻ làm con, hãy vâng lời cha mẹ theo tinh thần của Chúa, vì đó là
điều phải đạo. 2 Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm
theo lời hứa:3 để ngươi được hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này.
4 Những bậc làm cha mẹ, đừng làm cho con cái tức giận, nhưng hãy
giáo dục chúng thay mặt Chúa bằng cách khuyên răn và sửa dạy.
18
Theo Thần Khí hướng dẫn, anh em hãy dùng mọi lời kinh và mọi tiếng van nài mà
cầu nguyện luôn mãi. Để được như vậy, anh em hãy chuyên cần tỉnh thức và cầu
xin cho toàn thể dân thánh. 19 Anh em cũng hãy cầu xin cho tôi nữa,
để khi tôi mở miệng nói, thì Thiên Chúa ban lời cho tôi, hầu tôi mạnh dạn loan
báo mầu nhiệm của Tin Mừng;20 tôi là sứ giả của Tin Mừng này cả khi
tôi đang bị xiềng xích. Anh em hãy cầu xin cho tôi để khi rao giảng Tin Mừng
tôi nói năng mạnh dạn, như bổn phận tôi phải nói.
21
Anh Ty-khi-cô, người anh em yêu quý của tôi và là người trung thành phục vụ
Chúa, sẽ cho anh em mọi tin tức, để cả anh em nữa cũng biết tôi ra sao, và tôi
đang làm gì. 22 Tôi phái anh đến với anh em vì mục đích ấy, để anh
em được biết hiện tình của chúng tôi, và để anh khích lệ tâm hồn anh em.
23 Nguyện xin Thiên
Chúa là Cha, và nguyện xin Chúa Giê-su Ki-tô ban cho anh em ơn bình an và lòng
mến cùng với lòng tin.
TUNG HÔ TIN MỪNG: Tv
111,1-2
Hall-Hall:
Hạnh phúc người kính sợ Chúa, những ưa cùng thích mệnh lệnh Chúa truyền ban. Trên
mặt đất, con cháu của họ sẽ hùng cường, dòng dõi kẻ ngay lành được Chúa thương
giáng phúc. Hall.
TIN MỪNG: Mt 15,1-6
1
Bấy giờ có mấy người Pha-ri-sêu và mấy kinh sư từ Giê-ru-sa-lem đến gặp Đức
Giê-su và nói rằng:2 "Sao môn đệ ông vi phạm truyền thống của
tiền nhân, không chịu rửa tay khi dùng bữa? "3 Người trả lời:
"Còn các ông, tại sao các ông dựa vào truyền thống của các ông mà vi phạm
điều răn của Thiên Chúa?4 Quả thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi hãy thờ cha
kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải bị xử tử. 5 Còn các ông,
các ông lại bảo: "Ai nói với cha với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha
mẹ, đều là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi,6 thì người ấy không phải thờ
cha kính mẹ nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của các ông mà huỷ
bỏ lời Thiên Chúa.”
KÍNH
NHỚ TỔ TIÊN
Ngày mồng Một Tết, chúng ta tạ ơn Thiên Chúa,
nói kiểu người đời là ta Tết Chúa, thì ngày mồng Hai đầu năm ta phải biết kết
hợp với Chúa Giêsu để biểu lộ lòng biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những người
thân yêu, nhưng không dừng lại những người thuộc gia đình trần thế, mà còn cả
các vị trong Gia Đình Hội Thánh. Bởi vì nếu không có các bậc tiền nhân đạo đời,
ta chẳng thể có mặt trên trái đất, và cũng chẳng ai nuôi dưỡng giáo dục ta nên
người, nhất là nên giống Thiên Chúa.
Tết là một cơ hội tốt để gia tộc cùng nhau xum
họp: “Ngọt ngào tốt đẹp lắm thay, anh em
được sống vui vầy bên nhau” (Tv 133/132,1). Vì “ai không chăm sóc người thân, nhất là người sống trong cùng một nhà,
thì đã chối bỏ Đức Tin và còn tệ hơn người không tin” (1Tm 5,8).
Chăm sóc nhau không giới hạn chỉ giúp về nhu
cầu thân xác, cụ thể ít là vào dịp Tết phải có quà kính biếu ông bà, cha mẹ, mà
còn phải lo canh tân đời sống đạo của
những người trong gia đình, nhất
là phải rà soát lại lối sống theo truyền thống trái với ý Chúa, vì ta không
được bắt chước “mấy người Pharisêu và nhiều
kinh sư từ Giêrusalem đến gặp Đức Giêsu và nói rằng: "Sao môn
đệ ông vi phạm truyền thống của tiền nhân, không chịu rửa tay khi dùng bữa?
" Người trả lời: "Còn các ông, tại sao các ông dựa vào truyền thống
của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa? Quả thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi
hãy thờ cha kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải bị xử tử. Còn các ông,
các ông lại bảo: "Ai nói với cha với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha
mẹ, đều là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi, thì người ấy không phải thờ cha kính mẹ
nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của các ông mà huỷ bỏ lời
Thiên Chúa” (Mt 15,1-6: Tin Mừng). và Đức Giêsu còn lên tiếng trách: “Các ông lấy truyền thống của cha ông đã
truyền lại cho nhau mà huỷ bỏ Lời Thiên Chúa. Các ông còn làm nhiều điều khác
giống như vậy nữa!” (Mc 7,13).
Thực vậy, trong những sinh hoạt người ta đã gạt
bỏ ý Thiên Chúa mà lấy truyền thống làm thánh giáo:
1/ KHI NHẬP TIỆC,
người ta chỉ ý nói những lời nghịch đạo lý:
-
Nam vô tửu như cờ vô
phong.
-
Rượu bất khả ép, ép
bất khả từ.
-
Anh tới đâu tôi tới
đó.
-
Một hai ba dô!
-
Một trăm phần trăm,
không long đền, không rơi rớt.
Trong khi đó Lời Kinh Thánh dạy, thì không
ai lưu ý:
+
Đừng
say sưa rượu chè, chỉ tổ hư thân (Ep 5,18).
+
Dành
cho ai những “thôi rồi”, dành cho ai “những hỡi ôi”, dành cho những gây gổ,
dành cho ai những lời than van, dành cho ai những vết thương chẳng lý do? đó là
kẻ nán lại bên bầu rượu… Nó cắn như rắn lục, nọc độc hổ mang (Cn 23,29.
33)
+
Khốn
cho kẻ đổ rượu cho đồng loại uống, khốn cho kẻ pha thêm thuốc độc để người ta
say, ngõ hầu có thể dòm ngó cái lõa lồ của họ, ngươi đã ứa nhục chứ không phải
vinh (Habacuc 3,15-16a).
2/ LÚC TỨC
GIẬN, người ta động viên nhau:
-
Con gà tức nhau vì
tiếng gáy.
-
Lành làm gáo, mẻ làm
muôi.
-
Ông ăn chả, bà ăn nem.
Nào có ai động
viên nói Lời Chúa:
+
Có
nóng giận thì sao cho đừng mắc tội, chớ để mặt trời lặn
mà cơn giận chưa tan (Ep 4,26).
+
Có
ác thì như con nít thôi (1 Cr
14,20).
+
Sự
nóng giận của người ta không làm nên sự công chính của Thiên Chúa (Gc
1,20).
+
Chớ
để sự dữ thắng được ngươi, nhưng hãy lấy lành mà thắng dữ (Rm 12,21).
3/ TRƯỚC VIỆC TỐT PHẢI LÀM, nhiều người lại thoái thác;
-
Ăn có mời làm có
khiến.
-
Cờ đến tay ai người
ấy phất.
Có ai để cho
Lời Chúa thúc bách mình:
+
Biết
điều tốt mà không làm thì có tội (Gc 4,17).
+
Đoán
ý muốn người khác để phục vụ giống Mẹ Maria (Lc 1,39t; Ga 2,3).
+ Cha Ta hằng làm việc, Ta cũng thế
(Ga 5,17).
+ Mọi sự thuộc về anh em, anh em thuộc về Chúa
Ki-tô, Chúa Ki-tô thuộc về Chúa Cha (1Cr 3,22b-23).
4/ TÌM NGUỒN SỐNG, người ta chỉ chú ý phục vụ cho cái bụng là thần:
-
Có thực mới vực được đạo.
-
Có tiền mua tiên cũng được.
Trong khi đó Chúa Giêsu dạy:
+ Người ta sống không nguyên bởi bánh nhưng
bởi mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra (Mt 4,4).
+ Hãy ra công làm việc, đừng vì lương thực hư
nát, nhưng vì lương thực sẽ lưu lại mãi đến sự sống muôn đời (Ga 6,27).
+ Không phải vì dư dật của cải mà mạng sống
con người được bảo đảm chắc chắn (Lc 12,15).
5/ KHI NGHE NHỮNG LỜI ĐÀM TIẾU, người ta thường phụ họa:
-
Không có lửa sao có khói.
-
Thế gian không ít thì nhiều, không ai đặt điều nói không.
Trong khi đó Chúa cảnh giác ta:
+ Các ngươi hãy coi chừng điều các ngươi nghe
(Lc 8,18).
+ Mọi lời nói vô ích đều phải trả lẽ trong
ngày phán xét (Mt 12,36).
6/ MUỐN TỎ RA NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH, người ta thường động viên nhau:
-
Ở đời cái gì cũng nên biết một tí.
Trong khi đó lời Kinh Thánh dạy:
+ Được phép làm mọi sự, không phải mọi sự
đều có ích, được phép làm mọi sự, nhưng không phải mọi sự đều xây dựng. Đừng để
sự gì vô ích lạm phép trên thân thể tôi (1Cr 6,12).
7/ ĐỂ TỎ LÒNG BÁO HIẾU, con cháu luôn nhắc nhau:
-
Sống kèn trống, chết dầu đèn.
-
Nghĩa tử là nghĩa tận.
Thế là người ta bày ra
chuyện của cúng và nói với nhau rằng: “Ai
nói với cha với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm dâng
cho Chúa rồi, thì người ấy không phải thờ cha kính mẹ nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của
các ông mà huỷ bỏ lời Thiên Chúa.” (Mt 15,5-6: Tin Mừng).
8/ KHI PHẢI BẢO VỆ QUYỀN LỢI, ai cũng chủ trương:
-
Ăn cây nào, rào cây đó.
-
Một giọt máu đào hơn ao nước lã.
-
Làm phúc nơi nao, cầu ao rách nát.
-
Ăn cơm nhà, vác ngà voi.
Trong khi đó Chúa Giê-su muốn:
+ Ai yêu cha mẹ hơn Ta không xứng đáng với Ta
(Mt 10,27).
+ Hãy thật lòng khiêm nhường coi kẻ khác hơn
mình; đừng dán mắt vào quyền lợi riêng mình, song cả vào quyền lợi người khác
nữa (Pl 2. 3).
+ Nếu tôi luôn làm hài lòng người đời, tôi
không còn là nô lệ của Chúa Ki-tô (Gl 1,10).
+ Phải vâng lời Thiên Chúa hơn vâng lời người
ta (Cv 5,29).
+ Cho thì có phúc hơn là lấy (Cv
20,35).
9/ VỀ QUAN ĐIỂM SỐNG, ai cũng chủ trương:
-
Người đời dạy: Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết.
Trong khi đó Chúa lại dạy:
+ Ta không đến đem bình an
nhưng gây chia rẽ cha mẹ với con cái, con cái với cha mẹ (Mt 10,34). Nghĩa
là một khi đã biết rõ ý Chúa, thì ta phải triệt để tuân phục và thực hành, dù
điều đó làm phật ý những người trong gia đình. Đan cử ông Gionathan chẳng những
không ủng hộ ý vua cha Saolê để diệt Đavid mà còn mật báo cho Đavid trốn thoát
khỏi mưu mô độc ác của vua cha đang tìm mọi cách giết! (x.
1Sm 20)
-
Mác-Lê dạy: Nhiệt
tình cộng với ngu dốt là phá hoại.
Nhưng thế nào là ngu, thế nào là khôn, chính
thánh Phaolô trên đường đi bắt người Công Giáo ở Đama, ông tự cho mình là khôn,
người Công Giáo là ngu, thì sự khôn ngoan cùng với lòng nhiệt tình của ông lại
là kẻ phá hoại (x. Cv 9).
-
Người ta nói: Làm ơn nên oán là ngu.
Trong khi đó thánh Phêrô dạy:
+ Làm việc lành mà phải khổ, nếu Chúa muốn thế,
thì còn hơn là làm điều dữ, vì được trở nên giống Chúa Giêsu (1 Pr
2,20-21; 3,17).
Những tư tưởng nghịch với
Tin Mừng như thế, người ta lại cho đó là thánh giáo. Mà tư tưởng thì hướng ra
hành động. Tư tưởng sai, lại cho là đúng, thì hành động gian ác càng gia tăng, mà
kẻ chủ mưu không bao giờ sám hối!
Vậy chúng ta hãy cầu nguyện
cho hết mọi thành phần trong gia tộc:
-
Cầu nguyện cho con cái biết tôn kính và vâng lời cha mẹ theo tinh
thần của Chúa, để được Chúa cho trường thọ (x. Ep 6,1-3: Bài đọc II).
Con cái phải tôn kính và
vâng lời các bậc sinh thành với tinh thần tôn thờ vâng phục Thiên Chúa, bởi vì
Mười Điều Răn được Chúa ghi trên hai bia đá: Bia I ghi ba điều về Chúa; bia II
ghi bảy điều về con người. Nếu ta đặt hai bia cạnh nhau, thì dòng chữ đầu tiên
của bia II “thảo kính cha mẹ” bằng với dòng chữ đầu tiên của bia I “tôn
thờ Thiên Chúa trên hết mọi sự”.
-
Cầu nguyện cho các đấng sinh thành, để các ngài không làm cho con cháu tức
giận, nhưng phải thay quyền Chúa mà giáo dục chúng (x. Ep 6,4: Bài đọc II). Các
đấng ấy phải xác tín rằng: Chúa trao con cháu cho không phải chỉ tìm của vật
chất nuôi chúng như nuôi đàn heo, bởi vì lương thực của con người hơn loài vật:
“Người ta sống không nguyên bởi bánh,
nhưng bởi mọi Lời miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4,4). Bởi thế các bậc sinh
thành phải cho con cháu mình ăn Lời Chúa ngay từ khi nó còn là thai nhi. Ví dụ:
Mỗi ngày cha mẹ đọc Lời Chúa, ít là một câu chỉ cho thai nhi, khi con chào đời,
mỗi lúc cho nó bú phải đọc cho nó câu Lời Chúa trước; bao giờ con bắt đầu biết
nói, cha mẹ phải dạy con học thuộc Lời Chúa từ câu ngắn đến câu dài, đồng thời
thúc đẩy giáo dục con quý trọng hiệp dâng Thánh Lễ, và dạy con chu toàn bổn
phận làm người, làm con Hội Thánh. Vì thế bậc làm cha mẹ phải noi gương Đức
Maria về đời sống Đức Tin để nuôi con cái. Vấn đề này ông Luca đã ghi lại hai
lần Mẹ Maria nghe Lời Chúa thì suy đi nghĩ lại trong lòng, làm Con của Mẹ lớn
lên trong khôn ngoan và đầy ân sủng (x. Lc 2,19. 51-52). Phải chăng hai lần ông
Luca ghi như thế là ông muốn các bà mẹ không chỉ dùng đầy đủ cao lương vật chất
để có hai bầu sữa dồi dào nuôi con, mà bầu sữa người mẹ phải còn được pha trộn
bởi Đức Tin và việc suy gẫm Lời Chúa, mới làm cho con cái lớn lên khôn ngoan và
đầy ân sủng.
Khi ông Giacob làm rể cho
ông Labal, bố vợ, 14 năm, sau đó ông muốn đưa vợ con về quê nội, nhưng bố vợ
không cho Giacop tài sản, dù chỉ mấy con chiên trong đàn ông vẫn chăn. Ông
Labal nói: “Đàn chiên của bố toàn là
chiên lông trắng, có con nào khác mầu lông là chiên của con đâu”. Thời gian
sau, mỗi khi ông lùa chiên ra đồng cỏ, ông thấy con đực nẹo con cái, ông gác
cành cây xanh trước mặt chúng. Thế là chiên trắng lại sinh ra chiên đốm, Giacop
cứ làm thế và ông đã có một đàn chiên đốm rất đông, mập, khỏe, đó là tài sản
của ông, vì bố vợ đã xác nhận chiên của bố màu trắng (x. St 30,25t).
Truyện ấy cho ta hai xác
tín:
1- Cha mẹ đặt con cái ở môi trường tốt,
chắc chắn con cái sẽ nên tốt; trái lại nuôi con trong khu xóm đầy thói xấu,
chắc chắn con cái sẽ ra hư đốn. Ca dao tục ngữ VN có câu: “Gần mực thì đen, gần
đèn thì sáng”.
2- Nếu cha mẹ luôn hướng lòng về Chúa, cụ
thể năng đọc Lời Chúa, và quý trọng hiệp dâng Thánh Lễ mỗi ngày, khi con cái họ
được sinh ra chắc chắn chúng giống Thiên Chúa.
-
Thánh Phaolô còn lưu
ý chúng ta phải cầu nguyện cho các chủ
chăn trong Hội Thánh nữa, vì các ngài cũng là bậc sinh thành chúng ta trong
Đức Tin. Do đó thánh Phaolô nói: “Anh em
hãy cầu nguyện cho tôi nữa, để khi tôi mở miệng nói, thì Thiên Chúa ban Lời cho
tôi, hầu tôi mạnh dạn loan báo mầu nhiệm của Tin Mừng; tôi là sứ giả của Tin
Mừng này cả khi tôi đang bị xiềng xích. Anh em hãy cầu xin cho tôi để khi rao
giảng Tin Mừng, tôi nói năng mạnh dạn,như bổn phận tôi phải nói” (Ep
6,19-20: Bài đọc II).
Như thế là ta phải cầu nguyện cho hết thảy mọi
người trong gia đình trần thế hay trong Hội Thánh biết làm đúng bổn phận của mình,
“để dòng tộc của ta xứng danh bậc vĩ
nhân, hầu gia sản tinh thần sống đạo của các bậc sinh thành không đi vào quên
lãng, các ngài luôn được hưởng gia tài quý báu, đó là lũ cháu đàn con, vì nhờ
các ngài con cháu cũng một mực trung thành với Giao Ước của Chúa. Đó là cách ta
làm cho tổ tiên muôn đời tồn tại, vinh quang của các ngài chẳng bao giờ phai
mờ, và như thế các ngài mới được mồ yên mả đẹp, và danh thơm mãi lưu truyền hậu
thế. Muôn dân sẽ kể lại đức khôn ngoan của các ngài và cộng đoàn vang tiếng ngợi
khen” (Hc 44, 1. 10-15: Bài đọc I). Đó là dòng dõi những người “ưa cùng thích mệnh lệnh Chúa truyền ban. Trên
mặt đất, con cháu của họ sẽ hùng cường, dòng dõi kẻ ngay lành được Chúa thương
giáng phúc” (Tv 112/111,1-2: Tung Hô Tin Mừng). Mà ngay trong Thánh Lễ Cưới
của họ, cộng đoàn đã cầu nguyện cho: “Hạnh
phúc thay bạn nào kính sợ Chúa, ăn ở theo đường lối của Người” (Tv
128/127,1: Đáp ca).
THUỘC LÒNG
Đừng khen ai có phúc
trước khi họ lìa đời, vì cứ nhìn vào con cái, người ta sẽ biết họ (Hc 11,28).
Lm
GIUSE ĐINH QUANG THỊNH