Từ
ngũ phúc đến Bát Phúc
Trong khi Ngũ Phúc chỉ là tận hưởng cuộc sống
phù du hữu hạn trong cái thung lũng đầy nước mắt, thì phần thưởng cho Bát Phúc
thật vô song, chính là đời sống hạnh phúc vĩnh cửu, được hưởng Thánh Nhan Thiên
Chúa.
Trong giờ phút linh thiêng của năm cũ sắp qua, đón mừng Năm Mới
Giáp Ngọ sắp đến, tống cựu nghinh tân, mỗi người dân Việt đều có những cảm nhận
nao nức, phấp phỏng, bồi hồi, thật đặc biệt, thật kỳ diệu, thật thăng hoa, mà
không có giờ phút nào trong năm lại có những dao động tương tự.
Năm cũ sắp qua với biết bao niềm vui, nỗi buồn, biết bao thành
công cũng như thất bại, biết bao điều mãn nguyện và thất vọng. Nhưng ai nấy đều
tràn trề hy vọng vào Năm Mới. Ít ra thì cầu sung dzừa đủ xài, như ý nghĩa mâm
ngũ quả truyền thống.
Con số năm được dân ta thường ưa chuộng nhắc đến, như ngũ cung,
ngũ giới, ngũ hành, ngũ kim, ngũ kinh, ngũ khúc, ngũ luân, ngũ ngôn, ngũ sắc,
ngũ tạng, ngũ phúc. Số năm tượng trưng cho sự hài hòa âm dương đề huề, gồm số
chẵn 2 cộng với số lẻ 3. Cũng tương tự như con số bảy được dân Do Thái mến chuộng,
gồm số lẻ 3 và số chẵn 4 cộng lại.
Nhân ngày Tết, người ta hay cầu chúc nhau, hay cầu khấn Trời được
tràn đầy ơn phúc, hồng ân Thượng Đế, Ông Trời, theo quan niệm dân gian. Ngũ
phúc lâm môn là được năm điều phúc đến nhà.
Chữ Ngũ Phúc là một từ nguyên ở trong thiên “Hồng Phạm” của Kinh
Thư, do Khổng tử và các đệ tử san định, sưu tập và dẫn giải 305 bài, gồm phong
dao bình dân, cũng như những ca từ của giới quý tộc của các nước nhỏ từ 2500
năm trước ở Trung Quốc
Ngũ phúc gồm năm điều sau:
1.Trường thọ là không bị chết yểu, chết non.
2.
Phú quý
là tiền của rất nhiều, địa vị cao quý.
3.
Khang
ninh là thân thể khoẻ mạnh, tâm hồn yên ổn.
4.
Hiền đức
là tính lương thiện, nhân hậu, bình tĩnh.
5.
Thiện
chung là có thể tiên liệu thời kỳ chết của mình. Khi
lâm chung không gặp tai họa, thân thể không đau đớn vì bệnh tật, trong lòng
không vương vấn và phiền não, ôn hoà tự tại rời khỏi nhân gian.
Ngẫm lại, cả năm điều đại phúc đó đều đẹp như mơ. Tuy nhiên
nguyên trong ngũ phúc đã hàm chứa mâu thuẫn khó dung hòa, nên rất khó thành hiện
thực cho một người. Chẳng hạn như phú quý thì khó mà khang ninh, phú quý thì chẳng
dễ dàng hiền đức, phú quý thì cũng chẳng dễ thiện chung. Bởi chưng tam độc tham
sân si sẽ theo phú quý mà khuấy động lòng dạ, sẽ chẳng thể bình an, ổn thỏa thể
xác lẫn tinh thân, sẽ chẳng thể nhường nhịn, lương thiện với đời, cũng hiếm họa
thanh thỏa lìa trần. Phúc thành ra họa lúc nào chẳng hay.
Như thế, họa phúc khôn lường, tưởng là phúc hóa ra họa, hay ngược
lại, như chuyện tái ông thất mã. Chung quy, ngũ phúc chỉ nhằm phục vụ cái bản
ngã, cái tôi vị kỷ hẹp hòi, sở đắc sự ưu ái của Trời ban cho. Ngũ phúc chỉ toàn
điều lợi lộc dành riêng cho cá nhân, chứ không hề dính dáng, có tương quan chi
với tha nhân, người khác.
Trong khi đó Bát Phúc của Đức Giêsu công bố nhân lúc Giao thừa
đêm nay, lại gần như trái ngược hoàn toàn và chẳng mấy phù hợp với ước nguyện
thế gian. Chỉ duy nhất có một điều Hiền Đức là trùng hợp với Phúc cho ai hiền
lành. Nhưng nhìn chung, toàn là những điều thua thiệt, đau khổ, hy sinh dấn
thân, xả kỷ vị tha, sống cho, sống vì và sống với tha nhân.
Phúc cho ai có tâm hồn nghèo khó. Phúc cho ai sầu khổ. Phúc cho
ai hiền lành. Phúc cho ai có tâm hồn trong sạch. Phúc cho ai đói khát sự công
chính.
Tất cả năm Phúc trên đều đối nội, nhắm đến sự đơn sơ, khiêm tốn,
nhẫn nhục, sám hối, nhân hậu, thanh cao, chính trực, mà mỗi người phải tích cực
rèn luyện, chịu đựng, khao khát ước vọng. Chứ không phải tự nhiên sở hữu hay dễ
dàng sở đắc được. Một cuộc chiến đấu thật khốc liệt với chính bản thân. Một cuộc
sống tích cực, quyết tâm, can đảm, dứt khoát không chịu làm tôi mọi cho thân
xác, làm nô lệ cho thất tình, lục dục, hay làm đầy tớ cho danh danh lợi, xu nịnh
thế gian.
Hơn nữa, còn thêm ba Phúc đối ngoại tích cực. Phúc cho ai xót
thương. Phúc cho ai xây dựng hoà bình. Phúc cho ai bị bách hại vì lẽ công
chính. Yêu thương tha nhân, vun đắp mối thân tình, nhân ái, yên ổn, êm thắm,
hòa nhã, cũng như sẵn sàng dấn thân, bảo vệ, xả thân làm chứng cho sự thật,
công lý, và Đạo Chúa. Vậy sống tinh thần Bát Phúc là khiêm nhượng, hiền hòa, vị
tha, nhân ái, kiến tạo hòa bình và đặt niềm hy vọng cậy trông vào sự quan phòng
yêu thương của Thiên Chúa.
Trong khi Ngũ Phúc chỉ là tận hưởng cuộc sống phù du hữu hạn
trong cái thung lũng đầy nước mắt, thì phần thưởng cho Bát Phúc thật vô song,
chính là đời sống hạnh phúc vĩnh cửu, được hưởng Thánh Nhan Thiên Chúa. Đại
phúc viên mãn, tuyệt vời và vô cùng cao quý, không còn gì có thể sánh nổi.
“Phúc cho anh em khi
vì Thầy mà bị người ta sỉ vả, bách hại và vu khống đủ điều xấu xa. Hãy vui mừng
hớn hở, vì phần thưởng anh em ở trên trời thật lớn lao. Các ngôn sứ là những
người đi trước anh em cũng bị người ta bách hại như thế”
(Mt 5, 11-12).
“Con chỉ có một tuyên ngôn: “Phúc thật Tám Mối.”
Chúa Giêsu đã tuyên bố trên núi “Bát Phúc.” Hãy sống như vậy, con sẽ nếm được hạnh
phúc, rồi rao truyền cho mọi người con gặp” (Đường Hy Vọng,
số 998).
Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con thấu hiểu và thấm nhuần Hiến
Chương Nước Trời với Bát Phúc, để chúng con mau mắn sám hổi, cải thiện, đổi mới
đời sống ngay từ những giờ phút đầu tiên Năm Mới sắp đến, hầu chúng con xứng
đáng trở nên công dân Nước Trời.
Lạy Mẹ Maria, xin Mẹ thức tỉnh chúng con, mau mắn hoán cải đời sống,
dứt bỏ đi những thói hư tật xấu, những tội lỗi đã vấp phạm trong năm cũ vừa
qua, để sang Năm Mới nhờ Mẹ giúp đỡ, chúng con sống trọn vẹn mãi trong ân nghĩa
với Thiên Chúa. Amen.
AM Trần Bình An