BÀI ĐỌC I: Kn. 11,
22-12, 2
22 Lạy Chúa, trước Thánh
Nhan, toàn thể vũ trụ ví tựa hạt cát trên bàn cân, tựa giọt sương mai rơi trên
mặt đất. 23 Nhưng Chúa xót thương hết mọi người, vì Chúa làm được
hết mọi sự. Chúa nhắm mắt làm ngơ, không nhìn đến tội lỗi loài người, để họ còn
ăn năn hối cải. 24 Quả thế, Chúa yêu thương mọi loài hiện hữu, không
ghê tởm bất cứ loài nào Chúa đã làm ra, vì giả như Chúa ghét loài nào, thì đã
chẳng dựng nên. 25 Nếu như Ngài không muốn, làm sao một vật tồn tại
nổi? Nếu như Ngài không cho hiện hữu, làm sao nó có thể được duy trì? 26
Lạy Chúa Tể là Đấng yêu sự sống, Chúa xử khoan dung với mọi loài, vì mọi loài
đều là của Chúa.
1 Quả vậy, lạy Đức Chúa, sinh
khí bất diệt của Ngài ở trong muôn loài muôn vật. 2 Vì thế, những ai
sa ngã, Chúa sửa dạy từ từ. Chúa cảnh cáo họ, nhắc cho họ nhớ họ đã phạm tội gì,
để họ bỏ điều ác mà tin vào Chúa.
ĐÁP CA: Tv
144
Đ. 1 Lạy Thiên Chúa con thờ là Vua của con,
Xin chúc tụng Thánh Danh muôn thuở muôn đời.
Xin chúc tụng Thánh Danh muôn thuở muôn đời.
1 Lạy Thiên Chúa
con thờ là Vua của con, con nguyện tán dương Chúa và chúc tụng Thánh Danh muôn
thuở muôn đời. 2 Ngày lại ngày, con xin chúc tụng Chúa và ca ngợi
Thánh Danh muôn thuở muôn đời.
8 Chúa là Đấng
từ bi nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương. 9 Chúa nhân ái
đối với mọi người, tỏ lòng nhân hậu với muôn loài Chúa đã dựng nên.
10 Lạy Chúa, muôn
loài Chúa dựng nên phải dâng lời tán tạ, kẻ hiếu trung phải chúc tụng Ngài, 11
nói lên rằng: triều đại Ngài vinh hiển, xưng tụng Ngài là Đấng quyền năng.
13cd Chúa thành tín
trong mọi lời Chúa phán, đầy yêu thương trong mọi việc Người làm. 14
Ai quỵ ngã, Chúa đều nâng dậy, kẻ bị đè nén, Người cho đứng thẳng lên.
BÀI ĐỌC II:
2 Tx. 1, 11-2, 2
1 11 Thưa anh em, lúc nào chúng tôi
cũng cầu nguyện cho anh em: xin Thiên Chúa chúng ta làm cho anh em được xứng
đáng với ơn gọi, và xin Người dùng quyền năng mà hoàn thành mọi thiện chí của
anh em và mọi công việc anh em làm vì lòng tin. 12 Như vậy, danh của
Chúa chúng ta là Đức Giê-su, sẽ được tôn vinh nơi anh em, và anh em được tôn
vinh nơi Người, chiếu theo ân sủng của Thiên Chúa chúng ta và của Chúa Giê-su
Ki-tô.
2 1 Thưa anh em, về ngày Đức Giê-su
Ki-tô, Chúa chúng ta, quang lâm và tập hợp chúng ta về với Người, tôi xin anh
em điều này: 2 nếu có ai bảo rằng chúng tôi đã được Thần Khí mạc
khải, hoặc đã nói, đã viết thư quả quyết rằng ngày của Chúa gần đến, thì anh em
đừng vội để cho tinh thần dao động, cũng đừng hoảng sợ. 3 Đừng để ai
lừa dối anh em bất cứ cách nào.
TUNG HÔ
TIN MỪNG: Ga 3, 16
Hall-Hall:
Thiên Chúa yêu thế gian, đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người
thì được sống muôn đời. Hall.
TIN MỪNG:
Lc. 19, 1-10
1 Sau khi Đức Giê-su đi ngang qua thành phố Giê-ri-khô. 2
Ở đó có một người tên là Da-kêu; ông đứng đầu những người thu thuế, và là người
giàu có. 3 Ông ta tìm cách để xem cho biết Đức Giê-su là ai, nhưng
không được, vì dân chúng thì đông, mà ông ta lại lùn. 4 Ông liền
chạy tới phía trước, leo lên một cây sung để xem Đức Giê-su, vì Người sắp đi
qua đó. 5 Khi Đức Giê-su tới chỗ ấy, thì Người nhìn lên và nói với
ông: "Này ông Da-kêu, xuống mau đi, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông!
"6 Ông vội vàng tụt xuống, và mừng rỡ đón rước Người. 7
Thấy vậy, mọi người xầm xì với nhau: "Nhà người tội lỗi mà ông ấy cũng vào
trọ! "8 Ông Da-kêu đứng đó thưa với Chúa rằng: "Thưa Ngài,
đây phân nửa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo; và nếu tôi đã chiếm đoạt của
ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn. "9 Đức Giê-su mới nói về ông ta
rằng: "Hôm nay, ơn cứu độ đã đến cho nhà này, bởi người này cũng là con
cháu tổ phụ Áp-ra-ham. 10 Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã
mất. "
NHỜ CHÚA, CỦA CHIA SẺ MỚI SINH SỰ SỐNG DỒI DÀO!
Ai tin theo Chúa cũng hy vọng nhờ Chúa là Đấng toàn năng và rất Thánh,
Ngài tiêu diệt tội lỗi không còn nảy sinh từ lòng người, gian ác không còn lan
tràn trong xã hội. Nhưng thực tế xem ra ngược lại niềm tin ấy. Do đó sách Khôn
Ngoan lên tiếng giải thích: “Chúa xót
thương mọi người, vì Người toàn năng phép tắc: Người làm lơ đi trước tội lỗi
người phàm, chờ chúng hối cải, vì Ngài yêu quý những gì Ngài đã dựng nên, chứ
Ngài không ghét bỏ nó, vì chúng hết thảy là của Chúa, do đó Ngài muốn sự gì tồn
tại nó có mãi, những ai sa ngã Chúa sửa dạy từ từ!” (Kn 11, 22-26; 12, 2: Bài
đọc I).
Như thế sự dữ
còn xảy ra vừa để ta có lòng khiêm tốn về những ơn cao siêu Chúa ban (x. 2Cr 12,
7), vừa để ta nhận biết lòng thương xót của Chúa, vì: “Chúa giam người ta
trong tột bất tuân, để Ngài thương xót mọi người” (Rm. 11, 32). Sự kiên
nhẫn của Chúa còn biểu lộ Ngài là Đấng mạnh, kẻ yếu mới lo tiêu diệt kẻ thù, bậc
trượng phu nào có sợ chi? Kẻ yếu mới lo tác oai tác quái (x. Kn 12, 13-19). Vì Thiên
Chúa là Đấng mạnh, Ngài muốn diệt tội lỗi hay kẻ ác lúc nào tùy ý.
Nhưng sự ác không tồn tại
muôn đời, mỗi Thánh Lễ cũng được gọi là ngày Quang Lâm của Chúa, vì bản chất
của Thánh Lễ là tiêu diệt tội lỗi và ban phần cơ nghiệp sự sống cho ai tin mà
đón nhận. Bởi đó thánh Phaolô nói: “Về
ngày Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, quang lâm và tập hợp chúng ta về với Người”.
Nhưng đây không phải là ngày tận thế, nên thánh Tông Đồ lại phải nhắc: “Tôi xin anh em điều này: nếu có ai bảo rằng
chúng tôi đã được Thần Khí mạc khải, hoặc đã nói, đã viết thư quả quyết rằng
ngày của Chúa gần đến, thì anh em đừng vội để cho tinh thần dao động, cũng đừng
hoảng sợ” (2Tx. 1, 11-12; 2, 1-3:Bài
đọc II). Ông Giakêu tìm gặp Chúa Giêsu và rộng tay chia sẻ, minh họa sống động
giá trị lòng Chúa thương xót mọi người, để ông được tồn tại mãi mãi như đã nói
trong Bài đọc I .
1.
Ý THỨC MÌNH CÓ TỘI, THÌ TÌM HẾT CÁCH ĐỐI DIỆN VỚI CHÚA.
Ông Giakêu biết
nguyên tổ Adam, Evà xưa phạm tội, Chúa đến tìm nhưng họ lại trốn lủi vào gốc
cây để tránh mặt Chúa (x. St. 3, 8-9). Trái lại ông Giakêu cũng là tội nhân bị
đồng hóa với hạng đĩ điếm (x. Lc. 5, 30; Mt 11, 19; Mt 21, 31). Ông Giakêu như
một ngôi sao lạc lõng trong rừng người: chỉ mình ông leo lên cây cao, không
phải chỉ để nhìn thấy Chúa Giêsu mà còn là cách tránh né đám đông đang nhìn ông
bằng con mắt khinh dễ, nếu họ không sợ Luật Roma, thì họ đã ném đá ông. Bởi vì
ông thuộc loại “tú bà”, là trưởng ty quan thuế đã dựa vào thế lực của Roma để
điều khiển những tay thu thuế của dân tộc mình, ông lợi dụng quyền để thu nhiều,
nhưng chỉ nộp đủ tiêu chuẩn cho Roma theo quy định. Bởi đó ông Giakêu rất giàu
có. Thế nhưng trong rừng người đang theo Chúa Giêsu, chỉ có Ngài nhìn đáy lòng
ông (x. 1Sm 16, 7), Ngài biết ông có lòng sám hối đang cần được gặp Ngài, nên
Ngài ngước mắt nhìn ông, như thế ông đã “lọt mắt xanh” Ngài, chuẩn bị nhận ơn.
Bạn tội lỗi hơn
mọi người ư? Bạn đừng mặc cảm và thất vọng, hãy bắt chước ông Giakêu tìm hết
cách đối diện với Chúa. Cụ thể bạn đã có sáng kiến gì trong việc tìm kiếm Lời
Chúa? Lãnh nhận Bí tích? Quan tâm đến nhu cầu người khác? Triết gia Kierkegaard
nói: “Thiên Chúa chúc phúc cho con người,
không phải chỉ khi nó gặp được Chúa, mà ngay khi nó khởi sự đi tìm kiếm Ngài”.
2.
CHÚA ĐẾN THAY ĐỔI LÒNG GIAKÊU.
Đây là ơn trọng
đại đầu tiên ông được Chúa đến ngụ nhà. Ngài nói: "Này ông Giakêu, xuống mau đi, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông! "
Ông vội vàng tụt xuống và mừng rỡ đón rước Người. Thấy vậy mọi người đều sầm sì
với nhau: “Nhà người tội lỗi mà ông ấy cũng vào trọ”. Ông Giakêu đứng đó thưa
với Chúa rằng: “Thưa Ngài, đây phân nửa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo;
và nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn” (Lc 19, 5-8:
Tin Mừng). Như thế nhờ Chúa đến thay đổi lòng ông nên ông đã quảng đại hơn Luật
đòi hỏi, vì:
Theo
Luật, nếu có ai lấy trộm chiên bò, rồi làm thịt hoặc đem bán, thì sẽ lấy năm
con bò đền một, và bốn con chiên đền một (x. Xh. 21, 37).
Nghề thu thuế
thì đâu có gian lận về chiên cừu, chỉ bóc lột người ta về tiền bạc, nên theo
Luật phải đền đủ số đã lấy và thêm vào 1/5 (x. Lv 5, 23-24), chứ không phải đền
gấp bốn như trộm chiên cừu.
Rõ ràng ông Giakêu trong Tin Mừng hơn
ông Biệt phái trong Chúa nhật trước:
*
Biệt phái rất cẩn
thủ, triệt để thi hành Luật, mới dâng cho Chúa 1/10 tài sản ông có (x. Lc. 18, 11t),
thua xa ông Giakêu, sống Đạo vì thương người, chia sẻ ½ phần gia tài ông có, và
đền gấp 4 của cải cho ai ông đã gian lận.
*
Ông Giakêu cũng
hơn ông thu thuế tuần trước, đến Nhà Thờ chỉ thấy mình có tội, chẳng chia cho
ai của gì, nên không dám ngước mắt nhìn Chúa (x. Lc. 18, 13).
*
Ông Giakêu đã
hành động theo mãnh lực tình yêu: “Dù nước lũ có dâng lên, dù sóng thần có
ập tới, cũng không dập tắt được tình yêu. Ai đem hết gia tài sự nghiệp đổi lấy
tình yêu, ắt sẽ bị người đời khinh dể” (Dc 8, 7).
Ông Giakêu đã trở mẫu sống Đạo cho các Kitô
hữu, đúng như lời triết gia Kierkegaard nói: “Làm một Kitô hữu mà không có
chút điên khùng, thì không phải là Kitô hữu chính danh”. Như thế “chân lý Tin Mừng chỉ nên trình
bày cho người ngoại lệ”.
Vậy ông thấp bé nhất trong đoàn người vây quanh Chúa, nhưng
người tội lỗi “lùn” này lại là người “cao” nhất trong đám đông ấy!
3.
GIÁ TRỊ CỦA ĐỨC ÁI .
a-
Đức ái tạo nên dòng giống Thiên Chúa chúc phúc: Cả một tập thể Do Thái, thuộc dòng giống tổ phụ Abraham theo
huyết nhục, họ chen chúc theo Chúa trên đường lên Giêrusalem ngang qua Giêrikhô,
thế mà Chúa không xác nhận ai là con cháu tổ phụ Abraham, Ngài chỉ tuyên bố một
mình ông Giakêu thuộc dòng giống Abraham đã được Chúa chúc phúc: “Ta sẽ ban
phúc lành cho ngươi, Ta sẽ làm cho dòng giống ngươi nên đông đúc như sao trên
trời, như cát biển, và dòng giống ngươi sẽ chiếm đoạt cửa thành quân địch. Mọi
dân thiên hạ sẽ lấy dòng giống ngươi mà cầu phúc cho nhau, bởi vì ngươi đã vâng
nghe Lời Ta” (St. 22, 17-18).
Tại sao thế? Ấy
tại ông Giakêu biết đón Chúa vào nhà và rộng tay chia sẻ, như xưa tổ phụ
Abraham đón ba người khách lạ và phục vụ bữa ăn tiệc tận tình! (x. St. 18, 1-15).
b-
Đức Ái cứu mình và cứu người thuộc về mình: Một mình ông Giakêu
có quyết tâm chia sẻ mà được Chúa xác nhận: “Hôm nay, ơn cứu độ đã đến cho
nhà này”. Vì “việc chia sẻ thanh tẩy tội phạm và cứu khỏi sự chết”
(Tb 4, 10; 12, 9; Dn 4, 24; Hc 3, 30; 1 Pr 4, 8). Thực vậy, bà Linh Dương biết
chia sẻ, khi chết được thánh Phêrô cầu cho bà sống lại (x. Cv. 9). Con của các
bà ngoại giáo ở Sarepta hay ở Shunem đã chết, nhưng được các ngôn sứ Êlya và
Êlysê cầu cho hai cậu sống lại, vì mẹ của hai chú đã giúp người của Thiên Chúa
(x. 1 V. 17 + 2 V. 4).
Chính vì thế mà thánh Gioan Kim Khẩu nói: “Ở Nhà Thờ thân xác
Đức Kitô không cần quần áo, mà Ngài cần tâm hồn sám hối của ta, nhưng ở ngoài Nhà
Thờ, thì Ngài lại cần cả quần áo. Vậy anh em hãy tôn kính Ngài theo kiểu Ngài
ưa thích: đó là chia sẻ cho kẻ khó, Thiên Chúa không cần bình vàng, nhưng cần
tấm lòng vàng. Trước khi dâng cúng gì cho Chúa, anh em hãy chia sẻ cho đồng
loại, Thiên Chúa mới vui nhận lễ vật anh em dâng. Vì khi dâng lễ vật thì chỉ có
người dâng cúng được lời, còn khi chia sẻ thì cả người dâng, lẫn người nhận đều
có lời. Việc dâng cúng có thể là cơ hội xem ra phô trương công đức, còn việc
chia sẻ thì chỉ là việc từ thiện biểu lộ lòng thương xót
KẾT LUẬN:
Dưới ngòi bút
của thánh sử Luca trong Tin Mừng và trong sách Tông Đồ Công Vụ, ông rất gay gắt
về vấn đề tiền của, ông cho thấy nó xấu hơn là tốt, đan cử:
-
Lc. 6, 20-21: Kẻ
giàu bị chúc dữ.
-
Lc. 12, 13t: Phú
hộ được mùa xây thêm kho lẫm là “Tên Ngốc”.
-
Lc. 16, 1-16: Quản
lý bất lương ăn bớt của chủ.
-
Lc 16, 19-31: Phú
hộ chỉ lo cho cái tôi được hưởng thụ mà không quan tâm đến người nghèo.
-
Cv. 5, 1t: Hai vợ
chồng Ananya và Saphira gian dối, giấu bớt tiền sau khi bán hết tài sản, mà nói
dối thánh Phêrô là dâng hết, nên bị phạt chết gục dưới chân thánh Phêrô!
Nhưng đặc biệt
chỉ có hai hình ảnh người biết dùng tiền của:
* Mở đầu
cuộc đời truyền giáo: Các bà tội lỗi
và người ngoại giáo cùng một số phụ nữ khác đã lấy của cải do tay làm ra để
giúp Chúa Giêsu và các môn đệ trên đường truyền giáo. Do đó các bà đã được kể
chung trong danh sách môn đệ đi theo Đức Giêsu. (x. Lc. 8, 1-3)
* Kết thúc
cuộc truyền giáo: Ông Giakêu là
người cuối cùng mà Chúa Giêsu gặp sau ba năm truyền giáo, ông như người quản lý
trung tín làm lời gấp mười tài sản của chủ trao (x. Lc 19, 16), nên ng đã trở
thành mẫu người được đi chung đường với Chúa Giêsu khải hoàn vào đền thánh
Giêrusalem (x. Lc. 19, 28t).
Trong Thánh Lễ này, chúng
ta có nhiều điều kiện thuận lợi hơn ông Giakêu xưa, vì ngoài lòng sám hối và Đức
Ái của ta, ta còn được Chúa thanh tẩy và ban cho ta nên một dòng giống cùng một
xương thịt với Con Thiên Chúa, hơn ông Giakêu là giống nòi tổ phụ Abraham. Nhưng
thực tế trong Thánh Lễ đông nghẹt người, liệu có người nào được Chúa chúc phúc
như ông Giakêu không? Vậy ít ra ta hãy sám hối và trông cậy vào lòng thương xót
của Chúa như anh trộm lành (x. Lc. 23, 35-43), hay như ông thu thuế đến Nhà Thờ
sấp mặt sám hối trước nhan Chúa (x. Lc. 18, 13), hầu ta được cất tiếng thưa: “Lạy Thiên Chúa con thờ là Vua của con, xin
chúc tụng Thánh Danh muôn thuở muôn đời” (Tv 145/144, 1: Đáp ca).
THUỘC LÒNG.
Dù nước lũ có dâng lên, dù sóng thần có ập tới,
cũng không thể vùi lấp được tình yêu. Ai đem hết gia tài sự nghiệp mà đổi lấy
tình yêu, ắt sẽ bị người đời khinh dể! (Dc 8, 7).
Lm Giuse
Đinh Quang Thịnh