EUCLIDE
(350 -
300 BC)
TIỂU SỬ VÀ CÔNG NGHIỆP
Với Archimède và Apollinos (đều sống sau
tiên sinh), tiên sinh là 1 trong 3 nhà toán học giỏi nhất của cổ Hy lạp và cũng
của nhân loại từ xưa đến nay.
Người ta không biết gì rõ về tiểu sử của
tiên sinh. Chỉ biết là tiên sinh sống vào khoảng 300 năm trước Th. C, sáng lập
ra trường Alexandrie và dạy toán học ở đó. Căn cứ theo sách vở tiên sinh để lại,
người đời sau thấy tiên sinh là một bộ óc phi thường.
TÓM TẮT NHỮNG TÁC PHẨM CẦN BIẾT:
* Những nguyên lý Euclide (Les Eléments d’Euclide):
Là một khái luận về Hình học quan hệ nhất từ xưa đến nay.
Sách gồm 13 tập, giảng giải 372 định lý và 93 bài toán.
7 tập đầu giảng giải về Hình học phẳng
3 tập sau nữa dạy về Toán học.
3 tập cuối cùng nói về Hình học không gian nhưng không
nói đến hình cầu.
Sự nghiên cứu hình cầu lúc bấy giờ thuộc về thiên văn học.
Vì vậy sách dạy về hình cầu thì do Autolycus ở Tiểu Á ( thế kỷ IV trước Th. C) và do Théodose ở Tripoli ( thế kỷ II tr Th. C)
*
Porismes, tiếng Hy lạp, còn có nghĩa là hệ luận, bổ
túc. Sách này còn bị thất lạc, 700 năm sau mới góp nhặt lại đầy đủ (thế kỷ IV).
Sách chia làm 2 phần:
- Phần I với nhiều định lý giảng thêm về hình học chiếu (gémétrie projective).
- Phần II gồm nhiều con số như loại số r để làm những bài toán khó. Về những con số này, tiên sinh giảng dạy tài tình lắm.
Tài
liệu này đã giúp ích rất nhiều cho những nhà toán học Trung cổ. Pascal và
Descartes cũng có nhờ đến nó nhiều.
*
Quang học (Optique) là sách nghiên cứu về Ánh sáng và một
cuốn nữa nghiên cứu sự phản chiếu của ánh sáng (Catoptrique).
Trích
tác phẩm DANH NHÂN THẾ GIỚI
của Trịnh Chuyết
của Trịnh Chuyết