MỒNG HAI TẾT
KÍNH NHỚ TỔ TIÊN VÀ ÔNG BÀ CHA MẸ
Hc 44, 1.10-15;
Ep 6, 1-4.18-23; Mt 15, 1-6
BÀI ĐỌC I: Hc 44, 1.10-15
1 Giờ đây, chúng ta hãy ca ngợi những vị danh
nhân, cũng là cha ông của chúng ta qua các thế hệ.10 Nhưng các vị
sau đây là những người đạo hạnh, công đức của các ngài không chìm vào quên
lãng. 11 Dòng dõi các ngài luôn được hưởng một gia tài quý báu đó là
lũ cháu đàn con. 12 Dòng dõi các ngài giữ vững các điều giao ước;
nhờ các ngài, con cháu cũng một mực trung thành. 13 Dòng dõi các
ngài sẽ muôn đời tồn tại, vinh quang các ngài sẽ chẳng phai mờ. 14
Các ngài được mồ yên mả đẹp và danh thơm mãi lưu truyền hậu thế. 15
Dân dân sẽ kể lại đức khôn ngoan của các ngài và cộng đoàn vang tiếng ngợi
khen.
ĐÁP CA: Tv 127
Đ. Hạnh
phúc thay bạn nào kính sợ Chúa,
ăn ở theo đường lối của Người. (c 1)
ăn ở theo đường lối của Người. (c 1)
1 Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ CHÚA, ăn ở theo đường lối
của Người. 2 Công khó tay bạn làm, bạn được an hưởng, bạn quả là lắm
phúc nhiều may.
3 Hiền thê bạn trong cửa trong nhà khác nào cây nho đầy hoa
trái; và bầy con tựa những cây ô-liu mơn mởn,xúm xít tại bàn ăn.
4 Đó chính là phúc lộc CHÚA dành cho kẻ kính sợ Người. 5a
Xin CHÚA từ Xi-on xuống cho bạn muôn vàn ơn phúc.
5b Ước chi trong suốt cả cuộc đời bạn được thấy
Giê-ru-sa-lem phồn thịnh, 6 được sống lâu bên đàn con cháu.Nguyện
chúc Ít-ra-en vui hưởng thái bình.
BÀI ĐỌC II: Ep 6, 1-4.18-23
1 Thưa anh em, kẻ làm con, hãy vâng lời
cha mẹ theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo.2 Hãy tôn
kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa:3 để ngươi
được hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này.4 Những bậc làm cha mẹ,
đừng làm cho con cái tức giận, nhưng hãy giáo dục chúng thay mặt Chúa bằng cách
khuyên răn và sửa dạy.
18 Theo Thần Khí hướng dẫn, anh em hãy
dùng mọi lời kinh và mọi tiếng van nài mà cầu nguyện luôn mãi. Để được như vậy,
anh em hãy chuyên cần tỉnh thức và cầu xin cho toàn thể dân thánh.19
Anh em cũng hãy cầu xin cho tôi nữa, để khi tôi mở miệng nói, thì Thiên Chúa
ban lời cho tôi, hầu tôi mạnh dạn loan báo mầu nhiệm của Tin Mừng;20
tôi là sứ giả của Tin Mừng này cả khi tôi đang bị xiềng xích. Anh em hãy cầu
xin cho tôi để khi rao giảng Tin Mừng tôi nói năng mạnh dạn, như bổn phận tôi
phải nói.
21
Anh Ty-khi-cô, người anh em yêu quý của tôi và là người trung thành phục vụ
Chúa, sẽ cho anh em mọi tin tức, để cả anh em nữa cũng biết tôi ra sao, và tôi
đang làm gì.22 Tôi phái anh đến với anh em vì mục đích ấy, để anh em
được biết hiện tình của chúng tôi, và để anh khích lệ tâm hồn anh em.
23 Nguyện xin Thiên Chúa
là Cha, và nguyện xin Chúa Giê-su Ki-tô ban cho anh em ơn bình an và lòng mến
cùng với lòng tin.
TUNG HÔ TIN MỪNG: Tv 111,1-2
Hall-Hall: Hạnh phúc người kính sợ Chúa, những ưa cùng
thích mệnh lệnh Chúa truyền ban. Trên mặt đất, con cháu của họ sẽ hùng cường,
dòng dõi kẻ ngay lành được Chúa thương giáng phúc. Hall.
TIN MỪNG: Mt 15, 1-6
1 Bấy giờ có mấy người Pha-ri-sêu và mấy kinh
sư từ Giê-ru-sa-lem đến gặp Đức Giê-su và nói rằng:2 "Sao môn
đệ ông vi phạm truyền thống của tiền nhân, không chịu rửa tay khi dùng bữa?
"3 Người trả lời: "Còn các ông, tại sao các ông dựa vào
truyền thống của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa?4 Quả
thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi hãy thờ cha kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì
phải bị xử tử.5 Còn các ông, các ông lại bảo: "Ai nói với cha
với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi,6
thì người ấy không phải thờ cha kính mẹ nữa". Như thế, các ông dựa vào
truyền thống của các ông mà huỷ bỏ lời Thiên Chúa.”
KÍNH NHỚ TỔ TIÊN
Ngày mồng Một Tết, chúng ta tạ ơn Thiên Chúa, nói kiểu
người đời là ta Tết Chúa, thì ngày mồng Hai đầu năm ta phải biết kết hợp với
Chúa Giêsu để biểu lộ lòng biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những người thân
yêu, nhưng không dừng lại những người thuộc gia đình trần thế, mà còn cả các vị
trong Gia Đình Hội Thánh. Bởi vì nếu không có các bậc tiền nhân đạo đời, ta
chẳng thể có mặt trên trái đất, và cũng chẳng ai nuôi dưỡng giáo dục ta nên
người, nhất là nên giống Thiên Chúa.
Tết là một cơ hội tốt để gia tộc cùng nhau xum họp: “Ngọt ngào tốt đẹp lắm thay, anh em được sống
vui vầy bên nhau” (Tv 133/132,1). Vì “ai
không chăm sóc người thân, nhất là người sống trong cùng một nhà, thì đã chối
bỏ Đức Tin và còn tệ hơn người không tin” (1Tm 5,8).
Chăm sóc nhau không giới hạn chỉ giúp về nhu cầu thân xác,
cụ thể ít là vào dịp Tết phải có quà kính biếu ông bà, cha mẹ, mà còn phải lo canh tân đời sống đạo của những
người trong gia đình, nhất là
phải rà soát lại lối sống theo truyền thống trái với ý Chúa, vì ta không được bắt
chước “mấy người Pha-ri-sêu và nhiều kinh
sư từ Giê-ru-sa-lem đến gặp Đức Giê-su và nói rằng: "Sao môn đệ
ông vi phạm truyền thống của tiền nhân, không chịu rửa tay khi dùng bữa? "
Người trả lời: "Còn các ông, tại sao các ông dựa vào truyền thống của các
ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa? Quả thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi hãy thờ
cha kính mẹ; kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải bị xử tử.Còn các ông, các ông
lại bảo: "Ai nói với cha với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều
là lễ phẩm dâng cho Chúa rồi, thì người ấy không phải thờ cha kính mẹ
nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của các ông mà huỷ bỏ lời
Thiên Chúa” (Mt 15,1-6: Tin Mừng). và Đức Giê-su còn lên tiếng trách: “Các ông lấy truyền thống của cha ông đã
truyền lại cho nhau mà huỷ bỏ Lời Thiên Chúa. Các ông còn làm nhiều điều khác
giống như vậy nữa!” (Mc 7,13).
Thực vậy, trong những sinh hoạt người ta đã gạt bỏ ý
Thiên Chúa mà lấy truyền thống làm thánh giáo:
1/ KHI NHẬP TIỆC, người ta chỉ ý nói những lời nghịch đạo
lý:
-
Nam
vô tửu như cờ vô phong.
-
Rượu
bất khả ép, ép bất khả từ.
-
Anh
tới đâu tôi tới đó.
-
Một
hai ba dô!
-
Một
trăm phần trăm, không long đền, không rơi rớt.
Trong khi đó Lời Kinh
Thánh dạy, thì không ai lưu ý:
+ Đừng say sưa rượu chè, chỉ tổ hư thân
(Ep 5,18).
+ Dành cho ai những “thôi rồi”, dành cho ai “những
hỡi ôi”, dành cho những gây gổ, dành cho ai những lời than van, dành cho ai
những vết thương chẳng lý do? đó là kẻ nán lại bên bầu rượu… Nó cắn như rắn
lục, nọc độc hổ mang (Cn 23,29.33)
+ Khốn cho kẻ đổ rượu cho đồng loại uống, khốn
cho kẻ pha thêm thuốc độc để người ta say, ngõ hầu có thể dòm ngó cái lõa lồ
của họ, ngươi đã ứa nhục chứ không phải vinh (Habacuc 3,15-16a).
2/ LÚC TỨC GIẬN, người ta động viên nhau:
-
Con
gà tức nhau vì tiếng gáy.
-
Lành
làm gáo, mẻ làm muôi.
-
Ông
ăn chả, bà ăn nem.
Nào có ai động viên nói Lời Chúa:
+ Có nóng giận thì sao cho đừng mắc tội, chớ
để mặt trời lặn mà cơn giận chưa tan (Ep 4,26).
+ Có ác thì như con nít thôi (1 Cr
14,20).
+ Sự nóng giận của người ta không làm nên sự
công chính của Thiên Chúa (Gc 1,20).
+ Chớ để sự dữ thắng được ngươi, nhưng hãy lấy
lành mà thắng dữ (Rm 12,21).
3/ TRƯỚC VIỆC TỐT PHẢI
LÀM, nhiều người lại
thoái thác;
-
Ăn
có mời làm có khiến.
-
Cờ
đến tay ai người ấy phất.
Có ai để cho Lời Chúa thúc bách mình:
+ Biết điều tốt mà không làm thì có tội
(Gc 4,17).
+ Đoán ý muốn người khác để phục vụ giống Mẹ
Maria (Lc 1,39t; Ga 2,3).
+ Cha Ta hằng làm việc, Ta cũng thế
(Ga 5,17).
+ Mọi sự thuộc về anh em, anh em thuộc về Chúa
Ki-tô, Chúa Ki-tô thuộc về Chúa Cha (1Cr 3,22b-23).
4/ TÌM NGUỒN SỐNG, người ta chỉ chú ý phục vụ cho cái
bụng là thần:
-
Có
thực mới vực được đạo.
-
Có
tiền mua tiên cũng được.
Trong khi đó Chúa Giê-su dạy:
+ Người ta sống không nguyên bởi bánh nhưng
bởi mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra (Mt 4,4).
+ Hãy ra công làm việc, đừng vì lương thực hư nát,
nhưng vì lương thực sẽ lưu lại mãi đến sự sống muôn đời (Ga 6,27).
+ Không phải vì dư dật của cải mà mạng sống
con người được bảo đảm chắc chắn (Lc 12,15).
5/ KHI NGHE NHỮNG LỜI ĐÀM
TIẾU, người ta thường
phụ họa:
-
Không
có lửa sao có khói.
-
Thế
gian không ít thì nhiều, không ai đặt điều nói không.
Trong khi đó Chúa cảnh giác ta:
+ Các ngươi hãy coi chừng điều các ngươi nghe
(Lc 8,18).
+ Mọi lời nói vô ích đều phải trả lẽ trong
ngày phán xét (Mt 12,36).
6/ MUỐN TỎ RA NGƯỜI
TRƯỞNG THÀNH, người ta
thường động viên nhau:
-
Ở đời
cái gì cũng nên biết một tí.
Trong khi đó lời Kinh Thánh dạy:
+ Được phép làm mọi sự, nhưng không phải mọi sự đều
có ích, được phép làm mọi sự, nhưng không phải mọi sự đều xây dựng. Đừng để sự
gì vô ích lạm phép trên thân thể tôi (1Cr 6,12).
7/ ĐỂ TỎ LÒNG BÁO HIẾU, con cháu luôn nhắc nhau:
-
Sống
kèn trống, chết dầu đèn.
-
Nghĩa
tử là nghĩa tận.
Thế là
người ta bày ra chuyện của cúng và nói với nhau rằng: “Ai nói với cha với mẹ rằng: những gì con có để giúp cha mẹ, đều là lễ
phẩm dâng cho Chúa rồi, thì người ấy không phải thờ cha kính mẹ nữa". Như thế, các ông dựa vào truyền thống của các ông mà hủy bỏ Lời Thiên Chúa.” (Mt 15,5-6).
8/ KHI PHẢI BẢO VỆ QUYỀN
LỢI, ai cũng chủ
trương:
-
Ăn
cây nào, rào cây đó.
-
Một
giọt máu đào hơn ao nước lã.
-
Làm
phúc nơi nao, cầu ao rách nát.
-
Ăn
cơm nhà, vác ngà voi.
Trong khi đó Chúa Giê-su muốn:
+ Ai yêu cha mẹ hơn Ta không xứng đáng với Ta
(Mt 10,27).
+ Hãy thật lòng khiêm nhường coi kẻ khác hơn
mình; đừng dán mắt vào quyền lợi riêng mình, song cả vào quyền lợi người khác
nữa (Pl 2.3).
+ Nếu tôi luôn làm hài lòng người đời, tôi
không còn là nô lệ của Chúa Ki-tô (Gl 1,10).
+ Phải vâng lời Thiên Chúa hơn vâng lời người
ta (Cv 5,29).
+ Cho thì có phúc hơn là lấy (Cv
20,35).
9/ VỀ QUAN ĐIỂM SỐNG, ai cũng chủ trương:
-
Người
đời dạy: Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết.
Trong khi đó Chúa lại dạy:
+ Ta không đến đem bình an nhưng gây chia rẽ
cha mẹ với con cái, con cái với cha mẹ (Mt 10,34). Nghĩa là một khi đã
biết rõ ý Chúa, thì ta phải triệt để tuân phục và thực hành, dù điều đó làm
phật ý những người trong gia đình. Đan cử ông Gionathan chẳng những không ủng
hộ ý vua cha Saolê để diệt Đavid mà còn mật báo cho Đavid trốn thoát khỏi mưu
mô độc ác của vua cha đang tìm mọi cách giết! (x. 1Sm 20)
-
Mác-Lê
dạy: Nhiệt tình cộng với ngu dốt là phá hoại.
Nhưng
thế nào là ngu, thế nào là khôn, chính thánh Phaolô trên đường đi bắt người
Công Giáo ở Đama, ông tự cho mình là khôn, người Công Giáo là ngu, thì sự khôn
ngoan cùng với lòng nhiệt tình của ông lại là kẻ phá hoại (x. Cv 9).
-
Người
ta nói: Làm ơn nên oán là ngu.
Trong khi đó thánh Phêrô dạy:
+ Làm việc lành mà phải khổ, nếu Chúa muốn
thế, thì còn hơn là làm điều dữ, vì được trở nên giống Chúa Giêsu (1 Pr
2,20-21; 3,17).
Những tư
tưởng nghịch với Tin Mừng như thế, người ta lại cho đó là thánh giáo. Mà tư
tưởng thì hướng ra hành động. Tư tưởng sai, lại cho là đúng, thì hành động gian
ác càng gia tăng, mà kẻ chủ mưu không bao giờ sám hối!
Vậy chúng ta hãy cầu nguyện cho hết mọi thành phần trong
gia tộc:
-
Cầu nguyện cho con cái biết tôn kính và vâng lời cha mẹ theo
tinh thần của Chúa, để được Chúa cho trường thọ (x. Ep 6,1-3: Bài đọc II).
Con cái phải tôn kính và vâng lời các bậc sinh thành với
tinh thần tôn thờ vâng phục Thiên Chúa, bởi vì Mười Điều Răn được Chúa ghi trên
hai bia đá: Bia I ghi ba điều về Chúa; bia II ghi bảy điều về con người. Nếu ta
đặt hai bia cạnh nhau, thì dòng chữ đầu tiên của bia II “thảo kính cha mẹ” bằng
với dòng chữ đầu tiên của bia I “tôn thờ Thiên Chúa trên hết mọi sự”.
-
Cầu nguyện cho các đấng sinh thành, để các ngài không làm cho con cháu
tức giận, nhưng phải thay quyền Chúa mà giáo dục chúng (x. Ep 6,4: Bài đọc II).
Các đấng ấy phải xác tín rằng: Chúa trao con cháu cho không phải chỉ tìm của
vật chất nuôi chúng như nuôi đàn heo, bởi vì lương thực của con người hơn loài
vật: “Người ta sống không nguyên bởi
bánh, nhưng bởi mọi Lời miệng Thiên Chúa phán ra” (Mt 4,4). Bởi thế các bậc
sinh thành phải cho con cháu mình ăn Lời Chúa ngay từ khi nó còn là thai nhi.
Ví dụ: Mỗi ngày cha mẹ đọc Lời Chúa, ít là một câu chỉ cho thai nhi, khi con
chào đời, mỗi lúc cho nó bú phải đọc cho nó câu Lời Chúa trước; bao giờ con bắt
đầu biết nói, cha mẹ phải dạy con học thuộc Lời Chúa từ câu ngắn đến câu dài,
đồng thời thúc đẩy giáo dục con quý trọng hiệp dâng Thánh Lễ, và dạy con chu
toàn bổn phận làm người, làm con Hội Thánh. Vì thế bậc làm cha mẹ phải noi
gương Đức Maria về đời sống Đức Tin để nuôi con cái. Vấn đề này ông Luca đã ghi
lại hai lần Mẹ Maria nghe Lời Chúa thì suy đi nghĩ lại trong lòng, làm Con của
Mẹ lớn lên trong khôn ngoan và đầy ân sủng (x. Lc 2,19.51-52). Phải chăng hai
lần ông Luca ghi như thế là ông muốn các bà mẹ không chỉ dùng đầy đủ cao lương
vật chất để có hai bầu sữa dồi dào nuôi con, mà bầu sữa người mẹ phải còn được
pha trộn bởi Đức Tin và việc suy gẫm Lời Chúa, mới làm cho con cái lớn lên khôn
ngoan và đầy ân sủng.
Khi ông Giacop làm rể cho ông Labal, bố vợ, 14 năm, sau
đó ông muốn đưa vợ con về quê nội, nhưng bố vợ không cho Giacop tài sản, dù chỉ
mấy con chiên trong đàn ông vẫn chăn. Ông Labal nói: “Đàn chiên của bố toàn là chiên lông trắng, có con nào khác mầu lông là
chiên của con đâu”. Thời gian sau, mỗi khi ông lùa chiên ra đồng cỏ, ông
thấy con đực nẹo con cái, ông gác cành cây xanh trước mặt chúng. Thế là chiên
trắng lại sinh ra chiên đốm, Giacop cứ làm thế và ông đã có một đàn chiên đốm
rất đông, mập, khỏe, đó là tài sản của ông, vì bố vợ đã xác nhận chiên của bố
màu trắng (x. St 30,25t).
Truyện
ấy cho ta hai xác tín:
1- Cha mẹ đặt con cái ở môi trường tốt,
chắc chắn con cái sẽ nên tốt; trái lại nuôi con trong khu xóm đầy thói xấu,
chắc chắn con cái sẽ ra hư đốn. Ca dao tục ngữ VN có câu: “Gần mực thì đen, gần
đèn thì sáng”.
2- Nếu cha mẹ luôn hướng lòng về Chúa,
cụ thể năng đọc Lời Chúa, và quý trọng hiệp dâng Thánh Lễ mỗi ngày, khi con cái
họ được sinh ra chắc chắn chúng giống Thiên Chúa.
-
Thánh
Phao-lô còn lưu ý chúng ta phải cầu nguyện cho các chủ chăn trong Hội
Thánh nữa, vì các ngài
cũng là bậc sinh thành chúng ta trong Đức Tin. Do đó thánh Phao-lô nói: “Anh em hãy cầu nguyện cho tôi nữa, để khi
tôi mở miệng nói, thì Thiên Chúa ban Lời cho tôi, hầu tôi mạnh dạn loan báo mầu
nhiệm của Tin Mừng; tôi là sứ giả của Tin Mừng này cả khi tôi đang bị xiềng
xích. Anh em hãy cầu xin cho tôi để khi rao giảng Tin Mừng, tôi nói năng mạnh
dạn,như bổn phận tôi phải nói” (Ep 6,19-20: Bài đọc II).
Như thế là ta phải cầu nguyện cho hết thảy mọi người
trong gia đình trần thế hay trong Hội Thánh biết làm đúng bổn phận của mình, “để dòng tộc của ta xứng danh bậc vĩ nhân,
hầu gia sản tinh thần sống đạo của các bậc sinh thành không đi vào quên lãng,
các ngài luôn được hưởng gia tài quý báu, đó là lũ cháu đàn con, vì nhờ các
ngài con cháu cũng một mực trung thành với Giao Ước của Chúa. Đó là cách ta làm
cho tổ tiên muôn đời tồn tại, vinh quang của các ngài chẳng bao giờ phai mờ, và
như thế các ngài mới được mồ yên mả đẹp, và danh thơm mãi lưu truyền hậu thế.
Muôn dân sẽ kể lại đức khôn ngoan của các ngài và cộng đoàn vang tiếng ngợi
khen” (Hc 44, 1.10-15: Bài đọc I). Đó là dòng dõi những người “ưa cùng thích mệnh lệnh Chúa truyền ban.
Trên mặt đất, con cháu của họ sẽ hùng cường, dòng dõi kẻ ngay lành được Chúa
thương giáng phúc” (Tv 112/111, 1-2: Tung Hô Tin Mừng). Mà ngay trong Thánh
Lễ Cưới của họ, cộng đoàn đã cầu nguyện cho: “Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ Chúa, ăn ở theo đường lối của Người”
(Tv 128/127,1: Đáp ca).
THUỘC LÒNG
Đừng
khen ai có phúc trước khi họ lìa đời, vì cứ nhìn vào con cái, người ta sẽ biết
họ (Hc 11,28).
Linh mục GIUSE
ĐINH QUANG THỊNH