Đức Phanxicô phát biểu tại
QUỐC HỘI LƯỠNG VIỆN HOA KỲ
ĐTC Phanxicô kêu gọi
đương đầu với hình thức cực đoan, gia tăng sự cộng tác với nhau, chống nạn buôn
bán võ khí, bài trừ nghèo đói và hỗ trợ gia đình.
WASHINGTON. Trong bài phát biểu tại quốc hội
Hoa kỳ sáng ngày 24-9-2015, ĐTC Phanxicô kêu gọi đương đầu với hình thức cực
đoan, gia tăng sự cộng tác với nhau, chống nạn buôn bán võ khí, bài trừ nghèo
đói và hỗ trợ gia đình.
Sáng thứ năm 24-9-2015, ĐTC đã dâng thánh lễ
tại nhà nguyện tòa Sứ thần Tòa Thánh ở thủ đô Washington với sự tham dự của các
cộng tác viên tại trụ sở này, trước khi đến Quốc hội Mỹ để viếng thăm từ lúc gần
9 giờ rưỡi. Đây là lần đầu tiên một vị Giáo Hoàng được mời lên tiếng tại Quốc hội
lưỡng viện Hoa Kỳ gồm 435 hạ nghị sĩ và 100 thượng nghị sĩ.
Đến nơi, ĐTC đã hội kiến riêng với Ông Joe
Boehner, chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ. Ông là một tín hữu Công Giáo dấn thân, liên tục
được bầu làm đại biểu quốc hội thuộc đảng cộng hòa và từ 4 năm nay, ông làm chủ
tịch Hạ viện Mỹ.
Hiện diện trong buổi đón tiếp ĐTC tại quốc
hội lưỡng viện cũng có phó tổng thống Joe Biden, niên trưởng ngoại giao đoàn,
ngoại trưởng, lãnh tụ phe đối lập cũng như các thẩm phán tối cao pháp viện Hoa
Kỳ.
ĐTC đã được các vị chủ tịch và đại biểu quốc
hội tiếp đón long trọng và nồng nhiệt và mời ngài lên tiếng.
Diễn văn của ĐTC
Trong diễn văn bằng tiếng Anh tại quốc hội
Mỹ, sau khi nhắc đến ơn gọi và sứ mạng cao quí của các nhà lập pháp, ĐTC cho biết
qua cuộc gặp gỡ tại quốc hội này, ngài muốn đối thoại với toàn dân Hoa Kỳ, với
bao nhiêu người dân đang cần cù làm việc, với những người già và người trẻ.
Ngài đặc biệt nhắc đến 4 người Mỹ nổi tiếng: Abraham Lincoln, Martin Luther
King, bà Dorothy Day và cha Thomas Merton, và rút ra từ cuộc sống và hoạt động
của 4 nhân vật ấy những ý tưởng có thể hướng dẫn hoạt động của chúng ta ngày
nay.
- Trước
tiên là Tổng thống Abraham Lincoln, năm nay là kỷ niệm 150 năm ông bị ám sát. Cố
Tổng thống là người giữ gìn tự do, đã không ngừng làm việc để ”quốc gia này, với sự bảo vệ của Thiên Chúa,
có thể có một nền tự do mới được nảy sinh.” Xây dựng một tương lai tự do đòi phải
có lòng yêu mến công ích và sự cộng tác với một tinh thần phụ đới và liên đới.”
Tình trạng đáng lo âu của thế giới
ĐTC nhắc đến tình trạng đáng lo âu về xã hội
và chính trị trên thế giới ngày nay, và nhận định rằng:
”Thế giới chúng ta ngày càng trở thành một nơi diễn ra các cuộc xung đột bạo
lực, oán ghét và tàn bạo dữ tợn, người ta phạm chúng, thậm chí nhân danh các
Thiên Chúa và tôn giáo. Chúng ta biết rằng không một tôn giáo nào tránh thoát hết
những hình thức lừa đảo cá nhân hoặc cực đoan ý thức hệ. Điều này có nghĩa là
chúng ta phải đặc biệt chú ý đến mọi hình thức cực đoan, về mặt tôn giáo cũng
như các loại khác. Cần có một sự quân bình tế nhị để bài trừ bạo lực người ta
phạm nhân danh một tôn giáo, một ý thức hệ hoặc một chế độ kinh tế, đồng thời bảo
tồn tự do tôn giáo, tự do trí thực và các tự do cá nhân. Nhưng có một cám dỗ
khác chúng ta phải đề phòng: đó là thái độ giản lược thái quá, chỉ thấy thiện
hoặc ác, hoặc những người công chính và kẻ tội lỗi. Thế giới hiện nay, với những
vết thương mở rộng, liên hệ tới bao nhiêu anh chị em chúng ta, đang đòi chúng
ta phải đương đầu với mọi hình thức cực hóa, nó có thể chia thế giới thành 2
phe. Chúng ta biết rằng trong khi cố gắng giải thoát khỏi kẻ thù bên ngoài,
chúng ta có thể bị cám dỗ nuôi dưỡng kẻ thù bên trong. Bắt chước oán thù và bạo
lực của những kẻ bạo chúa và những kẻ sát nhân, đó là cách thức tốt nhất để chiếm
chỗ của chúng. Đó là điều mà quí vị, trong tư cách là một dân tộc, từ khước
không chấp nhận.”
Trái lại, câu trả lời của chúng ta phải là
một câu trả lời hy vọng và chữa lành, hòa bình và công chính. Chúng ta được yêu
cầu kêu gọi lòng can đảm và trí thông minh để giải quyết nhiều cuộc khủng hoảng
kinh tế và địa lý chính trị ngày nay...
Canh tân tinh thần cộng tác
ĐTC cũng nhấn mạnh rằng những thách đố mà
chúng ta đang đương đầu ngày nay đòi phải canh tân tinh thần cộng tác, vốn đã
mang lại bao nhiêu điều tốt lành trong lịch sử Hoa Kỳ. Sự phức tạp, trầm trọng và cấp thiết của những thách đố ấy đòi chúng ta
phải sử dụng tài lực của chúng ta, và quyết định nâng đỡ nhau, trong niềm tôn
trọng những khác biệt và những xác tín lương tâm của chúng ta.”
”Tại đất nước này, những tôn giáo khác nhau đã góp phần rất lớn vào việc
xây dựng và củng cố xã hội. Điều quan trọng là ngày nay cũng như trong quá khứ,
tiếng nói của tín ngưỡng phải được tiếp tục lắng nghe, vì đó là một tiếng nói
huynh đệ và yêu thương, tìm cách làm nổi bật những gì tốt đẹp nhất trong mỗi
người và trong mỗi xã hội. Sự cộng tác ấy là một nguồn lực mạnh mẽ trong trận
chiến loại bỏ những hình thức mới của nạn nô lệ trên thế giới, nảy sinh từ những
bất công mà ta chỉ có thể khắc phục nhờ những chính sách mới và những hình thức
đồng thuận mới trong xã hội.”
Quảng đại với người di dân
ĐTC nhắc đến Mục sư Martin Luther King,
cách đây 50 năm đã hướng dẫn chiến dịch đạt tới giấc mơ đầy đủ dân quyền và
chính quyền cho người Mỹ gốc Phi châu. Ngài nói: ”Giấc mơ ấy tiếp tục gợi hứng
cho chúng ta. Tôi vui mừng vì Nước Mỹ tiếp tục là đất ”mơ” cho nhiều người. Những
giấc mơ dẫn đến hành động, tham gia, dấn thân. Những giấc mơ thức tỉnh những gì
sâu thẳm nhất và chân thực nhất trong đời sống con người.”
Từ ý tưởng trên đây, ĐTC đề cập thảm trạng
người di dân và tị nạn, một vấn đề lớn đối với thế giới và cả nước Mỹ. Ngài
nói:
”Thế giới chúng ta ngày nay đang đương đầu
với một cuộc khủng hoảng tị nạn chưa từng có kể từ sau thế chiến thứ 2. Thực tại
này đặt chúng ta trước những thách đố lớn và những quyết định cam go. Cả tại đại
lục này hàng ngàn người bị thúc đẩy tiến về phương bắc để tìm kiếm những cơ may
tốt đẹp hơn. Chúng ta đừng để mình bị kinh hãi vì con số của họ, nhưng hãy nhìn
họ như những con người, nhìn khuôn mặt và lắng nghe lịch sử của họ, cố gắng làm
những gì tốt đẹp có thể đáp ứng tìnht rạng cảu họ. Đáp lại một cách ngày càng
nhân bản, công chính và huynh đệ hơn. Chúng ta phải tránh cám dỗ chung ngày
nay, đó là gạt bỏ bất kỳ ai tỏ ra là người gây vấn đề. Chúng ta hãy nhớ khuôn
vàng thước ngọc: 'Hãy làm cho tha nhân điều
bạn muốn người khác làm cho bạn” (Mt 7,12).
Kêu gọi bãi bỏ án tử hình
Tiếp tục bài diễn văn trước quốc hội Mỹ,
ĐTC đề cập đến vấn đề án tử hình và ngay từ đầu sứ vụ, ngài đã hỗ trợ trên nhiều
bình diện sự bãi bỏ án tử hình trên thế giới. Ngài nói: ”Tôi xác tín đó là con
đường tốt đẹp, xét vì mỗi sự sống là thánh tiên, mỗi người có phẩm giá bất khả
nhượng, và xã hội có thể được hưởng lợi nhờ sự phục hồi những người đã bị kết
án vị tội ác.”
”Mới đây, các anh em GM của tôi ở Mỹ đã tái kêu gọi bãi bỏ án tử hình.
Không những tôi hỗ trợ các GM nhưng còn hỗ trợ tất cả những người xác tín hữu một
sự trừng phảt chính đáng và cần thiết không bao giờ được tránh né chiều kích hy
vọng và mục tiêu phục hồi.”
Quan tâm nâng đỡ người nghèo
- Người Mỹ
thứ 3 được ĐTC nhắc đến là Nữ tôi tớ Chúa Dorothy Day đã thành lập phong trào
công nhân Công giáo. Sự dấn thân xã hội, lòng hay say của bà đối với công bằng
và chính nghĩa của những người bị áp bức, đã lấy hứng từ Phúc Âm, từ niềm tin của
bà và gương của các thánh.
Trong ý hướng đó, ĐTC khích lệ các đại biểu
quốc hội Mỹ đừng quên tất cả những người nghèo quanh chúng ta. Ngài nói: ”Chúng ta cũng cần mang lại hy vọng cho họ.
Cuộc chiến chống nghèo đói phải liên lỷ được thực thi trong nhiều mặt trận, nhất
là nhắm giải quyết tận gốc rễ, những nguyên nhân gây ra nghèo đói. Tôi biết nhiều
người Mỹ ngày nay cũng như trong quá khứ, đang làm việc để đương đầu với vấn đề
này.”
ĐTC gợi đến điều ngài đã nói trong thông điệp
”Laudato sì”, là ”cần phải can đảm đối hướng đi, tránh những hậu quả nghiêm trọng
nhất do sự suy thoái môi trường, vì những hoạt động con người gây ra. Tôi xác
tín rằng chúng ta có thể tạo ra sự khác biệt và tôi chắc chắn Hoa Kỳ, và quốc hội
đây, có một vai trò quan trọng cần thi hành. Đây là lúc cần có những hoạt động
can đảm và những chiến lược nhắm thực thi một nền văn hóa chăm sóc, một lối tiếp
cận toàn diện để bài trừ nghèo đói, để trả lại phẩm giá cho những người bị gạt
bỏ, và đồng thời chăm sóc thiên nhiên.”
Đối thoại và cộng tác
- Sau
cùng, ĐTC nói đến cha Thomas Merton dòng Xitô Trappist ở Mỹ tiếp tục là một nguồn
hứng tinh thần và là một nhà hướng dẫn cho nhiều người. Cha là người cầu nguyện,
một tư tưởng gia và đã mở ra nhiều chân trời mới cho các linh hồn và Giáo Hội.
Cha cũng là người đối thoại và thăng tiến hòa bình giữa các dân tộc và tôn
giáo.
Trong viễn tượng đó, ĐTC cổ võ các nhà
chính trị hãy có can đảm đối thoại, để ý đến quyền lợi của mọi người, phục vụ đối
thoại và hòa bình. Điều này cũng đòi chúng ta phải tự hỏi: tại sao những võ khí gây chết chóc được bán cho những kẻ đề ra kế hoạch
gây những đau khổ khôn tả cho con người và xã hội. Rất tiếc là, như chúng ta biết,
câu trả lời chỉ là tiền bạc, tiền bạc đẫm máu và thường là máu người vô tội. Đứng
trước sự im lặng ô nhục và tội lỗi ấy, chúng ta có nhiệm vụ phải đương đầu với
vấn đề này và chặn đứng nạn buôn bán võ khí.”
Sau cùng, ĐTC nhắc đến đại hội các gia đình
Công Giáo và Philadelphia và kêu gọi quốc hội Mỹ luôn quan tâm, nâng đỡ gia
đình. Tương lai của những người trẻ, các thành phần gia đình, cũng là tương lai
của chúng ta.
ĐTC đã được vỗ tay rất nhiều lần trong bài
diễn văn tại quốc hội.
G. Trần Đức Anh OP
G. Trần Đức Anh OP