Thánh GIOAN CHRYSOSTOME
(k. 407)
Lược sử
Sự mơ hồ và mưu đồ
trong thời đại Thánh Gioan Kim Khẩu, vị thuyết giáo đại tài của Antioch, là đặc
tính của bất cứ ai có địa vị sống ở thành phố lớn trong thời ấy.
Được đưa đến Constantinople
sau mười hai năm sống đời linh mục ở Syria, bỗng dưng Thánh Gioan thấy mình là
nạn nhân bất đắc dĩ của vị hoàng đế mưu mô muốn đưa ngài làm giám mục của thành
phố lớn nhất triều đình.
Là một người khổ tu,
không bệ vệ nhưng có phẩm cách, và bị đau bao tử vì những ngày sống trong hoang
địa như một ẩn sĩ, Thánh Gioan bắt đầu chức giám mục dưới mây mù chính trị của triều đình. Nội dung các bài giảng của ngài, điều ngài
dẫn giải về Kinh Thánh, không bao giờ sai vấn đề.
Vì lối sống tách biệt,
vì tính khí thẳng thắn, nhất là khi trên tòa giảng, Thánh Gioan chắc chắn là
mục tiêu để nhiều người chỉ trích và hục
hặc cá nhân. Hai nhân vật nổi tiếng thời ấy đã đích thân làm mất uy tín Thánh Gioan là
Theophilus, là Tổng Giám Mục Alexandria, và Hoàng Hậu Eudoxia. Không biết vô
tình hay cố ý, một số bài giảng của ngài đề cập đến Jezebel đáng ghê tởm và Herodias vô đạo như những đồng minh của bà hoàng hậu.
Suy niệm 1: Triều
đình
Thánh Gioan bắt đầu chức giám mục dưới mây mù chính trị của triều đình.
Ngài thấy mình là nạn nhân bất đắc dĩ của vị hoàng đế mưu mô muốn đưa ngài làm
giám mục của thành phố lớn nhất triều đình. Vì thế có khi một số bài giảng kéo
dài đến hai giờ đồng hồ với những quan điểm chọc giận giới quyền cao chức
trọng. Vì nhiệt huyết nên ngài hành động. Những giám mục hối lộ để được quyền
cao chức trọng đều bị truất phế.
Lối sống của ngài ở triều đình không được một số cận thần ưa thích. Ngài đề
nghị một chỗ ngồi khiêm tốn cho các kẻ bợ đỡ hàng giáo phẩm đang chầu chực để
được hưởng ơn mưa móc của triều đình và giáo hội. Ngài phàn nàn về nghi thức
triều đình đã đưa ngài lên địa vị cao hơn các viên chức chính phủ. Ngài không
phải là người muốn được ưu quyền.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con luôn làm điều lành để khỏi phải sợ hãi nhà cầm quyền (Rm 13,3).
Suy niệm 2: Bài
giảng
Nội dung các bài giảng của ngài, điều ngài dẫn giải về Kinh Thánh, không
bao giờ sai vấn đề. Nếu thân xác ngài yếu đuối thì miệng lưỡi của ngài lại mạnh
dạn. Nhiều bài giảng của ngài kêu gọi những hành động thực tiễn để chia sẻ của
cải cho người nghèo. Người giầu không thích thú gì khi nghe thánh nhân nói
rằng, sở dĩ có của cải trần gian là vì Adong phạm tội, cũng như các ông không
thích nghe ngài nói về sự trung tín trong hôn nhân của người chồng cũng giống
như người vợ.
Đối với vấn đề công bình và bác ái, Thánh Gioan không bao giờ chấp nhận
thái độ kỳ thị trong việc áp dụng. Không biết vô tình hay cố ý, một số bài
giảng của ngài đề cập đến Jezebel đáng ghê tởm và Herodias vô đạo như những
đồng minh của bà hoàng hậu Eudoxia, là người sau cùng đã xoay xở để Thánh Gioan
phải lưu đầy. Ngài chết trong cảnh đầy ải năm 407.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con đừng mang tâm địa của các vị trưởng tế và Pharisiêu để bực tức đối
người rao giảng khi bị đánh đúng tâm đen (Mt 21,45-46), nhưng thực tâm sám hối
và sửa chữa (Lc 3,10.12.14).
Suy niệm 3: Chỉ
trích
Thánh Gioan chắc chắn là mục tiêu để nhiều người chỉ trích và hục hặc cá
nhân. Ngài bị kết tội tham ăn uống một cách lén lút. Vì trung thành trong công
việc linh hướng cho một quả phụ giầu có, là bà Olympia, ngài đã bị cho là giả
hình trong vấn đề của cải và bác ái. Vì nhiệt huyết nên ngài hành động. Những
giám mục hối lộ để được quyền cao chức trọng đều bị truất phế. Hành động của
ngài chống với các giám mục bất xứng ở Tiểu Á bị các giáo sĩ khác coi là hám
danh, lạm dụng quyền thế trái với quy tắc giáo luật.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con chấp nhận thà bị người đời chỉ trích còn hơn bị Chúa trách phạt.
Suy niệm 4: Uy tín
Hai nhân vật nổi tiếng thời ấy đã đích thân làm mất uy tín Thánh Gioan là
Theophilus, là Tổng Giám Mục Alexandria, và Hoàng Hậu Eudoxia. Theophilus sợ
rằng địa vị của Đức Giám Mục Constantinople ngày càng quan trọng nên đã nhân cơ
hội kết án Thánh Gioan là dung dưỡng tà thuyết. Đứng sau Theophilus và các giám
mục không ưa gì Thánh Gioan là hoàng hậu Eudoxia. Bà bực tức với bài giảng của
thánh nhân về sự tương phản giữa giá trị phúc âm và cuộc sống xa hoa của triều
đình.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
chúng con luôn cảnh tỉnh, vì kẻ thù của mình chính là người nhà (Mt 10,36).
Suy niệm 5: Jezebel
Một số bài giảng của Gioan đề cập đến Jezebel đáng ghê tởm và Herodias vô
đạo. Jezebel là một cái tên đã trở thành biểu tượng, đồng nghĩa với xảo trá và
tội lỗi và thường để gán cho những phụ nữ dối trá một cách trơ trẽn. Jezebel
(I-de-ven) vốn là công chúa, ái nữ của Étbaan, vua Xiđôn đã được Akháp vua
Giuđa cưới làm hoàng hậu (1V 16,31), từ đó bà du nhập thần Baan vào. Bà giết
các ngôn sứ của Chúa (1V 18,4), chu cấp cung phụng 450 ngôn sứ của thần Baan và
400 ngôn sứ của thần Asêra (1V 18,19). Bà ra lệnh truy sát ngôn sứ Êlia (1V
19,2) sau cuộc thi tài ở núi Camêlô. Bà còn trấn an quân vương và hứa tặng vườn
nho của ông Navốt người Gítrơen (1V 21,7). Bà lập kế và lệnh cho các kỳ mục và
thân hào vu cáo tội để ném đá giết chết Navốt (1V 21,11-13). Thế rồi bà báo tin
cho quân vương chiếm đoạt vườn nho vốn là gia sản tổ tiên của ông Navốt như ý
vua muốn (1V 21,15-16).
* Lạy Chúa Giêsu, xin ban
cho đất nước chúng con có được những vị hoàng hậu đạo đức thánh thiện như một
Étte chứ không đáng ghê tởm như một Jezebel.
Suy niệm 6: Herodias
Một số bài giảng của Gioan đề cập đến Jezebel đáng ghê tởm và Herodias vô
đạo. Herodias quả vô đạo khi cả dám bỏ chồng đang còn sống để kết hôn với anh
rể Hêrôđê (Mc 6,17). Nhất là khi bị thánh Gioan Tẩy Giả lên tiếng phản đối hôn
nhân bất hợp pháp này, thì bà lại không sửa sai mà sinh lòng căm tức và muốn
giết chết để bịt miệng (Mc 6,18-19). Nhân dịp mừng sinh nhật vua Hêrôđê, vua
tưởng thưởng vũ điệu của con bà với lời thề hứa muốn gì cũng được, thế là bà
nắm lấy cơ hội này để mách bảo con bà xin chém đầu thánh Gioan Tẩy Giả, và bà
đã được mãn nguyện (Mc 6,21-18). Herodias là người đã dùng nhan sắc để lấy
người anh rể có quyền thế là vua Hêrôđê Antipas. Herodias là người đã mưu mô để
giết Thánh Gioan Tẩy Giả. Hình ảnh của Herodias thật xứng hợp với bà hoàng hậu
Eudoxia vốn là người sau cùng đã xoay xở để Thánh Gioan phải lưu đầy và bị chết
trong cảnh đầy ải năm 407.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp
các bậc vợ chồng luôn biết sống chung thủy theo luật Giáo Hội để không gây
nhiều hậu quả đáng sợ.