Nghệ thuật
làm giàu
“Tấm
bánh mà bạn giữ lại là của người đói khổ, chiếc áo mà bạn cất trong vali là của
kẻ trần trụi”. (Thánh Basiliô)
Một ngày
nọ, vua Nghiêu đi tuần thú đất Hoa, viên quan địa phương đất ấy ra nghênh đón
và chúc vua rằng: “Xin chúc nhà vua sống lâu”. Vua Nghiêu nói: “Đừng chúc thế!”
Viên quan lại chúc: “Chúc nhà vua giàu có”. Vua Nghiêu lại nói: “Đừng chúc thế”.
Viên quan chúc nữa: “Xin chúc nhà vua đông con trai”. Vua Nghiêu lại nói: “Đừng
chúc thế”. Quan lấy làm lạ mới hỏi nhà vua: “Sống lâu, giàu có, đông con trai,
ai cũng thích cả, sao nhà vua chẳng muốn?” Vua Nghiêu đáp: “Đông con trai thì sợ
nhiều. Giàu có thì việc nhiều. Sống lâu thì nhục nhiều. Ba điều ấy không mang lại
nhân đức nên ta từ chối.”
Viên
quan tâu: “Nhà vua nói thế thực là bậc quân tử. Nhưng trời sinh ra mỗi người phải
có một việc. Nếu đông con trai, hãy cắt đặt mỗi người một nhiệm vụ thì có lợi
chứ có gì mà sợ? Giàu có mà đem phân phát cho người nghèo thì còn công việc gì
mà lo? Ăn uống có chừng mực, thức ngủ có điều độ, trong lòng thanh thỏa, thiên
hạ tài giỏi thì vui cái vui của họ, trăm tuổi nhắm mắt về cõi trời. Một đời chẳng
gây tai họa gì, hỏi có gì là nhục?”
Đứng trước tiền của, người ta có những
thái độ rất khác nhau: Vua Nghiêu vì quá thận trọng chỉ nhìn thấy mặt trái của
đồng tiền, nên của cải không sinh ích gì cho ông. Người phú hộ trong bài Tin Mừng
hôm nay lại quá cậy dựa vào tiền của, nên khi thần chết bất ngờ đến thì tiền
muôn bạc nén cũng không cứu được linh hồn ông. Duy chỉ có viên quan địa phương
là có thái độ đúng mực về tiền bạc: Nếu giàu có thì đem chia sẻ cho người thiếu
thốn. Đó chính là sứ điệp mà Chúa Giêsu muốn loan báo cho chúng ta hôm nay: Hãy
dùng của cải đời này mà “làm giàu trước mặt Thiên Chúa” (Lc 12,21). Đó chính là
nghệ thuật làm giàu đích thực.
Trước mặt Thiên Chúa, chúng ta chỉ là
những con người nghèo khó. Cho dù có xây bao nhiêu kho lẫm, bao nhiêu két sắt,
bao nhiêu tài khoản ngân hàng, cũng chỉ là con số không. Chúng ta chỉ thực sự
giàu có trước mặt Thiên Chúa khi chúng ta dốc cạn kho cho người nghèo khó, mở hầu
bao giúp kẻ khốn cùng. Chúa phán: “Hãy bán của cải mình đi mà bố thí. Hãy sắm lấy
túi tiền chẳng bao giờ cũ rách, một kho tàng chẳng thể hao hụt ở trên trời, nơi
trộm cắp không bén mảng, mối mọt cũng không đục phá” (Lc 12,33)
Quả thật, một kho lẫm dù có được khóa
chặt đến đâu cũng không ngăn cản được kẻ trộm. Nhưng chỉ có những tài sản đích
thực mà không ai có thể đánh cắp, chính là những tài sản thiêng liêng.
Thực ra, khi người giàu chia sẻ của cải
cho kẻ nghèo, cũng chỉ là bổn phận của người quản lý mà thôi. Augier đã nói một
câu chí lý: “Trong dự tính của Thiên Chúa, người giàu chỉ là viên thủ quỹ của
người nghèo”. Vì thế, những ai “ê hề của cải, dư xài nhiều năm” mà “cứ nghỉ
ngơi, cứ ăn uống vui chơi cho đã” (Lc 12,19) chính là những kẻ ăn cắp. Thánh
Tôma Aquinô quả quyết: “Những người giàu đã đánh cắp của người nghèo khi họ
tiêu xài phung phí những của cải dư thừa”.
Có thể nói, chúng ta đánh cắp của người
nghèo khi chúng ta thu lợi quá mức trên sức lao động của kẻ khác.
Chúng ta đánh cắp của người nghèo khi
chúng ta giữ lại đồ đạc tiện nghi mà chẳng bao giờ dùng đến.
Chúng ta đánh cắp của người nghèo khi
chúng ta ăn chơi, mua sắm như ném tiền qua cửa sổ.
Thánh Basiliô không một chút ngần ngại
nói với chúng ta rằng: “Tấm bánh mà bạn giữ lại là của người đói khổ, chiếc áo
mà bạn cất trong vali là của kẻ trần trụi”.
Lạy Chúa, Chúa để 80% của cải trên thế
gian này vào tay 20% những người giàu có, là để họ biết chia sẻ cho những người
thiếu thốn, là để họ “làm giàu trước mặt Thiên Chúa”, chứ không phải để biến họ
thành những kẻ đánh cắp.
Xin dạy chúng con chỉ nên giữ lại những
gì cần thiết, và biết san sẻ hồng ân của Chúa cho mọi người, để thế giới này
không còn cảnh bất công, nghèo đói, nhưng sẽ là một thế giới công bằng và yêu
thương. Amen.