(1881 - 1963)
Trong thời
gian ngắn ngủi làm giáo hoàng được bốn năm rưỡi, ngài đã đưa Giáo Hội vào một
kỷ nguyên mới: triệu tập Công Ðồng Vatican II, bắt đầu duyệt xét lại Bộ Giáo
Luật và quốc tế hóa Hồng Y Ðoàn.
Vào
tháng Chín năm 2000, Ðức Giáo Hoàng Gioan XXIII đã được tôn lên một bực gần với
cương vị thánh nhân khi ngài được phong chân phước ở Công Trường Thánh Phêrô,
Rôma.
Khi được
chọn làm giáo hoàng, lúc ấy ngài được bảy mươi sáu tuổi và được coi là vị giáo
hoàng "chuyển tiếp." Thật vậy, trong thời gian ngắn ngủi làm giáo
hoàng được bốn năm rưỡi, ngài đã đưa Giáo Hội vào một kỷ nguyên mới: triệu tập
Công Ðồng Vatican II, bắt đầu duyệt xét lại Bộ Giáo Luật và quốc tế hóa Hồng Y
Ðoàn.
Sinh
trong một gia đình nông dân có đến 10 người con, ngài tên thật là Angelo
Giuseppe Roncalli, sinh ở Sotto il Monte thuộc miền bắc nước Ý. Sau thời gian
đi tu và chịu chức linh mục, ngài làm giáo sư đại chủng viện và sau đó làm thư
ký cho đức giám mục trong gần 10 năm. Kế đến ngài làm việc cho Tổ Chức Truyền
Bá Ðức Tin ở Rôma trong bốn năm. Tiếp theo đó ngài được tấn phong làm tổng giám
mục hiệu tòa và 29 năm đầy khó khăn trong công việc ngoại giao của Tòa Thánh.
Ngài được nâng lên chức hồng y và thượng phụ của Venice năm 1953. Sau cùng, vào
ngày 28 tháng Mười 1958, ngài được chọn làm giáo hoàng.
Người
ta thường gọi ngài là "Ðức Giáo Hoàng Gioan Nhân Hậu", và ngài cũng
là con cái của Thánh Phanxicô, khi ngài gia nhập Dòng Ba lúc còn là một chủng
sinh. Vị giáo hoàng khiêm tốn này thường bắt chước lời của ông Giuse ở Ai Cập
(Cựu Ước) chào hỏi các thành viên của Dòng Ba Phanxicô: "Tôi là Giuse, người
anh em của quý vị."
Trong sự
thương tiếc của mọi người, ngài từ trần năm 1963 khi 82 tuổi, trong khi miệng
không ngớt kêu tên Mẹ Maria. Vì ngài là một người Dòng Ba Phanxicô, nên tiến
trình phong thánh cho ngài được các tu sĩ Phanxicô xúc tiến.
Ngày 27/4/2014,
Chúa nhật Lòng Chúa Thương Xót 2014, ngài được tuyên thánh cùng với ĐGH Gioan
Phaolô 2.