Thánh IRENAEUS
(130?-220)
Lược sử
Các văn bản của Thánh
Irenaeus giúp ngài có một địa vị cao trọng trong các giáo phụ của Giáo Hội. Có lẽ
ngài sinh vào khoảng năm 125, trong một vùng ven biển của Tiểu Á là nơi có đông
người Kitô Giáo và ký ức về các tông đồ vẫn còn được trân quý. Ngài chịu ảnh hưởng rất nhiều của Thánh
Polycarp là người đã từng được gặp các tông đồ hoặc các môn đệ trực tiếp của
các ngài.
Khi các linh mục và
nhà thừa sai người Á Châu đem tin mừng đến cho người Gaul và thiết lập một giáo
hội địa phương ở Lyon, Thánh Irenaeus đã phục vụ ở giáo phận này.
Vào lúc ấy, tuy sự bách hại không còn nhưng lạc
thuyết Gnostic tràn lan khắp xứ Gaul. Thánh Irenaeus đã can thiệp với đức giáo
hoàng. Đức giáo hoàng đã phản ứng cách thuận lợi và hàn gắn được sự bất hòa.
Vào năm 1562, nhà thờ
và hầm mộ của ngài bị phe Calvin tiêu hủy, mọi thánh tích của ngài dường như cũng tiêu tan.
Suy niệm 1: Giáo phụ
Các văn bản của Thánh Irenaeus giúp ngài có 1 địa vị cao trọng trong các
giáo phụ của Giáo Hội.
Những thời kỳ Hội Thánh được canh tân cũng là những thời điểm nổi bật về
huấn giáo. Có những vị thánh dành một phần quan trọng của thừa tác vụ cho huấn
giáo, nên được gọi là giáo phụ, chẳng hạn thánh Syrilô và Gioan Kim Khẩu,
Amrôxiô và Augúttinô.
Thánh Irenaeus cũng được gọi như thế, vì các tư tưởng của ngài không những
giúp hình thành nền tảng thần học Kitô Giáo, mà còn phô bầy và bài bác các sai
lầm của phe Gnostic, gìn giữ được đức tin Công Giáo khỏi những nguy hiểm của
lạc thuyết.
* Lạy
Chúa Giêsu, xin giúp chúng con biết dành thì giờ đào sâu tác phẩm của các ngài
để giữ vững đức tin chính truyền của mình.
Suy niệm 2: Ảnh
hưởng
Thánh Irenaeus chịu ảnh hưởng rất nhiều của Thánh Polycarp.
Là môn đệ thân tín của thánh Gioan Tông Đồ, thánh Polycarp chịu ảnh hưởng
rất nhiều của thánh Gioan để lôi kéo được nhiều người theo lạc giáo Marcion và
Valentin về với Chúa. Từ kinh nghiệm bản thân đó, thánh Polycarp cũng cố tạo
ảnh hưởng của ngài trên thánh Irenaeus, và kết quả là thánh Irenaeus cũng tích
cực chống đối phe Gnostic để bảo vệ đức tin của đoàn chiên.
Thật vậy khi thấy các Kitô Hữu bị ảnh hưởng nặng nề bởi lạc thuyết, ngài
biết việc phải làm là phô bầy các lầm lạc của phe Gnostic. Ngài viết năm cuốn
sách mà trong đó nêu ra các sai lầm nội tại của các lạc thuyết, lưu hành rộng
rãi và rất thành công trong việc đối phó với phe Gnostic.
* Lạy
Chúa Giêsu, xin giúp chúng con thấy được giá trị của việc ảnh hưởng, để xa lánh
người xấu và chỉ gần gũi với người tốt thôi.
Suy niệm 3: Phục vụ
Thánh Irenaeus đã phục vụ ở giáo phận này. Lúc đầu ngài phục vụ dưới quyền
vị giám mục đầu tiên là thánh Pothinus. Vào năm 177, Irenaeus được sai đến
Rôma, vì thế ngài không được phúc tử đạo như Đức Pothinus trong thời kỳ bách
hại ở Lyons. Khi trở về, ngài kế vị đức giám mục trông coi giáo phận.
Hai thành quả đáng ghi nhớ của ngài trong thời gian phục vụ tại giáo phận,
đó là việc bảo vệ thành công đức tin đoàn chiên trước ảnh hưởng của lạc giáo.
Đồng thời ngài cũng hàn gắn được sự bất hòa giữa vị chủ chăn tối cao với một
nhóm Kitô Hữu ở Tiểu Á khi rút lại hình phạt vạ tuyệt thông.
* Lạy
Chúa Giêsu, xin giúp chúng con dầu ở địa vị nào cũng tìm phục vụ chứ đừng mong
chờ được phục vụ.
Suy niệm 4: Bách hại
Vào lúc ấy, tuy sự bách hại không còn nhưng lạc thuyết Gnostic tràn lan
khắp xứ Gaul.
Sự bách hại kéo theo cái chết về phần xác dành cho những người cương quyết
bảo vệ đức tin với các cuộc tử hình không còn nữa, nhưng một cuộc bách hại tinh
vi hơn với cái chết về phần linh hồn dành cho những ai chối bỏ đức tin tinh
tuyền chạy theo các lạc thuyết thì lại đang trên đà bành trướng mạnh mẽ.
Ngài viết năm cuốn sách mà trong đó nêu ra các sai lầm nội tại của các lạc
thuyết, đồng thời so sánh các thuyết ấy với Kinh Thánh và giáo huấn của các
Tông Đồ. Công trình này, được viết bằng tiếng Hy Lạp mà ngay sau đó được dịch
sang tiếng La tinh. Từ đó trở đi, ở bất cứ cấp độ nào, lạc thuyết Gnostic không
còn là một đe dọa đối với đức tin Công Giáo.
* Lạy
Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn tỉnh thức về mối đe dọa của cuộc bách hại
thiêng liêng hằng hoành hành trên khắp thế giới với các quyến rũ xấu xa của
trần gian.
Suy niệm 5: Hàn gắn
Thánh Irenaeus đã can thiệp… và hàn gắn được sự bất hòa.
Một nhóm Kitô Hữu ở Tiểu Á bị Đức Giáo Hoàng Victor III ra vạ tuyệt thông
vì họ không chấp nhận ngày tháng cử hành lễ Phục Sinh của Giáo Hội Tây Phương.
Thánh Irenaeus đã can thiệp với đức giáo hoàng để rút lại hình phạt này.
Ngài cho thấy đó không phải là vấn đề quan trọng vì họ theo thói quen cũ mà
Đức Polycarp và Đức Giáo Hoàng Anicetus không coi đó là sự chia cắt trong Giáo
Hội. Đức giáo hoàng đã phản ứng cách thuận lợi và hàn gắn được sự bất hòa.
* Lạy
Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn quan tâm đến việc làm lợi khí hòa giải cho
bất cứ sự bất hòa nào.
Suy niệm 6: Thánh
tích
Mọi thánh tích của Thánh Irenaeus dường như cũng tiêu tan.
Người ta không rõ Thánh Irenaeus từ trần vào lúc nào, nhưng tin là vào năm
202. Thi hài của ngài được chôn trong hầm mộ trong cung thánh của nhà thờ Thánh
Gioan, và sau đó được đổi tên là Thánh Irenaeus. Vào năm 1562, nhà thờ và hầm
mộ của ngài bị phe Calvin tiêu hủy, mọi thánh tích của ngài dường như cũng tiêu
tan. Dầu thánh tích bị tiêu tan nhưng danh thơm tiếng tốt cũng như sự nghiệp
bảo vệ đức tin của ngài lại vang xa đến tận cùng thế giới và lan tỏa mọi thế hệ
mai sau.
* Lạy
Chúa Giêsu, xin giúp chúng con trân trọng thánh tích, và biểu hiện bằng việc
sống giáo huấn của thánh nhân.