Vì
chống lại lạc thuyết cho rằng Ðức Kitô không có ý chí của loài người, Ðức
Martin bị Hoàng Ðế Constant II kết tội phản loạn và từ trần bởi các cuộc tra tấn
và cực hình. Ngài là vị giáo hoàng sau cùng chịu tử đạo.
Vì hậu
quả của các cuộc tra tấn và cực hình, Ðức Martin đã từ trần. Ngài là vị giáo
hoàng sau cùng chịu tử đạo.
Khi Ðức
Martin I làm giáo hoàng năm 649, Constantinople là thủ đô của Ðế Quốc Byzantine
và Ðức Thượng Phụ Constantinople là vị lãnh đạo Giáo Hội có thế lực nhất của
Kitô Hữu Ðông Phương. Những tranh chấp hiện có trong Giáo Hội hoàn vũ thời bấy
giờ lại càng thêm quyết liệt bởi sự cộng tác chặt chẽ giữa hoàng đế và đức thượng
phụ.
Một
giáo huấn được Giáo Hội Ðông Phương quyết liệt bảo vệ là cho rằng Ðức Kitô
không có ý chí của loài người (*). Ðã hai lần, các hoàng đế chính thức lên tiếng
bảo vệ lập trường này, lần đầu Hoàng Ðế Heraclius cho công bố bản tuyên xưng đức
tin, và sau đó Hoàng Ðế Constant II ra lệnh bác bỏ vấn đề Ðức Kitô có một hoặc
hai ý chí.
Trước
khi được chọn làm giáo hoàng, Ðức Martin từng là người đọc sách và là phó tế.
Và sau khi nhậm chức không lâu, Ðức Martin đã tổ chức một công đồng ở Latêranô
mà trong đó các sắc lệnh của vua bị kiểm duyệt, và đức thượng phụ của Constantinople
cũng như hai vị tiền nhiệm đều bị lên án là sai lạc. Ðể đối phó, Hoàng Ðế
Constant II cố vận động các giám mục và dân chúng chống đối đức giáo hoàng.
Sau khi
thất bại trong mưu toan này, hoàng đế sai Olympius, quan tổng trấn Ravenna, bắt
đức giáo hoàng đưa về Constantinople xét xử. Nhưng Olympius thất bại, và đến
năm 653, quan tổng trấn mới là Theodore Collipas đã xâm chiếm Rôma và bắt giam
đức giáo hoàng ở Naxos trong một năm trời. Sau khi điệu về Constantinople, Ðức
Martin bị kết tội phản loạn và bị tử hình. Mặc dù các tra tấn đã được thi hành,
Ðức Martin được thoát án tử nhờ sự can thiệp của Ðức Phaolô II, vị thượng phụ của
Constantinope, là người đã ăn năn sám hối về hành động của mình. Bản án tử hình
được đổi thành khổ sai chung thân.
Vì hậu
quả của các cuộc tra tấn và cực hình, Ðức Martin đã từ trần sau đó không lâu.
Ngài là vị giáo hoàng sau cùng chịu tử đạo.
Lời Bàn
Ý nghĩa
thực sự của chữ tử đạo không phải là sự chết, mà là sự làm chứng. Vị tử đạo sẵn
sàng hy sinh mọi sự, quý giá nhất là sinh mạng của họ, và đặt đức tin lên trên
hết. Tử đạo, chết vì đức tin, là một cao độ bất ngờ mà một số người phải trải
qua để thể hiện đức tin của mình nơi Ðức Kitô. Một đức tin sống động, một cuộc
đời theo gương Ðức Kitô bất kể những khó khăn, đó là sự đòi hỏi của tất cả Kitô
Hữu.
(*) Lạc thuyết độc chí (monothelitism) cho rằng
Ðức Kitô chỉ có một ý chí độc nhất là ý chí Thiên Chúa.
Suy niệm hạnh Thánh Giáo Hoàng Martin I
theo lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ
theo lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ