NGÀY 31 THÁNG 12
BÀI ĐỌC: 1Ga 2,18-21
18 Hỡi anh em là những
người con thơ bé, đây là giờ cuối cùng. Anh em đã nghe biết là tên Phản Ki-tô
sẽ đến;thế mà giờ đây nhiều tên Phản Ki-tô đã xuất hiện. Do đó, chúng ta biết
được rằng đây là giờ cuối cùng. 19 Chúng xuất thân từ hàng ngũ chúng
ta,nhưng không phải là người của chúng ta;vì nếu là người của chúng ta, chúng
đã ở lại với chúng ta. Nhưng như thế mới rõ:không phải ai ai cũng là người của
chúng ta. 20 Phần anh em, anh em nhận được dầu, do tự Đấng Thánh,và
tất cả anh em đều được ơn hiểu biết. 21 Tôi đã viết cho anh em,không
phải vì anh em không biết sự thật,nhưng vì anh em biết sự thật, và vì không có
sự dối trá nào phát xuất từ sự thật.
ĐÁP CA: Tv 95
Đ. Trời vui lên, đất hãy nhảy mừng. (c
11a)
1 Hát lên mừng Chúa
một bài ca mới,hát lên mừng Chúa, hỡi toàn thể địa cầu!2a Hát lên
mừng Chúa, chúc tụng Thánh Danh!
11 Trời vui lên, đất
hãy nhảy mừng,biển gầm vang cùng muôn hải vật, 12a ruộng đồng cùng
hoa trái, nào hoan hỷ.
12b Hỡi cây cối rừng
xanh, 13 hãy reo mừng trước tôn nhan Chúa, vì Người ngự đến, Người
ngự đến xét xử trần gian. Người xét xử địa cầu theo đường công chính, xét xử
muôn dân theo chân lý của Người.
TUNG HÔ TIN MỪNG: Ga 1,14a. 12a
Hall-Hall: Ngôi Lời đã trở nên người
phàm và cư ngụ giữa chúng ta; những ai đón nhận Người, thì Người ban cho họ
quyền trở nên con Thiên Chúa. Hall
TIN MỪNG: Ga 1,1-18
1 Lúc khởi đầu đã có
Ngôi Lời. Ngôi Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa. 2
Lúc khởi đầu, Người vẫn hướng về Thiên Chúa. 3 Nhờ Ngôi Lời, vạn vật
được tạo thành, và không có Người, thì chẳng có gì được tạo thành. Điều đã được
tạo thành 4 ở nơi Người là sự sống,và sự sống là ánh sáng cho nhân
loại. 5 Ánh sáng chiếu soi trong bóng tối, và bóng tối đã không diệt
được ánh sáng.
6 Có một người được
Thiên Chúa sai đến, tên là Gio-an. 7 Ông đến để làm chứng, và làm chứng
về ánh sáng để mọi người nhờ ông mà tin. 8 Ông không phải là ánh
sáng, nhưng ông đến để làm chứng về ánh sáng.
9 Ngôi Lời là ánh sáng
thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người. 10 Người ở giữa
thế gian, và thế gian đã nhờ Người mà có,nhưng lại không nhận biết Người.
11 Người đã đến nhà
mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận. 12 Còn những ai đón nhận,
tức là những ai tin vào danh Người, thì Người cho họ quyền trở nên con Thiên
Chúa. 13 Họ được sinh ra, không phải do khí huyết, cũng chẳng do ước
muốn của nhục thể, hoặc do ước muốn của người đàn ông, nhưng do bởi Thiên Chúa.
14 Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta. Chúng tôi
đã được nhìn thấy vinh quang của Người, vinh quang mà Chúa Cha ban cho Người, là
Con Một đầy tràn ân sủng và sự thật.
15 Ông Gio-an làm chứng
về Người, ông tuyên bố: "Đây là Đấng mà tôi đã nói: Người đến sau tôi, nhưng trổi hơn tôi, vì có trước tôi.” 16 Từ nguồn
sung mãn của Người, tất cả chúng ta đã lãnh nhận hết ơn này đến ơn khác. 17 Quả thế, Lề
Luật đã được Thiên Chúa ban qua ông Mô-sê, còn ân sủng và sự thật, thì nhờ Đức
Giê-su Ki-tô mà có. 18 Thiên Chúa, chưa bao giờ có ai thấy cả; nhưng
Con Một vốn là Thiên Chúa và là Đấng hằng ở nơi cung lòng Chúa Cha, chính Người
đã tỏ cho chúng ta biết.
NGÔI LỜI ĐÃ LÀM NGƯỜI
Lúc khởi
đầu không bao giờ qua đi đối với Thiên Chúa, vì Thiên Chúa không lệ thuộc vào
thời gian,Ngài là sự sống sung mãn trường tồn. Lúc khởi đầu Thiên Chúa hướng về
Con của Người, vừa là hình ảnh, vừa là Lời của Chúa Cha (x Cl 1,15; Dt 1,3). Chính
lúc khởi đầu Thiên Chúa đã sáng tạo thế giới và ban phát vinh quang phong phú
từ nơi Cha cho chúng, nhất là nơi loài người, để Chúa Cha chiêm ngắm vinh quang
ấy nơi Người Con của Người.
Để hiểu
được Ngôi Lời là Thiên Chúa, thánh Gioan giới thiệu về Con Thiên Chúa làm
người, ta phải đặt mình vào nền văn hóa Hy Lạp thời thánh Gioan. Nhiều triết
gia Hy Lạp lý giải sự hiện hữu của vũ trụ này là do một Logos, nhưng người ta
hiểu không đồng nhất về Logos:
-
Theo triết gia Hê-ra-cơ-lít (-500), thì Logos là
một thực thể vĩnh hằng ở khắp mọi nơi, nhập vào lửa, là nhân tố nguyên thủy,
người ta chỉ sống hạnh phúc là nhờ sự khôn ngoan của riêng mỗi người.
-
Theo phái Khắc Kỷ, thì Logos là nguyên
lý thần linh nằm trong vũ trụ, thực hiện sự duy nhất của vũ trụ. Logos như linh
hồn của vũ trụ, thấm nhập vào mọi sự. Logos ở trong con người dưới hình thức lý
trí.
-
Những người Do Thái ở
Alexandria, cụ thể như ông Phi-lôn
thì lại cho Logos là trung gian giữa Thiên Chúa siêu việt và vũ trụ,là dụng cụ
của Đấng Tạo Hóa, là phương thế Chúa dùng để mạc khải. Logos còn là thượng tế,
là trạng sư của thế giới bên cạnh Thiên Chúa. Phi-lôn cho Logos là Thiên Chúa
hạng thứ, là hình ảnh của Thiên Chúa Tối Cao.
Những
luồng tư tưởng của nhân loại tìm hiểu nguyên lý của vũ trụ như trên, nói lên sự
khao khát của loài người đi tìm Đấng toàn năng, toàn thiện,toàn mỹ,vượt xa loài
người. Nhưng những cố gắng đó không làm cho ai được toại nguyện.
Thánh
Gioan khi viết Tin Mừng để giới thiệu Con Thiên Chúa làm người: Ngài là một
Ngôi Vị. Ông Gioan đã “rửa tội” cho các quan niệm về Logos của nền triết lý Hy
Lạp. Ý ông muốn nói: ai đang đi tìm nguyên lý của sự sống, của chân lý, tìm
nguyên nhân sự hiện hữu của muôn loài trong vũ trụ, qua các ý niệm về Logos của
nền triết lý Hy Lạp, thì đều mang tính đa thần khác hẳn với niềm tin Kitô giáo
là độc thần. Thánh Gioan cho biết Logos chính là Ngôi Lời làm người, Ngài là
Đức Khôn Ngoan, là một Ngôi Vị trong Thiên Chúa, có trước vạn vật tác thành vũ
trụ, điều khiển và hướng dẫn muôn loài (x Cn 8,22-26). Con Thiên Chúa làm
người, Ngài đáp ứng mọi khát vọng thiện hảo của loài người, Ngài không phải là
một thụ tạo như Hê-ra-cơ-lít hiểu, Ngài không phải là hồn của vũ trụ như phái
Khắc Kỷ hiểu, Ngài cũng không phải là Thiên Chúa hạng thứ như Phi-lon hiểu, mà
Ngài là Lời Thiên Chúa từ nguyên thủy đã tạo dựng vũ trụ (x St 1). Vào thời
Ngài thực hiện ơn cứu độ để làm hoàn hảo công trình tạo dựng thuở ban đầu, Lời
nguyên thủy tạo dựng ấy nay đã trở thành xương thịt của loài người, thành một
hữu thể, một Ngôi Vị, Ngài vừa có bản tính loài người, vừa có bản tính Thiên
Chúa, Ngài từ Chúa Cha đến thế gian, nên ai thấy Ngài là Chúa Cha, Ngài nói như
Cha, Ngài làm như Cha, Ngài đồng bản thể với Cha là Thiên Chúa (x Ga
10,30;14,5-11), không có Ngài không có gì thành sự và được tồn tại (x Ga 1,1-3).
Do đó
thánh Gioan lên án: Ai không tin vào Con Thiên Chúa làm người, là Đức Giêsu
Kitô như Hội Thánh tin, thì nó là phản Kitô, sự thật, sự sống không có nơi kẻ
ấy, nó không thuộc về đoàn chiên của Ngài chăm sóc, nên nó cũng không thông
hiệp với các Kitô hữu (x 1Ga 2,18-21: Bài đọc).
Thực vậy.
* Các triết gia đại
diện cho giới trí thức, cũng chỉ mò mẫm đi tìm chân lý. Nhưng chỉ ai có tâm
khao khát chân lý mới đón nhận được Mạc Khải của Thiên Chúa, để dẫn dắt tâm tư
và hành động của mình đạt đến hạnh phúc vĩnh cửu.
* Sự sống nơi tạo vật
là sự sống được Chúa sáng tạo, nó không phải là sự sống tự tại,không phong
phú,không bất tận như Thiên Chúa là Sự Sống. Bởi thế, bất cứ ai muốn tham dự
vào Sự Sống dồi dào của Thiên Chúa, cần phải hiệp thông với Chúa Giêsu Thánh
Thể, là Ngôi Lời đã làm người.
* Nhìn vào cơ cấu Tin
Mừng Gioan, trong 18 câu đầu của chương 1, ông đã diễn tả chương trình cứu độ
của Con Thiên Chúa như một Parabol:
-
Ngôi Lời ở nơi cao nhất, là Chúa Tể muôn loài (Ga 1,1).
-
Ngôi Lời xuống thấp nhất trở nên người phàm cư ngụ giữa chúng ta
(Ga 1,14).
-
Ngôi Lời về cùng Cha để lôi kéo vạn vật lên với Ngài (Ga 1,18).
Vậy Ngôi
Lời biết rõ chúng ta nhất, giống như một người muốn biết rõ một địa danh,người
ấy phải ở nơi cao nhất để quan sát tường tận, đồng thời người ấy phải xuống nơi
thấp nhất khu vực mình quan sát. Có thế mới triệt để quán xuyến được mọi vấn đề
nơi địa danh mình quan tâm. Rõ ràng thánh Gioan đã diễn tả Con Thiên Chúa ở
trên trời nơi cao nhất (Ga 1,1); Ngài “nhảy dù” xuống thung lũng thế gian (Ga
1,14), rồi Ngài lôi kéo con người lên cùng Thiên Chúa, đến nỗi được đồng hóa
với Ngài (Ga 1,18).
* Khi Lời còn là ngôn ngữ, còn là ý tưởng, thì
Lời giam chúng ta trong tội, chỉ khi Lời trở thành xương thịt của ta: nghe Lời
suy gẫm và thực hành, rồi đến hiệp thông Thánh Thể, lúc đó từ nguồn sung mãn
của Ngôi Lời, chúng ta mới đón nhận được hết ơn này đến ơn khác (Ga 1,16).
* Chúa cắm lều ở giữa chúng ta, thánh Gioan nhắc
đến chiếc lều ở đây cho chúng ta nhớ lại dân Do Thái trong thời gian bỏ Ai Cập
tiến về Đất Hứa, họ làm Lều Hội Ngộ để đặt hai Bia Đá Lời Chúa, có mây bao phủ,
khi cột mây bốc lên di chuyển, thì dân Do Thái nhổ lều đi theo áng mây như
chiếc dù che chở dẫn họ đi, giúp họ thoát tay kẻ thù gặp trên đường (x Xh
33,7-11; 40,34-36). Ngài “cắm lều”
giữa chúng ta cũng là nhắc lại ba môn đệ Phêrô, Giacôbê, Gioan được Chúa dẫn
vào vinh quang trên núi Hiển Dung, họ muốn cắm lều ở lại hưởng vinh quang Thiên
Chúa, không muốn trở xuống núi với thế gian (x Mt 17), nhưng Ngài không cho
phép, vì Ngài muốn xuống núi chấp nhận cái chết để làm trọn ý Cha, và từ cõi
chết sống lại Ngài hoàn tất Phụng Vụ mới thay thế Phụng Vụ Do Thái giáo, lúc đó
Ngài mới thực sự “cắm lều” trong tâm hồn những kẻ hiệp dâng Thánh Lễ với Ngài,
hầu được Ngài dẫn dắt, ủng hộ ta như gà mẹ ấp ủ đàn con dưới cánh (Lc 13,34),
như lũ chiên con được mục tử ấp ủ vào lòng (Is 40,11).
Được như
thế mới có lý do chúng ta cất lời kinh: “Trời
vui lên, đất hãy nhảy mừng, biển gầm vang cùng muôn hải vật, ruộng đồng cùng
hoa trái, cả cây cối rừng xanh, hãy reo mừng trước tôn nhan Chúa, vì Người ngự
đến” (Tv 96/95,11-12b. 13a: Đáp ca).
CÓ THỂ SUY NIỆM THÊM
* “Lúc khởi đầu đã có Lời” (Ga 1,1a):
Lời từ thuở ban đầu sáng tạo vũ trụ,nay xuất hiện để hoàn tất công trình đã
được sáng tạo thuở ban đầu.
* “Ngôi
Lời vẫn hướng về Thiên Chúa, và Ngôi Lời là Thiên Chúa. Lúc khởi đầu Người vẫn
hướng về Thiên Chúa” (Ga 1,1b-2): Ngôi Lời là Thiên Chúa, chính Ngôi
Lời lôi kéo ta về với Thiên Chúa, bởi vì loài người đã lạc xa Thiên Chúa. Bởi
vì loài người được sinh ra từ dòng giống Adam, Evà, đã bất trung với Thiên Chúa.
Dòng giống này sau khi phạm tội, luôn tìm đường lẩn trốn Thiên Chúa (x St 3,8).
* “Nhờ
Ngôi Lời vạn vật được tạo thành, và không có Người thì chẳng có gì được tạo
thành. Điều đã được tạo thành ở nơi Người là sự sống, và sự sống là ánh sáng
cho nhân loại” (Ga 1,3-4): Ngôi Lời sáng tạo vạn vật, vì vạn vật được
hiện hữu là do bởi Ngôi Lời, không có Ngài thì chẳng có gì thành sự, dù nhờ
Ngài mà sự sống đã xuất hiện nơi thụ tạo. Sự sống ấy bị tử thần “xơi tái”. Nhưng
nhờ Ngôi Lời là ánh sáng dẫn đưa nhân loại vào hiệp thông với sự sống của chính
Thiên Chúa trong Chúa Giêsu Kitô, là sự sống viên mãn, vinh quang, vĩnh cửu, đó
mới là sự sống Thiên Chúa muốn tặng ban riêng cho loài người, nhờ, trong Chúa
Giêsu Kitô.
* “Ánh
sáng chiếu soi trong bóng tối và bóng tối đã không diệt được ánh sáng”
(Ga 1,5): Ngôi Lời là ánh sáng diệt bóng tối (tội, sự chết). Vì Ngài là ánh
sáng rọi thấu tâm hồn mọi người, để ai cũng nhận biết mình có tội (x Rm 7,7), nảy
sinh lòng sám hối và chạy đến cùng ánh sáng, để bóng tối tội lỗi bị diệt trừ,
và nhờ thông hiệp với Ngôi Lời thì được chia phần sự sống phục sinh vinh hiển,
sự sống thật nơi Thiên Chúa hằng sống (x Ga 11,25-26).
* “Có
một người được Thiên Chúa sai đến tên là Gioan. Ông đến để làm chứng và làm
chứng về ánh sáng, để mọi người nhờ ông mà tin. Ông không phải là ánh sáng,
nhưng ông đến để làm chứng về ánh sáng” (Ga 1,6-8): Ông Gioan Bt cũng
được coi là ánh sáng,nhưng ánh sáng của ông chỉ là ngọn đèn leo loét (x Ga
5,35), không thể sánh với ánh sáng Mặt Trời Công Chính là Đức Giêsu Kitô, là
ánh sáng viên mãn phát sinh sự sống, như ánh sáng mặt trời soi cho nhân loại
đang ngồi trong bóng tối sự chết, hướng dẫn dân Ngài đi thẳng tới bình an (x Lc
1,78-79).
* “Ngôi
Lời là ánh sáng thật, ánh sáng đến thế gian và chiếu soi mọi người” (Ga
1,9): Chỉ có Ngôi Lời là ánh sáng dẫn ta vào chân lý, để ta thoát ra khỏi thế
gian tràn ngập gian dối, bởi thế ai ở trong thế gian là sống trong gian dối,
không có sự thật.
* “Người
ở giữa thế gian, và thế gian đã nhờ Người mà có nhưng lại không nhận biết Người”
(Ga 1,10): Ngôi Lời đã trở nên xác phàm, để cho ta cùng một xương thịt với Ngài
(x Dt 2,11), nhờ vậy mà Ngài nâng đỡ ta đang chới với giữa thế gian, Ngài còn
dẫn dắt bảo tồn những gì Ngài đã tạo dựng. Nhưng tạo vật lại không nhận biết bởi
đâu mà mình hiện hữu và tồn tại, trừ khi nó được hiệp thông nên xương thịt với
Ngôi Lời làm người.
* “Người
đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận” (Ga 1,11): Ngôi
Lời nhập thể sống kiếp người như mọi người, ngoại trừ tội lỗi, để cảm thông
được mọi nỗi đau khổ của nhân loại, biết mọi khát vọng của loài người, nhất là
đối với người nhà của Ngài là dân tộc đã được Thiên Chúa tuyển chọn, để từ dân
tộc này ơn cứu độ được ban tặng cho thế gian (x Ga 4,22). Thế mà người nhà của
Ngài – dân Ngài tuyển chọn – lại không đón nhận Ngài.
* “Còn
những ai đón nhận, tức là những ai tin vào danh Người, thì Người cho họ quyền
trở nên con Thiên Chúa. Họ được sinh ra không phải do khí huyết, cũng chẳng do
ước muốn của nhục thể, hoặc do ước muốn của người đàn ông, nhưng do bởi Thiên
Chúa”(Ga 1,12-13): Ai đón nhận được Ngôi Lời làm người là Đức Giêsu
Kitô, thì họ được tái sinh không do xác thịt của loài người, nhưng do chính
Chúa Giêsu (x Cv 2,38), để họ biết yêu thương và phục vụ cả kẻ đối nghịch, hầu được
trở nên con Thiên Chúa, đồng danh, đồng vị với “Con Đấng Tối Cao” (Lc 1,32 = Lc
6,35).
* “Ngôi
Lời đã trở nên người phàm, và cư ngụ (cắm lều) giữa chúng ta. Chúng tôi đã được
nhìn thấy vinh quang của Người, vinh quang mà Chúa Cha ban cho Người, là Con
Một đầy tràn ân sủng và sự thật” (Ga 1,14): Lời Thiên Chúa không còn là
một ý tưởng, không còn là một lý tưởng, không còn là ngôn từ, nhưng Lời đã trở
nên một Ngôi vị như mọi người, Ngài đã “cắm
lều” giữa chúng ta, dẫn đưa ta vào sự sống vinh quang sung mãn của Ngài
trong Chúa Cha, khi Ngài tự hiến mình làm Hy Tế trên thập giá, chính lúc đó
Ngài tự hạ trở nên kẻ thấp hèn nhất trong loài người, để chuộc lại nơi Cha Ngài
những ơn đã ban cho loài người, vì phạm tội, mà ma quỷ đã tước đoạt, và Ngài
còn ban cho họ những ơn phong phú hơn thuở ban đầu, hầu mọi miệng lưỡi tôn vinh
danh Ngài là Đức Chúa, mọi đầu gối phải bái thờ Ngài (x Pl 2,6-11). Xưa kia dân
Do Thái, ai mà thấy Thiên Chúa thì không sống nổi (x Xh 33,20), trái lại, trong
Chúa Giêsu, con người được chiêm ngưỡng vinh quang Thiên Chúa, và còn được hiệp
thông với sự sống sung mãn của Ngài. Đó là mục đích Ngôi Lời đã làm người để
cứu nhân loại, và nâng con người lên hàng thần thánh, đến nỗi được đồng danh
với Thiên Chúa (x Ga 10,34-35).
* “Ông
Gioan là chứng về Người, ông tuyên bố: đây là Đấng mà tôi đã nói: Người đến sau
tôi, nhưng trổi hơn tôi, vì có trước tôi” (Ga 1,15): Ông Gioan Tẩy Giả
được mọi người tôn vinh, cả đến Đức Giêsu cũng khen ông là người cao cả nhất
sinh ra bởi người nữ (x Mt 11,11), nên nhiều người tưởng ông là Đấng Mêsia (x
Lc 3,16),vì thế ông Gioan vội vàng cải chính: Đấng mà tôi nói đến – Đức Giêsu –
Người đến sau tôi – thua tôi sáu tháng tuổi – nhưng Ngài trổi vượt hơn tôi vì
Ngài là Thiên Chúa,Ngài có trước tôi.
* “Từ
nguồn sung mãn của Người, tất cả chúng ta đã lãnh nhận hết ơn này đến ơn khác. Quả
thế, Lề Luật đã được Thiên Chúa ban qua ông Môsê, còn ân sủng và sự thật, thì
nhờ Đức Giêsu Kitô mà có” (Ga 1,16-17): Thuở xưa, Luật Chúa ban cho dân
qua ông Môsê vẫn còn giam người ta trong tội lỗi (x Gl 3,22), vì ai cũng bất
lực chu toàn Lề Luật: điều xấu Luật cấm, ít nhiều đã vi phạm; điều tốt Luật
dạy, không ai làm hoàn hảo. Luật chỉ có giá trị dẫn ta đến gặp Đức Giêsu, Đấng
giải phóng mọi người khỏi án phạt của Luật (x Gl 3,24), tức là khi ta được hiệp
thông với Ngài, nhờ Ngôi Lời ta nhận biết tội mình (x Rm 7,7), sinh lòng sám
hối vì tội đã phạm và trông cậy vào lòng thương xót của Ngài, thì không thua anh
trộm lành được Đức Giêsu cho vào Thiên Đàng ngay chiều Thứ Sáu Tuần Thánh mà
không phải đến tòa phán xét (x Lc 23,40-43), nhất là nhờ thông hiệp với Ngài
trong Bí tích Thánh Thể, ta được nhờ Ngài, với Ngài, trong Ngài (x Rm 11,36) ra
đi phục vụ đồng loại, mới xứng đáng được Ngài ban cho hết ơn này đến ơn khác,
vì “ngoài danh Đức Giêsu, dưới gầm trời
này không có danh nào khác để người ta kêu cầu hòng được cứu độ” (x Cv
4,12).
* “Thiên
Chúa, chưa bao giờ có ai thấy cả, nhưng Con Một vốn là Thiên Chúa và là Đấng
hằng ở nơi cung lòng Chúa Cha, chính Người đã tỏ cho chúng ta biết” (Ga
1,18): Hết thảy những ai đón nhận được Đức Giêsu Kitô, thì được Thánh Thần ghi
tạc Lời vào tấm linh hồn và thân xác (x 2Cr 3,3), hơn xưa Chúa ghi Lời trên tấm
đá trao cho ông Môsê, đến thời Thiên Chúa cứu độ, thì Lời trên tấm đá đó không
cần nữa (x Gr 31,33). Bởi vì Lời ghi trên tấm linh hồn và thân xác ta, mới làm
cho trái tim ta được nên giống trái tim Chúa Giêsu (x Ed 36,26), đến nỗi ta
được nên đồng hình đồng dạng với Con Thiên Chúa (x Gl 2,20). Như thế, ta là kẻ
thấp hèn được nâng cao tuyệt đỉnh nhờ Đấng hằng ở nơi cung lòng Chúa Cha, chính
Ngài đã trực tiếp tỏ cho ta biết về Thiên Chúa.
THUỘC LÒNG
Từ
nguồn sung mãn của Đức Kitô Giêsu tất cả chúng ta đã lãnh nhận hết ơn này đến
ơn khác (Ga 1,16).
Lm Giuse Đinh Quang
Thịnh