Các bài suy niệm
CHÚA NHẬT 11 THƯỜNG NIÊN - B
CHÚA NHẬT 11 THƯỜNG NIÊN - B
Ed 17, 22-24; 2Cr 5, 6-10; Mc 4, 26-34
MỤC
LỤC
1. Hạt cải
2. Thử thách và đức tin
3. Hạt giống.
4. Gieo lời yêu thương – Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
5. Bông lúa trĩu hạt.
6. Hạt cải nhỏ nhất – Lm. ViKiNi
7. Công việc tông đồ – Cố Lm. Hồng Phúc
8. Hạt giống cây tre tầu – Thiên Phúc
9. Đặt niềm tin và hy vọng nơi Chúa
10. Công trình của tình yêu – Lm. HK
11. Giáo Hội là mầu nhiệm – Charles E. Miller.
12. Hạt giống âm thầm.
13. Hạt Giống Thiên Quốc
14. Nước Cha Trị Đến
15. Hạt giống, hạt cải - R.Veritas
16. Vấn đề thân cận.
17. Sức mạnh của hạt giống Nước Trời.
18. Giá trị của những việc nhỏ
19. Công việc của Chúa – Logos
20. Có hạt giống Nước Trời ở trong tôi không?
21. Tin tưởng vào quyền năng của Thiên Chúa.
22. Việc lớn, việc nhỏ – PM. Cao Huy Hoàng
23. Ai ngăn được Nuớc Trời tăng trưởng?
24. Hạt giống âm thầm.
25. Vương Quốc và Giáo Hội
26. Hạt giống mọc lên
27. Giáo Hội là của Chúa – Lm. Giuse Đỗ Đình Tiệm
28. Tin tưởng và phó thác – Lm Paul Nguyễn Nguyên
29. Nguồn sống – Lm Giuse Trần Việt Hùng.
30. Hạt giống Lời Chúa - Lm Giuse Trần Việt Hùng
31. Chú giải của Noel Quesson.
32. Cuộc khổ nạn và phục sinh - Jacques Hervieux.
33. Chú giải của Fiches Dominicales.
34. Hạt cải, men bánh - Lm. Giuse Hoàng Kim Toan
Video Thánh Vịnh Nhóm thánh vịnh Nauy
Nước trời luôn lớn mạnh Catholic.org.tw
Sức mạnh của nước trời Lm Giuse Đinh lập Liễm
Nước Thiên Chúa đang âm thầm... Lm. Phêrô Lê văn Chính
Hai dụ ngôn về nước trời Fiches Dominicales
Tin tưởng vào quyền năng... Lm Ignatiô Hồ Thông
Làm đẹp lòng Chúa Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm
Vấn đề thân cận Sưu tầm
2. Thử thách và đức tin
3. Hạt giống.
4. Gieo lời yêu thương – Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
5. Bông lúa trĩu hạt.
6. Hạt cải nhỏ nhất – Lm. ViKiNi
7. Công việc tông đồ – Cố Lm. Hồng Phúc
8. Hạt giống cây tre tầu – Thiên Phúc
9. Đặt niềm tin và hy vọng nơi Chúa
10. Công trình của tình yêu – Lm. HK
11. Giáo Hội là mầu nhiệm – Charles E. Miller.
12. Hạt giống âm thầm.
13. Hạt Giống Thiên Quốc
14. Nước Cha Trị Đến
15. Hạt giống, hạt cải - R.Veritas
16. Vấn đề thân cận.
17. Sức mạnh của hạt giống Nước Trời.
18. Giá trị của những việc nhỏ
19. Công việc của Chúa – Logos
20. Có hạt giống Nước Trời ở trong tôi không?
21. Tin tưởng vào quyền năng của Thiên Chúa.
22. Việc lớn, việc nhỏ – PM. Cao Huy Hoàng
23. Ai ngăn được Nuớc Trời tăng trưởng?
24. Hạt giống âm thầm.
25. Vương Quốc và Giáo Hội
26. Hạt giống mọc lên
27. Giáo Hội là của Chúa – Lm. Giuse Đỗ Đình Tiệm
28. Tin tưởng và phó thác – Lm Paul Nguyễn Nguyên
29. Nguồn sống – Lm Giuse Trần Việt Hùng.
30. Hạt giống Lời Chúa - Lm Giuse Trần Việt Hùng
31. Chú giải của Noel Quesson.
32. Cuộc khổ nạn và phục sinh - Jacques Hervieux.
33. Chú giải của Fiches Dominicales.
34. Hạt cải, men bánh - Lm. Giuse Hoàng Kim Toan
Video Thánh Vịnh Nhóm thánh vịnh Nauy
Nước trời luôn lớn mạnh Catholic.org.tw
Sức mạnh của nước trời Lm Giuse Đinh lập Liễm
Nước Thiên Chúa đang âm thầm... Lm. Phêrô Lê văn Chính
Hai dụ ngôn về nước trời Fiches Dominicales
Tin tưởng vào quyền năng... Lm Ignatiô Hồ Thông
Làm đẹp lòng Chúa Giám Mục Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm
Vấn đề thân cận Sưu tầm
1. Thử
thách và đức tin
Đoạn Tin Mừng sáng hôm nay muốn nhắn gởi chúng ta những gì? Dụ
ngôn hạt giống âm thầm mọc lên nhấn mạnh đến sức nuôi sống khó cưỡng lại của
đất. Đất làm cho hạt giống nẩy mầm, mọc lên thành cây rồi đâm bông kết trái,
xuyên qua một quá trình phát triển hài hoà. Con người chỉ đóng vai trò chủ động
khi mùa gặt đến.
Dĩ nhiên hình ảnh người gieo giống gợi lên hình ảnh Chúa Giêsu.
Ngài so sánh hoạt động của Người rao giảng Nước Trời với hoạt động của ông chủ
trại, bằng lòng đợi ngày mùa thu hoạch. Sở dĩ như thế là vì Ngài muốn đề cao
sức mạnh của công trình rao giảng của Ngài, một công trình không thể không đem
lại kết quả. Khi gieo hạt giống vào những tâm hồn sẵn sàng đón nhận. Đức Kitô
ban cho họ sức mạnh để đáp trả và sinh hoa kết quả.
Vả lại, ở đây cũng muốn gợi lên sự cần thiết của thời gian, của
hạn kỳ Thiên Chúa hoạt động trong lịch sử, Ngài quan tâm tới sự trưởng thành
nhờ tác đợng của thời gian. Khi đó, người gieo giống trở thành thợ gặt. Và dĩ
nhiên thợ gặt ở đây được đồng nhất với con người.
Dụ ngôn hạt cải cũng tạo được niềm phấn khởi lạc quan. Sự lớn
lên kỳ diệu của hạt cải gợi lên sự phát triển của Nước Thiên Chúa. Dùng dụ ngôn
này, Đức Kitô muốn tạo niềm tin tưởng nơi các môn đệ, có lẽ lúc bấy giờ đang
dao động trước những khó khăn buổi đầu của công trình rao giảng của chính Chúa
Giêsu. Do đó, Ngài không ngại tưởng tượng cái không-như-thật trong cách trình
bày của Ngài, khi bảo rằng hạt cải mọc lên lớn hơn các thứ rau, cành lá xum xuê
đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng. Nhưng điều không như thật trên bình
diện khoa học đó lại là như thật trên bình diện giáo huấn của Ngài. Thiên Chúa
thích cho thấy sức mạnh của Ngài trong cái yếu đuối, mong manh của buổi ban
đầu.
Để kết luận, Chúa Giêsu cho thấy rằng dụ ngôn hàm chứa trong
chính nó cả một sự phong phú về mặt gợi ý và ứng dụng. Trong một hoàn cảnh có
nhiều khó khăn, trong đó một số tấn công bất nhân nào đó của môi trường chung
quanh hay một số suy thoái nào đó về ý thức tôn giáo, làm che khuất các cố gắng
khiêm tốn, kín đáo cua những tâm hồn cao thượng, như hoàn cảnh ta đang sống,
các dụ ngôn về sự tăng trưởng và phát triển của Nước Thiên Chúa mang lại một
bầu khí phấn chấn, trong lành. Cũng giống như các môn đệ của Chúa Giêsu hay
những người đương thời với Ngài, nhiều khi chúng ta cũng dễ dàng tỏ ra thiếu
kiên nhẫn và dễ nghi ngờ sự phát triển của Giáo Hội. Thiết tưởng chúng ta nên
đọc kỹ lại các dụ ngôn trên để củng cố niềm tin vào sự lớn mạnh của Giáo Hội
nhất là giữa cảnh bão bùng giông tố, bởi sức phát triển bất khuất đó không do
sức mạnh của con người, mà là do sức mạnh của Thiên Chúa.
Sự khẳng định kiên vững đó của đức tin sẽ hâm nóng lại niềm hy
vọng của chúng ta, mang lại đà tiến cho lòng chúng ta cũng như cho phép chúng
ta tiếp tục can đảm dấn thân cho Nước Thiên Chúa. Niềm hy vọng đó sẽ làm nẩy nở
ước muốn của chúng ta, dạy cho chúng ta biết kiên nhẫn, biết thán phục công
trình của Chúa mà nhiều khi mới nhìn thoáng qua, chúng ta không nhận ra hết
được cái sức mạnh kỳ diệu của nó. Niềm hy vọng đó cũng sẽ không ngừng kích
thích chúng ta trông chờ mọi sự ở Thiên Chúa bằng cách đặt mình trong thế sẵn
sàng thực hiện thánh ý của Ngài.
2. Hạt
giống.
Một trong những hạt giống kỳ lạ nhất trên thế giới, đó là hạt
giống của một loại tre bên Trung Quốc. Nó nằm trong lòng đất suốt 5 năm rồi mới
ló chồi non lên trên mặt đất. Trong khoảng thời gian này, người ta phải chăm
sóc, phải tưới nước, phải bón phân đều đặn cho nó. Thế nhưng một khi đã trồi
lên khỏi mặt đất thì chỉ trong vòng sáu tuần, nó sẽ mọc lên cao tới 5 mét. Các
chuyên gia cho rằng suốt thời gian 5 năm trong lòng đất, hạt giống của loại tre
ấy đã hình thành một hệ thống rễ phức tạp. Nhờ hệ thống rễ này, mầm non có thể
tăng trưởng một cách mau chóng.
Từ hình ảnh trên chúng ta đi vào đoạn Tin Mừng sáng hôm nay.
Thực vậy, hạt giống Nước Trời cũng giống như hạt giống của loại tre Trung Quốc.
Nó cần một thời gian dài trước khi trồi lên. Đôi khi thời gian này quá lâu
khiến chúng ta băn khoăn tự hỏi: Liệu hạt giống Nước Trời được gieo vào tâm hồn
ngày nhận bí tích Rửa Tội đã bén rễ chưa? Hay đã bị tội lỗi là như những sỏi đá
và gai góc bóp nghẹt mất rồi? Nói một cách thực tế, những điều trên có ý nghĩa
gì đối với chúng ta? Tôi xin thưa có hai ý nghĩa.
Ý nghĩa thứ nhất đó là chúng ta phải tin tưởng vào Chúa. Ngài đã
gieo trồng hạt giống trong chúng ta, Ngài hiểu được điều gì đang xảy ra, đang
chuyển biến cho dù chúng ta chẳng hề nhận biết. Ý nghĩa thứ hai đó là chúng ta
cần phải kiên nhẫn. Dù Nước Trời xem ra như không phát triển gì cả trong chúng
ta, nghĩa là chúng ta dường như chẳng thánh thiện gì hơn trước. Chúng ta đừng
nản lòng. Tốt hơn chúng ta nên tiếp tục vun xới hạt giống trong chúng ta bằng
việc cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích. Mẫu gương kiên nhẫn này chúng ta có
thể học được nơi các bậc cha mẹ.
Ai cũng biết rằng việc gầy dựng một gia đình đòi hỏi nhiều kiên
nhẫn và phó thác. Thực vậy, cha mẹ không thể lúc nào cũng có mặt bên cạnh con
cái. Vì thế họ phải tin tưởng và phó thác vào chúng. Nếu như thỉnh thoảng sự
tin tưởng ấy bị phản bội, thì lúc đó các ngài vẫn tiếp tục tha thứ và tin tưởng
vào con cái mình. Hơn nữa, đôi khi cha mẹ thấy con cái mình chậm phát triển,
chậm trưởng thành. Vậy phải làm gì? Họ càng phải yêu thương đứa bé hơn và tiếp
tục kiên nhẫn đối với nó.
Chúng ta cũng hãy tin tưởng và kiên nhẫn như thế, bởi vì sẽ có
ngày Nước Chúa sẽ trồi lên từ tâm hồn chúng ta và phát triển thành một thực tại
vinh quang mà muôn đời chúng ta sẽ phải cảm tạ Chúa luôn mãi. Tóm lại, Thiên
Chúa đã trồng hạt giống Nước Trời trong tâm hồn chúng ta vào ngày chúng ta lãnh
nhận bí tích Rửa Tội. Bổn phận của chúng ta hôm nay là phải nuôi dưỡng nó với
lòng tin tưởng và kiên nhẫn, qua việc cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích, để
rồi đức tin sẽ nẩy mầm, lớn lên và đem lại hoa trái cho cuộc đời chúng ta.
3. Gieo lời
yêu thương – Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
Malcolm Dolkoff là một cậu bé nhút nhát, dễ bị tổn thương. Cậu
có rất ít bạn và luôn phải lủi thủi một mình.
Một lần, cô giáo đọc cho cả lớp một đoạn truyện ngắn. Loài vật
là bạn thân của con người, sau đó phân công mỗi học sinh tự viết đoạn kết cho
câu chuyện. Dolkoff thích lắm, ngay chiều hôm ấy cậu đã hoàn thành bài viết của
mình. Nhưng mãi cậu mới có đủ tự tin đem nộp truyện của mình cho cô giáo vào
buổi học tuần sau.
Những gì cậu viết cũng như điểm số mà cô giáo đã cho không hề
quan trọng. Đối với cậu, điều quan trọng nhất mà cũng là điều cậu nhớ nhất lại
chính là 4 chữ cô giáo đã phê: “Em viết hay lắm!” Chỉ 4 chữ mà cũng đủ thay đổi
toàn bộ cuộc đời cậu bé. Trước khi nhận được 4 chữ đó, cậu chưa bao giờ có khái
niệm về bản thân hay những điều mình đã làm. Còn sau buổi học hôm ấy, cậu đã
chạy thật nhanh về nhà, ngồi ngay vào bàn và bắt đầu viết một câu truyện ngắn,
một câu truyện về tất cả những điều cậu đã từng mơ tới và không bao giờ dám
nghĩ mình có thể biến những giấc mơ đó thành hiện thực.
Cậu viết ngày càng nhiều hơn và cứ được một truyện cậu lại mang
ngay tới cho cô giáo của mình nhận xét.
Nhiều năm trôi qua, Malcolm Dalkoff đã trở thành một nhà văn nổi
tiếng thay cho cậu bé tự ti ngày nào. Cậu trở về thăm trường cũ và thăm lại cô
giáo ngày xưa của mình. Điều cậu phải cảm ơn cô không phải vì cô đã trở thành
một người bạn của cậu mà chính là 4 chữ đầu tiên cô đã từng phê “Em viết hay
lắm!”, bởi những chữ ấy đã có thể thay đổi cả một cuộc đời.
Có những lời nói, cử chỉ tưởng như vô tình lại trở thành nguyên
nhân thay đổi cho cả một đời người. Biết bao con cái rơi vào sự tự ti mặc cảm
khi cha mẹ vô tình lặp lại lời chê trách đối với con. Biết bao con người trở
thành hung dữ khi cha mẹ luôn gieo vào tâm trí trẻ thơ những lời nói việc làm
chất chứa đầy hiềm khích, bất công. Và ngược lại, biết bao con người đã bẻ gãy
ổ khoá tự ti mặc cảm để can đảm vào đời, khi nhận được một sự khích lệ, một sự
cảm thông từ những người thân. Biết bao con người đã hoàn thiện nhờ vào gương
lành của tha nhân đã gieo vào lòng họ những lời nói, những việc làm tốt. Những
lời nói, những việc làm của ta tưởng như vô tình nhưng thực ra nó vẫn âm thầm
gieo vào lòng những người chung quanh ta để có thể biến đổi họ theo cách sống
của chúng ta.
Cha ông ta vẫn thường nói: “Lời nói chẳng mất tiền mua - Lựa lời
mà nói cho vừa lòng nhau”. Nói cho vừa lòng nhau không phải để lấy lòng nhau
hay lừa dối lòng mình. Nhưng là lựa lời để nói. Nói để xây dựng con người. Nói
để giúp họ thăng tiến. Đừng dùng lời nói làm đau lòng người khác, và cũng đừng
dùng lời nói để kết án anh em. Một lời nói có thể thay đổi cả đời người. Hãy
trao tặng cho anh em những lời nói thật chân tình và đầy ắp yêu thương. Lời nói
không mất tiền mua, không phải để chúng ta phung phí bừa bãi, nhưng biết quý
trọng từng lời. Lời nói thể hiện nét đẹp văn hoá nơi con người. Hãy biết chắt
lọc ngôn ngữ. Hãy làm cho lời nói của ta có giá trị bằng cách biết dùng lời cho
vừa lòng nhau.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy ra đi gieo vãi Lời Chúa.
Gieo trong kiên trì. Dù đêm hay ngày. Người gieo giống luôn gieo vào nhân thế
hạt giống của tin mừng, hạt giống của yêu thương và hạnh phúc. Nếu cô giáo của
Malcolm Dolkoff không gieo vào lòng cậu bé lòng tin và nghị lực thì không có
một nhà văn tài ba. Người Kitô không gieo Lời Chúa thì làm sao có cánh đồng lúa
bát ngát bông lúa vàng là tâm hồn các tín hữu?
“Đêm hay ngày, người ấy có ngủ hay thức, thì hạt giống này nảy
mần và mọc lên, bằng cách nào thì người ấy không biết”. Sự kỳ diệu của hạt
giống là vẫn âm thầm lớn lên theo quy luật tự nhiên và sẽ có một ngày nó trở
thành cây cao bóng cả cho đàn chim trú ngụ. Người Kitô hãy gieo trong kiên trì,
gieo với niềm cậy trông để nhờ ơn Chúa lời ta nói, việc ta làm sẽ sinh hoa kết
trái nơi môi trường chúng ta đang sống.
Xin Chúa giúp chúng ta luôn gieo vãi yêu thương trong hành trình
cuộc sống của chúng ta, để mỗi bước chân chúng ta đi luôn để lại dấu ấn của yêu
thương và hy vọng cho nhân thế. Amen.
4. Bông lúa trĩu
hạt.
(Trích trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Một người có cái nhìn bi quan về Hội Thánh chắc sẽ tìm được
nhiều dữ kiện để chứng minh.
Tại một số nước phương Tây, có nhiều nhà thờ vắng người, chủng
viện thiếu chủng sinh, tập viện tạm đóng cửa.
Kitô hữu càng lúc càng chiếm tỉ lệ nhỏ trong tổng số dân trên
thế giới.
Có những khủng hoảng đức tin trong giới trẻ. Người ta tự hỏi Hội
Thánh đã lỗi thời chưa. Có cần phải tin vào Đức Kitô nữa không?
Vào thời thánh Mác-cô viết sách Tin Mừng, cũng có những Kitô hữu
bi quan về Hội Thánh. Hội Thánh ở Rôma chỉ là một thiểu số nhỏ nhoi chịu bách
hại dưới ách của bạo chúa Nê-rô. Liệu Hội Thánh có tồn tại và phát triển không
dưới sức mạnh hùng hậu của đế quốc?
Bài Tin Mừng hôm nay cho chúng ta niềm lạc quan.
Đó là hai dụ ngôn về Nước Thiên Chúa, cũng là hai dụ ngôn về hạt
giống.
Trong dụ ngôn thứ nhất, hạt giống được gieo xuống đất
là bắt đầu nảy mầm và lớn lên, theo một tiến trình không gì ngăn
cản nổi. Trước hết mọc lên thành cây lúa, rồi trổ đòng đòng và sau cùng thành
bông lúa trĩu hạt.
Tự nó, hạt giống mang một sức sống mạnh mẽ. Nó lớn lên cả đêm
lẫn ngày, chẳng cần con người can thiệp.
Có cái gì mầu nhiệm trong sự tăng trưởng này khiến chính người
gieo cũng không sao hiểu nổi.
Một cách âm thầm, chậm rãi nhưng vững vàng, hạt lúa đạt đến kết
quả mỹ mãn.
Dụ ngôn thứ hai lại cho thấy một sự tương phản.
Nước Thiên Chúa như một hạt cải nhỏ xíu, vậy mà theo thời gian,
nó mọc lên thành cây, và cây này lớn hơn mọi thứ cây cỏ khác. Hạt bé nhất lại cho
cây lớn nhất.
Nước Trời khởi đầu bằng Đức Giêsu và một nhóm nhỏ môn đệ làm
nghề chài lưới. Sau hai mươi thế kỷ, Kitô giáo đã lan khắp thế giới, đến với
mọi dân tộc.
Tuy nhiên, Nước Trời chỉ đến trọn vẹn vào ngày cánh chung.
Thái độ ta phải có là kiên nhẫn chờ đợi.
Hạt giống nào cũng phải vùi sâu dưới đất, và phải đương đầu với
những khó khăn khi thành cây. Có lúc ta thấy nó như bị chững lại hay suy thoái.
Có lúc ta sợ nó không đứng vững trước bão bùng.
Đây là lúc ta phải sống niềm tin: tin rằng Thiên Chúa sẽ đưa
Nước Ngài đến thành tựu, bất chấp những khiếm khuyết và cản trở của con người.
Đừng nản chí mà ngừng gieo vãi hạt giống Lời Chúa, dù nhiều khi
chúng ta không thấy hạt giống lớn lên.
Gợi Ý Chia Sẻ
Ở Việt Nam, Kitô hữu chỉ là thiểu số. Bạn nghĩ gì về sự đóng góp
của các Kitô hữu Việt Nam cho quê hương đất nước hôm nay?
Theo bạn, những người ngoài Kitô giáo nghĩ gì về chúng ta? Họ có
thiện cảm hay ác cảm? Chúng ta cần phát huy thêm tinh thần nào để gần gũi hơn
với đa số đồng bào?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu, xin thương nhìn đến Hội Thánh là đàn chiên của
Chúa. Xin ban cho Hội Thánh sự hiệp nhất và yêu thương, để làm chứng cho Chúa
giữa một thế giới đầy chia rẽ.
Xin cho Hội Thánh không ngừng lớn lên như hạt lúa.
Xin đừng để khó khăn làm chúng con chùn bước, đừng để dễ dãi làm
chúng con ngủ quên.
Ước gì Hội Thánh trở nên men được vùi sâu trong khối bột loài
người để bột được dậy lên và trở nên tấm bánh.
Ước gì Hội Thánh thành cây to bóng rợp để chim trời muôn phương
rủ nhau đến làm tổ.
Xin cho Hội Thánh trở nên bàn tiệc của mọi dân nước, nơi mọi
người được hưởng niềm vui và tự do.
Cuối cùng xin cho chúng con biết xây dựng một Hội Thánh tuyệt
vời, nhưng vẫn chấp nhận cỏ lùng trong Hội Thánh. Ước gì khi thấy Hội Thánh ở
trần gian, nhân loại nhận ra Nước Trời ở gần bên. Amen.
5. Công việc
tông đồ – Cố Lm. Hồng Phúc
Tiên tri Ezechiel nhìn thấy những cảnh xáo trộn, thay ngôi đổi
chủ, xảy ra tại Giêrusalem, trước ngày thành phố bị hủy, đã tiên báo về tương
lai của dân Chúa. Mặc dầu bị lăng nhục tủi hổ… nhưng hãy trông cậy. Thiên Chúa
sẽ cho mọc ra một chồi non, nó sẽ đâm chồi kết quả và trở thành cây hương nam
vĩ đại. Lời hứa ấy tiên báo rằng Đức Messia sẽ đến, sẽ giữ lời Ngài đã phán: “Ta
là Giavê, Ta sẽ hạ cây cao xuống và cho cây thấp mọc lên.”
Lời ngôn sứ ấy đưa ta đến dụ ngôn Phúc Âm về hạt lúa gieo xuống
lòng đất mà Marcô một mình ghi lại. Chúa phán: Nước Thiên Chúa giống như người
kia đã gieo hạt xuống đất…, hạt giống tự nó đâm mầm và mọc lên thế nào, nào ai
biết? Thì Nước trời cũng giống như vậy. Hạt giống Lời Chúa được rao giảng bên
ngoài, sức tác động của Chúa hoạt động bên trong, thế là Phúc Âm sẽ sinh hoa
kết quả. Nhưng, Chúa thấy trước, lời của Ngài, sứ vụ của Ngài sẽ gây kết quả từ
từ, không gấp gáp, không gây chấn động. Vậy hãy nhẫn nại, hãy đợi chờ, như
người nông phu đợi chờ hạt giống nẩy mầm sinh hoa.
Thánh Vinh Sơn Phaolô nói: “Công việc của Chúa được thực
hiện từ từ, không ai hay biết”. Chúng ta không được “sốt ruột”,
đừng ai tự cho mình là cần thiết, không có ta mặt trời sẽ không mọc, sau ta là lụt
đại hồng thủy. Cũng đừng quá vội vã, quay cuồng, lo lắng vì thấy việc Tông đồ
của mình như không đi đến đâu! Ngày cũng như đêm, hạt giống gieo vào lòng đất
sẽ đâm chồi nẩy mộng. Và để kết luận, Chúa phán: “Chúng ta sẽ lấy gì mà
hình dung Nước Thiên Chúa? ... Nước đó giống như hạt cải, khi gieo xuống đất
thì nhỏ bé nhất trong tất cả các hạt trên mặt đất. Nhưng khi gieo rồi, nó mọc
lên thành cây rau lớn nhất, và đâm những cành to, đến nỗi chim trời có thể tới
núp bóng được”.
Dụ ngôn mang lại cho chúng ta nhiều bài đọc. Trước hết, Nước
Thiên Chúa âm thầm lớn mạnh, tuần tự nhi tiến, dưới sự thúc đẩy của Chúa. Nhưng
sự tiến triển cũng đòi hỏi sự góp phần tích cực của chúng ta. Đừng ngã lòng khi
không thấy kết quả trước mắt. Sự lỗi lầm lớn của người Tông đồ là dựa trên tài
cán nghị lực của ta hơn là vào sức mạnh của Chúa. Nhưng hãy cố gắng hết sức ta,
làm phận bé nhỏ của ta vì yêu mến. Và kết quả sẽ đến vào lúc thật bất ngờ nhất!
Một hôm, cha Petitjean đến giảng đạo tại Nagasaki cho một số
đông người Nhật. Nghĩ rằng họ đều là người bên lương, nên sau bài giảng, ngài
tươi cười hỏi:
- Anh em có thắc mắc gì không?
Một người đưa tay đặt câu hỏi:
- Chúng tôi muốn được hỏi ông ba điều, yêu cầu ông trả lời có
hay không? Câu hỏi thứ nhất, các ông có tin Đức Mẹ đồng trinh không?
- Có.
- Câu hỏi thứ hai: Các ông có vâng lời và thông hiệp với Đức
Thánh Cha không?
- Có.
- Câu hỏi thứ ba: Là linh mục, các ông có giữ mình đồng trinh và
sống độc thân không?
- Có.
- Vậy thì mấy trăm người chúng tôi đây với ông là đồng đạo.
Chúng tôi là Công giáo cả.
Cha Petitjean bàng hoàng như từ cung trăng rơi xuống. Cha con âu
yếm ôm cổ nhau. Nhà truyền giáo hỏi:
- Bấy lâu nay, có ai giảng dạy cho anh em không?
- Thưa Cha, không có ai suốt hai thế kỷ rồi! Đó là nhờ ông bà tổ
tiên chúng con truyền lại, rồi chúng con âm thầm cầu nguyện, dạy giáo lý cho
con em, đoàn kết đùm bọc nhau từ thế hệ này sang thế hệ khác. Ông bà chúng con
trước khi chết có nhắn nhủ: Sau này có ai đến giảng đạo hãy cảnh giác, phải lấy
ba tiêu chuẩn ấy mà nhận xem họ có phải là các cha đích thực, là người của Hội
thánh sai đến.
Giáo hội Nhật bản đã tái sinh.
“Nước Trời như hạt cải bé nhỏ nhất khi gieo xuống lòng
đất, nhưng khi gieo rồi, nó mọc lên thành cây rau lớn nhất, chim trời đến núp
bóng được”.
6. Hạt
giống cây tre tầu – Thiên Phúc
Nhà tâm lý học Weldon cho rằng hạt giống kỳ lạ nhất thế giới là
hạt giống của cây tre Trung Quốc. Hạt giống này nằm yên dưới lòng đất đến 5
năm, rồi mới nhú chồi non lên mặt đất. Suốt thời gian 5 năm này, người ta phải
vất vả chăm sóc nó, nào là tưới nước nào là bón phân, mà không hề nhìn thấy hệ
thống rễ phức tạp đang bố trí trong lòng đất.
Cuối cùng, một sự sống đã vươn lên đầy kinh ngạc: Chỉ trong 6
tuần đầu, cây tre đã mọc cao lên gần 3 mét.
Hạt giống Nước Trời cũng tương tự như hạt giống cây tre Trung
Quốc. Cần một thời gian dài "vùi sâu dưới lòng đất", điều này đòi hỏi
chúng ta phải kiên nhẫn chờ đợi. Khi hạt giống nẩy mầm lớn lên thành cây, nó
phải đương đầu với tính khí thất thường của thời tiết, phải đối phó với cơn
giận dữ của giông tố. Đây là lúc phải sống niềm tin: tin rằng Thiên Chúa sẽ đưa
Nước Người đến thời viên mãn, bất chấp những cản trở của con người. Vì thế,
chúng ta không ngừng gieo vãi Lời Chúa, cho dù không thấy hạt giống đang âm
thầm phát triển.
Hạt giống Nước Trời cũng không khác chi hạt giống cây tre Trung
Quốc. "Hạt bé nhất" lại cho cây lớn nhất. Nước Trời khởi đầu là Đức
Giêsu và một nhóm nhỏ môn đệ dân chài. Sau hai mươi thế kỷ, Kitô giáo đã lan
tràn khắp nơi, đến với mọi dân tộc.
Có thể nói Đức Giêsu đã gieo hạt giống Hội thánh vào giữa lòng
thế giới. Sau đó Người biến mất khỏi dòng lịch sử, để hạt giống Hội thánh
"âm thầm lớn lên" với bao gian nan thử và thử thách, yếu đuối và bất
lực. Dường như Người dửng dưng trước bao khó khăn của Hội thánh. Dường như Người
không biết đến bao tội ác đang lan tràn thế giới. Dường như Người không quan
tâm đến nỗ lực sống thánh của dân Người.
Nhưng với niềm tin yêu phó thác, chúng ta xác tín rằng: bên kia
dòng thời gian, nơi cuộc sống vĩnh hằng, Thiên Chúa đang chờ đợi, nhìn xem và
điều khiển cho hạt giống Nước Trời lớn lên và tăng trưởng sung mãn vào một mùa
bội thu trong Ngày Cánh Chung sẽ tới.
Có thể nói Đức Giêsu cũng đã gieo hạt giống Đức tin vào tâm hồn
chúng ta qua Bí tích Rửa tội. Người cũng đang chờ đợi hạt giống ấy mọc lên và
tăng trưởng: qua những lời cầu nguyện âm thầm, qua việc siêng năng lãnh nhận
các Bí tích, và qua đời sống chứng nhân của mỗi người. Đây là việc đòi hỏi sự
kiên nhẫn lâu dài và lòng trung tín suốt đời. Đức Giêsu nói: "Kẻ nào bền
chí đến cùng, kẻ ấy sẽ được cứu thoát" (Mt.10,22).
Wendell Holmes cho chúng ta một bí quyết: "Để vào Nước
Trời, chúng ta luôn phải chèo lái con thuyền của mình, đôi khi thuận buồm xuôi
gió, nhưng cũng có lúc phải lội ngược dòng. Điều quan trọng là phải luôn chèo
chống, đừng neo thuyền lại".
Thánh Phaolô dạy: "Hãy vui mừng vì có niềm hy vọng, cứ kiên
nhẫn lúc gặp gian truân, và chuyên cần cầu nguyện" (Rm.12,12). Ngài cũng
đã nêu gương bền chí: "Tôi đã chiến đấu trong cuộc thi đấu cao đẹp, đã
chạy hết chặng đường, đã giữ vững niềm tin" (2Tm.4,7).
Lạy Chúa, Chúa đã đến trần gian như hạt giống chôn vùi dưới lòng
đất nhưng Chúa đã sống lại vinh quang. Xin cho chúng con biết âm thầm chết đi
cho tội lỗi, để được lớn lên trong nguồn ơn Thánh Chúa. Amen.
7. Chúng ta ví Nước
Thiên Chúa với cái gì đây?
(Suy niệm của Nguyễn ngọc Thế SJ)
* Vài hàng sơ lược
Trước đoạn này, Chúa Giêsu cũng kể về hai dụ ngôn khác: Dụ ngôn
người gieo giống (4, 1-20) và dụ ngôn cái đèn, đấu đong (4, 21-25). Về hài dụ
ngôn trong đoạn này (26-29 và 30-32) Chúa Giêsu dùng để rao giảng về Nước Thiên
Chúa.
Trong đoạn phúc âm này có thể chia ra làm ba phần: (1) Từ câu
26-29: Dụ ngôn hạt giống tự mọc lên; (2) câu 30-32: Dụ ngôn hạt cải; (3) câu
33-34: Kết luận về các dụ ngôn.
Ở đoạn (1) chúng ta có thể nhận ra được trọng tâm chính yếu
hướng về việc hoa màu sinh ra. Nhưng cần phải nhấn mạnh thêm là, tự động sinh
ra (câu 28). Tất cả những câu trước và câu sau gắn liền và hương về câu trọng
tâm này.
Trong khi đọan (1) nhấn mạnh đến việc hạt giống tự mọc lên, thì
ở đoạn (2) trọng tâm hướng về việc hạt cải nhỏ nhất, nhưng khi mọc lênm thì lớn
hơn mọi thứ rau cỏ (câu 31 và 32). Đây là một sự tương phản rõ rệt. Ngoài ra,
cả ba dụ ngôn: dụ ngôn người gieo giống (1-20) và hai dụ ngôn trong đoạn này
đều có một điểm chung được nhấn mạnh và là hạt giống tự mọc lên, Nước Thiên
Chúa sự tự đến vào thời gian nhất định, con người không có thể làm gì, ngoài
việc gieo hạt xuống đất và chờ đợi.
Đoạn (3) là kết luận về các dụ ngôn. Điều được nhấn mạnh ở đây
là cách thức rao giảng của Đức Kitô: “Người không bao giờ rao giảng cho họ mà
không dùng dụ ngôn“ (câu 34)
* Suy niệm
26 Người
nói: "Chuyện Nước Thiên Chúa thì cũng tựa như chuyện một người vãi hạt
giống xuống đất.27 Đêm hay ngày, người ấy có ngủ hay thức, thì hạt
giống vẫn nẩy mầm và mọc lên, bằng cách nào, thì người ấy không biết.
Dụ ngôn bắt đầu bằng câu: “Chuyện Nước Thiên Chúa thì cũng tựa
như chuyện...” Ở đây Nước Thiên Chúa chính là chủ đề chính yếu mà Đức Giêsu
muốn rao giảng, muốn cách nghĩa cho mọi người hiểu. Vậy chuyện mà Ngài dùng để
hướng về Nước Thiên Chúa là chuyện gì? Đó là chuyện một người vãi hạt giống
xuống đất (câu 26b). Trong câu này, Rudolf Pesch đã chú ý một điều là Mác-cô sử
dụng động từ gieo vãi trong thì quá khứ, aorist (ba,lh - từ động từ
ba,llw - gieo vãi) Như vậy hành động của người gieo giống được kết thúc ở đây.
Điều này có nghĩa gì? Điều quan trọng giờ đây là việc lớn lên của hạt giống
được diễn tả rất cụ thể. Đó là trọng tâm cần được chú ý.
Trong câu 27 hình ảnh một người nông dân “lười biếng“ được diễn tả
qua một vài hành động: “ngủ... thức, không biết”. Nhưng có thực là anh nông dân
này lười không? Phải chăng công việc của anh đã xong, giờ đây thì anh được
thảnh thơi? Theo Adolf Pohl, thì việc gieo vãi hạt giống của anh nông dân không
có ý nghĩa là vất bỏ, là quẳng đi không cần chú ý tới. Cũng giống như ở câu 3,
Chúa Giêsu kể về người gieo giống: “Các người nghe đây! Người gieo giống đi ra
gieo giống“, nhưng ở đây trong câu 27 này thì hình ảnh người nông dân được kể
khác. Trong câu 3 thì việc gieo giống được kể rất chi tiết, còn ở đây thì hướng
về thời gian sau khi gieo giống. Vì vậy mà hành động có tính cách bị động “ngủ”
của người gieo giống ở đây được diễn tả như một hành động hướng về việc hạt
giống mọc lên. Một cách nào đó, anh ta đã thi hành trách nhiệm của mình xong
rồi, giờ đây thật bình tâm và thanh thản, anh ta tiếp tục sống và làm việc như
mọi ngày, ăn ngủ, thức và làm việc cần làm. Còn chuyện hạt giống đâm chồi và
mọc lên là chuyện sẽ đến và chuyện này đã có người khác lo rồi. Vì thế, nếu nói
anh nông dân lười biếng thì tội nghiệp cho anh ta, và cũng không thể nói rằng
anh ta chẳng màng gì đến việc hạt giống mọc lên thế nào. Như vậy, ở đây Chúa
Giêsu muốn diễn tả một điều rất hay mà thánh Phao-lô đã nêu bật: “Vậy A-pô-lô
là gì? Phao-lô là gì? Đó là những tôi tớ đã giúp cho anh em có đức tin, mỗi
người đã làm theo khả năng Chúa ban. Tôi trồng, anh A-pô-lô tưới, nhưng Thiên
Chúa mới làm cho lớn lên. Vì thế, kẻ trồng hay người tưới chẳng là gì cả, nhưng
Thiên Chúa, Đấng làm cho lớn lên, mới đáng kể” (1Cr 3, 5-7) Vâng, chỉ có Thiên
Chúa mới có thể ban tặng và Ngài cũng muốn ban tặng, nên người nông dân đã hiểu
được điều này, vì thế người nông dân chẳng lo lắng, chẳng phiền muộn, mà ngược
lại anh vẫn ngủ, vẫn thức và vẫn làm việc bình thương như mọi ngày. Điều này có
lẽ cần giúp chúng ta suy nghĩ lại chính niềm tin của mình. Chúng ta có ý thức
về sức mạnh tiềm ẩn của Thiên Chúa không? Chúng ta có tin tưởng vào hành động
và ảnh hưởng của Ngài không? Hay chúng ta chỉ tin vào sức mình mà thôi, để rồi
trong mọi chuyện chúng ta ra sức làm, để đạt được thành công mỹ mãn và hãnh
diện về điều đó? Đâu rồi sự hiện diện sống động của Thiên Chúa? Ngài có chỗ
trong đời sống chúng ta không? Còn nếu cố gằng hết sức mình nhưng vẫn thất bại
thì sao đây? Lúc đó chúng ta mới đi tìm Thiên Chúa sao?
Ngoài ra, việc người nông dân vẫn ngủ, vẫn thức và vẫn làm việc
bình thương như mọi ngày diễn tả một điều: Thời gian cứ xoay vần như vậy có
nghĩa là, đây là thời gian mà hạt giống cũng được “vần xoay”, cũng đang được
cho lớn lên, để rồi đến một lúc nào đó sẽ nẩy mầm thực sự. Đó là cao điểm của
dụ ngôn, cao điểm của ân sủng và tình yêu. Và nhìn kìa:
28 Đất
tự động sinh ra hoa màu: trước hết cây lúa mọc lên, rồi trổ đòng đòng, và sau
cùng thành bông lúa nặng trĩu hạt.29 Lúa vừa chín, người ấy đem liềm
hái ra gặt, vì đã đến mùa."
“auvto,matoj – Tự động” có nghĩa
là không có nguyên nhân rõ rệt, và qua đó nói lên việc mọc lên của hạt giống là
hành động lạ lùng của Thiên Chúa đã làm. Ba hình ảnh rất sống động nói lên được
việc lạ lùng Thiên Chúa đã làm: “cây lúa mọc lên, rồi trổ đòng đòng, và sau
cùng thành bông lúa nặng trĩu hạt“. Như vậy, việc hạt giống mọc lên và phát
triển người gieo giống biết tới (câu 27), mà cần gì phải biết tới những công
việc Thiên Chúa làm. Ngài luôn có mặt và làm những việc cần làm, để sự phát
triển không chỉ nở hoa thơm, mà còn phải được trổ sinh trái chín trĩu nặng cành
cây. Vâng, không có mặt người gieo giống, nhưng có Thiên Chúa hiện diện. Vậy là
tốt lắm rồi!
Nhưng việc là lùng Thiên Chúa làm ở đây theo Rudolf Pesch không
gạt bỏ con người và những gì con người làm ra rìa. Có lẽ điều con người có thể
làm là gieo hạt, là ưng thuận, là kiên nhẫn đợi chờ, là trung thành với Đấng là
Chủ Đất Trời, là tin tưởng và cậy trông hoàn toàn, đến nỗi mọi chuyện đều do
Thiên Chúa làm, phần mình chỉ góp một chút thiện chí nhỏ nhoi. Vâng, thái độ
rất căn bản mà nhà nông cần có là kiên nhẫn đợi chờ, bình tâm và tín thác hoàn
toàn (ss. Giacôbê 5,7)
Giờ đã đến. Giờ của Thiên Chúa, giờ của tình yêu đã đến. Đây là
sứ điệp trọng yếu của Đức Kitô rao giảng. Từ cái không không trở thành điều
tuyệt hảo, từ một hạt giống nhỏ nhoi trở thành đồng lúc chin vàng mơn mởn với
hương thơm lan tỏa. Và giờ đây:
“29 Lúa vừa chín, người ấy đem liềm hái ra gặt,
vì đã đến mùa."
Vâng, đợi chờ đã đến đích. Kiên nhẫn và tin tưởng giờ đây được
thưởng rồi: “Các ngươi hãy tra liềm vào, vì đã tới mùa lúa chín. (Gioen 4, 13)
Tiên tri Gioen đã kêu lên như thế, nhưng trong ý nghĩa của tòa án chung thẩm,
nơi Thiên Chúa sẽ kết án (xem thêm Gioen 4, 9-14). Còn với Giêsu tiếng kêu này
không hướng về kẻ thù nào cả. Tiếng kêu gọi hãy cầm liềm hái ra gặt là tiếng
kêu mừng vui về mùa gặt đã tới, vì cành lúa đã trĩu nặng lắm rồi. Vâng, mừng
vui về ơn giải thoát của Gia-vê Thiên Chúa, như tiên tri Isaia nói: “Chúa đã
ban chứa chan niềm hoan hỷ, đã tăng them nỗi vui mừng. Họ mừng vui trước nhan
Ngài, như thiên hạ mừng vui trong mùa gặt.” (Is 9,2) Trở về lại với điểm quan
trọng của dụ ngôn. Đó là hạt giống “tự động” nảy mầm và lớn lên, qua đó chúng
ta nhận ra rằng, niềm vui về mùa gặt chính là món quà lớn lao của Thiên Chúa.
Vâng, món quà về hạt lúa được gieo vào trong lòng đất tối tăm, nhưng sau đó tự
động nảy mầm, rồi trổ đòng đòng, và sau cùng thành bông lúa nặng trĩu hạt. Đây
chính là công việc lạ lùng Thiên Chúa làm trước mặt chúng ta. Trong ý nghĩa
này, theo Adolf Pohl, thì chính Giêsu cũng sống trong niềm tin tưởng trọn vẹn
vào sự “tự động” và Ngài luôn hướng về niềm vui về mùa gặt sẽ đến trong thời
cao điểm. Hành động lạ lung của Thiên Chúa xảy ra vào ngày thứ sáu tuần thánh
và ngày Phục Sinh. Từ chương 8, trong Mác-cô, Giêsu đã từ từ loan báo hành động
lớn lao này của Thiên Chúa. Đó là cái nhìn Kitô học trong dụ ngôn này.
Theo cái nhìn Kitô học luôn là hiệu quả trong nhãn quan của Giáo
Hội học. Vâng, theo Adolf Pohl, thì với dụ ngôn này Giêsu đã đặt cộng đoàn của
Ngài trong tâm tình của Dacaria chương 4, câu 6: “Không phải nhờ thế lực, cũng
chẳng phải nhờ sức mạnh mà nó hoàn thành công việc Ta giao phó, nhưng là nhờ
thần khí của Ta, ĐỨC CHÚA các đạo binh phán.” Vâng, điều xảy ra này cộng đoàn
và các môn đệ của Giêsu không thể tự mình nài công vất vả để làm ra và tạo nên,
mà họ chỉ có thể cầu xin, mở lời ngợi ca, làm chứng tá, và đôi khi phải đau khổ
nữa.
Thực, một môn đệ đích thực không muốn những gì anh ta không thể
làm. Anh ta không muốn tự mình xây lên Thiên Đàng. Đây chính là điểm mà chúng
ta cần phải suy niệm sâu sa. Vâng, trong chính công việc truyền giáo, rao giảng
tin mừng, làm chứng tá, xây dựng cộng đoàn hay dòng tu, ai ai trong chúng ta
cũng hăng say, cũng ra sức. Đó chính là điểm son của lòng nhiệt thành và thiện
chí. Nhưng nếu không khéo, thì chúng ta quên đi rằng, chúng ta chỉ là người
gieo giống mà thôi. Còn việc hạt giống nảy mầm, sinh hoa kết trái là của Chúa.
Vâng, điều cần làm vẫn phải làm, đoạn đường cần đi vẫn phải đi, như anh người
môn đệ đích thực, anh ta đã đi con đường mình cần đi rồi, thì với tất cả lòng
khiêm tốn, anh ta dừng bước, và kiên nhẫn đợi chờ. Vâng, với lòng khao khát về
Nước Trời sẽ đến, tình yêu sẽ nở bông lúa chín vàng nặng trĩu. Và khi mùa gặt
đến rồi, anh ta với tất cả tấm lòng biết ơn sẽ mở lời tung hô Thiên Chúa, chứ
không tự tung hô mình:
“Việc CHÚA làm cho ta, ôi vĩ đại!
ta thấy mình chan chứa một niềm vui.” (Tv
126, 3)
30 Rồi
Người lại nói: "Chúng ta ví Nước Thiên Chúa với cái gì đây? Lấy dụ ngôn
nào mà hình dung được?
Chúa Giêsu mở đầu dụ ngôn hạt cải với hai câu hỏi. Qua đó, Ngài
như mời gọi người nghe đi vào câu chuyện với Ngài. Vâng, Nước Thiên Chúa được
ví với cái gì?
31 Nước
Thiên Chúa giống như hạt cải, lúc gieo xuống đất, nó là loại hạt nhỏ nhất trên
mặt đất. 32 Nhưng khi gieo rồi, thì nó mọc lên lớn hơn mọi thứ rau
cỏ, cành lá xum xuê, đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng.
Nước Thiên Chúa, một đỉnh cao chót vót, nhưng giờ đây trở nên
nhỏ bé nhất. Đấng vĩ đại trở thành Kẻ bé nhỏ nhất. Một hình ảnh thật đặc biệt
chứa đựng sự táo bạo. Vâng, tình yêu có thể thúc đẩy người ta làm những hành
động ngược đời, chẳng logic chút nào trong đôi mắt của cuộc đời. Ờ đây nếu
chiêm ngắm tường tận Giêsu, thì chúng ta sẽ nhận ra được cái ngược đời này.
Vâng, ngược với cuộc đời, nhưng xuôi với Thiên Chúa. Và ở đây hạt cải mà Giêsu
nhắc đến, theo Joachim Jeremias thì trong đôi mắt con người, hạt cải nhỏ như lỗ
kim, nhỏ nhất trên mặt đất (câu 31), đến nỗi người ta ít chú ý đến.
Trong sự so sánh này, theo Joachim Jeremias thì điều mà Giêsu
muốn so sánh với Nước Thiên Chúa, là ở phần sau. Nghĩa là, từ hạt cải nhỏ nhất,
cây cải mọc lên lớn hơn mọi thứ rau cỏ. Những cây cải này theo Jeremias, ở bờ
hồ Giê-nê-gia-rét, cao từ 2,5m đến 3 m. Và cây cải này có nhiều cành lá xum
xuê, đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng. Cây cải này với Adolf Pohl như
là Cây của vương quốc Thiên Chúa mọc lên ngay tại chỗ hạt giống nhỏ bé được
gieo, và người người đã từng đi qua nhưng chẳng màng nhìn đến. Giờ đây, chim
trời tìm đến chú ẩn. Chim được nhắc ở đây không còn là loại chim biểu tượng cho
sự dữ mà Mác-cô nhắc đến trong câu 4: “Trong khi gieo, có hạt rơi xuống vệ
đường, chim chóc đến ăn mất.” Loài chim ở đây liên hệ với loài chim mà Êdêkien
nhắc đến, biểu tượng cho tất cả mọi dân tộc: “Trên cành cây, mọi giống chim
trời đến làm tổ.” (31,6) Vâng, theo Êdêkien thì làm tổ trên cành cây, còn theo
Mác-cô thì làm tổ dưới bóng cành cây. Bóng cây ở đây không phải là bóng của
thần chết, mà là bóng mát che đầu, bóng che chở mọi người trước ánh nắng chói
chang nóng nực kia.
Ngoài ra, theo Adolf Pohl thì hình ảnh hạt cải này cũng nói lên
sứ mạng của Giêsu. Một sứ mạng thật mầu nhiệm. Vâng, đó là mầu nhiệm về hành
động yêu thương của Thiên Chúa đang sống động, đang bao trùm và ấp ủ thế giới
này. Hành động của Thiên Chúa được thể hiện nơi Người tôi trung chẳng là gì, và
cũng chẳng có nơi gối đầu, trong khi chim trời có tổ để ở. Qua chính sự dấn
thân, việc làm và lời rao giảng của Ngài, mà hạt giống là Nước Trời được gieo
vào lòng đất. Không chỉ dừng ở đấy, Người tôi tớ này bị hành hạ và đày ải, bị
bắt bớ và kết án, bị đóng đinh trên thập giá và chết đi. Nhưng cái chết không
thể thẳng được Ngài. Hay cái chết là điều cần thiết. Vâng, như hạt lúa mì cần
phải chết đi mới sinh nhiều hoa trái, thì Giêsu cũng cần chết đi, để rồi từ đó
mà Ngài đã đem lại cho nhân loại Cây Cải thật lớn với cành lá xum xuê, với bóng
mát che đầu. Vâng, nơi đây dưới cây cổ thụ này, chim trời thích tìm đến, và mọi
người ai tìm tới sẽ tìm thấy nơi gối đầu, tìm thấy quê hương và ngôi nhà để trú
ẩn. Vâng, trú ẩn cả cuộc đời. Theo Rudolf Pesch, thì đây chính là ý nghĩa của
động từ theo tiếng Hy-lạp: kataskhnou/n (kataskhno,w) – trú ẩn, làm tổ cả cuộc
đời trong vương quốc Nước Thiên Chúa.
Vương quốc này theo Rudolf Pesch được tiềm ẩn trong cộng đoàn,
trong Giáo Hội. Vâng, Giáo Hội chính là người có trách nhiệm gìn giữ chỗ cho
Vương Quốc Thiên Chúa. Vâng, trong Giáo Hội nhỏ bẻ và bất toàn này Cây Vương
Quốc rất thánh và rất huy hoàng đang ẩn mình. Như vậy, cây cải lớn lao này là
biểu tượng cho vương quốc vĩ đại và mạnh mẽ, trong đó mọi người được trú ẩn,
được chở che. Trong sách của tiên tri Edêkien chúng ta đọc được hình ảnh này:
“ĐỨC CHÚA là Chúa Thượng phán như sau:
Từ ngọn cây, từ ngọn hương bá cao chót vót,
Ta sẽ lấy, sẽ ngắt một chồi non;
chính Ta sẽ trồng nó trên đỉnh núi cao vòi
vọi.
Ta sẽ trồng nó trên núi cao của Ít-ra-en.
Nó sẽ trổ cành và kết trái
thành một cây hương bá huy hoàng.
Muông chim đến nương mình bên nó,
và ẩn thân dưới bóng lá cành.” (17, 22-23)
Tóm lại ý nghĩa của dụ ngôn này theo
Jeremias là: Từ sự bắt đầu nhỏ bé nhất , từ cái không không chẳng đáng nhìn
trong đôi mắt con người, Thiên Chúa đã làm nên vương quốc vĩ đại, bao la và
mạnh mẽ của mình. Trong vương quốc này người người, nhà nhà của của thế giới
được phép trú ẩn và sống dồi dào.
33 Người dùng nhiều dụ ngôn tương tự mà rao giảng lời cho
họ, tuỳ theo mức họ có thể nghe.34 Người không bao giờ rao giảng cho
họ mà không dùng dụ ngôn. Nhưng khi chỉ có thầy trò với nhau, thì Người giải
nghĩa hết.
Đây là phần kết luận về các dụ ngôn trong
đoạn này của Mác-cô. Ở đây từ ngữ “Lời” gắn liền với từ vựng “Lời” được nhắc
đến 8x trong đoạn trước đó, từ câu 14-20. Giêsu chính là người đi gieo giống.
Lời chính là Sứ Điệp, là Tin Mừng, là lời kêu gọi về sự hiện diện của Vương
Quốc Thiên Chúa trong chính Con Người Giêsu và những gì Ngài làm. Nhưng sứ điệp
này Giêsu trình bày một cách gián tiếp, không bao giờ trình bày một cách trực
tiếp. Cách thức cổ điển về việc trình bày gián tiếp là các dụ ngôn. Nhưng dụ ngôn
không chỉ là hình thức rao giảng của Giêsu, mà còn là lời dạy dỗ (xem Mc 4,
1tt), hay còn là lời tiên tri, là những lời dùng trong lúc tranh luận, là lời
hướng dẫn mang tính cách luân lý. Như vậy Giêsu không bao giờ nói về chính Ngài
một cách trực tiếp và thẳng thẳn cho người nghe, như cách Ngài nói với các môn
đệ của mình, như trong Mc 8, 31-32 về cuộc thương khó của Ngài.
Nhưng tại sao Giêsu lại không nói rõ ràng
và thẳng thắn cho dân chúng? Lý do không nằm ở nơi Ngài, mà nơi dân chúng.
Vâng, Ngài rao giảng lời cho họ, tuỳ theo mức họ có thể nghe. Ở đây chúng ta
nhận ra rõ ràng nghệ thuật giáo dục của Giêsu. Hơn nữa, nếu Giêsu nói trực tiếp
và rõ ràng, thì có thể sẽ đem lại một bầu khí áp đặt. Hơn nữa, lời rao giảng
trực tiếp cũng có thể đưa tới tình trạng là dân chúng sẽ ùa vào và trở thành
một tập thể không tin tưởng vào Ngài và chống lại Ngài, vì họ hay một vài người
trong họ không hiểu những gì Ngài giảng dạy.
Như vậy, lời rao giảng theo tính cách tượng
hình, dùng dụ ngôn … là cách thức dễ dàng đi vào lòng người, dễ dàng đi vào tập
thể nhất. Hơn nữa, dụ ngôn Giêsu dùng lại liên hệ rất chặt chẽ với đời sống
thường ngày của dân chúng nữa chứ. Vì thế, Người không bao giờ rao giảng cho họ
mà không dùng dụ ngôn.
Nhưng khi chỉ có thầy trò với nhau, thì
Người giải nghĩa hết. Với nhóm môn đệ của mình, những người đã hiểu Giêsu một
cách nào đó, thì Giêsu không sợ phải giải thích nhiều hơn hay nói thẳng ra rõ
ràng. Có lẽ Giêsu đã biết chắc rằng, nhóm môn đệ này, khi nghe Lời giảng dạy
trực tiếp sẽ không chống lại Ngài và trở thành những kẻ không tin vào Ngài.
Ngoài ra, những gì các môn đệ được nghe trực tiếp cũng là một ân sủng: “Người
nói với các ông: "Phần anh em, mầu nhiệm Nước Thiên Chúa đã được ban cho
anh em; còn với những người kia là những kẻ ở ngoài, thì cái gì cũng phải dùng
dụ ngôn” (câu 11)
8. Hạt giống âm thầm.
(Trích trong ‘Niềm Vui Chia Sẻ’)
Một hôm, cha Petitjean đến giảng đạo tại
Nagasaki cho một số đông người Nhật. Nghĩ rằng họ đều là người ngoại giáo, nên
sau bài giảng cha tươi cười hỏi:
- Anh chị em có thắc mắc gì không?
Một người đưa tay đặt câu hỏi:
- Chúng tôi muốn được hỏi ông ba điều, yêu
cầu ông trả lời có hay không? Câu hỏi thứ nhất, các ông có Đức Mẹ đồng trinh
không?
- Có.
- Câu hỏi thứa hai: Các ông có vâng lời và
hiệp thông với Đức Giáo Hoàng không?
- Có.
- Câu hỏi thứ ba: Là linh mục, các ông có
giữ mình khiết tịnh và sống độc thân không?
- Có.
- Vậy thì mấy trăm người chúng tôi đây với
ông là đồng đạo. Chúng tôi là người Công Giáo cả.
Cha Petijean bàng hoàng như từ cung trăng
rơi xuống. Cha con âu yếm ôm cổ nhau. Nhà truyền giáo hỏi:
- Bây lâu nay, có ai giảng dạy cho anh em
không?
- Thưa cha, không có ai suốt hai thế kỷ
rồi! Đó là nhờ ông bà tổ tiên chúng con truyền lại, rồi chúng con âm thầm cầu
nguyện, dạy giáo lý cho con em, đoàn kết đùm bọc nhau từ thế hệ này sang thế hệ
khác. Ông bà chúng con trước khi chết có nhắn nhủ: Sau này có ai đến giảng đạo,
hãy cảnh giác, phải lấy ba tiêu chuẩn ấy mà nhận xem họ có phải là các cha đích
thực, là người của Hội Thánh sai đến không.
Kể từ đó, Giáo Hội Nhật Bản được tái sinh
sau 200 năm cấm đạo. Hạt giống Lời Chúa đã được gieo vào lòng đất Nhật Bản từ
200 năm trước vẫn âm thầm nẩy mầm, mọc lên và sinh hoa kết quả.
Sự kiện lịch sử này đưa chúng ta đến hai dụ
ngôn về hạt giống trong Tin Mừng hôm nay. Chúa Giêsu nói: “Chuyện Nước Thiên
Chúa thì cũng tựa như chuyện người gieo giống trong đồng ruộng. Đêm hay ngày,
người ấy có ngủ hay thức, thì hạt giống vẫn nảy mầm và mọc lên bằng cách nào,
thì người ấy không biết. Nước Thiên Chúa cũng giống như hạt cải, lúc gieo xuống
đất, nó là loại hạt nhỏ nhất trên thế giới. Nhưng gieo rồi, thì nó mọc lên lớn
hơn mọi thứ rau cỏ, cành lá xum xuê, đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới
bóng”.
Hai dụ ngôn đều cho thấy đây là Nước của
Thiên Chuá, chứ không phải nước của con người, nên hạt giống Nước ấy lớn lên và
sinh hoa kết quả là do sức tăng trưởng của nội tại của mình, do quyền năng của
Thiên Chúa chứ không do tại sức của của con người. Và vì thế, chắc chắn kết quả
chung cuộc sẽ lớn lao bất ngờ hơn so với hạt giống bé nhỏ ban đầu.
Có những loại phong lan ủ rễ trong lòng đất
hàng chục năm trước khi nở ra những cành lá xanh và bông hoa xinh đẹp, quý
hiếm. Bộ rễ của cây to thường phát triển chậm, nhưng có thể mọc xuyên qua vách
đá hoặc xi măng, không có gì có thể ngăn cản nổi. Cũng vậy, Nước Thiên Chúa có
thể tăng trưởng chậm, lâu dài và âm thầm. Loài người có thể không nhận ra sự
tăng trưởng của Nước ấy, nhưng chắc chắn Nước Thiên Chúa vẫn luôn tăng trưởng
không ngừng, âm thầm nhưng mãnh liệt, không có gì có thể ngăn chặn được. Nước
của Thiên Chúa vẫn luôn phát triển cả bề trong lẫn bề ngoài, cả chất lượng lẫn
số lượng. Nước Thiên Chúa hôm nay vẫn chỉ nhỏ bé, nhưng Thiên Chúa đang làm cho
Nước ấy lớn lên, trở thành nơi nương náu cho muôn dân muôn nước.
Anh chị em thân mến,
Chúa Giêsu đến rao giảng sự tăng trưởng của Nước Thiên Chúa, thế
mà hơn 2000 năm đã trôi qua, dường như Nước Thiên Chúa vẫn còn quá xa. Hội
Thánh nỗ lực xây dựng Vương quốc của tình yêu, công lý và hoà bình. Nhưng biết
đến bao giờ vương quốc ấy mới đến? Đôi khi xem ra lịch sử thay vì tiến lên thì
lại thụt lùi tụt dốc. Tội lỗi vẫn còn đó, lòng hận thù, bất công vẫn còn đó.
Hội Thánh là dấu chỉ của Nước Chúa trên trần gian, nhưng cho tới hôm nay, Hội
Thánh vẫn chỉ là “đoàn chiên bé nhỏ” (Lc 2,32) giữa cộng đoàn nhân loại. Dân số
thế giới vẫn gia tăng với những bước nhảy vọt, còn các Kitô hữu không tăng bao
nhiêu, thậm chí ở một vài nơi lại sụp đổ từng mảng lớn và tỉ lệ lại càng chênh
lệch lớn hơn.
Trong bối cảnh đó, đôi lúc chúng ta không khỏi ưu tư và nôn
nóng. Càng nhiệt tình và thiện chí thì càng dễ thất vọng và mất kiên nhẫn. Phải
chăng Thiên Chúa không còn can thiệp vào lịch sử này nữa? Phải chăng sự im lặng
của Thiên Chúa chứng tỏ Ngài bất lực? Tin Mừng là một giải pháp vô ích và phải
chăng Thiên Chúa đã chết?
Lời Chúa công bố hôm nay chính là Tin Mừng cho Hội Thánh lữ
hành. Hội Thánh là bí tích của Nước Thiên Chúa, tức là dấu chỉ và là tôi tớ
phục vụ cho Nước Chúa, nên Hội Thánh nghe được từ Lời Chúa hôm nay một sứ điệp
quan trọng: tín thác và kiên nhẫn. Vì Nước Thiên Chúa là công trình của Thiên
Chúa, nên Hội Thánh luôn tín thác vào sự tác động quyền năng của Thiên Chúa.
Hội Thánh – tức là mọi Kitô hữu- không được tự hào về thánh tích của mình,
không được quyền nghĩ rằng Nước Chúa sẽ đến là do khả năng của mình, do nỗ lực
hay sáng kiến của mình.
Thánh Vinh Sơn – Phaolô nói: “Công việc của Chúa được thực hiện
từ từ không hay biết”. Chúng ta không được sốt ruột, đừng ai tự cho mình là cần
thiết: “Không có ta mặt trời sẽ không mọc, sau ta là lụt đại hồng thuỷ”. Cũng
đừng quá vội vã, quay cuồng, lo lắng vì thấy hoạt động của mình như không đi
đến đâu! Ngày cũng như đêm, hạt giống gieo vào lòng đất cứ âm thầm đâm chồi nẩy
mộng. Cũng đừng thất vọng khi không thấy kết quả trước mắt. Lỗi lầm của người
tông đồ là dựa trên tài sức của mình hơn là vào sức mạnh của Thiên Chúa. Nước
Thiên Chúa không thể xây dựng trong một ngày, nhưng trường kỳ từ ngày này sang
ngày khác. Thái độ nôn nóng đôi khi là dấu hiệu của sự kiêu hãnh vì nghĩ rằng
sự tiến bộ là do công lao của mình. Không biết kiên nhẫn đợi chờ có thể dẫn Hội
Thánh đến những chọn lựa nghịch với Tin Mừng để tìm sức mạnh của quyền lực,
giàu sang và chắc chắn không sớm thì muộn sẽ gặp phải thất bại.
Thưa anh chị em,
Chúa Giêsu mời gọi chúng ta cộng tác trong niềm tin. Tin vào
quyền năng của Thiên Chúa. Tin vào sự hướng dẫn của Chúa đối với với lịch sử,
để tất cả vũ trụ đi tới sự viên mãn chung cuộc của mùa gặt phong phú cuối cùng.
Niềm tin mời gọi chúng ta tiến bước, bền chí lên đường reo rắc hạt giống Lời
Chúa, vì biết rằng: “Tôi trồng, Apôlô tưới, còn Thiên Chúa mới là người làm cho
mọc lên” (1Cr 3,6). Tôi chỉ góp phần rất bé nhỏ, con Thiên Chúa mới làm cho hạt
giống Nước Chúa lớn lên theo cách của Thiên Chúa. Có khi chính trong lúc ta
tưởng ngờ- như Giáo Hội Nhật Bản đã phải trải qua 200 năm âm thầm và kiên nhẫn
chờ đợi ngày tái sinh.
Trong Thánh lễ chúng ta được đón nhận Lời Chúa và Thánh Thể.
Chúa Giêsu chính là hạt giống Nước Trời được gieo vào lòng ta. Hạt giống ấy hôm
nay nhỏ bé nhưng sẽ âm thầm lớn lên trong chúng ta. Có Chúa sống trong ta, cuộc
đời ta sẽ trổ sinh hoa trái, xanh tươi, hoa lá cành, đem lại bóng mát, niềm tin
và hạnh phúc cho mọi người.
9. Hạt
cải nhỏ nhất – Lm ViKiNi.
(Trích trong ‘Xây Nhà Trên Đá’)
Đến Victoria và Vancouver nước Canada, du khách thấy tận mắt một
cây thông mọc lâu hơn 300 năm, cao hơn 100 mét, chu vi thân cây dài 9 mét và
một cây sống hơn 1.000 năm cao lớn lạ thường. Có lẽ đó là cây cao lớn nhất thế
giới. Nhưng hạt thông chỉ nhỏ bằng hạt táo.
Nhìn cây cổ thụ kỳ lạ đó, con người cảm thấy mình quá bé nhỏ. Bé
nhỏ về tuổi thọ, bé nhỏ về thân phận mỏng dòn, yếu ớt.
Càng kinh ngạc hơn nữa, nếu con người nhìn hạt lúa, với con mắt
khoa học, sẽ thấy nó chứa hàng tỷ tỷ hạt nguyên tử hợp bởi tỷ tỷ hạt li ti nhỏ
bằng một tỷ lần milimét chạy quanh một hạt nhân với tốc độ kinh khủng 297.000
km trong một giây đồng hồ. Hạt lúa đó gieo trong đồng ruộng, nảy mầm, mọc lên,
trổ đòng đòng thành bông lúa chín nặng trĩu, người ta vui mừng gặt về một mùa
lúa bội thu, người ta vẫn không biết ai làm cho nó mọc lên, trổ bông, chín
vàng.
Xét cho cùng, tất cả vũ trụ này, chỉ là những hạt li ti như thế
thôi, dần dần bành trướng to lớn ra hàng tỷ tỷ tỷ lần. Ai đã gieo thứ hạt giống
đó? Ai đã làm nó vô cùng to lớn như thế?
Chẳng biết ai, các bác học chỉ đưa ra những giả thuyết vu vơ.
Cách đây hai ngàn năm, Đức Giêsu đã ví nước Thiên Chúa giống như những hạt
giống đó. Đấng đã làm nên nước Trời thì cũng làm nên hạt giống đó, Ngài biết nó
tự đâu có, Ngài đã cho nó mọc lên, trổ bông và chín nặng trĩu hạt.
Thiên Chúa còn gieo một thứ hạt giống lạ lùng vô cùng hơn nữa,
thứ hạt giống từ trời gieo xuống đất, đó là Ngôi Lời xuống thế làm người. Thế
gian chẳng ai biết Người bởi đâu! như Gioan viết: “Ngôi Lời là ánh sáng thật,
ánh sáng đến thế gian; thế gian nhờ Người mà có nhưng lại không nhận biết
Người” (Ga 1,9-10). Dù thế gian không biết Người, Người vẫn như hạt cải mọc lên
lớn hơn mọi thứ, xum xuê cho muôn dân tụ họp, sinh sống dưới bóng mát tình
thương của Người. Lời Người, ân sủng của Người, công cuộc cứu thế của Người
đang soi sáng và bao phủ khắp muôn dân. Người là đèn sáng, không ai có thể lấy
thùng úp lại được, không một thế lực phàm trần nào có thể đè nén được. “Chẳng
lẽ mang đèn đến để cho đặt dưới cái thùng hay dưới gầm giường? Nào chẳng phải
đem đèn đến để đặt trên cao sao?” (Mc 4,21).
Do thái cậy mình con cháu Abraham đã ra sức vùi dập ánh sáng Đức
Giêsu bằng xuyên tạc, chống đối, đe dọa, bắt bớ, đánh đòn và đóng đanh. Hy lạp
tự kiêu khôn ngoan, bài bác, trục xuất Tin mừng Phaolô rao giảng. Rôma hùng
mạnh đã tù đầy, kết án, xử tử những tông đồ tha thiết gieo giống cứu độ. Hạt
giống nước Thiên Chúa vẫn nảy mầm mọc lên vươn cao, vươn rộng, vươn xa đến tận
cùng trái đất và cho đến tận thế.
Người Tây phương chỉ thấy Thiên Chúa đã chết rồi (Nietzsch) mà
không biết rằng: “Cha Ta hằng làm việc và luôn ẩn danh” (Deus abscondito). Ngài
không nói sống sượng như kẻ kiêu ngạo, Ngài chỉ nói cách khiêm tốn và dịu hiền
để ai có tai, có thiện tâm thì nghe rất thấm thía. Kẻ ác tâm, dã tâm, vô tâm
chẳng bao giờ nghe được tiếng Ngài mà chỉ thấy chói tai quá!
Người Đông phương xưa, tuy không gần Ngài bằng xương, bằng thịt,
nhưng cũng nhìn thấy: “Thiên hành kiện” – Trời hành động kiên cường không
ngừng, mà chẳng nói gì “Thiên hà ngôn tai” – Trời không nói bằng miệng, nhưng
nói bằng nhiều cách: nói bằng tác tạo trời đất muôn vật, nói trong lương tâm
con người: “Thiên mệnh chi vị tính”, nói bằng ban phép tắc cho muôn vật: “Duy
thiên sinh dân, hữu vật, hữu tắc”. Vì thế con người phải biết luôn luôn tìm ý
Ngài để tuân theo. Không biết tìm ý Trời thì không đáng là quân tử, làm con
Trời: “Bất tri thiên mệnh, vô dĩ vi quân tử”.
Đức Giêsu đã nói với chúng ta rất nhiều: Nói xa qua công việc
tạo dựng và bảo tồn muôn vật, nói gần qua Hội thánh, qua các bài giáo lý, Tin
mừng, ơn thánh và kinh nguyện.
Chúng ta có nghe được tiếng Người không? Có thiện chí tiếp nối
công việc của Người đã làm không? Chúng ta có sống theo đời sống khiêm tốn, dịu
hiền và thương yêu như Người không? Chúng ta có biết gieo những hạt giống tốt
vào trong hồn các bé thơ để sau này nó sẽ tự nảy mầm, lớn lên và sinh hoa kết
quả nặng trĩu không? Nhiều bà mẹ đã biết gieo vào lòng tuổi thơ những hạt giống
tốt như kêu tên: Giêsu Maria Giuse, hay đọc kinh Kính Mừng. Nhờ những hạt giống
nhỏ bé đó đã mọc lên những cây vĩ đại như Bernadette, Lucia, Giaxinta và
Phanxicô để hàng triệu người được đến nương ẩn bóng mát ơn phúc của Lộ Đức và
Fatima.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa đã đến trần gian như hạt giống bị vùi dập,
chết đi trong lòng đất nhưng không bị hủy diệt mà đã sống lại vinh sáng. Xin
cho chúng con cũng được sống lại sau những cái chết vì đau khổ dập vùi.
10. Hạt
giống, hạt cải.
(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’ – Radio Veritas Asia)
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dùng hạt giống và hạt cải
làm ví dụ để nói về Nước Thiên Chúa.
Nước Thiên Chúa được thiết lập giống hệt như một tiến trình gieo
gặt trọn vẹn: từ hạt giống, hạt nẩy sinh thành cây, rồi thành bông lúc. Như
người dân Palestina, sau khi gieo hạt giống, họ âm thầm chờ đợi lúa chín để gặt
hái, chứ không hề biết hạt giống được gieo xuống đất đã phát triển như thế nào:
Chúa Giêsu cũng gieo hạt giống Nước Trời nơi tấm lòng con người, cùng với ơn
Chúa, Nước đó âm thầm phát triển lan rộng khắp thế giới, tạo nên mùa gặt các
linh hồn. Chúa Giêsu chỉ đích thân có mặt trong mùa gieo giống và mùa gặt hái.
Tuy nhiên, trong khoảng thời gian chờ đợi, Ngài vẫn tiếp tục hoạt động một cách
vô hình, qua Chúa Thánh Thần và Giáo Hội. Khi Nước Thiên Chúa đã phát triển đến
mức tối đo, Ngài sẽ trở lại trong vinh quang, thu hoạch mùa gặt của Ngài.
Dụ ngôn hạt cải là dụ ngôn cuối cùng trong năm dụ ngôn về Nước
Thiên Chúa. Cũng như các dụ ngôn trước, dụ ngôn này được rút ra từ đời sống
thôn dã. Nó đưa ra một nét tương phản hấp dẫn: hạt cải nhỏ xíu trở thành một
cây to lớn. Nước Thiên Chúa cũng mang nơi mình một nghịch lý tương tự: Dưới cái
nhìn của thánh Marcô, dụ ngôn hạt cải chứa đựng cách diễn tả tuyệt vời về bí
mật Mêsia. Cho đến lúc này, hành vi của Chúa Giêsu có thể bị coi là vô nghĩa và
Nước Thiên Chúa vẫn chỉ là một thực tế khiêm tốn. Dù vậy, các dân ngoại đang
nhìn thấy sự tăng trưởng dị thường của nó như các Kitô hữu ở Rôma đã kinh
nghiệm được điều này. Chính Giáo Hội tiên khởi, dù yếu đuối, vẫn ý thức được
mình đang tham dự vào sự thành công của một công trình đã sẵn tiềm tàng nguồn
sinh lực vô biên, công trình này sẽ đạt tới mức hoàn vũ vào cuối giai đoạn phát
triển của nó.
Hạt giống đã trải qua một quá trình phát triển âm thầm trước khi
tới mùa gặt; hạt cải được trồng dưới đất cũng phải trải qua một quá trình cho
đến khi trở thành một cây lớn. Trong những bổn phận dù âm thầm hằng ngày, chúng
ta hãy tin tưởng phó thác cho quyền năng yêu thương của Chúa, chính Ngài sẽ làm
cho công việc chúng ta thực hiện theo ý Chúa đạt tới kết quả vượt quá sức tưởng
tượng của chúng ta, và như vậy chúng ta sẽ làm ích cho chính bản thân, cho tha
nhân và cho Nước Chúa.
Xin Chúa củng cố chúng ta trong niềm xác tín đó.
11. Sức
mạnh của hạt giống Nước Trời.
Trong hành trình rao giảng Tin Mừng, Chúa Giêsu thường dùng
những dụ ngôn, những câu chuyện thường ngày mà Ngài rút ra được từ cuộc sống
thực tế để giảng dạy, vì nó đơn giản, dễ hiểu, sống động và gần gũi với dân
chúng. Bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dùng dụ ngôn “Hạt giống tự mọc” (Mc
4,26-29) và “Hạt cải nhỏ bé” (Mc 4, 31-32) để nói lên sức mạnh quyền năng nhiệm
mầu của nước Thiên Chúa.
Thật vậy, ai trong chúng ta nếu không biết nhiều thì cũng biết
chút ít về việc gieo trồng của nhà nông. Hạt giống khi được gieo xuống đất,
người nông dân có thể yên tâm mà làm những chuyện khác. Vì tự nó sẽ tiếp thu
ánh sáng, khí trời, cùng những chất dinh dưỡng khác trong đất. Khi gặp điều
kiện khí hậu, nhiệt độ thích hợp, nó sẽ âm thầm nảy mầm, từ từ mọc lên và trổ
sinh bông hạt. Thế là mùa gặt đã đến. Người nông dân lại ra đồng gặt lúa đem
về.
Cũng vậy, Chúa Giêsu đến trần gian và Ngài đã gieo hạt giống
Nước Trời, hạt giống Tình Yêu, hạt giống Tin Mừng cứu rỗi là lời Ngài, cuộc
sống, cái chết, và sự phục sinh của Ngài vào lòng nhân loại. Hạt giống ấy đã
nảy mầm, lớn lên, có sức mạnh kỳ diệu, lan rộng khắp thế giới cách Nhiệm Mầu.
Và Ngài đã âm thầm chờ đợi “mùa gặt bội thu.” Ngày Ngài lại đến để “thu hoạch”,
để đưa tất cả những đồ đệ thân yêu của Ngài, những ai thật sự ước ao, khao khát
nước trời, những ai suốt đời âm thầm lặng lẽ lắng nghe và tuân giữ lời Ngài, hy
sinh phục vụ Nước Trời với tinh thần yêu thương, quảng đại, vị tha, và tiếp
bước theo Ngài để gieo hạt giống tin mừng khắp mọi nơi.
Sức mạnh Nước Trời còn ví như hạt cải, một loại hạt nhỏ nhất
trên mặt đất. nhưng khi gieo, nó mọc lên và lớn hơn mọi thứ rau cỏ, cành lá sum
xuê đến nỗi chim trời đến làm tổ ẩn náu (Mc 4,31). Thật thế, Nước Trời khởi đi
từ sự vâng lời thi hànhThánh ý Chúa Cha của Chúa Giêsu qua sứ mệnh công khai
rao giảng tin mừng của Người. Và Nước Trời lớn lên với việc kêu gọi, thiết lập
nhóm mười hai (Mc 3, 13-19), những con người hầu như xuất thân từ tầng lớp
nghèo, thất học, thấp cổ bé miệng. Thế mà, nó lại phát triển thành một “cây
Giáo Hội” to lớn, lan rộng khắp nơi và vô cùng mạnh mẽ với qui mô lớn. Có hệ
thống chặt chẽ, có phẩm trật trên dưới vững mạnh đến nỗi không gì có thể ngăn
chặn được ngay cả quyền lực hỏa ngục cũng không thể nào làm chuyển lay ( x.Mt
16,)
Như những hạt giống gieo vào lòng đất, âm thầm, chết đi để sinh
nhiều bông hạt. như những hạt cải bé nhỏ phải tự phân hủy mình đi thì mới mọc
lên và trở thành cây to ,là chỗ tựa nương cho bao sinh vật khác. Cuộc sống của
người Ki tô hữu chúng ta cũng chết đi chính mình từng ngày, từng giờ từng phút
cho tha nhân, cho Nước Trời một cách vô vì lợi. cho dù chúng ta có gặp nhiều
chống đối, thử thách, ngay cả khi coi như thất bại, mất mát tất cả, chúng ta
đừng nản lòng lùi bước. Vì chúng ta tin rằng, với cách sống âm thầm cầu nguyện,
khiêm tốn dấn thân phục vụ trong hân hoan, tin yêu và phó thác của chúng ta,
Thiên Chúa sẽ có cách làm cho những hạt giống bé nhỏ đời ta sẽ trổ sinh nhiều
bông hạt. sinh ích cho tha nhân và cứu rỗi các linh hồn. Phải chăng đây chính
là sức mạnh Nhiệm Mầu của hạt giống nước trời?
Cầu nguyện:
Chúng con đang sống trong một xã hội thực dụng, mọi thành tựu
đều được đánh giá trên kết quả của lợi nhuận trước mắt. Thế giới đang mong chờ
những con người đầy khả năng, trí tuệ nhưng chúng con thì bất tài, kém cỏi
chẳng giúp ích gì cho xã hội, giáo hội, giáo xứ và ngay cả gia đình cũng như
chính bản thân chúng con. Nhưng Lời Chúa hôm nay đã cho con một sức manh. Sức
manh của tình yêu và niềm tin. Dù chúng con chẳng là gì, chỉ là những hạt giống
bé nhỏ tầm thường. nhưng chính Chúa có cách để làm cho hạt giống đó có một sức
mạnh kỳ diêu trở nên cây vĩ đại, sinh nhiều bông hạt, trái tốt.
Xin cho chúng con biết gieo vào lòng đời những hạt giống yêu
thương, phục vụ bằng chính con người và cuộc sống chúng con, Amen.
12. Hai dụ
ngôn về Nước Thiên Chúa.
(Chú giải của Lm PX Vũ Phan Long)
Qua các dụ ngôn trong bài Tin Mừng này, chúng ta hiểu rằng ngay
bây giờ trong hiện tại, ta đã có thể cảm nghiệm sức mạnh cứu độ của Triều Đại
Thiên Chúa.
1.- Ngữ cảnh
TM Máccô liên tục nhắc lại rằng Đức Giêsu giảng dạy, nhưng không
bao giờ ghi lại nội dung cả (x. 1,21; 2,13; 6,2.6.34; 10,1). Ngoại trừ bài Diễn
từ cánh chung (ch. 13), các giáo huấn được triển khai nhất của Đức Giêsu nằm
trong Mc 4, có thể được gọi là “Chương các dụ ngôn (ba dụ ngôn)” (4,1-34).
Chương này gồm có hai phân đoạn lớn và ba phân đoạn nhỏ:
* Mở (cc. 1-2);
1) Dụ ngôn Người gieo giống (cc. 3-9);
a- Mục đích của các dụ ngôn (cc. [10]11-12);
* Giải thích dụ ngôn Người gieo giống (cc. 13-20);
b- Hình ảnh Cái đèn và cái đấu: trách nhiệm (cc. 21-25);
2) Dụ ngôn Hạt giống tự mọc lên (cc. 26-29) và Hạt cải (cc.
30-32);
c- Kết luận về các dụ ngôn (cc. 33-34).
Đây là cách hành văn quen thuộc của Mc: ghép các phần của các
bài tường thuật vào nhau để soi sáng các bài lẫn nhau.
2.- Bố cục
Bản văn này có thể chia thành ba phần:
1) Dụ ngôn Hạt giống tự mọc lên (4,26-29);
2) Dụ ngôn Hạt cải (4,30-32);
3) Kết luận về các dụ ngôn (4,33-34).
3.- Vài điểm chú giải
- Chuyện Nước Thiên Chúa cũng tựa như chuyện một người (26):
dịch sát “Nước Thiên Chúa tựa như một người”. Trong lối diễn tả của các kinh
sư, dụ ngôn không ví Nước Thiên Chúa với một người; dụ ngôn chỉ muốn minh hoạ
một sự thật liên quan đến Nước Thiên Chúa nhờ một câu truyện trong đó người ấy
có một vai trò. Trong những ví dụ thuộc loại này, thường thường chính phần cuối
mới cung cấp một hình ảnh trực tiếp hoặc gián tiếp gợi đến Nước Thiên Chúa. Trong
bài dụ ngôn Mc, sự việc Nước Thiên Chúa đến thì tựa như những gì xảy ra vào lúc
thu hoạch (c. 29).
- một người: Không nhất thiết phải
đồng hoá người gieo giống với Đức Giêsu, bởi vì từ ngữ này được dùng rất tổng
quát (không như bản văn Mt).
- Đêm hay ngày: Đêm đi trước ngày bởi
vì ngày được coi như bắt đầu với lúc mặt trời lặn.
- bằng cách nào thì người ấy không biết: Tiến trình theo đó hạt giống mọc lên có một quy luật bên trong
nó; người gieo giống không phân tích tiến trình này, mà ông có băn khoăn về
tiến trình này cũng không lợi ích gì.
- Đất tự động (HL. automatê) (28):
Từ này mô tả một sự tăng trưởng tiệm tiến của hạt giống trước mùa gặt. Trong
ngữ cảnh là sự so sánh với Nước Thiên Chúa, tác giả nhấn mạnh trên hoạt động ẩn
giấu và tiệm tiến của Nước Thiên Chúa hầu đưa hạt giống đến chỗ tăng trưởng
hoàn toàn.
- Lúa vừa chín (29): Trong giai đoạn
tăng trưởng, người nông phu không phải làm gì trên cánh đồng cả; mọi sự tiến
hành không cần ông. Nhưng hoàn cảnh thay đổi đột ngột với c. 29 (x. liên từ dé [=
“nhưng”; “khi”] và trạng từ Hy Lạp euthys [= “tức khắc”]). Sau một thời gian
không làm gì cả (những câu trước), người nông phu can thiệp không chút chậm trễ
vào lúc thu hoạch. Bây giờ bản văn hoàn toàn chú ý đến người nông phu, đến sự
thay đổi thình lình trong lối xử sự của ông.
- đem liềm hái ra gặt: Đây
là câu trích mặc nhiên Giôen 4,13: “Các ngươi hãy tra liềm vào, vì đã tới mùa
lúa chín”. Vị ngôn sứ loan báo cuộc phán xét mà Thiên Chúa sắp thực hiện trong
cánh đồng Giôsaphát để chống các dân tộc ngoại giáo (Ge 4,12-16). Sách Khải
huyền cũng ám chỉ đến biến cố này (Kh 14,14-16).
- hạt cải (31): Tục ngữ xứ
Paléttina coi đây là hạt giống nhỏ nhất. Để nói một vết máu thật nhỏ, các kinh
sư nói: “Không lớn hơn một hạt cải”. Điểm nhắm là một hạt giống nhỏ nhất và một
cây thật to. Cách sử dụng thì (tense) hỗ trợ cho sự tương phản này: tác giả nói
đến việc gieo hạt ở thì quá khứ aorist (“một khi người đã được gieo”, cc. 31 và
32) và nói đến sự tăng trưởng ở thì hiện tại.
4.- Ý nghĩa của bản văn
* Dụ ngôn Hạt giống tự mọc lên (26-29)
Sẽ đến ngày Thiên Chúa can thiệp dứt khoát vào lịch sử nhân
loại. Trước đó, có một thời gian Thiên Chúa để cho mọi sự cứ đi theo dòng của
chúng, khiến ta có thể nghĩ rằng Ngài không quan tâm gì đến thế giới (x. sự
ngạc nhiên của Gioan Tẩy Giả: Mt 11,2-6). Đức Giêsu loan báo rằng Nước Thiên
Chúa đã gần kề. Thế mà mọi người đều biết rằng sự thiết lập Nước Thiên Chúa
được khởi đầu bằng việc phán xét để tiễu trừ khỏi dân Israel tất cả những kẻ
tội lỗi, không xứng đáng được tham dự vào ân huệ của Nước Thiên Chúa. Vậy, nếu
Thiên Chúa đã thực sự quyết định thiết lập Vương quyền của Ngài trên mặt đất,
tại sao ta chưa thấy một dấu gì cho biết là cuộc phán xét khủng khiếp ấy đã
đến?
Để trả lời, Đức Giêsu dùng một dụ ngôn để ví: Hạt giống là Lời.
Hạt giống mang trong mình một sức mạnh vô phương kháng cự. Một khi đã được
gieo, hạt giống-Lời đi sâu vào trong các tâm trí và con tim và biến đổi những
ai nghe Lời. Hoa trái không lệ thuộc người gieo giống, người rao giảng, nhưng
lệ thuộc vào sức mạnh mà hạt giống có trong mình. Không ai có thể kéo một cây
con để làm cho nó mọc nhanh hơn được! Dụ ngôn dạy chúng ta đặt tin tưởng nơi
lời Tin Mừng. Làm cho hạt giống-Lời lớn lên: đây không phải là công việc của
chúng ta. Chúng ta chỉ có một việc phải làm đó là gieo Lời trên mảnh đất được
giao cho chúng ta. Rồi sẽ đến lúc thu hoạch. Đức Giêsu cho các thính giả hiểu
rằng thời gian Người hoạt động ở trần gian chính là giai đoạn cuối cùng của
Lịch sử cứu độ, đi sát ngay trước cuộc can thiệp chung cuôc của Thiên Chúa. Ai
có bổn phận cộng tác với Người để gieo hạt giống-Lời, hãy kiên nhẫn chờ đợi.
Nhưng tất cả mọi người đều đón nhận Lời, hãy làm sao để hạt giống có thể thật
sự mọc lên và sinh hoa trái.
* Dụ ngôn Hạt cải (30-32)
Một cây cho chim trời trú ngụ rất thường được dùng để nói về một
vị vua biết dùng quyền lực mà che chở thuộc hạ (x. Đn 4,9.18; Ed 31,5…). Nhưng
một đoạn như Ed 17,22-23 thì lại nhấn mạnh trên sự phồn vinh xảy ra với Nước
Thiên Chúa vào thời tận thế. Đây cũng là ý nhắm của dụ ngôn Tin Mừng: hình ảnh
một cây che chở chim trời báo trước tình trạng sự việc vào lúc Thiên Chúa thiết
lập Vương quyền của Ngài trên mặt đất.
Vào lúc tiến trình đưa tới việc thiết lập Nước Thiên Chúa bắt
đầu diễn tiến (sứ vụ của Đức Giêsu), người ta nghĩ đây là một biến cố không
đáng kể. Nhưng cũng như hạt cải nhỏ bé hứa hẹn một cây lớn, sứ mạng của Đức
Giêsu đúng là chặng đầu tiên của sự can thiệp của Thiên Chúa nhằm thiết lập
Triều Đại của Người. Vậy nhận biết ý nghĩa đích thực của sứ mạng của Đức Giêsu,
chính là hiểu rằng thái độ phải có trước sứ mạng này là chấp nhận hoặc từ khước
quyền chủ tể cánh chung của Thiên Chúa. Chính thái độ này sẽ xác định vận mệnh
của mỗi người trong thế giới bên kia.
* Kết luận về các dụ ngôn (33-34)
Cả hai dụ ngôn đều nhấn mạnh tầm quan trọng quyết định của thời
gian hiện tại đối với các thính giả của Đức Giêsu. Hai dụ ngôn này mời gọi nhận
biết sứ mạng của Đức Giêsu chính là khởi đầu cuộc can thiệp cánh chung của
Thiên Chúa. Áp dụng giáo huấn vào trong đời sống Giáo Hội, thời gian hiện tại không
còn phải là thời gian của sứ vụ của Đức Giêsu, nhưng là thời gian của nếp sống
và hoạt động rao giảng của Giáo Hội.
+ Kết luận
Thoạt nhìn, chúng ta thấy kết luận của diễn từ các dụ ngôn không
có vấn đề. Đức Giêsu loan báo Lời Thiên Chúa cho người ta (“đám đông” ; x.
4,1-2). Người diễn tả bằng các dụ ngôn theo mức độ hiểu biết của họ. Dường như
đối với Đức Giêsu, các dụ ngôn là một phương tiện để giúp các thính giả hiểu
Người dễ dàng hơn. Ngoài ra, Người còn cung cấp các giải thích bổ sung cho nhóm
môn đệ (c. 10). Mọi sự không rõ ràng rồi hay sao?
Vấn đề chỉ xuất hiện rõ ràng khi ta lưu ý rằng tác giả Mc đã
muốn kết thúc với đề tài ngài đã đưa vào ở trên (cc. 10-12). Đối với công
chúng, “những kẻ ở ngoài” (c. 11), Đức Giêsu “không bao giờ rao giảng mà không
dùng dụ ngôn” (c. 34); “với những người kia…, cái gì cũng phải dùng dụ ngôn”
(c. 11). “Nhưng khi chỉ có riêng thầy trò với nhau” (HL. kat’ idian, c. 34),
“khi còn một mình” (HL. kata monas, c. 10), Đức Giêsu “giải đáp” tất cả cho các
môn đệ (c. 34), nghĩa là “những kẻ đang ngồi quanh Người cùng với Nhóm Mười
Hai” (c. 10), là những kẻ mà “mầu nhiệm nước Thiên Chúa đã được ban cho” (c.
11).
Vậy, các dụ ngôn là một thứ ẩn ngữ, mà chỉ các môn đệ mới có
chìa khóa để hiểu được, còn đám đông, mà Đức Giêsu không muốn nói với họ bằng
một ngôn ngữ rõ ràng, thì vẫn không thể nắm bắt được ý nghĩa đích thực của giáo
huấn của Người: “Mầu nhiệm Nước Thiên Chúa” không được ban cho “những kẻ ở
ngoài”; chính vì thế mà Đức Giêsu “không nói gì mà không dùng dụ ngôn”.
Đây chính là “thuyết các dụ ngôn” trong TM Mc (J. Dupont), mà
thật ra, đây cũng chỉ là một phương diện đặc biệt của “thuyết về bí mật thiên
sai” của tác giả. Vào lúc tác giả soạn TM I, có một sự kiện không thể phủ nhận,
nhưng thật gai chướng: dân tộc Do Thái nói chung đã không đón nhận Tin Mừng.
Phải chăng kế hoạch của Thiên Chúa đã thất bại? Hay là phải nhìn nhận rằng sứ
mạng của Đức Giêsu không đến từ Thiên Chúa? Tác giả Mc tìm ra được câu trả lời
thần học trong bản văn Is 6,9-10 (x. Mc 4,12). Trong sứ mạng của Đức Giêsu, đã
được ứng nghiệm lệnh truyền của Thiên Chúa qua miệng của vị ngôn sứ, là phải
nói với dân cách nào để “họ có trố mắt nhìn cũng chẳng thấy, có lắng tai nghe
cũng không hiểu…”.
Vậy, vị sứ giả của Thiên Chúa phải diễn tả cách nào để người ta
không hiểu được: đó đã là quyết định của Thiên Chúa mà! Người đã muốn làm cho
sứ mạng của vị sứ giả trở thành một phán quyết chống lại một dân mù quáng và
cứng lòng. Nhưng làm thế nào nhận ra sấm ngôn ấy là chương trình hoạt động của
Đức Giêsu? Tác giả Mc tìm ra được đáp số nơi việc Đức Giêsu sử dụng các dụ
ngôn: Người nói bằng dụ ngôn cho đám đông hoặc cho các đối thủ, vì Người không
buộc phải làm cho họ hiểu Người. Dưới mắt Mc, dụ ngôn là như một phương tiện
không phải để làm cho một giáo huấn nên dễ hiểu hơn, nhưng để che đậy ý nghĩa
của giáo huấn này dưới những hình ảnh. Để người ta hiểu, thì cần có một lời
giải thích; nhưng lời giải thích chỉ được ban cho các môn đệ mà thôi. Tuy
nhiên, tác giả đã nhận ra ngay nguy cơ là thuyết này có thể đưa tới chủ trương
bí truyền (esoterism); vì thế, ở 4,21-25, ngài mới xác định rằng các môn đệ đã
nhận được mạc khải là để đi phổ biến rộng rãi, để đi hô to trên mái nhà.
Chúng ta có thể nhận định rằng thuyết của Mc về các dụ ngôn là
một thuyết khá giả tạo. Nhưng để đánh giá đúng đắn, cần đo lường được mức độ
nghiêm trọng của vấn đề đang được hoàn cảnh cụ thể đặt ra cho tác giả và cho
Hội Thánh thời ngài: đoàn dân đông đảo được Thiên Chúa tuyển chọn đã không tin
vào Đức Giêsu và đã không chấp nhận sứ điệp của Người. Bản văn Is 6,9-10 cho
thấy là Thiên Chúa đã thấy trước (quan phòng) tình trạng sự việc như thế.
Rõ ràng công việc soạn thảo TM Mc mang dấu ấn của các hoàn cảnh
và các vấn đề thời tác giả. Ngài đã nghĩ tới việc rao giảng khi kể lại dụ ngôn
trong đó Lời Chúa được hình dung như một hạt giống. Ngài cũng đang cố gắng tìm
một giải thích thần học cho thất bại của sứ vụ này, bằng thuyết về giáo huấn
bằng dụ ngôn. Chứng nhân của Lời Chúa không phải là người chỉ biết bằng lòng
với việc lập lại máy móc Lời Chúa, nhưng là người biết tìm nơi Lời Chúa câu trả
lời cho những nhu cầu của những con người thời mình.
5.- Gợi ý suy niệm
1. Cả ba dụ ngôn (Người gieo giống, Hạt giống tự mọc lên, và Hạt
cải) có điểm chung là không truyền đạt những giáo huấn đặc biệt, nhưng chỉ bàn
về việc lấy lập trường trước lối hành động của Đức Giêsu. Dường như thực tại
thấy được (sự từ chối, sự vắng mặt của Thiên Chúa, những khởi đầu không sáng
sủa mấy) thì mâu thuẫn với sứ điệp và uy thế Mêsia của Người. Do đó, ba dụ ngôn
đều mời gọi sống đức tin.
2. Qua các dụ ngôn, chúng ta hiểu rằng Triều Đại Thiên Chúa
không những đến chắc chắn, mà bây giờ trong hiện tại, ta đã có thể cảm nghiệm
sức mạnh cứu độ của Triều Đại này. Tuy nhiên, chỉ người nào biết nhìn các sự
việc với con mắt đức tin mới nhận ra được sức mạnh này.
3. Như tác giả Mc, thừa tác viên Lời Chúa cần phải tìm cho ra sứ
điệp được gửi đến cho dân Thiên Chúa hôm nay từ bản văn Kinh Thánh. Đó chính là
sống và thi hành chức năng ngôn sứ, bởi vì ngôn sứ chính là người thay mặt
Thiên Chúa mà truyền đạt cho dân Ngài biết thánh ý Ngài đối với dân trong hoàn
cảnh hiện tại.
4. Khi thấy rằng tình yêu, sự kính trọng đối với các quyền của
con người và sự tự do, sự tha thứ, không đưa tới những kết quả mong muốn, có
những Kitô hữu đã bị cám dỗ thúc bách Triều Đại Thiên Chúa đến cho nhanh bằng
cách sử dụng những phương tiện Đức Giêsu đã cấm, như vũ lực, mưu mô, gian dối…
Đức Giêsu dạy chúng ta tin tưởng vào sức mạnh của Lời Tin Mừng.
13. Có hạt
giống Nước Trời ở trong tôi không?
(Suy niệm của Lm. Giuse Đỗ Đức Trí)
Thưa quý OBACE, khi bắt đầu sứ mạng công khai rao giảng Tin
Mừng, Chúa Giêsu đã kêu gọi: Hãy sám hối vì Nước Trời đã gần đến. Lời kêu gọi
này gây ngỡ ngàng cho nhiều người, và họ tự hỏi Nước Trời là gì?
Trong sứ mạng loan báo Nước Trời, Đức Giêsu cũng đã dùng đến
những hình ảnh nông nghiệp gần gũi, để diễn tả về Nước trời như dụ ngôn về hạt
cải được thuật lại hôm nay. Hạt cải là một hạt giống nhỏ bé, vậy mà khi nảy mầm
đâm nhánh, nó lại trở thành một cây to lớn đến độ chim trời có thể đến nương
náu dưới cành của nó. Hình ảnh này đã được tiên tri Ezekian tiên báo trong thị
kiến của ông: Ngày ấy, từ ngọn cây hương bá cao chót vót, Đức Chúa sẽ ngắt một
chồi non, chính ta sẽ trồng chúng trên đỉnh núi cao vời vợi… nó sẽ trổ cành kết
trái thành một cây hương bá huy hoàng. Cây hương bá của Israel là một loài cây
gỗ quý giá, là niềm tự hào và hãnh diện của quốc gia, vì vậy những anh hùng dân
tộc của họ cũng được sánh ví như cây hương bá, hoặc vẻ đẹp trong trắng và cao
sang cũng được sánh ví như rừng hương bá núi Liban (như Đức Maria được sánh ví
như vườn hương bá Liban). Với hình ảnh chính Thiên Chúa sẽ trồng trên ngọn núi
cao vườn cây của Ngài, nó sẽ trổ sinh hoa trái, muôn chim sẽ tìm đến ẩn nơi
cành nó, vị tiên tri muốn nói đến một thời mà Thiên Chúa sẽ cắt đi sự kiêu hãnh
của Israel, và chính tay Ngài sẽ trồng và tạo nên một dòng dõi mới, một thế hệ
mới, giống như một rừng cây hương bá mới. Chính Thiên Chúa sẽ chăm sóc vun
trồng và làm cho nó nên xanh tươi, và muôn dân tộc trên khắp thế giới sẽ nhận
biết Thiên Chúa là Đấng đã trồng và đã làm nên như vậy, còn Israel cùng với sự
kiêu căng tự mãn của họ sẽ bị Thiên Chúa làm cho khô héo.
Hình ảnh vườn cây của Thiên Chúa mà tiên tri Ezekien nói tới, đã
được Đức Giêsu sử dụng để nói về Nước Trời. Chính Đức Giêsu là Đấng sẽ gầy dựng
nên một dòng giống mới, một khu vườn mới, vườn của Nước Trời. Trong vườn này,
được trồng toàn những cây giống đã được tuyển chọn, và tưới gội bằng máu và
nước chảy ra từ cạnh sườn của Ngài, và chính Thiên Chúa sẽ bảo vệ và làm cho
vườn cây mới này được nên xanh tươi và sinh nhiều hoa quả tốt lành. Qua dụ ngôn
này, Chúa Giêsu muốn nói đến sức mạnh nội tại, sức mạnh lan tỏa của nước Trời,
những ai đón nhận lời rao giảng của Ngài, giới răn và giáo huấn của Ngài, bước
đi theo Ngài, tức là đón nhận hạt giống nước trời, thì người ấy sẽ mang một sức
mạnh từ bên trong tâm hồn và sẽ lớn mạnh trong đời sống đức tin, sẽ trổ sinh
hoa trái thiêng liêng thánh thiện trong cuộc đời và còn trở nên có ích cho mọi
người.
Nước Trời, quả thật là một hình ảnh thật mới mẻ và khó có thể
diễn tả hết bằng lời và cũng không thể so sánh một cách đầy đủ bằng một hình
ảnh, chính vì thế Đức Giêsu đã dùng nhiều hình ảnh khác nhau để mạc khải về
nước Trời: Nước Trời giống như vườn nho mà Thiên Chúa là người chủ vườn, như chuồng
chiên mà Thiên Chúa là mục tử, như mẻ lưới được quăng xuống biển và bắt được
nhiều cá, hôm nay Chúa Giêsu dùng hình ảnh hạt cải để trình bày về nước trời.
Nước trời bắt đầu bằng một sư nhỏ bé khiêm tốn như một hạt cải,
Chúa Giêsu và các môn đệ của Ngài như những hạt giống nhỏ bé đầu tiên, thế mà,
với quyền năng của Thiên Chúa, hạt cải này đã trổ mầm và thành một cây to lớn
hơn mọi thứ rau cỏ khác. Những hạt cải nhỏ bé ngày xưa nay đã trở thành cây to
lớn là Giáo Hội, mà ngày nay cành lá của giáo hội đã lan tỏa khắp cùng trái
đất, và Giáo hội đang trổ sinh hoa quả của Nước Trời cho con người và thế giới
hôm nay. Hình anh một cây xum xuê hoa trái che phủ cả mặt đất, và chim trời đến
nương náu dưới cành của nó, muốn nói đến cây Giáo Hội hôm nay cũng là nơi dành
cho mọi người mọi dân có thể nương náu nơi sự chở che bảo vệ của Giáo hội.
Nhưng sâu xa hơn, hình ảnh hạt giống Nước Trời mà Chúa Giêsu nói
hôm nay, còn muốn nói đến hạt giống tin Mừng ở trong mảnh đất tâm hồn của mỗi
người. Nếu như người phật giáo cho rằng ở nơi mỗi con người đều có phật tính,
thì chúng ta là những Kitô hữu, tức là những người có Chúa Kitô, những người
thuộc về Chúa Kitô, chúng ta tin rằng trong mỗi chúng ta đều có Chúa Kitô và có
mầm giống Nước Trời ở trong tâm hồn, hay nói khác hơn là mỗi người đều có Nước
Trời trong tâm hồn ngay hôm nay và ngay lúc này. Hạt giống nước trời trong
chúng ta đã được gieo trong ngày chúng ta lãnh Bí tích Rửa tội, và chúng ta
được chăm bón và vun tưới bằng các Bí Tích nhất là Bí tích Thánh Thể và Bí tích
Giải tội, vấn đề là mầm giống ấy hôm nay đang ở tình trạng nào? Hạt giống đức
tin, mầm sống Nước Trời ở trong chúng ta có thực sự tươi tốt hay là chỉ còn
đang sống một cách èo uột không có hoa trái?
Thưa quý OBACE, Nước trời trong tâm hồn chúng ta là gì, hiện nay
chúng ta có sinh được hoa trái của Nước Trời hay không? Hay nói khác đi Nước
Trời có ở trong chúng ta hay không?
Đức Giêsu Kitô và Tin Mừng của Ngài chính là nước Trời, có Đức
Giêsu là có cả Nước trời, giữ Lời Đức Giêsu và đem ra thực hành là chúng ta
đang làm cho hạt giống Nước Trời sinh hoa kết trái. Chúa Giêsu đã có lần nói
như thế với những người Do Thái: Nếu các ông tin và đón nhận Ngài, thì nước
trời đang hiện diện trong lòng các ông rồi. Như vậy để chứng tỏ mình là công
dân Nước Trời, là những người thuộc về chúa Giêsu, thì chúng ta phải có Chúa
trong tâm hồn và trong cuộc đời, trong hành động của mình. Thực tế trong cuộc
sống của nhiều tín hữu, họ chỉ có Chúa khi đến nhà thờ, chỉ có Chúa trên môi
miệng, mà không hề có Chúa trong cuộc sống và không có Chúa trong các hành động
của mình, chính vì vậy mà hành động của họ toàn là sự gian ác bất công, là mờ
ám gian dối, là tội lỗi xấu xa; chính vì không có Chúa trong cuộc sống, nên
cuộc sống của nhiều người tín hữu không khác gì cuộc sống của dân ngoại, thậm
chí còn tệ hơn cả những người dân ngoại.
Chỉ khi có nước trời trong tâm hồn, chúng ta mới có thể sinh
được hoa trái thánh thiện, hoa trái của nước trời, theo thánh Phaolô hoa trái
ấy là: sự bình an, niềm vui, lòng quảng đại, nhân ái yêu thương, là khoan dung,
nhân từ độ lượng… Như thế, nếu mỗi người tự xét mình mà không thấy những hoa
trái nêu trên thì chứng tỏ người ấy chưa có nước trời trong tâm hồn, hoặc là
hạt giống Nước trời chưa phát triển được trong tâm hồn người ấy.
Không chỉ có nước trời trong tâm hồn, mà mỗi người còn được mời
gọi trở nên nước trời và là nước trời ngay trong xã hội hôm nay, làm cho hạt
giống nước trời được trổ cành đâm nhánh trong thế giới và trở thành nơi nương
náu an toàn cho mọi người. Hãy bắt đầu trổ sinh hoa trái ngay trong gia đình
của mình, các bậc cha mẹ hãy làm cho gia đình của mình được che phủ bởi bóng
mát của Nước Trời, hãy để cho những hoa trái là lòng nhân ái sự khoan dung tha
thứ, sự thông cảm lắng nghe được nảy nở trong gia đình, hãy đem đến cho gia
đình mình sự bình an thay cãi vã, sư tha thứ thay cho giận hờn, tiếng nói tiếng
cười thay cho những lời chửi bới. Hãy làm cho gia đình mình thực sự trở thành
nơi nương náu an tòan cho con cái, để mọi thành viên cảm nhận được gia đình
chính là nơi nghỉ ngơi an toàn, là nơi mà mỗi người đều được đón nhận thông cảm
và tôn trọng.
Các bạn trẻ cũng cần tự đặt cho mình câu hỏi như thế: Nước Trời
có ở trong tôi hay không? Tôi có thuộc về Nước Trời hay không? Thưa các bạn,
cuộc sống của chúng ta dành ưu tiên cho điều gì, dành phần lớn thời gian cho ai
là chúng ta đang nghiêng chiều về phía đó, nhiều bạn trẻ ngày nay hầu như chỉ
còn dành sự quan tâm cho công ăn việc làm, cho danh vọng bằng cấp, lương bổng
nhiều hơn là quan tâm đến việc làm cho nước Trời lớn lên trong cuộc đời, và
càng không quan tâm đên trổ sinh hoa trái nước trời trong cuộc sống, họ đã để
mình cuốn trôi theo dòng chảy của xã hội và không còn biết mình thuộc về ai,
không biết mình thuộc về Thiên Chúa, về Nước trời hay thuộc về thế gian?
Xin cho mỗi người luôn biết tự đặt cho mình câu hỏi: Tôi đang
thuộc về ai? Nước trời có ở trong tôi hay không? Và biết tìm đến Chúa để có câu
trả lời đúng đắn cho cuộc đời mình.
14. Tin tưởng
vào quyền năng của Thiên Chúa.
(Suy niệm của Lm Ignatiô Hồ Thông)
Chúa Giê-su rao giảng cho đám đông bằng dụ ngôn, từ những hình
ảnh đơn sơ giản dị được lấy ra từ đời thường, để dẫn đưa họ vào những thực tại
cao vời khôn ví của Nước Trời. Văn chương Đông Phương (Ai-cập, Cận Đông) thích
những bí nhiệm; các sách khải huyền Do thái được điểm tô với những bí nhiệm
này. Các dụ ngôn rất gần với thể loại văn chương này. Tuy nhiên, Chúa Giê-su
giải thích các dụ ngôn cho các môn đệ, vì sau này, họ sẽ tiếp tục sự nghiệp của
Ngài mà loan báo Lời rõ ràng và phong phú cho quần chúng. Tin Mừng Mác-cô đề
nghị cho chúng ta hai dụ ngôn: dụ ngôn hạt giống tự mọc lên và dụ ngôn hạt cải:
dụ ngôn thứ nhất thuộc nguồn riêng của Mác-cô, dụ ngôn thứ hai chung với
Mát-thêu (13, 31-32) và Lu-ca (13, 18-19).
1. Dụ ngôn hạt giống tự mọc lên (4, 26-29):
Bản văn của ngôn sứ Ê-dê-ki-en (Bài Đọc I) giúp chúng ta hiểu dụ
ngôn hạt giống tự mọc lên này. Chính Đức Chúa sẽ trồng một chồi non mà Ngài đã
ngắt từ ngọn hương bá. Vì Đức Chúa trồng, chắc chắn chồi non này sẽ mọc và lớn
lên: “Nó sẽ trổ cành và kết trái”. Cũng vậy trong dụ ngôn hạt giống tự mọc lên,
hình ảnh Nước Thiên Chúa được phát triển trong thầm lặng nhưng chắc chắn. Có lẽ
không dụ ngôn nào đem đến niềm an ủi hơn dụ ngôn này. Thiên Chúa hiện diện và
hành động trong thế giới và hành động của Ngài chắc chắn rồi sẽ sinh hoa kết
quả, dù bên ngoài âm thầm lặng lẽ. Thời gian cũng không được tính đến.
Phải chăng dụ ngôn này muốn nói rằng người Ki-tô hữu không cần
phải hành động bởi vì “đêm hay ngày, người ấy có ngủ hay thức, thì hạt giống
vẫn nẩy mầm và mọc lên, bằng cách nào, thì người ấy không biết”? Không phải như
thế! Việc dọn đất được nêu lên, vấn đề đất có thuận lợi hay không cho hạt giống
phát triển đã được bàn đến trong một dụ ngôn khác (dụ ngôn người gieo giống: 4:
1-9). Chúng ta không những có bổn phận cầu xin cho “Nước Chúa trị đến”, nhưng
còn phải góp phần mình vào việc xây dựng Nước Chúa ở ngay trong cõi thế này. Ở
đây, vấn đề được nêu lên đó là quyền năng tất thắng của Thiên Chúa, Ngài hướng
dẫn Triều Đại của Ngài cho đến lúc phát triển viên mãn: đó sẽ là mùa thu hoạch.
Tuy nhiên, phải chăng Chúa Giê-su dùng dụ ngôn này nhằm nhắn gởi
đến những người nôn nóng và bạo động, tức là nhóm Nhiệt Thành được nuôi dưỡng
bằng những giấc mơ đầy tham vọng của họ mà vài người trong số họ là môn đệ của
ngài. Ngài muốn dẫn các môn đệ của Ngài đến một sự hiểu biết đầy đủ hơn về sứ
mạng của Ngài. Ngài đã đến gieo lời Ngài và lời Ngài sẽ sinh hoa kết trái. Họ
phải đặt trọn niềm tin tưởng tuyệt đối vào lời Ngài, tuy nhiên, chiều kích năng
động của lời này cốt yếu là nội tại và tinh thần.
2. Dụ ngôn hạt cải (4, 30-32):
Để diễn tả năng lực phát triển kỳ diệu của Nước Trời khởi đi từ
khởi đầu rất khiêm tốn, Chúa Giê-su đưa ra một so sánh được mượn từ một hình
ảnh rất quen thuộc thường ngày: hình ảnh hạt cải khi được gieo thì nhỏ nhất trong
mọi hạt giống, nhưng khi “mọc lên lớn hơn mọi thứ rau cỏ, cành lá xum xuê, đến
nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng”. Nước Trời cũng sẽ như vậy. Khởi đi hầu
như không gì cả: mười hai tông đồ, vài môn đệ và vài người phụ nữ, nhưng sẽ
phát triển rực rỡ.
Chúa Giê-su ám chỉ đến các bản văn của Ê-dê-ki-en và Đa-ni-en
trong các dụ ngôn cây hương bá của họ; tuy nhiên, rõ ràng Ngài tránh lấy lại
hình ảnh cây hương bá cao vút trên đỉnh non cao, biểu tượng cho quyền lực thống
trị. Ngài cũng không lấy lại hình ảnh chồi non, vì hình ảnh này gợi lên hậu duệ
nhà Đa-vít và có thể gợi lên việc phục hưng quyền lực chính trị. Hình ảnh hạt
cải hàm chứa một sự mĩa mai, nhưng chắc chắn nói lên tính chất phi chính trị
của Nước Trời.
15. Việc
lớn, việc nhỏ – PM. Cao Huy Hoàng
Từ trong gia đình ra đến ngoài xã hội, đâu đâu cũng có những
việc lớn việc nhỏ. Ai cũng thích làm việc lớn hơn là những việc nhỏ mặc dù ai
cũng hiểu việc nhỏ đã không làm nổi thì đừng mong làm chuyện lớn hơn.
Nếu không có người mẹ với gánh chè xôi nho nhỏ kia, xe cháo lòng
dân dã kia… nếu không có sự chắt chiu trân trọng từng đồng tiền nhỏ lẻ kia, hẳn
đã không thể mọc lên một căn nhà tươm tất tương đối là mái ấm hoàn mỹ cho gia
đình.
Nếu không có người cha đã rong ruổi bán từng cái bong bóng nho
nhỏ, từng que cà rem nho nhỏ những năm khó khăn gian khổ kia, hẳn là không thể
có những mảnh bằng đại học của con cái hôm nay.
Nếu không có những tiếng ru êm ái, những lời kinh thì thầm,
những lời dặn dò dịu ngọt, những lời sửa dạy nhẹ nhàng, những nhẫn nhịn chân
thành, những hy sinh đơn sơ, những gương sáng đạo đức âm thầm của cha mẹ, hẳn
đã không thể có những đứa con ngoan ngoãn biết thờ phượng Chúa, biết yêu thương
người, biết quý trọng việc làm, biết làm lành lánh dữ, biết quan tâm sẻ chia,
và nhất là biết ưa chuộng việc nhỏ, yêu mến đức khiêm nhường.
Nếu không có những việc nhỏ… hẳn không thể kết tinh được những
thành quả lớn hơn: một người con của Chúa, một linh mục, một nữ tu, một người
tài đức, một người hữu ích cho xã hội, cho Hội Thánh.
Trong công cuộc truyền giáo cũng vậy, ai cũng thích làm chuyện
lớn lao, chuyện nổi danh cho ra ông kia bà nọ, và thường vẫn chê chối những
việc nhỏ nhặt, chê bai những người làm công việc tầm thường, thậm chí còn dè
bỉu coi thường những người có khả năng nhưng đã tận tuỵ làm những việc nhỏ,
những đóng góp nhỏ.
Tưởng cũng nên nhắc đến ngay cả những người sống đời tận hiến,
khi lãnh nhận bài sai phục vụ đoàn chiên của Chúa cũng có người phàn nàn trách
móc bề trên ngay trong lễ nhận xứ rằng “trâu to mà sai cày ruộng nhỏ”… khiến nó
trở thành câu nói “nổi tiếng” truyền đi hết nơi này đến nơi kia!
Hội Thánh lớn lên từ hạt cải bé nhỏ, từ tấm lòng khiêm nhượng:
Hạt cải bé nhỏ của Giêsu - Tấm lòng khiêm nhượng của Giêsu - Hạt cải khiêm
nhượng của những người theo gương Giêsu.
Nếu không có những đồng tiền của bà góa ở khắp năm châu, những
đồng tiền nhỏ của những người hy sinh lớn, chắc gì xây nổi một Thánh Đường, một
phòng Giáo Lý, hay một công trình nào đó cho Thiên Chúa.
Nếu không có những lời nguyện âm thầm của những người bệnh hoạn
tật nguyền, những lời cầu nguyện âm thầm của những người đau khổ, thiếu thốn,
đói nghèo ở khắp năm châu, thì chắc gì bạn đã được bình yên, được khoẻ mạnh,
được thành đạt trong việc phục vụ Chúa, phục vụ gia đình, giáo xứ và cả Hội
Thánh nữa.
Thiết tưởng, mỗi chúng ta nên sống tâm tình này: “Tôi sống nhờ
lời cầu nguyện nho nhỏ, nhờ lời kinh rất âm thầm của những người đau khổ mà tôi
chưa hề biết tên, biết mặt”.
Và từ suy gẫm ấy, mỗi chúng ta cũng phải trở thành người nhỏ bé
khiêm nhu tận hiến cho Chúa từng việc nhỏ với lòng yêu mến, đơn sơ, chân thành
và khiêm tốn vì “tất cả cho vinh danh Thiên Chúa”.
Ở một vài giáo xứ, khi có nhiều sinh hoạt đoàn thể khác nhau,
thường có những cái nhìn so sánh phân biệt đoàn thể này giá trị hơn đoàn thể
kia, hội này to hơn hội nọ. Thực đáng buồn cho những cái nhìn phân biệt ấy. Tôi
vẫn để ý tới những kinh nguyện âm thầm, những bước chân lặng lẽ của những chiến
sĩ của Mẹ trong Hội Legio. Họ không làm gì nổi bật cả, cũng không được phép
huênh hoang điều gì cả, càng không được phép tiết lộ công việc của họ với người
không liên quan… thế mà, có những mùa gặt Đức Tin bội thu từ những việc nho nhỏ
ấy, từ một hội đoàn vẫn thường bị anh em xem thường. Có người còn nặng lời cho
rằng hội ấy dành cho người bình dân, thấp bé, ít học. Thật đáng trách cho những
người xem mình là lớn lao, thích làm việc lớn, việc nổi, mà chưa chắc đã sinh
ích lợi gì cho mình và cho Hội Thánh.
Hoặc gần đây, cũng có một vài cái nhìn không mấy thiện cảm dành
cho những hội viên Lòng Chúa Thương Xót vì cho rằng đó là việc đạo đức của
những cụ già, của những người bệnh tật đau yếu, của những người tội lỗi… nhưng
thực ra, chính họ đang khẩn cầu lòng Chúa thương xót cho họ, cho mỗi chúng ta
và cho toàn thế giới.
Còn có những người không chỉ bé nhỏ mà còn vô danh tiểu tốt đang
âm thầm làm hạt cải của Thiên Chúa ở khắp nơi giữa chợ đời. Họ vẫn chịu nhiều
khinh miệt. Họ không được viếng thăm, cũng chẳng được tiếp rước linh đình,
nhưng họ đang là bạn chí thân của những người đau khổ, xấu số, bất hạnh. Họ
không sinh hoạt đoàn thể nào cả, vì chẳng có thời gian bỏ cái quang gánh thúng
bưng, nhưng họ đang sống tốt lành trước mặt Chúa, để Đức Tin trưởng thành và
gương sống công bình bác ái của họ nên lời chứng cho Thiên Chúa.
Hạt cải người đi gieo trồng với lòng tín thác vào quyền năng
Chúa sẽ được Thiên Chúa cho mọc lên và phát triển.
Việc nhỏ mà chúng ta thực hiện cho danh Chúa cả sáng thì chắc
hẳn Thiên Chúa sẽ làm cho nên lớn lao trong công cuộc của Ngài.
Chị Marie Paul NTL, năm ấy, vì những thất bại trong cuộc đời,
trong chuyện gia đình, đã âm thầm tìm ra hải đảo để sinh sống. Chị đã thấy một
hải đảo thiếu vắng Tin Mừng. Chị đã nguyện làm một hạt cải trong thánh ý của
Thiên Chúa. Sau hơn 15 năm làm hạt cải âm thầm trên hải đảo, Chúa đã cất đi sự
tủi hổ, cất đi sự thất bại của cuộc đời chị và đã làm cho hạt cải của chị lớn
lên thành một cộng đoàn Giáo họ Hải Đảo Phú Quý như hôm nay: 157 giáo dân trên
tổng số 27.000 dân hải đảo, một ngôi thánh đường sắp mọc lên. Và chúng ta có
quyền hy vọng 157 hạt cải mới kia sẽ được Thiên Chúa cho vươn lên thành một
cộng đoàn lớn, một công trình cứu rỗi.
Chúa đã làm nên bao việc lạ lùng trước mắt chúng ta, bắt đầu từ
sự khiêm tốn của chúng ta.
Lạy Chúa, xin cho mỗi chúng con biết rằng ‘quý chuộng và thực
hiện việc nhỏ cho vinh danh Thiên Chúa thì có giá trị hơn là quý chuộng và thực
hiện những việc lớn lao cho vinh danh mình’. Xin ban cho chúng con lòng khiêm
tốn tín thác và chấp nhận để Chúa tác động trong mỗi việc của chúng con. Amen.
16. Hạt
giống âm thầm.
Suy niệm:
Bài Phúc Âm trình hai dụ ngôn khác nhau: dụ ngôn hạt giống tự
mọc (Mc 4,26-29). Và dụ ngôn hạt cải (3,34).
I/ Dụ ngôn hạt giống tự mọc (c.26-29). Trước khi hiểu về dụ ngôn này, xin đừng quá nhấn mạnh vào chi
tiết để hỏi ai là người gieo hạt giống tự mọc kia. Nếu cho đó là Chúa Kitô thì
phải hiểu thế nào về việc Ngài ngủ Ngài thức, về việc Ngài không quan tâm và
không hay biết gì về Nước Trời tiến triển ra sao trong khi chúng ta biết Chúa
hằng quan phòng và săn sóc Giáo hội cho đến tận thế. Vậy chúng ta phải hiểu dụ
ngôn bao giờ cũng trình bày một số bài học chính như sau:
1. Nước Trời, Giáo Hội của Chúa có sức mạnh tăng trưởng tự động
bởi ơn Chúa.
2. Nhưng tăng trưởng một cách chắc chắn, từ từ và âm thầm, mà
bất chấp mọi trở ngại thử thách. Thiên Chúa có giờ của Ngài chứ Ngài không đốt
giai đoạn.
3. Đối với nhà nông, chúng ta hay cho rằng thành quả của mùa
màng là do công lao của riêng mình. Có khi còn nghĩ rằng được mùa là do công
khổ của mình; còn mất mùa là đổ thừa cho Chúa. Trên phạm vi mùa màng chúng ta
thấy có gì? Chúng ta gieo giống, cấy giống, làm cỏ, thuỷ lợi, gặt hái. Thế
nhưng cái căn bản nhất là sự tăng truởng, sự sống, và sự lớn lên, kết bông trái
của mùa màng thì chắc chắn chúng ta không làm được đâu. Dù chúng ta thức hay
ngủ nghỉ, dù muốn hay không thì cây lúa vẫn tự nó lớn từ từ không gián đoạn...
cho đến ngày mùa.
Nước Trời cũng thế. Con người chúng ta có thể làm được nhiều
chuyện, nhưng là những chuyện phụ thuộc thôi, chúng ta chỉ là người cộng tác
với Thiên Chúa. Nước Trời không lệ thuộc vào văn minh của chúng ta đâu. Điều
này Thiên Chúa vẫn thường minh chứng trong lịch sử con người. Thiên Chúa đã cấy
Giáo Hội của Ngài vào trong trần gian là cánh đồng. Cánh đồng ấy sẽ tăng
trưởng, lớn lên và ngày mùa là ngày tận thế. Nước Chúa qua Giáo Hội vẫn cứ tăng
trưởng qua mọi hoàn cảnh, thời gian và không gian.
Nước Chúa trị đến sẽ mãi mãi là đến chứ không lùi. Cho nên phía
chúng ta là nhân loại đừng quá nóng ruột mà mất hy vọng, mất cả lòng tin và đức
cậy nữa. Trong sách Khải Huyền có tiếng kêu: “Khi nào Thiên Chúa can thiệp?”
thì được trả lời “khi nào số kẻ được chọn đủ số.” Số kẻ được lựa chọn vẫn cứ
được bồi thêm mỗi ngày. Tóm lại Nước Trời vẫn trị đến cả lúc Babel sụp đổ giữa
cả bao nhiêu nền văn minh tan nát, giữa hai lần thế chiến, giữa lòng người bất
an với nhau... thì Kinh lạy Cha vẫn cứ vang lên “Danh Cha cả sáng.”
Dụ ngôn này cho chúng ta thấy một vẻ lạc quan an lòng. Nhưng
cũng đừng quá lạc quan cho rằng mình như một thứ đồng hồ lên giây đủ rồi để rồi
không làm việc. Không, con người phải làm bổn phận của mình như dụ ngôn nén bạc
đã nói (Mt 25,14-30). Khi chúng ta làm xong bổn phận, hãy tạ ơn Thiên Chúa mà
nói rằng: “Chúng tôi là đầy tớ vô ích, làm việc mình phải làm” (Lc 17,10).
Chúng ta nhớ lại lời Thánh Phaolô “Nhưng Chúa làm cho cây lớn lên” (1C 5,3-7)
II/ Dụ ngôn hạt cải muốn nói lên chân lý:
bất cứ cái gì dù nhỏ bé đến mấy mà Thiên Chúa can thiệp vào đều trở nên quan
trọng lớn lao và hữu ích.
Hạt cải theo Máccô là thứ hạt nhỏ hơn hết mặc dù không hẳn đúng
như thế, nhưng quan niệm của người Do Thái khi muốn so sánh vẫn lấy hạt cải làm
mốc. Cũng như kiểu nói Việt Nam vẫn lấy con kiến làm nhỏ “nhỏ như con kiến.”
Vậy một hạt cải nhỏ bé tầm thường mà chúng ta có thể vo trong tay. Nhưng nếu
gieo vào lòng đất, nó sẽ nẩy mầm, vươn lên. Nẩy mầm là khởi đầu một sự sống mới.
Sự sống ấy tuy mỏng manh nhưng không gì ngăn cản được. Hạt cải gieo vào đất ít
tháng sau có thể cao như cây trứng cá của chúng ta mà chim trời tới đậu được.
Nhất là vào mùa hè trái cải chín mọng chim sẻ rất ham ăn... Còn trẻ con cũng
tới đó để bắt chim vui nhộn.
* Ý nghĩa chung của dụ ngôn này là sức mạnh bành trướng chiều
rộng của Nước Trời, của Hội Thánh Chúa ở trần gian.
1. Trước hết Đấng Sáng Lập là Đức Kitô sống ẩn dật không ai biết
tới, bị khinh dể là ở Nagiarét, là con bác thợ mộc.
2. Giáo Hội của Chúa từ đầu bé nhỏ nghèo nàn, không quân quốc,
không binh bị, tiền tài, uy thế. Tất cả công việc của Chúa lúc bình sinh xem ra
thất bại và kết thúc bằng cái chết nhục nhã trên Thánh Giá. Nhưng đó chính là
hạt giống tự mục nát đi (Ga 12,24).
3. Sự thiếu thốn nhân sự. Vỏn vẹn lúc đầu chỉ có 12 tông đồ nhút
nhát. Thật đúng như lời Chúa phán: “Hỡi đoàn chiên nhỏ của Ta, đừng sợ vì Cha
các con thích ban Nước Trời cho các con” (Lc 12,32). Chúa Giêsu đã dùng ngay
hình ảnh hạt cải để ám chỉ về Giáo Hội Ngài thành lập. Nhưng lúc ấy không mấy
ai lưu tâm đến dụ ngôn này. Khởi đầu nước Chúa với con số 12 người. Ngày Chúa
về Trời con số môn đệ khoảng 120, âm thầm sống và tăng trưởng đều đều.
Theo như 4 bản niên giám thế giới thì năm 1950 số tín hữu theo
Chúa khoảng 800 triệu người. Đến năm 1975, số tín hữu (kể cả 3 ngành: Chính
thống, Tin lành, Công giáo) lên tới một tỷ 24 triệu 106 ngàn 500 người. Nhưng
con số đó không hề quan hệ cho bằng vấn đề ơn cứu rỗi. Có đức tin thì dễ, nhưng
duy trì được đức tin là chuyện khác và thực hành đức tin lại là chuyện khác
nữa.
Nếu chỉ có tin mà không thực hành là một cái xác không hồn, là
thứ cây vả xanh um bên ngoài (Mc 11,20). Có lẽ ngày về trời chúng ta mới hiểu
được thế nào là dụ ngôn hạt cải. Ngày ấy chúng ta có thể đếm những số các thánh
mà ngày nay sách Khải Huyền cũng chịu, đếm không được, không xuể.
Đối với mỗi người cũng bắt đầu từ chỗ tầm thường nhỏ bé như vậy,
từ một em bé thành người lớn. Kể cả trên phạm vi sự nghiệp cũng thế. Vậy thì
trên lãnh vực đức tin, chúng ta nhớ rằng dù một hành vi nhỏ bé tầm thường đến
đâu như cho đi một bát nước lã – là cũng đang đóng góp vào sự nghiệp nước trời.
Chính việc bác ái gương lành đan kết thành triều thiên chói ngời trên trời ngày
mai.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa, trong những bổn phận dù âm thầm hàng ngày, xin cho
chúng con biết tin tưởng và phó thác cho quyền năng yêu thương của Chúa. Chính
Ngài sẽ làm cho công việc của chúng con thực hiện theo ý Chúa để đạt kết quả
tốt. Như thế chúng con sẽ làm ích cho chính bản thân, cho tha nhân và cho Nước
Chúa. Lạy Chúa, xin cho con biết kiên trì gieo Lời Chúa dù gặp điều kiện thuận
lợi hay không.
(Trích trong http://www.dmhcg.org)
17. Hạt
giống mọc lên
(Suy niệm của Lm. Giuse Nguyễn Hữu An)
Vào một đêm nọ, người phụ nữ nằm mơ. Chị thấy mình bước vào một siêu
thị. Khách hàng tấp nập. Có một quày hàng đặc biệt, người ta chen chân không
lọt. Chị ngạc nhiên thấy Chúa Giêsu đứng bán ở quày hàng này.
Chờ đợi đến phiên mình, chị hỏi: Chúa mà cũng bán hàng sao? Chúa
bán cái gì ở đây vậy?
Chúa trả lời: Ta bán mọi sự con đang ước muốn trong trái tim
con.
Chị nói liền một hồi: Thưa Chúa, con muốn có bình an, có tình
yêu, có hạnh phúc, có khôn ngoan và tự do không sợ hãi. Suy nghĩ một lúc, chị
lại thêm: không chỉ cho con mà thôi nhưng còn cho chồng, cho con và cho những
người thân yêu của con nữa.
Chúa mỉm cười và nói: hỡi con yêu dấu, ở đây,Ta không bán hoa
trái mà chỉ bán hạt giống thôi. (Anthony de Mello).
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dùng dụ ngôn hạt giống để rao
giảng về Nước Thiên Chúa. Hình ảnh cụ thể và dễ hiểu. Nước Thiên Chúa giống như
người nông dân gieo hạt xuống đất. Hạt giống âm thầm nẩy mầm, phát triển và
sinh bông hạt. Cũng vậy, hạt giống Lời Chúa được gieo vào lòng thế giới và gieo
vào lòng người sẽ nảy mầm và sinh nhiều hoa trái tốt lành. Nước Thiên Chúa là
vương quốc của tình yêu, của sự thật không ngừng tăng trưởng dọc dài thời gian
của lịch sử nhân loại. Không ai có thể ngăn cản sự phát triển của Nước Thiên
Chúa.
Dụ ngôn “Hạt lúa âm thầm mọc lên” (x. Mc 4,26-29) chính là hình
ảnh của Tin mừng chan hoà trong một nền văn hoá.
Hạt giống Tin Mừng Ðức Giêsu Kitô đã đến với quê hương Việt Nam
gần năm thế kỷ.Trước đó cả ngàn năm đã có ba tôn giáo lớn là Phật Giáo, Khổng
Giáo, Lão Giáo và Tín Ngưỡng dân gian ăn sâu vào tâm hồn người Việt Nam. Phong
tục tập quán, văn hóa Việt Nam, con người Việt Nam, đã được nhào luyện bởi tất
cả những mầm sống cũng như giới hạn các tín ngưỡng đó.
Trên nền tảng một đời sống tâm linh phong phú mà Phật Giáo,
Khổng Giáo, Lão Giáo và nhất là Ðạo Ông Bà đã xây dựng từ hơn một ngàn năm, hạt
giống Tin Mừng đã nẩy mầm và trổ sinh nhiều hoa trái. Tinh thần hiếu khách,
lòng bao dung làm cho người Việt Nam sẵn sàng tiếp xúc với những người tỏ ra có
thiện cảm với mình, cho dù họ từ xa đến. Với những đức tính như lòng hiếu thảo
đối với ông bà cha mẹ, kính trên nhường dưới trong gia đình, với một tâm hồn
yêu thích tĩnh mịch và chiêm niệm, người Việt Nam là một mãnh đất tốt để đón
nhận những giá trị thiêng liêng hàm chứa trong Tin Mừng.
Nhờ các nhà truyền giáo, từ các thế hệ tiền nhân, người Việt đã
nhận lãnh nhiều điều tốt lành: những thường thức về vệ sinh, khoa học, những
hiểu biết mới, những đồ vật quý hiếm cũng như những trợ giúp vật chất dù rất
khiêm tốn, những nhân vật thánh thiêng đầy nhân ái... khiến họ, nhất là những
người thuộc lớp bình dân, sẵn sàng đón nhận giáo lý mà những người tốt lành như
vậy mang đến cho họ. Nhờ đó những tập tục phi lý và phi nhân (bùa mê, sát tế)
như một gánh nặng đè lên cuộc đời của họ nay được cởi bỏ. Khi đã tìm gặp một vị
thần đầy yêu thương, họ liền cảm thấy được giải thoát và tin theo.
Rao giảng Tin Mừng cho họ cần gắn liền với phát triển cuộc sống,
quan tâm săn sóc sức khỏe, nâng cao văn hóa giáo dục. Người truyền giáo cần
phải sống giữa những anh chị em nầy và chia sẽ đời sống của họ. Ðó là điều cần
phải làm trước tiên và đó là chìa khóa thành công của một nhà truyền giáo thật
sự. Cần huấn luyện những cá nhân trưởng thành và những tổ chức tự lập ngõ hầu
những thành phần của địa phương có thể rao giảng phúc âm cho chính đồng bào của
họ và cung cấp những giáo dân có đức tin vừng mạnh, có trình độ trí thức tốt,
có khả năng làm việc cách hăng say giữa anh chị em mình.
Tôi vừa mới đi du lịch hành hương đất nước Hàn
Quốc(10-15/6/2012). Theo linh mục Piero Gheddo, thuộc Hội Truyền Giáo Nước
Ngoài Milano: “Trong suốt 50 năm qua có lẽ đã không có quốc gia nào trên thế
giới có được sự phát triển liên tục trên mọi bình diện chính trị, kinh tế, xã
hội và tôn giáo như Hàn Quốc. Sự phát triển mạnh mẽ này cũng xảy ra đối với
Kitô giáo nữa. Thật thế, từ năm 1960 đến năm 2010, dân số Hàn Quốc từ 23 triệu
đã tăng lên 48 triệu người. Lợi tức bình quân tính trên đầu người gia tăng từ
1.300 USD lên 19.500 USD hằng năm. Số Kitô hữu từ 2% tăng lên 30%, trong đó có
khoảng 11% là tín hữu Công giáo, tức khoảng 5,4 triệu. Số linh mục từ 250 lên
đến 5.000”. (Nhật báo Avvenire (Tương lai), cơ quan ngôn luận chính thức của
Hội đồng Giám mục Italia số ra ngày 8-4-2012).
Với 5.000 linh mục hiện nay, tính bình quân, mỗi vị coi sóc
1.100 tín hữu. Hồi năm 2008, số tín hữu Công giáo đã vượt 10% tổng số dân Hàn
Quốc và gia tăng 3% mỗi năm.
Theo thống kê của Giáo Hội năm 2009, số người lãnh nhận bí tích
Rửa tội đã là 159.000, và đã có 149 phó tế được thụ phong linh mục, tức gia
tăng 21 vị so với năm 2008. Trong năm 2009 có 69% người Hàn Quốc thuộc lứa tuổi
23 tới 40. Điều này cho thấy người dân Hàn Quốc rất trẻ trung và tràn đầy sức
sống.
Đức Hồng y Nicholas Cheong Jin Suk, Tổng Giám mục thủ đô Seoul,
cho biết trong 10 năm qua, số tín hữu Công giáo Hàn Quốc đã gia tăng từ 3 lên
đến hơn 5 triệu, khiến cho Giáo Hội Hàn Quốc là Giáo Hội tiến triển mạnh nhất
châu Á. Tại Hàn Quốc, quyền tự do tôn giáo được hoàn toàn tôn trọng.
Hiện nay Giáo Hội Hàn Quốc đang sống chương trình gọi là
"Rao giảng Tin Mừng hai mươi hai mươi", có nghĩa là mọi tín hữu trong
Giáo Hội phải dấn thân truyền giáo làm sao để vào năm 2020, số tín hữu Công
giáo đạt tỷ lệ 20% tổng số dân Hàn Quốc, nghĩa là gia tăng gấp đôi số tín hữu
hiện nay lên 10 triệu. (Sẽ chia sẻ thêm về Giáo hội Hàn Quốc trong những bài
sau).
Loan báo Tin Mừng là chia sẻ cuộc sống, một cuộc sống như chính
Chúa Giêsu đã sống, là yêu thương mọi người, và yêu thương đến cùng (x. Ga
13,11), yêu thương đến nỗi dám chấp nhận hy sinh tính mạng cho những người mình
yêu (x. Ga 15,13).
Một Giáo Hội khiêm nhu nhỏ bé dễ hòa mình vào giữa đại đa số
những người nghèo của Châu Á. Và một Giáo Hội không quyền lực dễ gần gũi số
đông những người chỉ mơ ước được làm người, được cơm no áo ấm, được học hành và
có việc làm. Vì phải chăng đã đến lúc cần sáng tạo ra những "mô hình"
mới của Giáo Hội như là những cộng đồng nhỏ bé, dễ hòa mình vào những cộng đồng
xã hội của người nghèo: những cộng đồng nghèo hơn, ít bề thế, ít cồng kềnh,
khiến người ta không còn e dè sợ hãi khi tiếp cận, gặp gỡ, những cộng đồng mở
rộng hơn là khép kín. Sau cùng đó là những cộng đồng quan tâm nhiều hơn nữa đến
đời sống toàn diện của con người, không chỉ khép kín trong đời sống thuần túy
tôn giáo, nghĩa là trong việc cử hành bí tích hay phụng vụ, mà còn dấn thân
trực tiếp vào việc cải thiện đời sống vật chất, nâng cao văn hóa và giáo dục
cho người dân, nhất là những người nghèo. Tục ngữ Việt Nam có câu: "có
thực mới vực được đạo". Giáo Hội không được sai đến để giải quyết vấn đề
kinh tế xã hội... nhưng không phải vì thế mà Giáo Hội không quan tâm đến những
vấn đề ấy. Chúa Giêsu đã loan báo Tin Mừng không chỉ bằng lời nói, mà Tin Mừng
của Người là "làm cho người mù được thấy, kẻ què được đi, người cùi được
sạch, kẻ điếc được nghe, người chết chỗi dậy" (Lc 7,22).
Trong bối cảnh xã hội Việt Nam hôm nay, truyền giáo chính là
“làm muối,” “làm men,” “làm ánh sáng”... như những hình ảnh chính Chúa Giêsu đã
dùng khi trao sứ mạng cho các môn đệ. Muối, men, ánh sáng thì không ồn ào áp
chế, công việc của nó là âm thầm hiện diện, và chỉ cần hiện diện đúng như bản
chất của mình, tự khắc môi trường xung quanh nó sẽ thấm mặn, sẽ dậy men, và sẽ
đầy ánh sáng.
18. Tin tưởng
và phó thác – Lm Paul Nguyễn Nguyên
Ai trong chúng ta cũng biết rằng: bất cứ một hạt giống nào, dù
nhỏ bé đến đâu cũng đều mang trong mình một sức sống mãnh liệt, bằng chứng khi
nó được gieo xuống đất nếu gặp điều kiện thuận tiện để nảy mầm thì nó sẽ phát
triển cách rất mạnh mẽ, bất chấp mọi cản trở. Hôm nay, mượn hình ảnh từ thiên
nhiên đó, Chúa Giêsu muốn nói tới sự phát triển của Nước Trời. Ngài không nói Nước
Trời giống như một đất nước đông đảo hay như một đạo quân hùng mạnh, nhưng nói
“Nước Trời giống như người kia gieo hạt xuống đất”, rồi âm thầm chờ đợi theo
dòng thời gian, Nước Trời sẽ tự nhiên lớn mạnh, như hạt cải ban đầu nhỏ tí dần
dần cũng mọc thành cây cao. Sở dĩ Chúa Giêsu lạc quan như vậy, vì Nước Trời là
việc thuộc quyền năng và tình thương của Thiên Chúa. Không một sức mạnh hay
gian khó nào có thể cản trở dự định của Thiên Chúa, không một yếu hèn sai lỗi
nào của con người có thể là lực cản không cho Nước Trời hiển trị. Thiên Chúa sẽ
thắng tội lỗi, thậm chí chính từ tội lỗi con người, Thiên Chúa có thể kéo ra sự
lành, để ngay giữa dòng tội lỗi Nước Trời tiếp tục lớn mạnh.
Lịch sử giáo hội đã chứng minh cho chúng ta thấy rõ điều đó:
Nước trời khi khởi sự thật là khiêm tốn, chỉ là một Thầy Giêsu thuộc làng quê
Nazaret và mười hai đệ tử, những con người hầu như xuất thân từ tầng lớp nghèo,
thất học, thấp cổ bé miệng. Thế mà, trải qua năm tháng nó lại phát triển thành
một “cây Giáo Hội” to lớn, đã có mặt ở mọi nơi trên mặt đất này, và vô cùng
mạnh mẽ với qui mô lớn. Có hệ thống chặt chẽ, có phẩm trật trên dưới vững mạnh,
đến nỗi không gì có thể ngăn chặn được ngay cả quyền lực hỏa ngục cũng không
thể nào làm chuyển lay. Như vậy, trong nước Thiên Chúa điều quan trọng không
phải là những việc làm đấy khó khăn vất vả, nhưng là sức mạnh của lòng tin và
sức mạnh của tâm tình phó thác, và đó là điều kiện cho sự lớn lên.
Vì thế, tin mừng hôm nay làm cho chúng ta thêm can đảm sống một
cách đầy tin tưởng hơn. Chúng ta không phải một mình làm hết mọi việc với sức
riêng, không cần phải vất vả và lo lắng đến thành qủa, nhưng, như người gieo
giống, chúng ta có thể thoải mái vô tư chờ sự lớn lên của hạt giống. Tuy nhiên,
nói như thế, không có nghĩa là chúng ta không làm gì cả, vì “đêm hay ngày,
người ấy ngủ hay thức, thì hạt giống vẫn nẩy mầm và mọc lên, bằng cách nào, thì
người ấy không biết”? Không phải như thế! Vì công việc gieo vải, vun trồng và
tưới nước là phải của con người, còn việc làm cho hạt mầm mọc lên và đâm hoa
kết trái là công việc của Thiên Chúa. Vì yếu tố quan trọng căn bản không phải
là đòi hỏi những kế hoạch hay chương trình sống to lớn, nhưng là sự bền bỉ và
kiên nhẫn thực hiện từng bước nhỏ, là hoàn tất những hành động bé nhỏ tầm
thường trong cuộc sống. Nước Thiên Chúa sẽ được bắt đầu khi ở đâu có người biết
mỉm cười an ủi người khác, biết nâng đỡ người đang gặp khó khăn. Nước Thiên
Chúa được bắt đầu khi ở đâu có những bàn tay giơ ra và nắm chặt với nhau để làm
hoà, khi ở đâu con người biết xích lại gần nhau với tất cả tâm hồn đầy thiện
chí, khi ở đâu mọi người biết ngồi lại để cùng nhau bàn bạc và cùng nhau tìm
cách giải quyết các vấn đề còn vướng mắc trong tâm tình đầy cảm thông và hiểu
biết.
Vậy ước gì mỗi người trong chúng ta hôm nay ý thức được rằng:
chúng ta không cần làm những việc to tát vĩ đại, mà chỉ cần làm cho tốt những
việc nhỏ bé hằng ngày của mình, không cần ồn ào phô trương hay quảng cáo cho
niềm tin. Chỉ cần sống một cách âm thầm nhưng kiên trì những giá trị Tin Mừng
mà mình đã nhập tâm. Rồi Thiên Chúa sẽ có cách làm cho những hạt giống bé nhỏ
đời ta sẽ trổ sinh nhiều bông hạt. sinh ích cho tha nhân và cứu rỗi các linh
hồn.
Nguyện xin Chúa củng cố chúng ta trong niềm xác tín đó. Xin cho
chúng ta biết gieo vào lòng đời những hạt giống yêu thương, phục vụ bằng chính
con người và cuộc sống chúng ta. Amen.
19. Nguồn
sống – Lm Giuse Trần Việt Hùng.
Tiên tri Ezêkiel xuất hiện thực hành sứ vụ khoảng giữa năm
592-571 trước Công Nguyên. Tiên tri mang lại cho dân một niềm hy vọng rằng
Thiên Chúa sẽ không quên dân tộc mà Ngài đã chọn. Chúa không bỏ mặc dân trong
lưu đầy khổ nạn. Chúa sẽ cứu họ và sẽ đưa họ trở về quê hương xứ sở. Hình ảnh
cây hương nam được trồng nơi đỉnh núi Israel sẽ đâm chồi nẩy lộc là dấu chỉ sự
phát triển thịnh vượng của dân tộc. Thiên Chúa đã làm cho cây khô trở nên xanh
tươi. Cho dù Dân có phạm tội và ngoảnh mặt làm ngơ chạy theo bụt thần, Thiên
Chúa luôn ngóng đợi và tạo mọi cơ hội cho dân trở về.
Giữa thời kỳ lưu đầy xa xứ, dân của Chúa đã phải đối diện với
nhiều khó khăn nơi đất khách quê người. Họ bị tước mất quyền lợi và chịu đầu
phục những kẻ ngoại bang thờ ngẫu tượng. Tấm lòng dần dà bị xa rời khỏi những
luật lệ và giới răn. Họ đã chạy theo những cách sống của dân ngoại mà dần quên
lãng những kỳ công Chúa đã thực hiện với cha ông họ. Dân còn bị lang thang
phiêu bạt không đích hướng. Họ bị rơi vào sự chán chường thất vọng và không còn
biết bám víu vào đâu. Tiên tri xuất hiện đã mang lại cho họ tin vui hy vọng. Họ
có một Thiên Chúa để tôn thờ, một dân tộc được yêu thương chọn lựa và một quê
hương để trở về xây dựng lại.
Bài phúc âm hôm nay, Chúa Giêsu dùng dụ ngôn để giảng về Nước
Thiên Chúa. Những hình ảnh áp dụng rất cụ thể và dễ hiểu. Nước Thiên Chúa giống
như người ta gieo hạt xuống đất, từ từ hạt nẩy mầm, phát triển và sinh bông
hạt. Thiên Chúa đã quan phòng cho tất cả các giống hạt, khi môi trường có đủ
điều kiện thì hạt nẩy mầm cho dù người gieo hạt ngủ hay thức và có mặt hay
không có mặt: Đêm hay ngày, người ấy có ngủ hay thức, thì hạt giống vẫn nẩy mầm
và mọc lên, bằng cách nào, thì người ấy không biết (Mc 4, 27).Trong khi hạt
giống lời Chúa được gieo vào lòng người thì không phải tự nhiên sẽ mọc lên tươi
tốt được, mà cần được ý thức chấp nhận, chăm dẵm và áp dụng vào đời sống.
Kinh nghiệm cho chúng ta thấy, khi chúng ta lấy nước tưới lên
khoảnh đất chai lì và khô cứng, nước sẽ chảy thoáng qua và bốc hơi ráo khô
nhanh chóng. Mưa to nước thoáng chảy tuôn trào mặt đất, chỉ có mưa dầm chầm
chậm thấm đất nguồn. Đất cần cầy xới và để khô ải, nguồn nước sẽ thấm mềm đất. Hạt
giống gieo mới có cơ hội đâm chồi nẩy lộc và bám rễ sâu. Lòng con người cũng
cần được khơi dậy và xới lở để đón nhận hạt giống lời Chúa. Những lời giảng
dậy, những phê bình góp ý, những bài suy niệm và những lời mời gọi sám hối, đôi
khi nó xoáy vào tâm làm chúng ta cảm thấy khó chịu và chướng tai. Chúng ta cần
những có những giây phút thinh lặng, tâm tư phản hồi, xét mình, gẫm suy và muốn
đổi mới. Muốn nên hoàn thiện, chúng ta cần những quyết tâm để thực hiện điều
tốt và tránh điều xấu.
Tâm địa con người tốt hay xấu giống như mảnh đất có cả cây tốt
lẫn cỏ dại. Cây tốt là các nhân đức, việc lành và việc thiện. Cỏ dại là những
thói hư tật xấu. Tật xấu thì nhiều vô kể. Cây tốt hay cỏ dại, việc lành hay
việc xấu, nếu không được vun tưới sẽ khó bề phát triển. Những thói xấu như ích
kỷ, tham lam, lừa đảo gian dối, trộm cắp, hận thù, ghen ghét… nếu không được
vun xới và nuơng chiều thì những thói hư cũng không thể lớn mạnh. Chính chúng
ta đã tạo nhiều cơ hội giúp những thói xấu tiêu cực phát triển trong tâm hồn.
Như khi nói xấu, nói hành, nói gian cho người khác, chúng ta muốn nói cho hả
giận và nói cho đã miệng, đó chính là lúc chúng ta đang thêm phân đạm và mở
lòng cho cỏ dại được tự do phát triển trong tâm hồn của chúng ta.
Cỏ dại mọc lên rất tự nhiên và rất mạnh mẽ. Người nông dân
thường nói: Cỏ dại là con đẻ, còn lúa là con nuôi. Khi mảnh ruộng được bón phân
chăm sóc thì cỏ dại phát triển lấn át cả lúa. Cho nên nhà nông cần phải diệt cỏ
dại trước. Cây tốt như các nhân đức phải chăm sóc cách đặc biệt, vì nó rất mỏng
dòn và dễ đốn ngã. Nhân đức khó có thể bon chen đối đầu với những thói xấu vây
quanh. Sống trong môi trường xã hội xô bồ không định hướng, thường thì chúng ta
bị nhiễm những thói đời hơn là tìm học những nhân đức. Thực ra, ai cũng muốn
nên tốt, nên đẹp, nên giầu có và thành công. Cách thế nên tốt lành đòi hỏi
chúng ta phải kiên trì và gắng công không ngừng. Chúng ta hết sức cẩn thận nuôi
dưỡng và trau dồi các nhân đức trong cuộc sống hằng ngày.
Hạt giống lời Chúa gieo xuống mảnh đất tâm hồn cần được thấm
nhuần, bén rễ và nẩy mầm sinh hạt. Không có lời nào trở thành vô ích hay cùi
cụt. Lời Chúa là lời hằng sống có sinh lực biến đổi. Có sức biến đổi tâm hồn
trở nên tốt hơn, bén nhậy hơn và thánh thiện hơn. Không phải ngày một ngày hai
mà chúng ta có thể cải đổi hoàn toàn cuộc sống. Chúng ta cần có sự quyết tâm và
nỗ lực không ngừng. Thử nhìn một cầu thủ chơi banh, họ phải qua những thời gian
tập luyện cực khổ để có những thành tích. Những người chạy Marathon đã phải
kiên trì tập luyện ngày này qua tháng khác mới đạt kết qủa tốt.
Muốn lấy được bằng cấp nơi học đường cũng phải miệt mài đèn
sách. Muốn có được bằng cử nhân, cao học hay tiến sĩ, cũng phải cố gắng trong
suốt 15 tới 20 năm trường. Muốn trở thành một giáo sư, mục sư, nhà giảng
thuyết, linh mục hay nhà hùng biện cũng phải học hỏi cả 20 năm nơi ghế nhà
trường. Để trở thành một Kitô hữu ngoan đạo và hiểu biết cần có thời gian khả
dĩ dài đủ. Muốn trở thành một vĩ nhân hay một vị thánh, chúng ta còn phải đầu
tư cả cuộc đời để sinh hoa trái cho đồng loại. Cuộc sống không đơn giản và dễ
dàng như chúng ta ngồi suy nghĩ và tưởng tượng. Phải dấn thân và hòa nhập trong
cuộc sống. Không ai nên thánh một mình.
Thánh Phaolô tông đồ viết thơ gởi cho tín hữu Corintô: Vì tất cả
chúng ta đều phải được đưa ra ánh sáng, trước toà Đức Kitô, để mỗi người lãnh
nhận những gì tương xứng với các việc tốt hay xấu đã làm, khi còn ở trong thân
xác (2 Cor 5, 10). Ngày phán xét sau cùng, mỗi người đều phải đứng trên đôi
chân của mình, không còn thể dựa dẫm vào thành tích của ai cả. Phần thưởng sẽ
dành cho những việc tốt mà chúng ta đã thực hành trong cuộc sống. Thành qủa hoa
trái của các nhân đức sẽ trổ bông. Thiên Chúa nhân từ đầy lòng thương xót,
nhưng Ngài cũng công bằng vô cùng. Ngài không xét đoán thiên tư tây vị ai cả.
Mỗi người chúng ta cố gắng chu toàn bổn phận trong ơn gọi của mình để làm cho
danh Chúa được cả sáng.
Chúng ta biết rằng khi thời gian đã qua đi, sẽ không bao giờ trở
lại. Những lời đã nói, chẳng bao giờ rút lại được cũng giống như chén nước đã
đổ, chúng ta sẽ không hốt lại nguyên vẹn. Nếu để vuột mất cơ hội trong cuộc
sống, dịp may sẽ trôi qua và không tìm lại được. Chúng ta hãy dùng mọi thời
gian Chúa ban để sống tốt, sống vui và sống thánh. Sống từng giây phút trong ân
tình của Chúa và từ bi với mọi người. Chúng ta sẽ vui hưởng những hoa trái dịu
ngọt của cuộc sống. Chúng ta sẽ hạnh phúc cả đời này lẫn đời sau.
Lạy Chúa, xin Chúa đốt lửa kính mến trong lòng chúng con để đón
nhận lời Chúa. Xin cho hạt giống lời Chúa sinh xôi nẩy nở và phát sinh nhiều
hoa trái tốt lành, yêu thương và thánh thiện. Để mọi người nhận ra chúng con là
môn đệ của Chúa.
20. Chú giải của Noel Quesson.
Đức Giêsu nói: "Chuyện nước Thiên Chúa
thì cũng tựa như chuyện người gieo giống trong đồng ruộng".
Đức Giêsu dùng một so sánh rất tự nhiên mà
các thính giả của Người đều biết rõ. "Gieo hạt giống” đó là một cử chỉ rất
quen thuộc, đến nỗi ta có nguy cơ không còn nhận ra mầu nhiệm của nó nữa. Đây
là việc làm rất mạo hiểm. Hạt giống này sẽ ra thế nào?
Đêm hay ngày, người ấy có ngủ hay thức, thì
hạt giống vẫn nẩy mầm và mọc lên, bằng cách nào, thì người ấy không biết. Đất
tự nó sinh ra hoa màu: Trước hết cây lúa mọc lên, rồi trổ đòng đòng, và sau
cùng thành bông lúa nặng trĩu hạt.
Người ta đã gọi dụ ngôn này là "hạt
giống tự mọc lên". Quả nhiên, mọi sự diễn tiến như thế. "Không
ai" chăm sóc hạt giống khi rớt xuống đất, như thể người nông dân đã không
quan tâm đến hạt lúa mà anh đã gieo. Đây là một dụ ngôn lạc quan nhất mà chúng
ta có được. Máccô là thánh sử duy nhất đã kể lại dụ ngôn này. Chúng ta hãy để
cho trí tưởng tượng hoạt động quay lại cuộn phim về sự tăng trưởng này, mà ta
không nhận thấy và không hiểu được ngày nay cũng như vào thời Đức Giêsu.
Những nhà bác học của chúng ta đã tiến bộ
rất nhiều trong việc mô tả và phân tách những biến động bên ngoài, nhưng chưa
vị nào biết được sự sống là cái gì. Ngay khi một hạt giống rơi xuống đất, thì
trong vòng bí mật, bắt đầu một sự chuyển hóa vật chất thật tuyệt vời, một loạt
những sự kỳ diệu mà ta không thấy được. Dù con người có lo lắng về việc đó hay
không, thì trong phần cốt yếu của nó sự sống không tùy thuộc con người. Việc
trồng trọt giúp thiên nhiên, nhưng không bao giờ thay thế thiên nhiên được. Hạt
giống, rồi cọng cây xanh non, bông hoa nhỏ xíu, hạt lúa, và sau cùng là vô số
những hạt khác.
Lạy Chúa, Chúa muốn nói gì với chúng con
qua dụ ngôn hy vọng này? Chúa gởi đến chúng con lời mời gọi nào qua những câu
đó? Không ai có thể thay thế chúng ta để trả lời những câu hỏi này. Tình trạng
của tôi" như thế nào, vào lúc này, hôm nay, mà Chúa đang nói với tôi? Tình
trạng của Giáo Hội, của thế giới hiện nay ra sao, để chúng ta có thể áp dụng
bài học hy vọng này?
Lúa vừa chín, người ta đem liềm hái ra gặt
vì đã đến mùa.
Bỗng nhiên tình thế biến đổi. Bản văn Hy
Lạp của Mác-cô gồm hai từ nhấn mạnh về sự đối chọi này "nhưng" và
“ngay sau đó". Sau một thời gian dài không hoạt động của nơi nông dân, bây
giờ là lúc gặt hái sôi nổi. Chúng ta chớ quên phần đầu của dụ ngôn này. Đó là
nói về "Nước Thiên Chúa". Thái độ của người nông dân giúp chúng ta
hiểu thái độ của Thiên Chúa. Một lần nữa, Tin Mừng không phải là một bài học
luân lý và chúng ta không nên vội áp dụng thực tế vào cuộc sống.
Trước hết Tin Mừng là mạc khải" về
Thiên Chúa, và chỉ bằng cách liên quan với chân lý đức tin được khám phá rõ
hơn, mà chúng ta mới có thể có một thái độ cụ thể một cách gián tiếp. Như vậy
sự mạc khải về Chúa qua dụ ngôn này là thế nào? Đức Giêsu soi sáng cho tình
hình vào thời của Người, mà Thánh Gioan Tẩy giả đã nói rõ lên sự thất vọng của
ông. "Người có phải là Đấng phải đến, hay chúng tôi phải đợi một Đấng
khác?" (Mt 11,3). Nhưng đó cũng là một câu hỏi ngày nay, như của mọi thời
đại: Tại sao người ta không thấy Nước Thiên Chúa rõ hơn? Tại sao Người lại cho
ta có cảm tưởng là Người không lo lắng gì đến những việc xảy ra trên thế giới?
Đức Giêsu trả lời. Thiên Chúa không làm gì khác hơn là người nông dân. Các
người hãy chờ đến "mùa gặt”. Trong khi chờ đợi, nếu ta nghĩ là không có gì
xảy ra, thì chúng ta đã bị ảo giác. Các bạn thấy nhưng các bạn khống thấy được
tất cả. Chúng ta cũng biết, những gì chúng ta không thấy không phải là không
hiện hữu, ngược lại thì có. "Điều cốt yếu thì không thể thấy được",
con chồn đã nói như vậy với vị hoàng tử nhỏ bé" trong chuyện của văn sĩ St
Exupéry. Một hạt lúa mì chứa đựng hàng tỷ tỷ hạt nhân, gồm một lõi và những
phân tử chỉ to bằng một phần tỷ của một phần tỷ một milimét xoay quanh lõi đó
với tốc độ 297.000 cây số/một giây? Bạn không thấy hết được điều đó, nhưng đấy
là sự thật của hạt lúa mì.
Tất cả những gì "thần thiêng" ở
trong thế giới đều nằm trong đó: Sức mạnh tiềm tàng, khó nhận biết và tích
cực... chỉ có những tâm hồn đơn sơ mới tìm thấy được, đó là những người chấp
nhận "tin" những gì Đức Giêsu mạc khải cho chúng ta về Thiên Chúa.
Vậy đối với những người tin "hậu quả
thực tế" là gì? Xin bạn hãy tự rút ra kết luận. Chúa tác động trong sự bí
mật. Đó là một Thiên Chúa ẩn dật.
Bạn hãy để cho hạt giống chín mùi. Bạn chớ
bao giờ nản lòng. Hãy khởi công. Hãy gieo hạt. Vũ trụ không đang đi đến cõi
chết, nhưng đang tiến tới "niềm vui của mùa gặt". Hời nông dân bạn
hãy giơ liềm lên!
Rồi Đức Giêsu lại nói: "Chúng ta ví
Nước Thiên Chúa với cái gì đây? lấy dụ ngôn nào mà hình dung được?"
Đó là hai câu hỏi. Đơn thuần là một cách
hành văn để nhắc nhở đề tài? Hay là những câu hỏi của Đức Giêsu để nhấn mạnh về
sự khó khăn khi nói về Nước Thiên Chúa? Dù sao chúng ta cũng nên tìm hiểu Nước
Thiên Chúa có thể như thế nào? Nước này sẽ đi đến đâu? Hình thức của nó ra sao?
Nó giống cái gì?
Nước Thiên Chúa giống như hạt cải, lúc gieo
xuống để tự nó là loại hạt nhỏ nhất trên thế gian. Nhưng khi gieo rồi, thì nó
mọc lên lớn hơn mọi thứ rau cỏ.
Lại một hình ảnh nữa. Đức Giêsu là một
"Thầy dạy khôn ngoan" một nhà sư phạm giỏi, một người kể chuyện biết
tìm những câu châm ngôn kích thích tính hiếu kỳ. “Hạt cải" đã được nổi
tiếng trong những câu tục ngữ vì sự nhỏ bé của nó. Đức Giêsu đã ám chỉ hạt cải
này một lần khác khi Người nói: "Nếu anh em có đức tin lớn hơn một hạt
cải..." (Lc 17,6). Dụ ngôn này nhấn mạnh về sự bất trung xứng giữa lúc đầu
"nhỏ xíu” và khi hoàn thành rất lớn. Trong
sự so sánh. này cũng như trong so sánh trước đó. Đức Giêsu đã trả lời cho thái
độ bất bình của những người đồng thời cũng là cớ gây chống đối Người. Sự can
thiệp của Đấng Mêsia đã được mọi người mong đợi như một biến cố hiển thắng và
mau lẹ, thế nhưng "buổi chiều tối quan trọng của Thiên Chúa đã không đến.
Đứng trước những đảo lộn hiển nhiên của những niềm hy vọng người Do Thái, tác
vụ của Đức Giêsu xem ra thật là vô vị, nhưng Máccô trả lời cho thái độ bất bình
của thời ông, vào lúc ông viết Tin Mừng, có một sự kiện không chối cãi được, đã
làm mọi người suy nghĩ xôn xao: Làm sao dân Chúa chọn, dân ít-ra-en phần lớn
lại không đón nhận Tin Mừng của Đức Giêsu? Có phải là sự thất bại của chương
trình Thiên Chúa không? Trang Tin Mừng của Máccô trên đây phù hợp cách diệu kỳ
với câu hỏi đáng sợ nhất của thời đại chúng ta: Nếu Thiên Chúa hiện hữu thì mọi
việc sẽ sáng tỏ hơn... Vậy tại sao có rất nhiều người ngay thẳng và lương thiện
mà lại không tin, hay cứ theo thuyết vô tri. Thiên Chúa có hiện hữu thực sự
không? phải chăng đó chỉ là bóng ma, là chủ quan? Hay là ảo giác của một số
người cuồng tưởng? Thiên tài, thánh thiện, toàn hảo như thế mà đã không làm cho
người đồng thời trở lại được, ngay cả chính thân nhân của Người. (Như bài Tin
Mừng Chúa nhật trước đã cho ta thấy). Tuy nhiên với một sự bạo dạn như điên rồ,
Người đã tin rằng Người đã không mất thời giờ để gieo "hạt giống nhỏ
bé" của Người, và lịch sử chứng minh Người đã có lý kể từ bây giờ, bất cứ
ai đã gieo một "mầm" trong một linh hồn người nào để dấn thân phục vụ
một công trình giúp đỡ anh em mình, bất cứ ai đã cố gieo Tin Mừng, có thể dựa
trên lời nói của Đức Giêsu trên đây, để vượt qua mọi thất vọng và thất bại nhất
thời. Cha mẹ, ông bà nào đã nghĩ mình đã thất bại trong giáo dục con cháu, quý
vị hãy cầm lên một hạt cải nhỏ: Dù kết quả bề ngoài xem ra nhỏ bé, quý vị vẫn
là những người được "mời gọi để hy vọng". Cuộc phiêu lưu nhỏ bé của
Đức Giêsu đã được chứng thực: Cuộc phiêu lưu đó bây giờ đã "lớn lao".
Cuối cùng rồi các bạn sẽ thấy!
Cành lá xum xuê đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng.
Hạt nhỏ nhất trong các hạt đã trở nên một cây nhỏ đẹp. Cây là
chỗ cho "chim trời tới trú ẩn" đã là một hình ảnh cổ điển trong Thánh
kinh (Đn 4,9 ; Ed 31,6-17,22-23 ; Tp 9,15). Đttc Giêsu đã hoàn toàn được xác
định vị trí trong môi trường văn hóa của Người. Và nói theo lúc đó Người dám
tiên đoán sự thành công cuối cùng này, chỉ là một con người u tối xứ Galilê,
vùng Na-za-rét có 12 người nghèo khổ, không văn hóa, không thế lực đi theo. Lạy
Đức Giêsu, con đọc lại lời hứa của Người và con áp dụng lời đó cho mọi cơn thất
vọng của con. Xin Người cho chúng con niềm hy vọng và lòng tin tưởng.
Đức Giêsu dùng nhiều dụ ngôn tương tự mà rao giảng Lời Thiên
Chúa cho dân chúng nghe tùy theo sức họ hiểu. Người không bao giờ rao giảng cho
họ mà không dùng dụ ngôn. Nhưng khi chỉ có thầy trò với nhau, thì Người giải
nghĩa hết.
Vậy Đức Giêsu đã lưu ý đến trình độ đức tin của người nghe. Đó
là mầu nhiệm của tự do. Đối với những người có thiện cảm với Người. Với các bạn
hữu của Người, Đức Giêsu đã giải thích bổ túc cách riêng. Đức tin là một
"sự sống" một tương giao sống động". Mỗi lời cầu nguyện chuẩn bị
cho lời cầu kế tiếp. Mỗi suy niệm chuẩn bị cho suy niệm tiếp theo. Mỗi bước
chân đi tới Chúa sửa soạn cho bước kế tiếp. Điều còn là tối tăm khó hiểu đối
với nhiều người, lại là một thực tế dần dần trở nên hiển nhiên đối với những
người khác. Nếu bạn muốn biết -Thiên Chúa nhiều hơn, bạn hãy bắt đầu bước đi
đầu tiên tới Chúa đi. Bạn hỡi, chỉ một bước thôi. Bạn sẽ phải thể hiện một bước
đi như thế nào, để cho sự sống tiếp tục nảy nở?
21. Hai dụ
ngôn về Nước Thiên Chúa
(Chú giải và suy niệm của Lm. FX. Vũ Phan Long)
Qua các dụ ngôn trong bài Tin Mừng này, chúng ta hiểu rằng ngay
bây giờ trong hiện tại, ta đã có thể cảm nghiệm sức mạnh cứu độ của Triều Đại
Thiên Chúa.
1.- Ngữ cảnh
TM Máccô liên tục nhắc lại rằng Đức Giêsu giảng dạy, nhưng không
bao giờ ghi lại nội dung cả (x. 1,21; 2,13; 6,2.6.34; 10,1). Ngoại trừ bài Diễn
từ cánh chung (ch. 13), các giáo huấn được triển khai nhất của Đức Giêsu nằm
trong Mc 4, có thể được gọi là "Chương các dụ ngôn (ba dụ ngôn)"
(4,1-34). Chương này gồm có hai phân đoạn lớn và ba phân đoạn nhỏ:
* Mở (cc. 1-2);
1) Dụ ngôn Người gieo giống (cc. 3-9);
a- Mục đích của các dụ ngôn (cc. [10]11-12);
* Giải thích dụ ngôn Người gieo giống (cc. 13-20);
b- Hình ảnh Cái đèn và cái đấu: trách nhiệm (cc. 21-25);
2) Dụ ngôn Hạt giống tự mọc lên (cc. 26-29) và Hạt cải (cc.
30-32);
c- Kết luận về các dụ ngôn (cc. 33-34).
Đây là cách hành văn quen thuộc của Mc: ghép các phần của các
bài tường thuật vào nhau để soi sáng các bài lẫn nhau.
2.- Bố cục
Bản văn này có thể chia thành ba phần:
1) Dụ ngôn Hạt giống tự mọc lên (4,26-29);
2) Dụ ngôn Hạt cải (4,30-32);
3) Kết luận về các dụ ngôn (4,33-34).
3.- Vài điểm chú giải
- Chuyện Nước Thiên Chúa cũng tựa như chuyện một người (26): dịch sát "Nước Thiên Chúa tựa như một người".
Trong lối diễn tả của các kinh sư, dụ ngôn không ví Nước Thiên Chúa với một
người; dụ ngôn chỉ muốn minh hoạ một sự thật liên quan đến Nước Thiên Chúa nhờ
một câu truyện trong đó người ấy có một vai trò. Trong những ví dụ thuộc loại
này, thường thường chính phần cuối mới cung cấp một hình ảnh trực tiếp hoặc
gián tiếp gợi đến Nước Thiên Chúa. Trong bài dụ ngôn Mc, sự việc Nước Thiên
Chúa đến thì tựa như những gì xảy ra vào lúc thu hoạch (c. 29).
- một người: Không nhất thiết phải đồng hoá người gieo giống với Đức Giêsu,
bởi vì từ ngữ này được dùng rất tổng quát (không như bản văn Mt).
- Đêm hay ngày: Đêm đi trước ngày bởi vì ngày được coi như bắt đầu với lúc mặt
trời lặn.
- Bằng cách nào thì người ấy không biết: Tiến trình theo đó hạt giống mọc lên có một quy luật bên trong
nó; người gieo giống không phân tích tiến trình này, mà ông có băn khoăn về
tiến trình này cũng không lợi ích gì.
- Đất tự động (HL.
automatê) (28): Từ này mô tả một sự tăng trưởng tiệm tiến của hạt giống trước
mùa gặt. Trong ngữ cảnh là sự so sánh với Nước Thiên Chúa, tác giả nhấn mạnh
trên hoạt động ẩn giấu và tiệm tiến của Nước Thiên Chúa hầu đưa hạt giống đến
chỗ tăng trưởng hoàn toàn.
- Lúa vừa chín (29):
Trong giai đoạn tăng trưởng, người nông phu không phải làm gì trên cánh đồng
cả; mọi sự tiến hành không cần ông. Nhưng hoàn cảnh thay đổi đột ngột với c. 29
(x. liên từ dé [= "nhưng"; "khi"] và trạng từ Hy Lạp euthys
[= "tức khắc"]). Sau một thời gian không làm gì cả (những câu trước),
người nông phu can thiệp không chút chậm trễ vào lúc thu hoạch. Bây giờ bản văn
hoàn toàn chú ý đến người nông phu, đến sự thay đổi thình lình trong lối xử sự
của ông.
- đem liềm hái ra gặt: Đây
là câu trích mặc nhiên Giôen 4,13: "Các ngươi hãy tra liềm vào, vì đã tới
mùa lúa chín". Vị ngôn sứ loan báo cuộc phán xét mà Thiên Chúa sắp thực
hiện trong cánh đồng Giôsaphát để chống các dân tộc ngoại giáo (Ge 4,12-16).
Sách Khải huyền cũng ám chỉ đến biến cố này (Kh 14,14-16).
- hạt cải (31): Tục ngữ xứ
Paléttina coi đây là hạt giống nhỏ nhất. Để nói một vết máu thật nhỏ, các kinh
sư nói: "Không lớn hơn một hạt cải". Điểm nhắm là một hạt giống nhỏ
nhất và một cây thật to. Cách sử dụng thì (tense) hỗ trợ cho sự tương phản này:
tác giả nói đến việc gieo hạt ở thì quá khứ aorist ("một khi người đã được
gieo", cc. 31 và 32) và nói đến sự tăng trưởng ở thì hiện tại.
4.- Ý nghĩa của bản văn
* Dụ ngôn Hạt giống tự mọc lên (26-29)
Sẽ đến ngày Thiên Chúa can thiệp dứt khoát vào lịch sử nhân
loại. Trước đó, có một thời gian Thiên Chúa để cho mọi sự cứ đi theo dòng của
chúng, khiến ta có thể nghĩ rằng Ngài không quan tâm gì đến thế giới (x. sự
ngạc nhiên của Gioan Tẩy Giả: Mt 11,2-6). Đức Giêsu loan báo rằng Nước Thiên Chúa
đã gần kề. Thế mà mọi người đều biết rằng sự thiết lập Nước Thiên Chúa được
khởi đầu bằng việc phán xét để tiễu trừ khỏi dân Israel tất cả những kẻ tội
lỗi, không xứng đáng được tham dự vào ân huệ của Nước Thiên Chúa. Vậy, nếu
Thiên Chúa đã thực sự quyết định thiết lập Vương quyền của Ngài trên mặt đất,
tại sao ta chưa thấy một dấu gì cho biết là cuộc phán xét khủng khiếp ấy đã
đến?
Để trả lời, Đức Giêsu dùng một dụ ngôn để ví: Hạt giống là Lời.
Hạt giống mang trong mình một sức mạnh vô phương kháng cự. Một khi đã được
gieo, hạt giống-Lời đi sâu vào trong các tâm trí và con tim và biến đổi những
ai nghe Lời. Hoa trái không lệ thuộc người gieo giống, người rao giảng, nhưng
lệ thuộc vào sức mạnh mà hạt giống có trong mình. Không ai có thể kéo một cây
con để làm cho nó mọc nhanh hơn được! Dụ ngôn dạy chúng ta đặt tin tưởng nơi
lời Tin Mừng. Làm cho hạt giống-Lời lớn lên: đây không phải là công việc của
chúng ta. Chúng ta chỉ có một việc phải làm đó là gieo Lời trên mảnh đất được
giao cho chúng ta. Rồi sẽ đến lúc thu hoạch. Đức Giêsu cho các thính giả hiểu
rằng thời gian Người hoạt động ở trần gian chính là giai đoạn cuối cùng của
Lịch sử cứu độ, đi sát ngay trước cuộc can thiệp chung cuôc của Thiên Chúa. Ai
có bổn phận cộng tác với Người để gieo hạt giống-Lời, hãy kiên nhẫn chờ đợi.
Nhưng tất cả mọi người đều đón nhận Lời, hãy làm sao để hạt giống có thể thật
sự mọc lên và sinh hoa trái.
* Dụ ngôn Hạt cải (30-32)
Một cây cho chim trời trú ngụ rất thường được dùng để nói về một
vị vua biết dùng quyền lực mà che chở thuộc hạ (x. Đn 4,9.18; Ed 31,5...).
Nhưng một đoạn như Ed 17,22-23 thì lại nhấn mạnh trên sự phồn vinh xảy ra với
Nước Thiên Chúa vào thời tận thế. Đây cũng là ý nhắm của dụ ngôn Tin Mừng: hình
ảnh một cây che chở chim trời báo trước tình trạng sự việc vào lúc Thiên Chúa
thiết lập Vương quyền của Ngài trên mặt đất.
Vào lúc tiến trình đưa tới việc thiết lập Nước Thiên Chúa bắt
đầu diễn tiến (sứ vụ của Đức Giêsu), người ta nghĩ đây là một biến cố không
đáng kể. Nhưng cũng như hạt cải nhỏ bé hứa hẹn một cây lớn, sứ mạng của Đức
Giêsu đúng là chặng đầu tiên của sự can thiệp của Thiên Chúa nhằm thiết lập
Triều Đại của Người. Vậy nhận biết ý nghĩa đích thực của sứ mạng của Đức Giêsu,
chính là hiểu rằng thái độ phải có trước sứ mạng này là chấp nhận hoặc từ khước
quyền chủ tể cánh chung của Thiên Chúa. Chính thái độ này sẽ xác định vận mệnh
của mỗi người trong thế giới bên kia.
* Kết luận về các dụ ngôn (33-34)
Cả hai dụ ngôn đều nhấn mạnh tầm quan trọng quyết định của thời
gian hiện tại đối với các thính giả của Đức Giêsu. Hai dụ ngôn này mời gọi nhận
biết sứ mạng của Đức Giêsu chính là khởi đầu cuộc can thiệp cánh chung của
Thiên Chúa. Áp dụng giáo huấn vào trong đời sống Giáo Hội, thời gian hiện tại
không còn phải là thời gian của sứ vụ của Đức Giêsu, nhưng là thời gian của nếp
sống và hoạt động rao giảng của Giáo Hội.
+ Kết luận
Thoạt nhìn, chúng ta thấy kết luận của diễn từ các dụ ngôn không
có vấn đề. Đức Giêsu loan báo Lời Thiên Chúa cho người ta ("đám đông"
; x. 4,1-2). Người diễn tả bằng các dụ ngôn theo mức độ hiểu biết của họ. Dường
như đối với Đức Giêsu, các dụ ngôn là một phương tiện để giúp các thính giả
hiểu Người dễ dàng hơn. Ngoài ra, Người còn cung cấp các giải thích bổ sung cho
nhóm môn đệ (c. 10). Mọi sự không rõ ràng rồi hay sao?
Vấn đề chỉ xuất hiện rõ ràng khi ta lưu ý rằng tác giả Mc đã
muốn kết thúc với đề tài ngài đã đưa vào ở trên (cc. 10-12). Đối với công
chúng, "những kẻ ở ngoài" (c. 11), Đức Giêsu "không bao giờ rao
giảng mà không dùng dụ ngôn" (c. 34); "với những người kia..., cái gì
cũng phải dùng dụ ngôn" (c. 11). "Nhưng khi chỉ có riêng thầy trò với
nhau" (HL. kat' idian, c. 34), "khi còn một mình" (HL. kata
monas, c. 10), Đức Giêsu "giải đáp" tất cả cho các môn đệ (c. 34),
nghĩa là "những kẻ đang ngồi quanh Người cùng với Nhóm Mười Hai" (c.
10), là những kẻ mà "mầu nhiệm nước Thiên Chúa đã được ban cho" (c.
11).
Vậy, các dụ ngôn là một thứ ẩn ngữ, mà chỉ các môn đệ mới có
chìa khóa để hiểu được, còn đám đông, mà Đức Giêsu không muốn nói với họ bằng
một ngôn ngữ rõ ràng, thì vẫn không thể nắm bắt được ý nghĩa đích thực của giáo
huấn của Người: "Mầu nhiệm Nước Thiên Chúa" không được ban cho
"những kẻ ở ngoài"; chính vì thế mà Đức Giêsu "không nói gì mà
không dùng dụ ngôn".
Đây chính là "thuyết các dụ ngôn" trong TM Mc (J.
Dupont), mà thật ra, đây cũng chỉ là một phương diện đặc biệt của "thuyết
về bí mật thiên sai" của tác giả. Vào lúc tác giả soạn TM I, có một sự
kiện không thể phủ nhận, nhưng thật gai chướng: dân tộc Do Thái nói chung đã
không đón nhận Tin Mừng. Phải chăng kế hoạch của Thiên Chúa đã thất bại? Hay là
phải nhìn nhận rằng sứ mạng của Đức Giêsu không đến từ Thiên Chúa? Tác giả Mc
tìm ra được câu trả lời thần học trong bản văn Is 6,9-10 (x. Mc 4,12). Trong sứ
mạng của Đức Giêsu, đã được ứng nghiệm lệnh truyền của Thiên Chúa qua miệng của
vị ngôn sứ, là phải nói với dân cách nào để "họ có trố mắt nhìn cũng chẳng
thấy, có lắng tai nghe cũng không hiểu...".
Vậy, vị sứ giả của Thiên Chúa phải diễn tả cách nào để người ta
không hiểu được: đó đã là quyết định của Thiên Chúa mà! Người đã muốn làm cho
sứ mạng của vị sứ giả trở thành một phán quyết chống lại một dân mù quáng và
cứng lòng. Nhưng làm thế nào nhận ra sấm ngôn ấy là chương trình hoạt động của
Đức Giêsu? Tác giả Mc tìm ra được đáp số nơi việc Đức Giêsu sử dụng các dụ
ngôn: Người nói bằng dụ ngôn cho đám đông hoặc cho các đối thủ, vì Người không
buộc phải làm cho họ hiểu Người. Dưới mắt Mc, dụ ngôn là như một phương tiện
không phải để làm cho một giáo huấn nên dễ hiểu hơn, nhưng để che đậy ý nghĩa
của giáo huấn này dưới những hình ảnh. Để người ta hiểu, thì cần có một lời
giải thích; nhưng lời giải thích chỉ được ban cho các môn đệ mà thôi. Tuy
nhiên, tác giả đã nhận ra ngay nguy cơ là thuyết này có thể đưa tới chủ trương
bí truyền (esoterism); vì thế, ở 4,21-25, ngài mới xác định rằng các môn đệ đã
nhận được mạc khải là để đi phổ biến rộng rãi, để đi hô to trên mái nhà.
Chúng ta có thể nhận định rằng thuyết của Mc về các dụ ngôn là
một thuyết khá giả tạo. Nhưng để đánh giá đúng đắn, cần đo lường được mức độ
nghiêm trọng của vấn đề đang được hoàn cảnh cụ thể đặt ra cho tác giả và cho
Hội Thánh thời ngài: đoàn dân đông đảo được Thiên Chúa tuyển chọn đã không tin
vào Đức Giêsu và đã không chấp nhận sứ điệp của Người. Bản văn Is 6,9-10 cho
thấy là Thiên Chúa đã thấy trước (quan phòng) tình trạng sự việc như thế.
Rõ ràng công việc soạn thảo TM Mc mang dấu ấn của các hoàn cảnh
và các vấn đề thời tác giả. Ngài đã nghĩ tới việc rao giảng khi kể lại dụ ngôn
trong đó Lời Chúa được hình dung như một hạt giống. Ngài cũng đang cố gắng tìm
một giải thích thần học cho thất bại của sứ vụ này, bằng thuyết về giáo huấn
bằng dụ ngôn. Chứng nhân của Lời Chúa không phải là người chỉ biết bằng lòng
với việc lập lại máy móc Lời Chúa, nhưng là người biết tìm nơi Lời Chúa câu trả
lời cho những nhu cầu của những con người thời mình.
5.- Gợi ý suy niệm
1. Cả ba dụ ngôn (Người gieo giống, Hạt giống tự mọc lên, và Hạt
cải) có điểm chung là không truyền đạt những giáo huấn đặc biệt, nhưng chỉ bàn
về việc lấy lập trường trước lối hành động của Đức Giêsu. Dường như thực tại
thấy được (sự từ chối, sự vắng mặt của Thiên Chúa, những khởi đầu không sáng
sủa mấy) thì mâu thuẫn với sứ điệp và uy thế Mêsia của Người. Do đó, ba dụ ngôn
đều mời gọi sống đức tin.
2. Qua các dụ ngôn, chúng ta hiểu rằng Triều Đại Thiên Chúa không
những đến chắc chắn, mà bây giờ trong hiện tại, ta đã có thể cảm nghiệm sức
mạnh cứu độ của Triều Đại này. Tuy nhiên, chỉ người nào biết nhìn các sự việc
với con mắt đức tin mới nhận ra được sức mạnh này.
3. Như tác giả Mc, thừa tác viên Lời Chúa cần phải tìm cho ra sứ
điệp được gửi đến cho dân Thiên Chúa hôm nay từ bản văn Kinh Thánh. Đó chính là
sống và thi hành chức năng ngôn sứ, bởi vì ngôn sứ chính là người thay mặt
Thiên Chúa mà truyền đạt cho dân Ngài biết thánh ý Ngài đối với dân trong hoàn
cảnh hiện tại.
4. Khi thấy rằng tình yêu, sự kính trọng đối với các quyền của
con người và sự tự do, sự tha thứ, không đưa tới những kết quả mong muốn, có
những Kitô hữu đã bị cám dỗ thúc bách Triều Đại Thiên Chúa đến cho nhanh bằng
cách sử dụng những phương tiện Đức Giêsu đã cấm, như vũ lực, mưu mô, gian
dối... Đức Giêsu dạy chúng ta tin tưởng vào sức mạnh của Lời Tin Mừng.
22. Hạt
cải, men bánh - Lm. Giuse Hoàng Kim Toan
Hạt cải, men bánh là biểu trưng con số nhỏ, hoặc hình ảnh con số
còn lại.
Con số nhỏ bé nhưng quan trọng, bằng cách thuật chuyện, dụ ngôn
diễn tả: như hạt cải gieo vào đất vườn, hạt ấy nhỏ bé, nảy mầm, thành cây, lớn
lên, đến nỗi chim trời có thể đến làm tổ. Tiến trình lớn lên trong một hạt nhỏ
bé, một mầu nhiệm của sự sống diễn ra trong từng ngày. Nhỏ bé mang tầm vóc vũ
trụ, những người theo Đạo giáo [Tôn giáo cổ phát sinh từ tín ngưỡng dân gian
thờ các vị thần tiên bất tử, nên còn gọi là Đạo Tiên. Hình thành trở thành tôn
giáo chính thức vào thời Đông Hán (thếkỷ I - II sau Công Nguyên), tôn Lão Tử
làm thuỷ tổ, nên còn gọi là Đạo Lão, lấy Đạo Đức Kinh làm kinh điển. Sau này có
nhiều nhánh phát triển: Thần tiên, luyện đan, phong thuỷ, bói toán.], xem
hạt cải là hạt mang dấu chỉ trường sinh bất tử, vì hạt này rất nhiều trong một
quả. Hạt bất tử nằm nhỏ bé trong đời sống con người như hạt ước mơ trường sinh
mà con người hằng đi tìm kiếm.
Hạt bé nhỏ này Đức Giêsu gọi là Nước Trời. Nước Trời có trong
tâm hồn của mỗi con người mang tính nhỏ bé, có thể sánh ví như hạt giống được
người đi gieo hạt, gieo vào cuộc sống, hạt có thể bị chim trời ăn mất, hạt có
thể chịu bụi gai chèn ép, hạt có thể chịu rơi vào sỏi đá và hạt có thể trổ sinh
những hạt khác. Nước Trời khi sánh ví như hạt nhỏ bé được gieo vào lòng người,
Đức Giêsu muốn liên hệ với trách nhiệm bản thân của mỗi người.
Với sự nhỏ bé của hạt, gợi ý hình ảnh số còn sót lại thờ phượng
Thiên Chúa, con số nhỏ của các môn đệ tiên khởi, con số nhỏ của những người
sống theo Đức Kitô giữa lòng thế giới, con số nhỏ bé liên hệ tới men.
Như một ít men ở giữa khối bột, men làm dậy cả khối bột. Lên men
là một quá trình biến đổi, tiệm tiến từ hạt - chết đi - thành cây - sinh hoa -
kết trái. Men là nguyên nhân tác động tiến trình biến đổi. Như vậy khi nói men
Tin Mừng, Đức Giêsu muốn nói tới chất xúc tác hướng dẫn sự biến đổi tiềm tàng
bên trong. Quá trình lên men còn được nói là quá trình của sự thăng hoá, con
người không chỉ bám víu vào trái đất, mỗi ngày sống cần thăng hoá hơn về tinh
thần và đạt cao hơn về cõi trời. Giải nghĩa dụ ngôn hạt cải và men này soi sáng
nhiều dụ ngôn khác.
Nếu nói theo Dịch học, men là nguyên nhân làm cho mọi vật chuyển
động, chuyển động làm phát sinh, sinh hoài và sinh mãi. Yếu tố của men rất quan
trọng, sự sinh hoá tuỳ thuộc vào men tốt xấu. Men xấu làm hư khối bột, làm
thành hôi thối. Sự phân rã là một trong những bước tiến trình để biến đổi, chết
là sự phân rã, sự phân rã làm nên hai cách tái sinh, men xấu làm phân rã dẫn
đến tiêu huỷ đờiđời và men tốt dẫn đến sự phân rã tái sinh, làm nên cái mới.
Nước Trời khi sánh ví như hạt cải và như men, có ý nghĩa làm cho
men Tin Mừng thấm nhuần vào các nền văn hoá. Tin Mừng ấy chính là Đức Giêsu,
Ngài vốn dĩ là Thiên Chúa, nhưng đã mang lấy xác phàm nhân để cứu độ con người
phàm nhân về với Thiên Chúa. Như hạt cải bé nhỏ, Thiên Chúa ưa thích đi lối nhỏ
giữa cuộc đời, Con Thiên Chúa không sinh hạ trong hoàn cảnh của một gia đình
quyền thế giàu sang, nhưng chọn một gia đình nghèo khó, sinh ra giữa những
người nghèo.
Lối nhỏ, con đường nhỏ, những phận nhỏ là những nẻo đường Thiên
Chúa đã dùng trong lịch sử. Để chọn một người làm tổ phụ dân tộc, Thiên Chúa
chọn cụ già Abraham, đã gần đất xa trời mà chưa có đứa con nối dõi. Để đánh bại
Goliat, Thiên Chúa dùng cậu bé Đavit, để chọn những người rao giảng sám hối
Chúa đã chọn các bác nhà quê như Amốt, như Giêrêmia. Để chọn một bà mẹ làm mẹ
Con Thiên Chúa làm người, Người đã chọn một thiếu nữ làng quê. Để chọn nơi cư
trú cho Giêsu, Người đã chọn làng nghèo Nazareth, để chọn các tông đồ, Đức
Giêsu đã chọn các bác làng chài, các bác nhà nông và người thu thuế và ngay cả
Giuđa Iscariôt. Để chọn Đá Tảng xây dựng Hội Thánh, ngài đã chọn con người ba
lần phản bội, Phêrô. Trong cách lựa chọn ấy, Chúa muốn chọn đi lối nhỏ, từ
những gì xem ra hèn kém nhất, Thiên Chúa dùng để chinh phục những đỉnh cao. Từ
đổ vỡ của thân phận, Chúa dùng kinh nghiệm bản thân ấy làm chứng tá. Có Giuđa
bội phản kết liễu đời mình vì đã không tin vào lối nhỏ của Chúa dùng. Sự cứng
lòng dẫn tới cái chết tự huỷ hoại.
Nếu bạn tin, niềm tin ấy nhỏ bé như hạt cải, nhưng hạt cải ngày
kia sẽ mọc thành cây lớn và chim trời có thể đến cư trú. Nếu bạn tin, niềm tin
ấy như nắm men, người đàn bà goá nọ đem trộn vào đấu bột, một ngày kia đấu bột
dậy men. Lối nhỏ, phận nhỏ xem ra mong manh nhưng chẳng mong manh chút nào, bởi
vì nơi ấy Thiên Chúa bày tỏ quyền năng. Tất cả chất liệu nỏ bé cuộc đời của bạn
đều có thểtrở thành men thành hạt cải có giá trị nảy mầm hiến tế vô song để
thánh hoá trần gian.
Lối đi nhỏ, con đường nhỏ và phận nhỏ đã hình thành con đường
thơ ấu thiêng liêng của chị Têrêsa Hài Đồng Giêsu, một bí quyết đơn giản để nên
thánh và thánh hoá các thực tại bằng cách cho chúng một giá trị bền vững. Cách
thức ấy là dù bất cứ làm việc gì cũng đều dâng lên Chúa như lễ vật, để từ lễ
vật Thiên Chúa hiến thánh.
Một chiếc chìa khoá bé nhỏ so với một cánh cửa khổng lồ, thế
nhưng chiếc chìa khoá sẽ mở được cánh cửa, nếu bạn tin điều bé nhỏ sẽ mở được
điều lớn lao; từ hạt nhỏ trở thành cây lớn.