CHÚA NHẬT
25 THƯỜNG NIÊN
NĂM A
BÀI ĐỌC I: Is 55, 6-9
6 Hãy tìm Đức Chúa
khi Người còn cho gặp, kêu cầu Người lúc Người ở kề bên. 7 Kẻ gian ác, hãy bỏ đường lối mình đang theo,
người bất lương, hãy bỏ tư tưởng mình đang có mà trở về với Đức Chúa - và Người
sẽ xót thương -, về với Thiên Chúa chúng ta, vì Người sẽ rộng lòng tha thứ. 8 Thật vậy, tư tưởng của Ta không phải là tư
tưởng của các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của Ta -
sấm ngôn của Đức Chúa . 9 Trời cao hơn đất chừng nào thì đường lối của Ta cũng cao
hơn đường lối các ngươi, và tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng các ngươi
chừng ấy.
ĐÁP CA: Tv 144
Đ. Chúa gần gũi tất cả
những ai cầu khẩn Người. (c 18a)
2 Ngày lại ngày, con xin chúc tụng Chúa và ca
ngợi Thánh Danh muôn thuở muôn đời. 3 Chúa thật cao cả, xứng muôn lời ca tụng. Người cao cả khôn
dò khôn thấu.
8 Chúa là Đấng từ bi nhân hậu, Người chậm giận
và giàu tình thương. 9 Chúa nhân ái đối với mọi người, tỏ lòng nhân hậu với muôn
loài Chúa đã dựng nên.
17 Chúa công minh trong mọi đường lối Chúa, đầy
yêu thương trong mọi việc Người làm. 18 Chúa gần gũi tất cả những ai cầu khẩn Chúa, mọi kẻ thành
tâm cầu khẩn Người.
BÀI ĐỌC II: Pl 1, 20c-24. 27a
20c Thưa anh em, Đức Ki-tô sẽ tỏ bày quyền uy cao cả của Người
nơi thân xác tôi, dù tôi sống hay tôi chết: 21 vì đối với tôi, sống là Đức Ki-tô, và chết là một mối lợi.
22 Nếu sống ở đời này
mà công việc của tôi được sinh hoa kết quả, thì tôi không biết phải chọn đàng
nào. 23 Vì tôi bị giằng co
giữa hai đàng: ao ước của tôi là ra đi để được ở với Đức Ki-tô, điều này tốt
hơn bội phần: 24 nhưng ở lại đời
này thì cần thiết hơn, vì anh em.
27 Chỉ có một điều là
anh em phải ăn ở làm sao cho xứng với Tin Mừng của Đức Ki-tô.
TUNG HÔ TIN MỪNG: x. Cv 16,
14b
Hall-Hall: Lạy Chúa, xin mở lòng chúng con, để
chúng con lắng nghe Lời của Con Chúa. Hall.
TIN MỪNG: Mt 20, 1-16a
1 "Nước Trời
giống như chuyện gia chủ kia, vừa tảng sáng đã ra mướn thợ vào làm việc trong
vườn nho của mình. 2 Sau khi đã thoả thuận với thợ là mỗi ngày một quan tiền, ông
sai họ vào vườn nho làm việc. 3 Khoảng giờ thứ ba, ông lại trở ra, thấy có những người
khác ở không, đang đứng ngoài chợ. 4 Ông cũng bảo họ: "Cả các anh nữa, hãy đi vào vườn nho,
tôi sẽ trả cho các anh hợp lẽ công bằng.”5 Họ liền đi. Khoảng giờ thứ sáu, rồi giờ thứ chín, ông lại
trở ra và cũng làm y như vậy. 6 Khoảng giờ mười một, ông trở ra và thấy còn có những người
khác đứng đó, ông nói với họ: "Sao các anh đứng đây suốt ngày không làm gì
hết? "7 Họ đáp: "Vì
không ai mướn chúng tôi.” Ông bảo họ: "Cả các anh nữa, hãy đi vào vườn
nho! "8 Chiều đến, ông chủ
vườn nho bảo người quản lý: "Anh gọi thợ lại mà trả công cho họ, bắt đầu
từ những người vào làm sau chót tới những người vào làm trước nhất.”9 Vậy những người mới vào làm lúc giờ mười một
tiến lại, và lãnh được mỗi người một quan tiền. 10 Khi đến lượt những người vào làm trước nhất,
họ tưởng sẽ được lãnh nhiều hơn, thế nhưng cũng chỉ lãnh được mỗi người một
quan tiền. 11 Họ vừa lãnh vừa
cằn nhằn gia chủ:12 "Mấy người
sau chót này chỉ làm có một giờ, thế mà ông lại coi họ ngang hàng với chúng tôi
là những người đã phải làm việc nặng nhọc cả ngày, lại còn bị nắng nôi thiêu
đốt.”13 Ông chủ trả lời
cho một người trong bọn họ: "Này bạn, tôi đâu có xử bất công với bạn. Bạn
đã chẳng thoả thuận với tôi là một quan tiền sao?14 Cầm lấy phần của bạn mà đi đi. Còn tôi, tôi
muốn cho người vào làm sau chót này cũng được bằng bạn đó. 15 Chẳng lẽ tôi lại không có quyền tuỳ ý định
đoạt về những gì là của tôi sao? Hay vì thấy tôi tốt bụng, mà bạn đâm ra ghen
tức? "16 Thế là những kẻ
đứng chót sẽ được lên hàng đầu, còn những kẻ đứng đầu sẽ phải xuống hàng chót.
A. GIẢI
THÍCH
1/ Giờ lao động của người Do Thái quy
định thế nào?
Người
Do Thái lao động mỗi ngày 12 giờ:
-
Giờ thứ I: 6 giờ sáng, bắt đầu đi làm.
-
Giờ thứ 12: 18 giờ, nghỉ việc và lãnh lương.
2/ Có năm loại thợ làm vào những giờ
khác nhau nghĩa là sao?
-
Loại thợ giờ thứ I: 6 giờ sáng, làm 12 giờ trong ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 3: 9 giờ sáng, làm 9 giờ trong ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 6: 12 giờ trưa, làm 6 giờ trong ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 9: 15 giờ, làm 3 giờ trong ngày.
-
Loại thợ giờ thứ 11: 17 giờ, làm 1 giờ trong ngày.
Những
thợ vào làm vườn nho cho ông chủ sớm muộn khác nhau, diễn tả người lãnh Bí tích
Thánh Tẩy để được sống trong Hội Thánh: Trẻ con có (giờ I); vị thành niên có
(giờ III); thanh niên có (giờ VI); trưởng thành có (giờ IX); già nua có (giờ
XI).
3/ Tiền công nhật một đồng có quá ít
không?
Đó là
tiền công nhật, theo luật Do Thái đã quy định, đủ nuôi sống gia đình trong một
ngày.
4/ Hình ảnh năm nhóm thợ làm những giờ
khác nhau trong mầu nhiệm Nước Thiên Chúa, có nghĩa gì?
Thánh
Irênê, thánh Grégorio (590-604), và ông Origène cho rằng đây là năm chặng trong
lịch sử Thiên Chúa cứu độ khởi đi từ Adam (giờ I), rồi đến ông Noe (giờ III), kế
tiếp là ông Abraham (giờ VI), tiếp đến là ông Môsê (giờ IX), và cuối cùng Đức
Giêsu (giờ XI).
Ông chủ
trao cho năm nhóm thợ tiền lương đồng đều mỗi người một đồng, chính là Đức Giêsu
ban ơn cứu độ đồng đều cho tất cả mọi người Công Giáo, tân tòng cũng như đạo
gốc, không ai cảm thấy mình bị thiệt thòi, không ai được kể công với Chúa, vì
ơn cứu độ là ơn nhưng không. Bởi đó họ phải luôn biết tạ ơn Chúa, vì được làm
con Chúa và hằng ngày còn được nuôi dưỡng bằng ơn thánh (một đồng), mà ta được
đón nhận hằng ngày trong Thánh Lễ. Thánh Phaolô là mẫu người trong việc này, nên
ông cất lời khuyên các tín hữu: “Chính
bởi ân huệ mà anh em được cứu độ, vì anh em cũng như tôi xưa kia chúng ta làm
theo xu hướng xác thịt! Nhưng Đức Kitô thương xót ta, Ngài đã cho ta được hồi
sinh, như vậy, không phải do công anh em, mà là do ơn Chúa ban, không phải do
tự việc làm để đừng có ai vênh vang tự đắc” (Ep 2, 1-9).
B.
GIÁO HUẤN
SỐNG
TRONG HỘI THÁNH, NẾM PHÚC THIÊN ĐÀNG
Dụ ngôn thợ làm vườn nho nếu xét về mặt xã hội, không ông
chủ nào đối xử với các thợ như thế. Đành rằng ông chủ trả lương cho thợ không
sai hợp đồng, không bất công. Nhưng làm như vậy là chủ tỏ ra thiếu khôn ngoan, gây
cớ cho người ta ghen tỵ nhau, hoặc làm cho thợ hiểu lầm chủ thương người này mà
ghét người kia. Thợ mà biết tâm tình chủ như thế, chắc gì lần sau chủ có thể
mượn được thợ vừa ý! Nhưng Đức Giêsu kể dụ ngôn này nhằm diễn tả mầu nhiệm Nước
Thiên Chúa, vì “đường lối của Thiên Chúa
khác với đường lối của loài người, vì ý nghĩ của Thiên Chúa khác với suy nghĩ
của loài người” (Is 55, 6-9: Bài đọc I). Qua dụ ngôn này Chúa muốn ta phải
ý thức mình vừa là thợ, vừa là chủ trong đời sống Hội Thánh:
I. TA LÀ THỢ LÀM VƯỜN NHO: SỐNG TRONG
HỘI THÁNH THÌ PHẢI TÍCH CỰC PHỤC VỤ ĐỒNG LOẠI, MÀ VẪN CẢM NGHIỆM MÌNH ĐƯỢC HẠNH
PHÚC NHƯ SỐNG TRÊN THIÊN ĐÀNG.
1- Được làm vườn nho của Chúa (gia
nhập Hội Thánh) là một ơn lớn lao, để tỏ lòng biết ơn Chúa, ta phải tích cực
phục vụ đồng loại.
Ta hãy bắt chước đời sống của thánh Phaolô, ông là Tông Đồ
sinh non đẻ muộn (tu muộn), thuộc loại thợ làm vườn nho vào giờ thứ năm (làm
giờ thứ 11). Ông Phaolô có thể phàn nàn: “Lạy Chúa, sao Ngài không gọi con sớm
cùng với các bạn con (Nhóm Mười Hai), để con khỏi bị nhiều người nghi ngờ khi
con hoạt động cho Tin Mừng (x. Cv 9, 26), để con khỏi ân hận là tên vũ phu (x. Cv
26, 11), để con khỏi mặc cảm là “đứa ranh
con, là người mạt nhất trong các Tông Đồ, và cũng không đáng gọi là Tông Đồ nữa”
(1Cr 15, 8-9). Dù ông Phaolô nói với mọi người như thế, nhưng không phải là
phàn nàn với Chúa, vì ông đã cảm nghiệm được lòng Chúa xót thương, nên ông rất
biết ơn Chúa, qua lời ông nói: “Đức Giêsu
Kitô đã đến trong thế gian để cứu những kẻ tội lỗi, trong số đó tôi là người
thứ nhất, qua tôi, Đức Giêsu Kitô đã bày tỏ phác sơ qua tất cả sự đại lượng của
Ngài, Ngài đặt tôi làm gương cho những ai tin vào Ngài” (1Tm 1, 15-16). Nhờ
tình yêu của Đức Giêsu Kitô thúc bách (x. 2Cr 5, 14), nên ông tích cực trong sứ
mệnh Tông Đồ, đem lại kết quả “không thua
kém các Tông Đồ thượng đẳng” (2Cr 11, 5). Như thế ông Phaolô đã diễn tả
người thợ làm vườn nho muộn nhất, vì người này không hề phàn nàn, trách móc chủ
điều gì, dù suốt ngày anh ngẩn ngơ ngoài đầu đường xó chợ, không ai thuê mướn, cả
gia đình anh suýt chết đói vì thất nghiệp! (x. Mt 20, 3-7: Tin Mừng).
Nhìn vào đời sống Hội Thánh, nhiều người Đạo gốc, Đạo dòng,
là các thợ vào làm vườn nho sớm, lẽ ra không được thua kém tinh thần phục vụ
mẫu mực của ông Phaolô, để ai cũng phải nói: “Anh em hãy bắt chước tôi, như tôi đối với Chúa Kitô” (1Cr 11, 1), và
“anh em hãy làm thay tôi” (2Cr 12, 11).
Nếu người Công Giáo nào cũng sống như ông Phaolô, thì cũng có quyền nói: “Giờ đây, tôi vui mừng được chịu đau khổ vì
anh em. Những gian nan thử thách Đức Kitô còn phải chịu, tôi xin mang lấy vào
thân cho đủ mức, vì lợi ích cho thân thể Người là Hội Thánh.” (Cl 1, 24)
2- Được làm việc Tông Đồ của Chúa là
hạnh phúc như sống trên Thiên Đàng.
Thánh Tông Đồ nói: “Sống
là Đức Kitô, chết là mối lợi!” (Pl 1, 21: Bài đọc II). Mối lợi khi chết là
“lên Thiên Đàng được nghe Lời khôn tả”
(2 Cr 12, 4). Nhưng “nếu sống trong xác
phàm là hoạt động có hiệu quả trong việc rao giảng Tin Mừng, thì tôi không biết
phải chọn gì. Tôi bị giằng co đôi ngả: tôi ước mong thoát ly và được ở cùng Đức
Ki-tô, thì thật là điều tối hảo gấp bội, nhưng lưu trú trong xác phàm lại khẩn
thiết hơn vì anh em, và tôi biết rằng tôi sẽ lưu lại và ở bên mà giúp anh em
hết thảy tiến tới và được vui mừng của lòng tin” (Pl 1, 22-25: Bài đọc II).
Như thế Tông Đồ Phaolô khác hẳn với những người thợ làm
vườn nho cho ông chủ từ sáng sớm đã lên tiếng than thân và trách chủ: “Tôi phải vác nặng cả ngày trường với nắng
nôi thiêu đốt, vậy mà ông lại kể tôi ngang hàng với người làm có một giờ”
(Mt 20, 12: Tin Mừng).
Vậy khi là người làm công lo việc Tông Đồ trong Hội Thánh, ta
không nên ghen tỵ với nhiều người sống Đạo xem ra không đạo đức bằng mình, mà
lại gặp nhiều may mắn, để rồi oán trách Thiên Chúa không thương, như những
người thợ làm vườn nho từ sáng sớm đã trách chủ. Do đó thánh Gioan Tẩy Giả đã
nhắc: “Chớ đòi gì quá mức ấn định, đừng
xách nhiễu, đừng vu khống cho ai, hãy bằng lòng với lương bổng của mình”
(Lc 3, 13-14). Thánh Phaolô cũng tiếp lời khuyên: “Làm việc gì hãy tận tâm như thể làm cho Chúa, chứ không phải làm cho
người đời” (Cl 3, 23).
Được làm người Công Giáo mà không biết ơn Chúa lại bất mãn
vì “bị” lãnh Bí tích Thánh Tẩy sớm, chỉ muốn về già mới xin Rửa Tội, để được
giống như người thợ làm vườn nho trễ. Sống Đạo mà bất mãn về danh Công Giáo thì
cũng là loại bạn phản bội như Giuđa
(x. Mt 26, 50), hay như người bạn bất lịch sự không
mặc áo cưới mà dám vào dự tiệc (x. Mt 22, 11), hoặc như người thợ vào làm vườn
nho sớm oán trách chủ không công bằng so với thợ làm trễ, khiến chủ phải lên
tiếng: “Này bạn, bạn ghen tỵ làm gì? Há tôi không được quyền làm như tôi muốn
về của cải tôi hay sao: hay mắt bạn lườm
nguýt vì tôi nhân lành” (Mt 20, 13t: Tin Mừng).
Một người có máu ghen tỵ và một người có lòng tham lam, cả
hai đều được dẫn đến trước mặt vua, vua bảo: “Để làm vừa lòng các ngươi, ai muốn xin gì trẫm cũng cho, nhưng ai xin
sau thì được gấp đôi người trước”. Lời này làm cho hai tên ghen tỵ và tham
lam đều phải câm miệng, vì tên tham không muốn xin trước, đợi tên ghen xin
trước để mình được vua ban gấp đôi! Còn tên ghen cũng chờ tên tham xin trước, vì
nó sợ tên tham được gấp đôi! Vua đợi một lúc lâu, không ai lên tiếng, cuối cùng
vua ra lệnh cho tên ghen phải xin trước, hắn nghĩ: Mình phải xin gì trước để
trả thù tên tham, cuối cùng hắn xin vua: “Xin
vua chặt một cánh tay của tôi”, với thâm ý là vua sẽ chặt hai cánh tay của
tên tham! Tên ghen đó là Satan, kẻ tham là Giuđa phản Thầy, thuộc dòng giống
Adam, Eva
II. SỐNG TRONG HỘI THÁNH TA CÒN PHẢI Ý
THỨC QUYỀN LÀM CHỦ CỦA MÌNH, VÀ THI HÀNH QUYỀN NÀY NHƯ MỤC TỬ GIÊSU.
1/ Sống Đức Tin.
Mọi dân, mọi nước trên khắp mặt đất này chỉ có Chúa Giêsu
là Mục Tử nhân hậu (x. Ga 10), Ngài là Đấng Cứu Độ duy nhất (x. Cv 4, 12). Ai
tin để được kết hợp với Ngài, thì được sống hạnh phúc dồi dào muôn đời (x. Ga
10, 10). Chính vì vậy mà trong Tin Mừng Gioan, ông không viết danh sách các môn
đệ Đức Giêsu chọn làm mục tử dân Ngài. Vì ông chỉ muốn mọi người chiêm ngắm Vị
Mục Tử tuyệt vời là Chúa Giêsu, để chăm sóc người anh em theo mẫu Thầy Giêsu. Muốn
được thế, ta phải cầu xin với Mục Tử Giêsu: “Lạy Chúa, xin mở lòng chúng con, để chúng con lắng nghe Lời của Con
Chúa” (Cv 16, 14b: Tung Hô Tin Mừng). Và nhờ có tâm hồn lắng nghe Lời Chúa,
rồi đem thực hành, thì ta mới “tỏa ra
hương thơm giữa những người được cứu độ và những kẻ bị hư đi” (2Cr 2, 15). Đó
là sức thu phục đồng loại về cho Chúa Giêsu. Vì “Chúa gần gũi tất cả những ai cầu khẩn Người” (Tv 145/144, 18a: Đáp
ca).
2/ Sống có nhân bản.
Ta phải bắt chước ông chủ vườn nho: chủ trả lương cho thợ
không căn cứ vào năng xuất lao động, mà căn cứ vào hoàn cảnh sống của họ, vì
nếu ông trả theo đức công bằng là 1/12 phần một đồng của người đến sớm, thì gia
đình người này không thể sống được. Ông chủ vườn nho đã thực hành lời dạy của ông
Tôbya: “Hãy trả lương cân xứng cho người
giúp con và thêm chút gì vào tiền công của họ” (Tb 12, 1). Đừng lợi dụng
người thất nghiệp mà bóc lột sức lao động người ta, lại trả lương chết đói, thế
mà còn tự hào rằng: Nếu tôi không mượn nó, cháo nó không có mà húp!
Hãy nhớ
của cải ta có là do Chúa ban, ta chỉ là người quản lý. Đức Giêsu đã khen “người
quản lý khôn ngoan trung trực, bất cứ lúc nào chủ đến cũng thấy nó đang phân
phát phần lương thực cho gia nhân đúng lúc phải thời” (Mt 24, 45-47). Mục
đích chia sẻ phải hướng lòng người anh em về việc nhận biết Thiên Chúa. Giá trị
chia sẻ ở điểm này, đó mới là Đức Ái Kitô giáo. Vì thế, hết những ai không chia
Đức Tin, không chia lòng Mến, để làm cho người anh em thuộc về Chúa Kitô, thì
họ chẳng hơn gì những người Do Thái tự hào thờ Chúa theo Luật Môsê, để rồi đóng
cửa Trời không muốn cho ai vào (x. Mt 23, 13), thì cho dù dưới mắt người đời
hay dưới mắt những người Do Thái cố thủ Luật Môsê cho đó là người cao cả, người
đứng đầu lãnh đạo cộng đoàn, thì trong Nước Thiên Chúa, Chúa Giêsu sẽ truất phế
loại người này và đặt những người tin theo Ngài, cụ thể như các môn đệ Ngài
chọn lên lãnh đạo dân theo đường lối phục vụ của Mục Tử Giêsu. Đúng như Đức
Giêsu nói: “Nhiều kẻ đầu hết sẽ nên cuối
hết, và có những kẻ cuối hết sẽ nên đầu hết” (Mt 20, 16a: Tin Mừng).
Cũng
thế nhiều người thấp cổ bé miệng trong xã hội như phu quét rác, nhưng họ làm là
làm cho Chúa chứ không phải cho người đời (x. Cl 3, 23), với ý hướng bất cứ làm
việc gì cũng để tôn vinh Thiên Chúa (x. 1Cr 10, 31), thì trong Nước Thiên Chúa
họ vẫn là người cao cả, hơn hàng giáo sĩ chỉ dùng quyền bính thống trị, làm cho
nhiều người xa lánh, thì chẳng những thua phu quét rác mà còn bị phạt nặng nề
hơn! Vì “kẻ không biết ý chủ mà làm những
chuyện đáng phạt, thì sẽ bị đòn ít. Hễ ai đã được cho nhiều thì sẽ bị đòi nhiều,
và ai được giao phó nhiều thì sẽ bị đòi hỏi nhiều hơn.” (Lc 12, 48).
Đức
Giám mục Phó địa phận Phú Cường Giuse Nguyễn Tấn Tước, nói chuyện với tôi: Lần
kia tôi mời một bác sĩ đến nói chuyện với Chủng sinh, vị bác sĩ ấy ân cần
khuyên: “Các thầy ráng học cho giỏi và
giữ kỷ luật, tôi mong tất cả các thầy tiến tới chức Linh mục. Nhưng khi làm
Linh mục, thì tôi lại muốn các thầy sống tinh thần thời còn là Chủng sinh”.
Tôi rất đắc tâm nhận xét này và làm tôi thêm thắc mắc, hỏi: “Thưa Đức cha, từ Linh mục trở thành Giám mục
thì sao? Và từ Giám mục lại nhận mũ Hồng
y thì phải cư xử với người dưới thế nào?” Ngài trả lời: “Tôi đâu phải Hồng y”.
THUỘC
LÒNG
Đối với tôi sống là Đức Kitô, chết là
mối lợi! (Pl 1, 21)
Lm GIUSE ĐINH QUANG THỊNH