Gia đình -
môi trường thuận tiện đầu tiên
để thông truyền đức tin
môi trường thuận tiện đầu tiên
để thông truyền đức tin
Gia đình là
nơi thuận tiện đầu tiên để nói về Thiên Chúa, để thông truyền đức tin cho các
thế hệ mới. Vì thế các phụ huynh phải biết tỉnh thức và nhậy cảm chú ý tới các
dịp thuận tiện giúp trình bầy đức tin cho con cái với niềm vui, khả năng lắng
nghe và đối thoại.
Đức Thánh
Cha Biển Đức XVI đã nói như trên với 7.000 tín hữu và du khách hành hương tham
dự buổi tiếp kiến chung trong đại thính đường Phaolô VI sáng thứ tư
2́́́́8-11-2012.
Trong bài
huấn dự ngài đã khai triển đề tài ”Làm thế nào để thông truyền đức tin cho con
người ngày nay?” Tình yêu của Thiên Chúa đã được đổ vào lòng chúng ta và bao
trùm cuộc sống để nó trở nên tốt lành. Như thế chính Thiên Chúa là Tình Yêu và
Sự Thiện tối cao tự thông truyền cho chúng ta. Và nếu chúng ta nói về Thiên
Chúa là bởi vì chúng ta biết rằng Người yêu thương chúng ta, chú ý tới chúng ta
và tình yêu của Người vô tận và vĩnh cửu, lớn lao hơn tình yêu của cha mẹ và
tình yêu vợ chồng. Việc loan báo được dành cho tất cả mọi người ấy dẫn đưa tới
cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa Tình Yêu, được mạc khải một cách duy nhất nơi Đức
Giêsu chịu đóng đanh. Vì không có ơn cứu rỗi cho nhân loại, nếu không phải là
nơi Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô. Nơi Người mọi người tìm được sự thành toàn
tràn đầy của mình. Thông truyền sứ điệp này là một nhiệm vụ nòng cốt của đức
tin: đức tin đến từ việc lắng nghe Lời Chúa (Rm 10,14.17).
Nhưng làm
thế nào để thông truyền Tin Mừng, để mở đường cho sự thật cứu độ trong con tim
thường đóng kín của con người ngày nay và trong trí khôn đôi khi bị biết bao
chói lòa của xã hội làm lo ra? Trước hết phải nhìn kiểu hành động của Thiên
Chúa trong lịch sử, bởi vì chính Thiên Chúa đã bước vào việc thông truyền với
con người, còn hơn thế nữa Ngài tự thông truyền cho con người cho đến chỗ nhập
thể làm người. Nơi Đức Giêsu thành Nagiarét chúng ta gặp gỡ gương mặt của Thiên
Chúa, từ Trời xuống để chìm ngập trong thế giới loài người và dậy họ ”nghệ thuật
sống”, chỉ cho họ con đường hạnh phúc, để giải thoát chúng ta khỏi tội lỗi và
khiến cho chúng ta trở thành con cái Thiên Chúa một cách tràn đầy (Ep 1,5; Rm
8,14). Đức Thánh Cha định nghĩa việc nói về Thiên Chúa như sau:
Nói về
Thiên Chúa trước hết có nghĩa là biết rõ điều chúng ta phải đem đến cho con người
ngày nay: là Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô như câu trả lời cho vấn nạn nền tảng
tại sao lại sống và sống ra sao.
Vì thế nói
về Thiên Chúa đòi hỏi một sự liên tục lớn lên trong đức tin, một sự thân tình với
Đức Giêsu và Tin Mừng của Người, một sự hiểu biết Thiên Chúa sâu xa và một đam
mê mạnh mẽ đối với chương trình cứu độ của Người, không nhượng bộ cám dỗ thành
công, nhưng theo phương pháp của Thiên Chúa, phương pháp của sự Nhập Thể trong
gia đình Nagiarét đơn sơ và trong hang đá Bếtlehem, phương pháp của dụ ngôn hạt
cải. Cần phải không sợ hãi sự khiêm tốn của các bước đi bé nhỏ và tin cậy nơi
men vào trong bột và làm cho nó dậy lên một cách nhiệm mầu (x. Mt 13,33). Trong
việc nói về Thiên Chúa, trong công tác rao giảng Tin Mừng dưới sự hướng dẫn của
Chúa Thánh Thần, cần tái chiếm trở lại sự đơn sơ, trở lại với điều nòng cốt của
việc loan báo: đó là Tin Mừng của Thiên Chúa Tình Yêu, đến gần chúng ta trong Đức
Giêsu Kitô cho tới Thập gía và trong sự Sống lại, trao ban hy vọng và mở ra cho
chúng ta cuộc sống vĩnh cửu. Thánh Phaolô là người đã nêu gương cho chúng ta,
khi nói với tín hữu Côrintô rằng người ”không dùng lời lẽ hùng hồn hoặc triết
lý cao siêu mà loan báo mầu nhiệm của Thiên Chúa... và người không muốn biết đến
chuyện gì khác ngoài Đức Giêsu Kitô, mà là Đức Giêsu Kitô chịu đóng đinh vào thập
giá” (1 Cr 2,1-2). Thánh Phaolô cho biết người không có ý cho cái gì của người,
nhưng rong ruổi trên các nẻo đường xa xôi chỉ với ước muốn loan báo Chúa Kitô
chịu đóng đinh, suối nguồn ơn cứu rỗi, Đấng đã chinh phục thánh nhân trên đường
đến thành Damasco.
Tiếp tục
bài huấn dụ Đức Thánh Cha giải thích việc loan báo Tin Mừng như sau:
Nói về
Thiên Chúa có nghĩa là dành khoảng trống cho Đấng làm cho chúng ta hiểu biết
Thiên Chúa, mạc khải gương mặt tình yêu của Người; có nghĩa là lấy đi chính cái
tôi bằng cách hiến dâng nó cho Chúa Kitô, trong ý thức rằng không phải chúng ta
chiếm được người khác cho Thiên Chúa, mà phải chờ đợi họ từ chính Thiên Chúa,
phải khẩn nài họ từ Người. Việc nói về Thiên Chúa luôn luôn nảy sinh từ việc lắng
nghe Người, từ việc đắm chìm trong một đời cầu nguyện sâu xa.
Thật thế, đối
với thánh Phaolô thông truyền đức tin là nói lên một cách công khai điều mình
đã nghe đã thấy trong cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô, điều đã mình kinh nghiệm trong
cuộc sống được biến đổi bởi cuộc gặp gỡ ấy: nghĩa là đem Đức Giêsu đến, mà
thánh nhân cảm thấy hiện diện trong mình và đã trở thành định hướng đích thực
cuộc sống của người, để làm cho mọi người hiểu rằng Chúa Giêsu cần thiết cho thế
giới và định đoạt đối với sự tự do của mỗi người.
Và thánh
Phaolô để cho toàn cuộc sống của mình bị lôi cuốn vào công tác loan báo Chúa
Kitô. Để nói về Thiên Chúa cần phải nhường chỗ cho Người trong sự tín thác rằng
Người hành động trong sự yếu đuối của chúng ta, dành chỗ cho Người không sợ
hãi, với sự đơn sơ và niềm vui trong xác tín sâu thẳm rằng càng để Người vào
trung tâm bao nhiêu, thì việc loan báo của chúng ta càng sinh hoa trái bấy
nhiêu. Điều này cũng có giá trị đối với các cộng đoàn Kitô: được mời gọi cho thấy
hoạt động biến đổi của ơn thánh Chúa, bằng cách thắng vượt các khuynh hướng cá
nhân chủ nghĩa, các khép kín, các ích kỷ, thờ ơ và bằng cách sống tình yêu
Thiên Chúa trong các tương quan thường ngày.
Chúa Giêsu
đã nói về Thiên Chúa mà Người gọi là Abba Cha và về Nước Thiên Chúa với cái
nhìn tràn đầy thương xót đối với các khó khăn của cuộc sống con người. Việc
thông truyền của Người đã là một việc giáo dục liên lỉ cúi xuống trên con người
để dẫn đưa nó tới với Thiên Chúa.
Các Phúc Âm
cho chúng ta thấy Chúa Giêsu đã chú ý tới mọi hoàn cảnh Người gặp gỡ, Người đắm
mình trong thực tại của con người thời đó với sự tin tưởng tràn đầy nơi sự trợ
giúp của Thiên Chúa Cha. Các môn đệ sống với Chúa và các đám đông gặp gỡ Người
trông thấy cung cách nói năng hành xử của Người, và nhận ra nơi đó hoạt động của
Chúa Thánh Thần, hoạt động của Thiên Chúa. Nơi Chúa Giêsu lời loan báo và cuộc
sống giao thoa nhau: Người hành động và giảng dậy luôn luôn khởi hành từ một tương
quan thân tình với Thiên Chúa Cha. Kiểu hành xử này trở thành chỉ dẫn nòng cốt
đối với các Kitô hữu. Kiểu sống trong đức tin và tình bác ái trở thành việc nói
về Thiên Chúa ngày nay; vì với một cuộc đời được sống trong Chúa Kitô, nó cho
thấy sự đáng tin cậy của những điều chúng ta nói bằng lời. Và ở đây chúng ta phải
chú ý nhận ra các dấu chỉ thời đại, nghĩa là nhận ra các tiềm năng, các ước muốn,
các chướng ngại gặp phải trong nền văn hóa hiện nay, đặc biệt phải biết nhận ra
ước muốn sự trung thực, khát vọng sự siêu việt, sự nhậy cảm bảo vệ thiên nhiên
và không sợ hãi thông truyền câu trả lời mà niềm tin nơi Thiên Chúa cống hiến.
Năm Đức Tin là dịp giúp tái khám phá ra các lộ trình mới trên bình diện cá nhân
và cộng đoàn với trí tưởng tượng được Chúa Thánh Thần linh hoạt, để tại mọi nơi
sức mạnh của Tin Mừng trở thành sự khôn ngoan và định hướng cho cuộc sống.
Cả trong thời
đại chúng ta nơi đặc ân để nói về Thiên Chúa là gia đình, là trường học đầu
tiên để thông truyền đức tin cho các thế hệ mới. Trong Hiến Chế về Giáo Hội và
Sắc lệnh về Hoạt động tông đồ Công Đồng Chung Vaticăng II coi cha mẹ là các sứ
giả đầu tiên của Thiên Chúa. Họ được mời gọi tái khám phá ra sứ mệnh của mình,
bằng cách lãnh trách nhiệm giáo dục và mở các lương tâm của các trẻ nhỏ cho
tình yêu của Thiên Chúa, như một việc phục vụ nền tảng đối với cuộc sống của
chúng, trong việc là các giáo lý viên và là các thầy dậy đức tin đầu tiên cho
con cái họ. Và trong nhiệm vụ này điều quan trọng trước hết là sự tỉnh thức, có
nghĩa là biết tiếp nhận các dịp thuận tiện để nói về đức tin trong gia đình, và
giúp chín mùi suy tư có óc phán đoán đối với nhiều tình trạng điều kiện hóa mà
con cái phải chịu. Sự chú ý ấy của cha mẹ cũng là sự nhậy cảm nhận ra các vấn nạn
tôn giáo, đôi khi hiển nhiên đôi khi dấu ấn trong tâm hồn con cái. Đức Thánh
Cha nói tới niềm vui trong kiểu thông truyền đức tin trong gia đình như sau:
Việc thông
truyền đức tin phải có giọng điệu tươi vui. Đó là niềm vui phục sinh không im lặng
hay dấu diếm các thực tại của sự đau đớn, khổ sở, mệt nhọc, khó khăn, hiểu lầm
và của cả chính cái chết, nhưng biết cống hiến các tiêu chuẩn giúp giải thích tất
cả trong viễn tượng của niềm hy vọng Kitô. Cuộc sống tốt lành của Phúc Âm chính
là cái nhìn mới mẻ này, là khả năng nhìn mọi hoàn cảnh với chính đôi mắt của
Thiên Chúa.
Thật là
quan trọng giúp mọi thành phần trong gia đình hiểu rằng đức tin không phải là một
gánh nặng, mà là suối nguồn của niềm vui sâu xa, là nhận ra hành động của Thiên
Chúa, nhận biết sự hiện diện của sự thiện không gây ồn ào, và cống hiến các định
hướng qúy báu giúp sống tốt cuộc đời mình. Và sau cùng là khả năng lắng nghe và
đối thoại: gia đình phải là một môi trường, trong đó con người tập sống với
nhau, giải quyết các xung khắc trong việc đối thoại với nhau bằng cách lắng
nghe, nói, hiểu và yêu nhau, để là dấu chỉ của tình yêu thương xót của Thiên
Chúa. Như thế, nói về Thiên Chúa có nghĩa là làm cho người ta hiểu bằng lời nói
và cuộc sống rằng Thiên Chúa không phải là Đấng tranh đua với cuộc sống chúng
ta, nhưng là Đấng bảo đảm đích thực cho sự cao cả của con người.
Đức Thánh
Cha đã chào tín hữu bằng nhiều thứ tiếng khác nhau. Với các bạn trẻ ngài ước
mong Mùa Vọng sắp bắt đầu là dịp các bạn trẻ tái khám phá ra tầm quan trọng của
niềm tin nơi Chúa Kitô; người đau yếu biết đương đầu với các khổ đau bằng cách
ướng cái nhìn lên Chúa Hài Đồng; và các cặp vợ chồng mới cưới gia tăng ý thức về
sự hiện diện của Thiên Chúa trong gia đình mới của họ.
Sau cùng Đức
Thánh Cha đã cất kinh Lậy Cha và ban phép lành tòa thánh cho mọi người.
Linh Tiến
Khải