Một
bài giảng của linh mục Chân Tín
Linh mục Chân Tín vừa
ra di ngày 01.12.2012. Rồi đây, hẳn sẽ có những đánh giá đa dạng về con người,
linh mục, chiến sĩ đấu tranh không ngưng nghỉ cho Tự Do này. Nhưng, để tiễn biệt
Chân Tín, xin để chính Chân Tín lên tiếng một lần nữa, qua bài giảng vẫn mang
tính thời sự của ngài.
Đây là bài giảng thứ
tư, sau ba bài giảng Sám Hối Mùa Chay năm 1990, tại nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế Kỳ
Đồng. (Bài 1: Sám hối cá nhân. Mở đầu bài này, linh mục thành khẩn: “Nói đến
sám hối, là tôi nghĩ đến tôi trước hết”. Bài 2: Sám hối Tập thể Giáo Hội. Bài
3: Sám hối Tập thể Quốc Gia).
(Hai ngày
sau bài giảng này, Nguyễn Ngọc Lan bị quản thúc tại gia, Chân Tín bị quản thúc
tại An Thới Đông, Cần giờ (từ 1990 đến 1993). Nơi đây, cha tiếp tục giảng đạo.
Kết quả là từ một điểm trắng nghèo nàn trơ trụi, cha đã biến thành giáo điểm An
Thới Đông, hiện nay có 500 tín hữu, với những giáo điểm khác như Lý Nhơn, An
Nghĩa).
Bài giảng
thứ bốn này đã được dịch ngay ra pháp văn trên báo Eglises d’Asie để từ đó loan
ra toàn thế giới.
Anh chị em
thân mến,
Cách đây
vài hôm, Cha Chánh xứ cho tôi biết: Nhà nước phản đối bài giảng tĩnh tâm của
tôi về cuộc sám hối của tập thể dân tộc trong mùa chay và nói rằng linh mục
không có quyền nói về chính trị trong nhà thờ. Đàng khác, ngoài những lá thư ủng
hộ, có một lá thư nặc danh của một người tự xưng là tín hữu nói: linh mục không
nên nói về chính trị trong nhà thờ.
Vì thế, hôm
nay tôi đặt một vấn đề căn bản về chức năng ngôn sứ của Giáo hội mà linh mục là
người đại diện: linh mục có quyền và có nên nói đến chính trị trong những bài
giảng ở nhà thờ không?
Thưa anh chị
em,
Để giải quyết
vấn đề đó, ta hãy trở lại với Tin Mừng. Tin Mừng cho ta biết rằng: Đức Kitô là
Con Thiên Chúa làm người, Ngài là ánh sáng thế gian. Ngài soi dọi ánh sáng của
Ngài trên cuộc sống của con người để đổi mới con người, đổi mới xã hội loài người.
Không có một địa hạt nào trong cuộc sống của con người được đặt ngoài ánh sáng
của Tin Mừng. Và khi phải nói thẳng, nói thật, Chúa Kitô không ngần ngại, dù phải
đụng chạm, dù phải chịu những hậu quả khốc hại cho bản thân Ngài và cho những
người thân của Ngài.
Chúng ta biết,
trên đất Do Thái thời bấy giờ, quyền bính ở trong tay tổng trấn Rôma và những
người mà tổng trấn chia quyền hành cho, tức là Hêrôđê, các Tư Tế, các Luật sĩ
và Biệt phái. Thế nhưng, khi phải nói thẳng, nói thật về những người có quyền
thế này, Chúa Kitô không lựa lời: khi Biệt phái thấy ảnh hưởng của Chúa Giêsu
ngày càng lớn mạnh và muốn Ngài đi xa khỏi Giêrusalem, họ liền nói với Chúa
Giêsu: “Ông hãy ra khỏi đây, vì Hêrôđê muốn
giết ông”. Chúa Giêsu liền trả lời họ: “Các
ông hãy đi và nói với con cáo đó. Nay ta trừ quỷ và xong xuôi việc chữa lành
hôm nay và ngày mai và ngày thứ ba ta chu toàn”.
Những người
Biệt phái hù dọa Chúa Giêsu có thể là thật, cũng có thể là không, nhưng Chúa
Giêsu đã bất kể vấn đề là có hay không. Chúa Giêsu gọi Hêrôđê đang cai trị xứ
Galilê là con cáo thì thật là nguy hiểm khi Ngài đánh giá cái xảo quyệt của
Hêrôđê. Còn đối với ông tổng trấn Rôma, lúc Chúa Giêsu bị điệu ra trước tòa
Philatô, vì Ngài không nói lời nào trước những lời tố cáo của những hàng Tư Tế,
nên Philatô mới nói với Chúa rằng: “Ông
không nói với ta sao? Ông không biết rằng: Ta có quyền tha ông và cũng có quyền
đóng đinh ông hay sao?” Chúa Giêsu nói thẳng với Philatô rằng: “Ông không có quyền gì trên tôi nếu từ trên
không ban xuống cho ông. Bởi thế, kẻ nộp tôi cho ông thì mắc tội nặng hơn”.
Còn đối với những người Biệt phái, là những người có chức quyền trong Giáo hội
Do Thái thì Chúa Giêsu đã nói những lời rất nặng nề:
-
“Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, vì các ngươi khóa Nước Trời, chận người ta lại! Các
ngươi sẽ chằng vào đã rồi, mà những kẻ muốn vào, các ngươi cũng chẳng để cho
vào!
-
Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, vì các ngươi ngốn cả nhà cửa của các bà góa, và làm
bộ cầu nguyện lâu dài; bởi đó các ngươi sẽ lãnh án phạt nặng hơn!
-
Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, các ngươi rảo khắp biển cả đất liền, để chinh phục dẫu
một người tòng giáo, nhưng khi nó đã là tòng giáo, thì các ngươi lại biến nó
thành con cái hỏa ngục, gấp đôi các ngươi!
-
Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, các ngươi là bọn dẫn đường mù quáng…
-
-Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, các ngươi đi nộp thuế thập phân về bạc hà, thì là,
rau húng, sau khi đã bỏ lơ những điều trọng đại hơn cả của Lề luật: dạ chính trực,
lòng nhân nghĩa, sự thành tín. Chính các điều này phải thi hành, mà đừng bỏ các
điều kia. Quân dẫn đường mù quáng! Các
người gạn lọc con muỗi, nhưng lại nuốt chửng con lạc đà!
-
Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, các ngươi rửa sạch bề ngoài chén đĩa, mà bề trong
thì đầy tham ô vô độ! Biệt phái mù quáng, hãy lo rửa sạch bên trong chén đĩa đi
ắt bên ngoài nó cũng được sạch!
-
Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, các ngươi giống như mồ mả tô vôibeeé ngoài hình như
đẹp đẽ, nhưng bên trong thì đầy xương cốt thây ma và mọi thứ xú uế. Cũng vậy,
bên ngoài các ngươi có vẻ công chính đối với người ta, nhưng bên trong thì đầy
giả hình và vô đạo.
-
Khốn cho các ngươi, Ký
lục và Biệt phái giả hình, các ngươi xây cất mồ các tiên tri, trang hoàng mả
các người công chính… Đồ mãng xà, nòi rắn độc, làm sao các ngươi thoát khỏi án
hỏa ngục?” (Mt 23, 18-33).
Nếu Chúa
Giêsu tính toàn theo sự khôn ngoan của con người thì Ngài không có lời nói thẳng
như thế. Các người Biệt phái, Luật sĩ, Tư Tế là những người nắm quyền trong
Giáo hội và họ có thể dựa vào thế lực của Rôma để bắt Ngài và lên án Ngài.
Chúa Giêsu
là Con Thiên Chúa, Ngài là chân lý nên Ngài nói sự thật, mặc dù Ngài biết rằng
những lời đó sẽ đưa Ngài đến cái chết. Ngài đã nói với các tông đồ rằng sẽ lên
Giêrusalem để chịu thương khó. Ngài không có ảo tưởng. Nếu Ngài muốn bảo vệ mạng
sống của Ngài, những quyền lợi của Ngài, thì chắc Ngài đã tính toán khác. Những
người thân của Ngài cũng không muốn cho Ngài gặp nguy hiểm. Vì thế, Phêrô đã nói
với Ngài: “Thầy đừng đi Jêrusalem chịu thương khó”. Ông Phêrô thương Chúa,
không muốn Ngài chịu khổ, nhưng đồng thời cũng lo cho bản thân mình, lo cho tập
thể các tông đồ và các người thân của Ngài. Chính cái đêm chúa Giêsu chịu nạn,
Phêrô mới cảm thấy sự liên lụy với Chúa nên đã chối dài là không biết Chúa
Giêsu. Phêrô chắc phải nhớ lại lời Chúa Giêsu căn dặn với những tông đồ: “Tôi tớ không trọng hơn chủ, nếu họ bắt bớ
Thầy, thì họ sẽ bắt bớ các con… Chúng con sẽ bị điệu ra trước tòa vì danh Thầy”.
Chúa nói đến sự liên lụy giữa Ngài và các tông đồ của Ngài.
Vì thế, hôm
nay Giáo hội phải tiếp tục sứ mạng mà Chúa trao cho Giáo hội là nói lên sự thật
của Thiên Chúa dù phải bị bách hại. Giáo hội phải nói lên Lời của Thiên Chúa,
lúc thuận cũng như lúc nghịch, và nhất là trong nghịch cảnh, càng phải nói, để
cho thế giới này được tốt đẹp hơn.
Vậy thì
trên đất nước chúng ta, linh mục, đại diện Giáo hội có quyền và có bổn phận đề
cập đến vấn đề chính trị. Đây không phải là linh mục làm chính trị hay nói
chính trị vì bè phái, mà là nói về chính trị, phê phán chính trị trên quan điểm
đức tin. Đây không phải là kích động làm chính trị. Cái nhìn chính trị này là
cái nhìn của Nhà nước, không muốn ai xen vào những việc của mình. Lẽ dĩ nhiên,
Giáo hội không xen vào những vấn đề chuyên môn của Nhà nước, nhưng Giáo hội có
quyền phán đoán để bảo vệ người dân. Như vậy, linh mục rất có quyền và phải có
bổn phận nói lên điều đó. Cái nhìn chính trị là cái nhìn của Nhà nước. Tôi đã
nghe một đảng viên nói: “Nhà nước cho rằng
đây là một pháo lệnh”. Chẳng có pháo
lệnh nào hết trơn. Cũng có thể cái nhìn chính trị là cái nhìn của một số người
muốn làm chính trị, đã cho rằng: đây là khởi đầu một cuộc chống lại Nhà nước.
Tôi chả muốn xúi giục ai xuống đường cả, tôi chỉ nói lời của Thiên Chúa để
chúng ta suy nghĩ với nhau, để chúng ta cùng Nhà nước suy nghĩ, để làm tốt hơn,
để đem lại hạnh phúc cho dân tộc. Tôi nghĩ rằng: cái nhìn chính trị lả cái nhìn
của những người làm chính trị, là của Nhà nước, là của những phe phái chỗ này
chỗ kia, bên trong, bên ngoài muốn lật đổ chế độ này. Tôi là người của Thiên
Chúa, tôi là người của Giáo hội với sứ mạng ngôn sứ, tôi có thể nói lên những
điều sai trái trong xã hội của đời sống chính trị và vì thế tôi không có cái
nhìn chính trị như Nhà nước, tôi cũng không có cái nhìn chính trị như những người
làm chính trị của các phe đảng. Vì vậy, tôi yêu cầu Nhà nước đừng có cái nhìn
chính trị về những lời của linh mục nói trong nhà thờ về những vấn đề chính trị.
Lẽ dĩ nhiên
là Nhà nước thích thú khi có linh mục ca ngợi Đảng và Nhà nước về những thành
tích mà không cho đó là làm chính trị. Còn khi nghe linh mục phán đoán về những
sai trái của Đảng và Nhà nước thì cho rằng linh mục ấy làm chính trị, và cấm
linh mục nói chính trị trong nhà thờ. Chúng ta thấy rõ ràng là Nhà nước chỉ muốn
cho Giáo hội giới hạn những hoạt động của mình ở trong nhà thờ. Tôi nghe nói
hình như Thường vụ Giám mục vừa họp ở Hà Nội, trong việc chia công tác,
phân cho Đức cha phó chúng talo về vấn đề
giáo dân và xã hội, nhưng Nhà nước bỏ hai chữ xã hội –chỉ lo giáo dân thôi. Nhà
nước muốn giới hạn hoạt động Giáo hội trong lãnh vực thuần túy tôn giáo chứ
không muốn Giáo hội đi vào cuộc sống chính trị, xã hội, kinh tế của người Việt Nam hôm nay.
Như thế đâu còn vấn đề “Giáo hội sống giữa lòng dân tộc” nữa.
Thưa anh chị
em, đó là những điều chúng ta phải có cái nhìn rõ ràng. Phải phân biệt rõ ràng
không ấm ớ. Chúng ta thấy rằng: Nhà nước sợ Giáo hội kích động người ta làm loạn
chống chế độ, còn một số người thân thì sợ có hại cho bản thân của linh mục
cũng như liên lụy tới bản thân họ. Thực ra, mọi sự xuất phát từ cái sợ, sợ, sợ. Vì thế, thưa anh chị em, để
kết thúc, chúng ta hãy trở vể Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đã nói rằng: “Chúng con đừng xao xuyến, hãy tin vào Thiên
Chúa và tin vào Thầy”. Linh mục là người muốn đem tất cả cuộc sống để phục
vụ nhân dân, phục vụ loài người như Chúa Kitô đã phục vụ cho đến chết. Và Lời Hằng
Sống của Ngài phải là chân lý của chúng ta để những lời đó đổi mới con người, đổi
mới xã hội, đổi mới các cơ cấu của xã hội, để cho cuộc sống con người xứng đáng
là cuộc sống của con người, hình ảnh của Thiên Chúa và là con của Thiên Chúa.
Ngay từ bây
giờ, chúng ta được làm nghĩa tử của Thiên Chúa. Chúng ta cầu xin Thiên Chúa cho
chúng ta được tự do, tự do của con cái Thiên Chúa, để nói lên Lời của Thiên
Chúa. Thánh Phaolô đã nói khi Ngài ở trong tù: “Tôi bị xiềng xích, nhưng Lời của Chúa không bị xiềng xích”. Cái khổ
hôm nay là chúng ta xiềng xích Lời của Chúa, còn ai xiềng xích thân xác chúng
ta thì điều đó không quan trọng.
Hôm nay,
tôi cũng nói thẳng, nói thật để Nhà nước thấy rằng tôi không làm chính trị. Tôi
không nói chính trị vì chính trị, nhưng mà tôi nói về chính trị để làm sao cho
cuộc sống con người Việt Nam
tốt đẹp hơn. Còn giáo dân chân thành nhưng mà chưa thấy được cái sứ mạng của
Giáo hội mà tưởng rằng: không nói gì đến chính trị tức là giữ được sự trong
sáng thuần túy của tôn giáo. Họ không hiểu rằng: tôn giáo phải đi vào cuộc sống
của con người. Hôm nay, với tất cả sự chân thành của tôi, sự thành thật của
tôi, tôi đã nói lên lập trường của tôi và của Giáo hội về vấn đề Giáo hội và
chính tri.
Chân Tín
13.05.1990