CHƯƠNG
1.
KHUNG CẢNH RA ĐỜI
KHUNG CẢNH RA ĐỜI
OMBRIA.
Phanxicô sinh ra ở tỉnh Ombria, thành phố Assisi. Ombria thuộc về miền trung nước Ý,
nằm giữa hai tỉnh Marchia Ancônê và Toscana. Miền này có rất nhiều vẻ đẹp khác
nhau. Về vị trí cũng như về sức sống, Ombria là trung tâm và là quả tim nước Ý.
Có kẻ gọi nơi này là vườn Địa Đàng.
“Nơi đây như một bức hoạ chưa có dấu tay phá hoại của loài
người. Nơi đây có núi cao, có rừng rậm, có thung lũng nên thơ, có thác ào ào đổ
nước, có không khí trong lành và cảnh thiên nhiên hiền hoà vĩ đại. Nơi đây,
cảnh nào cũng gợi tâm hồn suy phục uy quyền Thiên Chúa và tán tạ lòng Chúa chí
nhân”.
Ombria vui, Ombria hùng tráng. Ombria đã thể hiện được hai vẻ
đẹp khắc khổ và dịu dàng.
Người Ombria đẹp, hơi chất phác nhưng dễ gây thiện cảm. Nhờ có
nhiều đức tính hồn nhiên và mãnh liệt nên trông họ có vẻ nhẹ nhàng và có duyên.
Hàng mấy thế kỷ thông minh và đạo hạnh đã góp công tu dưỡng cho họ một tinh
thần truyền thống còn in sâu mãi giữa dân chúng cho đến ngày nay. Qua các thời
đại, Ombria đã đào tạo cho Giáo hội những con người trung thành dũng cảm làm
tốt nhiệm vụ Công giáo, như thánh Bênêđictô, thánh Phanxicô. Người dân ở đây
bao giờ cũng trung kiên và trọng danh dự.
ASSISI.
Nơi sinh trưởng của Phanxicô là Assisi. Assisi
nổi tiếng là một miền có bầu trời không gợn mây, có mặt trời rực rỡ, có bầu
không khí trong vắt và nước mát lạnh. Assisi
là một ngọn đồi nhỏ và xinh nổi lên giữa hai miền Spoleta và Perousia, về phía
tây cánh đồng Ombria. Trên đỉnh đồi có một pháo đài kiên cố, xây đã lâu đời,
gọi là Rocca Magna. Xa trông như chiếc mũ triều thiên đặt trên đồi. Đứng trên
tàn tích ấy nhìn chung quanh toàn cảnh, ta thấy bên phải chân trời vươn xa về
một thung lũng mênh mông là thung lũng Spoleta; bên trái trùng điệp từng lớp
núi nối dài về một cảnh bát ngát xa xôi; sau lưng ta là cánh đồng màu mỡ, trước
mặt ta là nhà cửa xây từ thấp lên cao.
Ở đây, nhấp nhô từng chóp tháp sẫm đen, từng cánh cửa nứt rạn,
từng dãy nhà như đang khiển chân lên nhìn xuống cánh đồng xa. Rải rác đó đây là
những ngôi nhà thờ mang nhiều kỷ niệm phan sinh đang mãi mãi trang điểm châu
thành, như Đại Thánh Đường Assisi đang giữ hài cốt thánh Phanxicô, nhà thờ
thánh Chiesa Nova xây trên nền nhà thân phụ thánh nhân, nhà thờ Gréogio nơi
Phanxicô học vỡ lòng, nhà thờ thánh Nicôla nơi thấy trò bói nghĩa Phúc Âm, xa
hơn là nhà nguyện thánh Đamianô, chính tay thánh nhân đã xây lại, sau cùng
ngoài kia, giữa cánh đồng rộng là Đại Thánh Đường Đức Bà Thiên Thần nơi thánh
Phanxicô từ trần.
Xen lẫn giữa châu thành là nhiều dinh thự, đền miếu cổ. những
tàn tích lịch sử này nói rằng người dân Assisi
đã biết yêu chuộng nghệ thuật từ thuở xa xưa nào. Đây là ngôi đền tráng lệ thờ
nữ thần Minerve, một ngôi đền cổ rất quý, kiến trúc theo nghệ thuật Hy Lạp.
Nhìn lên cao, kia là pháo đài Rocca Magna, trong cảnh đổ nát, vẫn cố thủ bám
vững trên thành. Đó đây, từng luỹ đá hoang tàn nhắc lại thiên anh hùng ca bất
diệt của một dân tộc yêu tự do hoà bình. Nơi đây, con cháu muôn đời vẫn thấy
bóng dáng các vị anh hùng đã từng múa gươm chiến thắng cho tự do độc lập của
quê hương.
Assisi còn ghi tên nhiều vị thánh tử đạo đã đổ máu hy sinh, gieo
mầm Công giáo và từ những thời đại anh hùng ấy về sau tinh thần sùng đạo vẫn ăn
sâu giữa mọi tầng lớp giáo dân.
Quê hương thánh Phanxicô bao giờ cũng gieo nhiều ấn tượng sâu xa
độc đáo vào thâm tâm người du khách, nhất là người du khách Công giáo thành
tâm.
GIA ĐÌNH
Giữa châu thành ngày nay, ngôi nhà xưa của thân phụ thánh
Phanxicô vẫn còn để lại nhiều di tích. Nếu cũng giống các ngôi nhà lân cận thì
ngôi nhà ấy gồm năm căn, và trong những căn ấy Phanxicô đã ở cho tới tuổi hai
mươi lăm.
Phanxicô là con đầu. Kế sau là Angelo và một em trai thứ ba nữa.
Tổ phụ ngài là người tỉnh Toscana đến Assisi lập nghiệp. Ông Phêrô Bernađônê, thân
phụ ngài, là một trong số các đại thương gia, chuyên nghề bán các hàng vải,
hàng dạ, giàu có nhất trong thành phố. Công nghệ trong nước nằm cả ở trong tay
họ. Họ chuyên việc giao dịch với các nước ngoài. Ngựa họ phi mãi tới các thị
trấn miền Bắc để trao đổi hàng hoá.
Gia đình Phanxicô phát đạt vào lúc Assisi cũng như các đô thị lớn nước Ý đang ký
kết những hiệp ước thương mại và tương trợ lẫn nhau với các nước miền Địa Trung
Hải. Quý tộc chưa hẳn đã vào giai đoạn xuống dốc. Tiểu tư sản nhờ buôn bán mà
trở thành triệu phú. Hai giai cấp đua nhau ăn sang mặc đẹp, hội hè đình đám
liên miên. Hàng tơ lụa vì thế bán rất chạy.
Cũng nhờ hoàn cảnh và địa vị ấy mà sau nhiều chuyến giao dịch
buôn bán, ông Phêrô Bernađônê cưới được bà Pica, một cô gái thượng lưu, quê ở
xứ Provence, miền nam nước Pháp. Quê ngoại Phanxicô cũng là đất văn vật, phong
phú thi ca. Cảnh trời ở đây rất là thơ mộng. Bà Pica là người mẹ hiền, thương
con đến nỗi nhiều khi quá nuông chiều con. Bà lại dạy con học tiếng quê ngoại,
và chính bà đã mở đường cho con sau này thích ngâm nga các khúc anh hùng ca và
những câu hát tình tứ của miền Nam
nước Pháp.
Phanxicô ra đời nhằm lúc ông thân sinh vắng nhà. Không chờ ý
kiến người cha, bà Pica đã cho đưa con đến nhà thờ Thánh Rufinô lãnh phép rửa
tội và đặt tên con là Gioan.
Được tin mừng, ông Bernađônê vội trở về nhà và việc đầu tiên của
ông là đặt cho cậu con một cái tên thật
vừa ý ông. Từ đây cậu Bernađônê được gọi là Phanxicô (Francesco). Không ai hiểu
rõ lý do việc đổi tên này. Truyện ba người bạn đồng hành là cuốn tiểu sử Thánh
Phanxicô, do ba anh em trong dòng, đồng thời với ngài viết cũng chỉ nói: “Chính
ông thân sinh, trong một lúc vui mừng đã đặt tên con là Phanxicô, khi ông vừa
trẩy từ một xứ xa xôi về”.
Chung quanh chuyện Phanxicô ra đời tuyên truyền có hai giai
thoại. Một giai thoại kể rằng: mãn kỳ thai nghén, bà Pica khó sinh. Bỗng có một
người khách lạ, ăn mặc theo lối người hành hương, đến nhà bảo bà cứ xuống
chuồng bò là sinh được, vì con bà không muốn ra đời trên nhung lụa.
Giai thoại thứ hai kể: Lúc lễ rửa tội kết thúc họ hàng bồng
Phanxicô về nhà. Bỗng có một người lạ mặt đến xin bồng em bé một lát. Họ hàng
do dự mãi, nhưng rồi cũng chiều ý khách. Khách ngắm nhìn em bé một lúc, rồi vẽ
dấu Thánh giá lên vai em và bảo thân nhân rằng: cha mẹ nên chăm sóc việc giáo
dục em nhỏ này thật chu đáo, nhất là chăm riêng về đức dục vì sứ mệnh ngày mai
của em rất là vĩ đại. Em sẽ là một trong số các đầy tớ hoàn hảo nhất của Thiên
Chúa ở trần gian.