Suy niệm hạnh thánh _ 02/5

Thánh ATHANASIUS
 (296?-373)
Lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ
Lược sử
Cuộc đời Thánh Athanasius đầy bôn ba vì tận tụy phục vụ Giáo Hội. Ngài là quán quân bảo vệ đức tin đối với sự lan tràn của lạc thuyết Arian. Sự nhiệt huyết của ngài được thể hiện trong các trước tác giúp ngài xứng đáng là Tiến Sĩ Hội Thánh.
Sinh trong một gia đình Kitô Giáo ở Alexandria và được giáo dục kinh điển, Athanasius gia nhập hàng giáo sĩ và là thư ký cho Đức Alexander, Giám Mục của Alexandria, và sau đó chính ngài được nâng lên hàng giám mục. Vị tiền nhiệm của ngài, Đức Alexander, từng là người lớn tiếng chỉ trích một phong trào mới đang bành trướng ở Đông Phương thời bấy giờ, đó là lạc thuyết Arian, họ khước từ thiên tính của Đức Kitô.
Khi Đức Athanasius đảm nhận vai trò Giám Mục của Alexandria, ngài tiếp tục chống với lạc thuyết Arian. Lúc đầu, cuộc chiến dường như dễ dàng chiến thắng và lạc thuyết Arian sẽ bị kết án. Nhưng thực tế thì trái ngược. Công Đồng Tyre đã được triệu tập và vì một vài lý do không rõ ràng, Hoàng Đế Constantine đã trục xuất Đức Athanasius đến miền bắc nước Gaul. Đây là chuyến đi đầu tiên trong một chuỗi hành trình và lưu đầy có nét phảng phất như cuộc đời Thánh Phaolô.
Khi Constantine từ trần, hoàng tử kế vị đã phục hồi quyền giám mục của Đức Athanasius. Nhưng chỉ được có một năm, ngài lại bị truất phế vì sự liên hiệp của các giám mục theo phe Arian. Đức Athanasius đã đệ đơn lên Rôma, và Đức Giáo Hoàng Julius I đã triệu tập một công đồng để duyệt qua vấn đề và các khó khăn liên hệ.
Trong bốn mươi sáu năm làm giám mục, ngài đã phải lưu đầy mười bảy năm chỉ vì bảo vệ tín điều về thiên tính của Đức Kitô. Trong một thời gian, ngài được an hưởng 10 năm tương đối bình an để đọc sách, viết lách và cổ võ lý tưởng của đời sống đan viện mà ngài hết lòng tận tụy.
Các văn bản và giáo lý của ngài hầu hết là các bài bút chiến, trực tiếp chống lại mọi góc cạnh của lạc thuyết Arian. Trong các văn bản của ngài về đời sống khổ hạnh, cuốn Đời Sống Thánh Anthony được nhiều người biết đến và góp phần lớn trong việc thiết lập đời sống đan viện trên khắp thế giới Kitô Giáo Tây Phương.
Suy niệm 1: Quán quân
Thánh Athanasius là quán quân bảo vệ đức tin đối với sự lan tràn của lạc thuyết Arian.
Trong nghành thể dục thể thao, hầu hết các vận động viên đều đã dày công tập luyện cũng như tham gia thi đấu với ước mong đạt được ngôi vị quán quân. Trong số đó, có người cũng thỏa mãn được ước mong để giữ được thứ bậc cao nhất là số 1 thế giới trong nhiều năm, nhưng thực tế luôn bị sóng sau xô sóng trước chứ không giữ vững mãi suốt đời.
Thánh Athanasius thì khác, ngài chuyên chăm sống và bảo vệ đức tin nhằm chống lại lạc thuyết Arian với bao sóng gió trong cuộc đời đến mức phải bị lưu đầy mười bảy năm chỉ vì bảo vệ tín điều về thiên tính của Đức Kitô. Chính nhờ thế ngài đã được tuyên dương là quán quân đến suốt đời.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con kiên tâm chạy thẳng tới đích để đoạt giải thiên đàng (Pl 3,14).
Suy niệm 2: Nhiệt huyết
Sự nhiệt huyết của Thánh Athanasius được thể hiện trong các trước tác giúp ngài xứng đáng là Tiến Sĩ Hội Thánh.
Các văn bản và giáo lý của ngài hầu hết là các bài bút chiến, trực tiếp chống lại mọi góc cạnh của lạc thuyết Arian, vốn là một phong trào mới đang bành trướng ở Đông Phương thời bấy giờ, họ khước từ thiên tính của Đức Kitô.
Đồng quan điểm với Thánh Athanasius, Hội Thánh đã tuyên xưng trong Tuyển tập các Tín điều, các Định Tín và tuyên bố về đức tin và luân lý: Trong cùng một Đức Kitô duy nhất, là Đức Chúa, là Chúa Con duy nhất, chúng ta phải tin nhận có hai bản tính, không lẫn lộn, không thay đổi, không phân chia, không tách biệt. Sự khác biệt giữa hai bản tính không hề bị mất đi do việc kết hợp, nhưng các đặc điểm của mỗi bản tính đã được bảo tồn và hợp nhất trong cùng một ngôi vị duy nhất và một ngôi hiệp duy nhất (DS 301-302).
* Lạy Chúa Giêsu, chúng con đồng tuyên tín Chúa trọn vẹn trong thiên tính và trọn vẹn trong nhân tính, đích thực là Thiên Chúa và đích thực là người.
Suy niệm 3: Thư ký
Athanasius gia nhập hàng giáo sĩ và là thư ký cho Đức Alexander, Giám Mục của Alexandria.
Với chức vụ làm thư ký cho Đức Alexander, Giám Mục của Alexandria, chắc hẳn Thánh Athanasius có cơ hội gần gũi với Đức Alexander, để học hỏi cách điều hành giáo phận cũng như cách đối phó với các biến cố lớn của thời đại. Nhờ thế mà chính ngài được nâng lên hàng giám mục.
Một biến cố lớn xảy ra vào thời đó phải nói đến, đó chính là sự xuất hiện của tà thuyết Arian. Với chức vụ làm thư ký, Thánh Athanasius đã đồng tâm hiệp lực với Đức Alexander để chống lại tà thuyết, nhằm bảo vệ đức tin chân chính của Hội Thánh, đặc biệt bằng các bài viết chống lại mọi góc cạnh của lạc thuyết Arian.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con biết vận dụng mọi khả năng Chúa ban, để giữ vững niềm tin cho mình và cho người.
Suy niệm 4: Đảm nhận
Khi Đức Athanasius đảm nhận vai trò Giám Mục, ngài tiếp tục chống với lạc thuyết Arian.
Khi là Giám Mục của Alexandria, Thánh Athanasius đã phải đau khổ nhiều vì những thử thách. Ngài được Chúa ban ơn kiên cường để chống lại một điều tưởng như không thể nào vượt qua được vào lúc bấy giờ.
Thánh Athanasius đã sống trọn vẹn trách nhiệm của một vị giám mục. Ngài bảo vệ đức tin chân chính cho đàn chiên, bất kể giá phải trả: Nào là bị Hoàng Đế Constantine trục xuất đến miền bắc nước Gaul. Nào là bị truất phế vì sự liên hiệp của các giám mục theo phe Arian. Nào là bị lưu đầy mười bảy năm chỉ vì bảo vệ tín điều về thiên tính của Đức Kitô.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con, vì trong thế giới ngày nay, chúng con cũng được mời gọi để giữ vững đức tin chân chính với bất cứ giá nào.
Suy niệm 5: Tiếp tục
Khi Đức Athanasius đảm nhận vai trò Giám Mục, ngài tiếp tục chống với lạc thuyết Arian.
Một tâm lý thường tình hay cám dỗ những người mới kế vị trách nhiệm, đó là hay muốn thay đổi hiện trạng bằng những điều mới mẻ hơn, chứ không muốn duy trì những cái cũ của vị tiền nhiệm.
Cách chung những cái mới thì chưa có giá trị, còn những cái không mới thì thường có giá trị vì đã được trải nghiệm qua thời gian và của bao người. Chính vì thế Đức Athanasius đã tiếp tục đường lối cũ của vị tiền nhiệm trong việc chống lại tà thuyết Arian.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con sáng suốt để duy trì những điều hay dù là cũ, và đừng chạy theo những cái mới không mang tính hữu ích cho môi trường.
Suy niệm 6: Lưu đầy
Đây là chuyến đi đầu tiên trong một chuỗi hành trình và lưu đầy của Thánh Athanasius có nét phảng phất như cuộc đời Thánh Phaolô.
Những khó nhọc mà Thánh Athanasius đã phải đau khổ trong khi lưu đầy -- trốn tránh, bỏ chạy từ nơi này sang nơi khác -- nhắc nhở chúng ta về những gì mà Thánh Phaolô đã đề cập đến trong cuộc đời ngài:
"Trong nhiều cuộc hành trình, gặp bao nguy hiểm trên sông, nguy hiểm do trộm cướp, nguy hiểm do đồng bào, nguy hiểm vì dân ngoại, nguy hiểm ở thành phố, ở sa mạc, ngoài biển khơi, nguy hiểm do những kẻ giả danh là anh em; trong vất vả mệt nhọc, qua những đêm không ngủ, qua sự đói khát, thường xuyên phải nhịn ăn uống, qua sự lạnh lẽo và trần truồng. Ngoài những điều này, hằng ngày tôi còn bị ray rứt vì sự ưu tư lo cho tất cả các giáo hội" (2 Cr 11,26-28).
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con theo gương các thánh nhân cam chịi gian khổ vì Chúa.