TÔNG ĐỒ SỐNG ĐẠO: Mùa chay _ nghi thức sám hối chung và giải tội riêng

NGHI THỨC SÁM HỐI CHUNG

VÀ GIẢI TỘI RIÊNG

1. LƯU Ý MỤC VỤ

Giáo phận Cần Thơ kỷ niệm 60 năm thành lập cũng là năm Hội Thánh Việt Nam dành Canh Tân Đời Sống Giáo Xứ và đời sống Thánh Hiến. Do đó, mùa chay là thời gian rất thích hợp để mỗi người, mọi thành phần trong giáo xứ, giáo phận cử hành buổi sám hối chung để chuẩn bị tâm hồn, canh tân đời sống. Buổi sám hối chung này vừa giúp cho người tín hữu thấy những giới hạn và tội lỗi của con người, vừa nói lên sự liên đới hiệp thông trong một cộng đoàn, nhằm xây dựng giáo xứ và giáo phận ngày thêm vững mạnh và phát triển.

2. NGHI THỨC SÁM HỐI CHUNG VÀ GIẢI TỘI RIÊNG

(1) Mở đầu

Khi mọi người tề tựu đông đảo, cộng đoàn hát một bài ca mở đầu nói lên tâm tình sám hối, sau đó chủ sự bắt đầu như sau:

Chủ sự: Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần

Mọi người: Amen

Chủ sự: Nguyện xin ân sủng, lượng từ bi và phúc bình an của Thiên Chúa Cha và Đức Giêsu Kitô, Đấng Cứu Chuộc chúng ta, ở cùng anh chị em.

Mọi người: Và ở cùng cha.

Kế đó chủ sự nói vắn tắt mấy lời về buổi cử hành sám hối:

Anh chị em thân mến, Mùa Chay Thánh là thời gian hồng ân để thanh luyện nội tâm với những thực hành đạo đức: chay tịnh – cầu nguyện và thực hành bác ái, để làm sống lại ơn gọi kitô hữu, dọn mình mừng đại lễ Vượt Qua và lặp lại lời hứa ngày chịu phép rửa tội trong Đêm Vọng Phục Sinh.

Theo đường hướng của Thư Chung của Hội đồng Giám mục Việt Nam 2013, năm nay là Năm TÂN PHÚC-ÂM-HÓA ĐỜI SỐNG GIÁO XỨ VÀ CỘNG ĐOÀN SỐNG ĐỜI THÁNH HIẾN. Giáo xứ là gia đình của những người con cái Thiên Chúa, trong đó tất cả là anh chị em với nhau. Gia đình giáo xứ cần được Phúc-Âm-hóa, nghĩa là thấm đẫm tinh thần Phúc Âm và làm chiếu tỏa ánh sáng Phúc Âm ra chung quanh, đến với muôn dân”. Giờ đây sắp bước vào Tuần Thánh, chúng ta cùng cử hành sám hối chung vì ý thức mình còn quá nhiều thiếu sót trong cách sống Lời Chúa và loan Tin Mừng của Chúa cho người khác. Đây là cơ hội tốt để chúng ta canh tân lại cách sống đạo và làm chứng cho đạo Chúa của mình để từ đó cộng đoàn Giáo Xứ sẽ phát triển vững mạnh hơn.

Chủ sự mời gọi và cầu nguyện:

Anh chị em thân mến, chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa là Đấng kêu mời chúng ta trở về, ban cho chúng ta ơn sám hối thật sự và hữu hiệu.

(thinh lặng giây lát)

Chủ sự dang tay đọc lời nguyện:

Lạy Chúa, chúng con nài xin Chúa nhậm lời chúng con cầu khẩn, và tha thứ các tội lỗi chúng con thú nhận cùng Chúa, để chúng con được Chúa thương ban ơn tha thức và bình an. Nhờ Đức Kitô, Chúa chúng con.

Mọi người: Amen

(2) Phụng vụ Lời Chúa

Bài đọc I (Is 55,6-9) – hoặc một bài khác phù hợp

Bài trích sác Tiên tri Isaia

Hãy tìm Chúa khi còn tìm được, hãy kêu cầu Người còn ở gần. Kẻ gian ác hãy bỏ đường lối mình, và kẻ bất lương hãy bỏ những tư tưởng mình, hãy trở về với Chúa, thì Người sẽ thương xót, hãy trở về với Thiên Chúa chúng ta, vì Chúa rộng lòng tha thứ. Vì tư tưởng Ta không phải là tư tưởng các ngươi, và đường lối các ngươi không phải là đường lối của ta, Chúa phán như vậy. Như trời cao hơn đất thế nào, thì đường lối Ta vượt trên đường lối các ngươi, và tư tưởng Ta cũng vượt trên tư tưởng các ngươi thế ấy. Đó là lời Chúa.

Đáp ca (Tv 50,3-4,5-6a, 12-13,14.17)

X. Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, xoá tội con theo lượng cả đức từ bi. Xin rửa con tuyệt gốc lỗi lầm, và tẩy con sạch lâng tội ác.

Đ. Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, vì con đã phạm tội.

X. Vì sự lỗi con, chính con đã biết, và tội con ở trước mặt con luôn. Con phạm tội phản nghịch cùng một Chúa.

Đ. Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, vì con đã phạm tội.

X. Ôi lạy Chúa, xin tạo cho con quả tim trong sạch, và canh tân tinh thần cương nghị trong người con. Xin đừng loại con khỏi thiên nhan Chúa, chớ thu hồi Thánh Thần Chúa ra khỏi con.

Đ. Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, vì con đã phạm tội.

X. Xin ban lại cho con niềm vui ơn cứu độ, vời tinh thần quảng đại, Chúa đỡ nâng con. Lạy Chúa xin mở môi con, để miệng con loan truyền lời ca khen.

Đ. Lạy chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, vì con đã phạm tội.

Bài đọc II (Rm 6,2-4.12-14) - hoặc một bài khác phù hợp

Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Rôma.

Anh em thân mến, chúng ta là những người đã chết cho tội, làm sao chúng ta còn sống trong tội được nữa? Hay anh em không biết rằng: tất cả chúng ta đã chịu phép rửa trong sự chết của Người, và chúng ta đã cùng chịu mai táng với Người, bởi được thanh tẩy trong sự chết của Người, để như Đức Kitô nhờ vinh hiển của Chúa Cha mà sống lại từ cõi chết thế nào, thì cả chúng ta cũng phải sống đời sống mới như thế. Vì vậy, nguyện cho tội lỗi đừng thống trị trị trong xác hay chết của anh em, khiến anh em phải vâng phục những dục vọng của nó. Anh em cũng đừng dùng các chi thể của anh em làm khí giới của gian tà để phục vụ tội lỗi, nhưng hãy hiến thân cho Thiên Chúa, như những người từ trong cõi chết sống lại, và hãy hiến dâng các chi thể anh em làm khí giới đức công bình để phục vụ Thiên Chúa. Vì chưng, tội lỗi không còn làm bá chủ anh em: bởi anh em không còn ở dưới chế độ lề luật, nhưng dưới chế độ ân sủng. Đó là lời Chúa.

Câu xướng trước Phúc Âm (Ed 33-11)

Chúa phán: Ta không không muốn kẻ gian ác phải chết, nhưng muốn nó ăn năn sám hối và sống.

Tin Mừng Mc 12,28-34

Bài trích Phúc Âm theo Thánh Mac-cô

Có một người trong các kinh sư đã nghe Đức Giêsu và những người thuộc nhóm Xađốc tranh luận với nhau. Thấy Đức Giêsu đối đáp hay, ông đến gần Người và hỏi: "Thưa Thầy, trong mọi điều răn, điều răn nào đứng đầu?" Đức Giêsu trả lời: "Điều răn đứng đầu là: Nghe đây, hỡi Ítraen, Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, là Đức Chúa duy nhất. Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi. Điều răn thứ hai là: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Chẳng có điều răn nào khác lớn hơn các điều răn đó." Ông kinh sư nói với Đức Giêsu: "Thưa Thầy, hay lắm, Thầy nói rất đúng. Thiên Chúa là Đấng duy nhất, ngoài Người ra không có Đấng nào khác. Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức lực, và yêu người thân cận như chính mình, là điều quý hơn mọi lễ toàn thiêu và hy lễ." Đức Giêsu thấy ông ta trả lời khôn ngoan như vậy, thì bảo: "Ông không còn xa Nước Thiên Chúa đâu!" Sau đó, không ai dám chất vấn Người nữa.

Đó là lời Chúa.

(3) Chủ sự gợi ý sám hối

(Bài gợi ý xét mình của Đức Giáo Hoàng Phanxicô)

MẪU XÉT MÌNH TRƯỚC KHI XƯNG TỘI

(Dịch theo nguyên bản tiếng Ý do Phòng đặc trách các Buổi cử hành do Đức Thánh Cha chủ sự, ngày 11-03-2015 -- Linh mục Phanxicô Borgia Trần Văn Khả, ngày 12-03-2015).

1. Tôi có đi xưng tội với một lòng ao ước chân thành để được thanh luyện, để trở về, canh tân đời sống và nên bạn nghĩa thiết hơn với Thiên Chúa, không? hay tôi coi đó như là một gánh nặng, mà vì thế họa hoằn tôi mới sẵn sàng thực hiện việc này?

2. Tôi đã quên, hoặc, cố tình che giấu các tội trọng trong dịp xưng tội lần trước hoặc trong những lần xưng tội trước đây?

3. Tôi đã làm việc đền tội mà Cha giải tội đã ra cho tôi, chưa? Tôi đã đền bù các lỗi lầm mà tôi đã gây ra chưa? Tôi có cố gắng đem ra thực hiện các quyết định được đề ra để sửa trị đời sống của tôi theo Phúc Âm?

Dưới ánh sáng của Lời Chúa, mỗi người xét mình.

I. Chúa nói: "Con hãy yêu mến Thiên Chúa của con hết lòng con".

1. Con tim của tôi có thực sự hướng về Thiên Chúa không; tôi có thể nói là tôi yêu mến Thiên Chúa thực sự, trên hết mọi sự và với tình yêu của một người con, trong việc trung thành giữ các giới răn của Ngài không? Tôi có để cho mình bị nhào lộn với các sự vật trần thế chóng qua không? Và ý hướng hành động của tôi có luôn ngay thẳng không?

2. Đức tin của tôi vào Thiên Chúa có vững vàng không? Chúa là Đấng, mà trong Con của Ngài, đã ngỏ lời của Ngài với chúng ta? Tôi có chấp nhận hoàn toàn vào giáo huấn của Giáo Hội không? Tôi có lưu tâm tới việc huấn luyện Kitô của tôi, qua việc lắng nghe Lời của Thiên Chúa, tham dự vào các buổi học giáo lý, tránh xa tất cả những điều có thể lừa dối đức tin của tôi? Tôi có luôn luôn tuyên xưng đức tin của tôi vào Thiên Chúa và nơi Giáo Hội với sự can đảm và không sợ hãi không? Tôi có lo biểu lộ tôi là người Kitô trong đời sống riêng tư và công cộng của tôi không?

3. Tôi có cầu nguyện ban sáng và ban chiều không? Và lời cầu nguyện của tôi có thực sự là cuộc nói chuyện với Thiên Chúa, như con tim với con tim, hoặc đó chỉ là việc thực hành đạo đức trống rỗng bên ngoài? Tôi có biết dâng lên Thiên Chúa các mối lo nghĩ bận tâm của tôi, các niềm vui và các đau khổ của tôi không? Tôi có tin tưởng nhớ đến Ngài cả trong những con cám dỗ không?

4. Tôi có tôn kính và yêu mến danh thánh của Thiên Chúa, hoặc tôi đã xúc phạm tới danh thánh đó với những lời chửi rủa, thề gian thề dối, với việc kêu tên Ngài vô cớ? Tôi có bất kính với Đức Mẹ và các Thánh không?

5. Tôi có thánh hóa Ngày của Chúa và các Lễ của Giáo Hội không, với việc tham dự cách tích cực, chú ý và đạo đức, vào các buổi cử hành phụng vụ, và nhất là Thánh Lễ không? Tôi có tránh làm việc không cần thiết trong các Ngày Lễ không? Tôi có giữ luật buộc xưng tội một năm ít là một lần không và có rước lễ trong Mùa Phục Sinh không?

6. Tôi có tôn thờ những "loại thần thánh khác" không? Nghĩa là các cách biểu lộ hoặc các sự vật mà tôi lưu tâm tới hoặc những vật mà tôi đặt tín thác vào chúng hơn là vào Thiên Chúa, thí dụ, của cải giầu sang, mê tín dị đoan, lên đồng bóng và các hình thức khác tương tự?

II. Chúa nói: "Các con hãy yêu mến nhau, như Cha đã yêu các con".

1. Tôi có thực sự yêu mến tha nhân không, hoặc tôi lại lợi dụng anh chị em của tôi, dùng họ vào các mối lợi của tôi và đối xử với họ theo cách mà chính tôi cũng không muốn bị đối xử như thế? Tôi có gây nên gương mù gương xấu bằng lời nói và các hành động của tôi không?

2. Trong gia đình của tôi, tôi có kiên nhẫn và với tình yêu chân thực đóng góp vào việc ích lợi chung và vào cuộc sống thanh thản của người khác không?

Với từng thành phần trong gia đình:

- Với con cái. Tôi có vâng lời cha mẹ tôi không, tôi có kính trọng và làm vinh danh họ không? Tôi có trợ giúp họ trong các nhu cầu cần thiết về đàng thiêng liêng và vật chất không? Tôi có dấn thân tại trường học không? Tôi có kính trọng quyền bính không? Tôi có nêu gương tốt trong mọi hoàn cảnh không?

- Với cha mẹ. Tôi có lo lắng giáo dục con cái theo tinh thần Kitô không? Tôi đã làm gương tốt cho chúng không? Tôi có nâng đỡ chúng và hướng dẫn chúng với quyền hành của tôi không?

- Với vợ chồng. Tôi có luôn trung thành trong tình cảm và hành động của tôi không? Tôi có biết thông cảm trong những giờ phút lo âu không?

3. Tôi có biết cho đi từ chính tôi, mà không sống cô lập ích kỷ với những ai nghèo túng hơn tôi không? Hoặc tôi có đối xử với tốt với người thân cận, đặc biệt với những người nghèo, yếu đuối, những người bị loại ra ngoài, những người di dân không?

4. Tôi có chú ý tới sứ mệnh được trao phó cho tôi không? Tôi có tham gia vào các công việc tông đồ và bác ái của Giáo Hội, vào các sáng kiến và vào đời sống của giáo xứ không? Tôi có cầu nguyện và đóng góp vào cho các nhu cầu của Giáo Hội và của thế giới không, thí dụ: cho việc nhất của Giáo Hội, cho việc rao giảng Tin Mừng cho muôn dân, cho việc thiết lập hòa bình và công lý, không?

5. Tôi có lưu tâm tới thiện ích và sự thịnh vượng của cộng đoàn nhân loại, trong đó tôi đang sống hay tôi chỉ lưu tâm tới ích lợi riêng của tôi? Theo sức có thể, tôi có tham gia vào các sáng kiến hầu cổ võ công lý, nền luân lý công cộng, sự hài hòa, các việc gây phúc thiện, không? Tôi có thực hiện các bổn phận người công dân không? Tôi có trả thuế má đều đặn không?

6. Tôi có sống công bằng, dấn thân, lương thiện trong việc làm, có sẵn sàng muốn đóng góp việc phục vụ của tôi vào công ích không? Tôi có trả lương theo lẽ công bằng cho các công nhân và tất cả những người dưới quyền của tôi, không? Tôi có chu toàn các thỏa thuận và giữ trung thành với các lời hứa không?

7. Tôi có thể hiện với nhà cầm quyền chân chính, sự vâng lời và sự kính trọng đúng hợp không?

8. Nếu tôi có giữ nhiệm vụ nào hoặc thi hành công việc lãnh đạo nào, tôi có lo chỉ tìm đem lại ích lợi cho tôi hay tôi dấn thân lo cho ích lợi của người khác, với tinh thần phục vụ?

9. Tôi có sống sự thật và sự trung tín, hay tôi đã đem lại điều xấu cho người khác bằng các lời nói dối, các lời thóa mạ, xuyên tạc, các phán đoán quá chủ quan của tôi, và vi phạm các điều bí mật?

10. Tôi có xúc phạm tới sự sống và sự an toàn thế lý của người thân cận không? Tôi có làm tổn thương đến danh dự của họ, có làm thiệt hại của cải họ có, không? Tôi có gây ra hoặc khuyên thực hiện việc phá thai không? Tôi có nín thinh trong những hoàn cảnh mà trong đó tôi có thể khích lệ thực hiện điều lành không? Trong cuộc sống hôn nhân tôi có kính trọng giáo huấn của Giáo Hội với việc mở ra đón nhận sự sống và kính trọng sự sống không? Tôi có hành động chống lại sự toàn vẹn thể xác (thí dụ: làm mất khả năng sinh sản) không? Tôi có luôn luôn trung thành cả trong tâm trí của tôi không? Tôi có giữ lại trong tôi sự thù oán một ai không? Tôi có hay cãi lẫy sinh sự không? Tôi có nói những lời xỉ nhục và những lời nói xúc phạm, khi gây ra những cuộc xô xát và hận thù không? Tôi có cố tình phạm lỗi và bỏ qua cách ích kỷ làm chứng về sự vô tội của người thân cận không? Khi lái xe, hoặc khi xử dụng các phương tiện giao thông khác tôi có để tôi và người khác rơi vào tình trạng nguy hiểm không?

11. Tôi có trộm cắp không? Tôi có ham muốn một cách bất chính của cải của người khác không? Tôi có làm thiệt hại về tiền của cuẩ tha nhân không? Tôi có đền bù những gì tôi đã lấy đi và tôi có đền bù lại các thiệt hại đã gây ra không?

12. Tôi đã có nhận các điều thiệt hại, sai lỗi, vậy tôi có sẵn sàng làm hòa và tha thứ vì tình yêu của Đức Kitô, hoặc giữ lại trong con tim của tôi sự ghét ghen và ước muốn trả thù?

III. Đức Kitô, Chúa nói: "Các con hãy nên trọn lành như Cha"

1. Đâu là hướng định nền tảng của đời sống của tôi? Tôi có lo lắng với niềm cậy trông về cuộc sống đời đời không? Tôi có tìm cách làm cho đời sống thiêng liêng của tôi được sống động bằng việc cầu nguyện, đọc và suy niệm lời của Thiên Chúa, bằng việc tham dự vào các bí tích, không? Tôi có thực hành việc hãm mình không? Tôi có sẵn sàng và nhất quyết dứt khoát với các tính xấu, làm cho lệ thuộc các tham muốn dục vọng và các hướng chiều về điều xấu không? Tôi có phản ứng vì các lý do ghen tị, tôi có làm chủ thói mê ăn uống của tôi không? Tôi có tự phụ và kiêu ngạo không; tôi có huênh hoang để nói quá về mình đến nỗi đi tới việc khinh thường người khác và coi mình hơn họ, không? Tôi có áp đặt nơi người khác ý muốn của tôi, làm chìm đi tự do của họ và coi thường các quyền lợi của họ, không?

2. Tôi đã dùng thời giờ, sức lực, và các ơn huệ mà tôi đã lãnh nhận được từ Thiên Chúa như là "những nén bạc trong Phúc Âm" thế nào? Tôi có dùng tất cả các các phương tiện này để hằng ngày làm tăng trưởng thêm trong sự hoàn thiện của đời sống thiêng liêng của tôi và trong việc phục vụ người thân cận không? Tôi có sống thụ động hay lười biếng, không? Tôi đã dùng internet và các phương tiện truyền thông xã hội khác, thế nào?

3. Tôi có kiên nhẫn chấp nhận các đau khổ của đời sống trong tinh thần đức tin không? Tôi có tìm cách thực hành sự hãm mình, để làm hoàn tất điều còn thiếu trong cuộc khổ nạn của Đức Kitô không? Tôi có giữ luật ăn chay và kiêng thịt không?

4. Tôi đã giữ thân xác của tôi trong trắng và thanh sạch theo bậc sống của tôi thế nào, khi nghĩ rằng đó là đền thờ của Chúa Thánh Thần, được hướng tới cuộc sống lại và vinh quang sau này. Tôi có giữ gìn các giác quan của tôi và có tránh làm cho mình ra nhơ bẩn trong tinh thần và thân xác, với tư tưởng và các ước muốn xấu, bằng lời nói và các hành động bất xứng, không? Tôi có để mình đọc các bài sách báo, các bản văn, kịch trường, các cuộc giải trí ngược lại với sự lương thiện nhân bản và Kitô, không? Tôi có là gương xấu cho người khác với cách sống của tôi, không?

5. Tôi có hành động chống lại lương tâm của tôi không, vì sợ hãi hay vì giả hình?

6. Tôi có luôn tìm cách xử sự trong hết mọi tình huống theo sự tự do đích thực của con cái của Thiên Chúa và theo luật của Chúa Thánh Thần, hoặc tôi đã để tôi làm nô lệ các tham vọng của tôi?

7. Tôi có bỏ việc lành mà tôi có thể thực hiện không?

(4) Nghi thức giao hoà (mọi người đứng)

Chủ sự mời gọi:

Anh chị em thân mến, chúng ta có Chúa Kitô Đấng Cứu Chuộc là vị Trạng Sư công chính trước toà Chúa Cha. Vậy chúng ta hãy khiêm tốn nài xin Chúa tha tội và tẩy rửa chúng ta sạch mọi điều gian ác.

X. Chúa đã đến để rao giảng Tin Mừng cho người nghèo khó và chữa lành những người nghèo khổ trong tâm hồn.