HỒNG Y TRONG GIÁO HỘI CÔNG GIÁO
Các Hồng y là những "đại cử tri và
cử tri duy nhất", hợp thành Hồng y đoàn, có nhiệm vụ bầu Giáo
hoàng mới, là những cố vấn trực tiếp và cộng tác đắc lực của Đức
Giáo hoàng trong việc quản trị Giáo hội hoàn cầu.
Đức Tổng Giám mục Hà Nội Phêrô
Nguyễn Văn Nhơn vừa được Đức Giáo hoàng Phanxicô vinh thăng Hồng y. Xin
tòa soạn cho biết tước vị Hồng y và trách nhiệm Hồng y là gì?
Sau Đức Giáo hoàng, các vị giáo sĩ
cấp cao nhất trong Giáo hội Công giáo được gọi là Cardinal, hay
Cardinalis (số nhiều, tiếng Latinh, có nghĩa là yếu tố thuộc bản
chất, then chốt, chủ yếu, là nền tảng, là cột trụ...). Hồng y là
danh xưng tiếng Việt, dịch theo mầu của y phục (Hồng: mầu đỏ hồng. Y:
áo), dựa vào phẩm phục vị giáo sĩ mặc. Hồng y không phải là một
chức thánh, mà chỉ là một tước vị. Tất cả các Hồng y, thông thường
đều phải có chức Giám mục, nhận tước hiệu của một nhà thờ trong
thành Rôma.
Bộ Giáo luật đã dành nhiều khoản để
nói về các Hồng y. Các ngài là những "đại cử tri và cử tri duy
nhất", hợp thành Hồng y đoàn, có nhiệm vụ bầu Giáo hoàng mới, là
những cố vấn trực tiếp và cộng tác đắc lực của Đức Giáo hoàng
trong việc quản trị Giáo hội hoàn cầu. Hồng y đoàn có một vị niên
tưởng đứng đầu, giữ hiệu tòa Ostia.
Có ba bậc Hồng y: Hồng y Giám mục là
các vị có tước hiệu trong bảy giáo phận chung quanh Rôma (Ostia, Palestrina,
Albano, Frascati, Porto Santa Rufina, Sabina Poggio Mirteto và Velletri Segni).
Hồng y Linh mục là những vị đứng đầu các giáo phận. Hồng y Phó tế
là các vị đứng đầu một cơ quan Tòa Thánh ở giáo triều Rôma. Việc
phận biệt ba bậc hồng y là một truyền thống lâu đời, nói lên ba Thừa
tác vụ của chức thánh trong Giáo hội: Giám mục, Linh mục và Phó tế,
chứ không có sự khác biệt nào giữa các ngài.
Bổ nhiệm Hồng y là quyền tuyệt đối
và hoàn toàn tự do của Đức Giáo hoàng. Các ứng viên được lựa chọn
đều thông thạo giáo lý, có lòng đạo đức, đời sống thánh thiện, khôn
ngoan trong việc quản trị, quân bình trong phê phán, có công lớn và
lòng trung thành với Giáo hội. Khi trao mũ đỏ cho từng vị, Đức Giáo
hoàng luôn mời gọi "sống trung thành dù cho phải hy sinh, đổ
máu" để xứng đáng với danh xưng Cardinal (cột trụ, nền tảng của
đức tin và của lòng trung thành).
Đức Giáo hoàng bổ nhiệm Hồng y bằng
thể thức công khai tuyên bố danh sách. Có một vài trường hợp vì hoàn
cảnh chưa cho phép tiết lộ, Đức Giáo hoàng công bố giữ kín tên vị
được bổ nhiệm (in pectore), mà Việt Nam ta hay nói là "Hồng y
trong lòng".
Hồng y đoàn được triệu tập khi cần
thiết. Công nghị Hồng Y mật chỉ có Đức Giáo hoàng và các Hồng Y
họp. Công nghị Hồng y công khai có sự tham dự của một số giám mục, linh
mục, giáo dân hoặc đại diện tổ chức xã hội. Đức Giáo hoàng có thể
họp với các vị Hồng y trên thế giới, tùy vào mức độ quan trọng liên
hệ đến đời sống Giáo hội.
Giáo luật ấn định: Trong khi trống
ngôi Giáo hoàng, Hồng y đoàn lãnh nhận quyền quản trị tạm công việc
trong Giáo hội, theo luật lệ riêng. Bao gồm việc triệu tập các Hồng y
dưới 80 tuổi trên toàn thế giới về Rôma, để họp Mật viện bầu Giáo
hoàng mới. Các ngài phải cầu nguyện, ăn chay, để xin ơn Chúa Thánh
Thần, và thề hứa:hoàn toàn tự do theo tiếng lương tâm và ơn Chúa soi
sáng, chọn vị "nghĩ là xứng đáng hơn cả". Vị đắc cử phải
được 2/3 số phiếu của các Hồng y hiện diện. Luật cũng chỉ định vị
Hồng y đứng đầu các Hồng y Phó tế có nhiệm vụ loan báo cho dân
chúng chờ đợi tại quảng trường Thánh Phêrô tên của người vừa được
bầu làm Giáo hoàng.