Giáo lý Phúc Âm _ Lễ Mẹ Thiên Chúa

Giáo Lý Phúc Âm

LỄ THÁNH MARIA ĐỨC MẸ CHÚA TRỜI

Ngày 11.10.1992, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã ra tông huấn “Kho Tàng Đức Tin” (the Apostolic Constitution Fidei depositum) để công bố sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo. Kho tàng Đức tin tức Thánh Kinh và Thánh Truyền. Đó là những chân lý đức tin được mạc khải cho các tông đồ và các tông đồ truyền lại cho chúng ta. Nên Giáo Hội Công Giáo được gọi là Giáo Hội Tông Truyền là vậy.
Phúc Âm nói về Chúa Giêsu, Đấng sáng lập Kitô giáo. Phúc Âm nguyên là những bài giáo lý được các tông đồ giảng dạy khi đi truyền đạo. Nên tôi dùng tên gọi “Giáo Lý Phúc Âm” để trình bày giáo lý Công Giáo dựa trên Phúc Âm, tức những bài giáo lý sơ khai của các tông đồ. 
 Giáo Lý Phúc Âm trình bày Phúc Âm Chúa Nhật qua hai phần chính là:
Giáo huấn Phúc Âm: Phúc Âm muốn dạy điều gì?
Vấn nạn Phúc Âm: Cắt nghĩa những gì cần hiểu để nắm vững giáo lý.
Có phần phụ thêm được gọi là Thực hành Phúc Âm. Đây không là giáo lý hay giáo huấn mà chỉ là những chia sẻ kinh nghiệm sống cá nhân. Không hẳn phù hợp cho mọi người. Ước mong Lời Chúa hay Phúc Âm Chúa Nhật được đọc nhiều, được dễ hiểu hơn và dễ áp dụng trong cuộc sống thường nhật.
Cầu xin Chúa ban ơn và chúc lành cho tất cả chúng ta trong cố gắng nầy.
Lm. Phêrô Trần thế Tuyên
Ngày đầu năm dương lịch.
LỄ THÁNH MARIA ĐỨC MẸ CHÚA TRỜI, NĂM A, B & C
Ds 6.22-27; Gl 4.4-7; Lc 2.16-21
I. Giáo Huấn Phúc Âm
Đấng Cứu Thế sinh làm con người như chúng ta. Ngài có Cha, có Mẹ.
Những người nghèo khổ như các mục đồng sớm nhận được ơn cứu độ.
Đấng Cứu Thế sinh làm người, tuân giữ mọi luật lệ của tôn giáo và xã hội như phải làm lễ cắt bì và đặt tên sau khi sinh được tám ngày.
II. Vấn nạn Phúc Âm
Họ tên đầy đủ của Chúa Giêsu?
Người Do Thái và những dân quốc chung quanh Do Thái thời trước Công Nguyên đều chỉ có tên gọi chứ không có tên họ. Nên trong Phúc Âm Thánh Matthêô 1.1-17, kể về gia phả Chúa Giêsu, chúng ta đọc thấy như thế nầy: “Abraham sinh Isaác – Isaác sinh Giacóp…. Giacóp sinh Giuse, chồng bà Maria, Bà là Mẹ Đức Giêsu cũng gọi là Đấng Kitô”. Tên gọi “Giêsu” của Chúa Giêsu là do sứ thần Chúa đã truyền là phải “đặt tên cho con trẻ là Giêsu” khi truyền tin cho Đức Mẹ như được tường thuật trong Phúc Âm Thánh Luca chương 1 đoạn 26-38. Giêsu trong tiếng Việt được nhái âm với Iesous trong tiếng hy Lạp và Yehoshua trong tiếng Do Thái hay Joshua trong tiếng Do Thái Cựu Ước. Joshua có nghĩa Thiên Chúa cứu độ.
Chúng ta cũng thấy những tên khác như Kitô phát xuất từ nguyên ngữ Hylạp Chi và Ro, ghép thành Christos có nghĩa là Đấng được xức dầu. Nên Kitô là tước hiệu chứ không phải là tên gọi của Chúa Giêsu. Nếu không có tên họ thì làm sao phân biệt những người trùng tên? Người Do Thái và những dân quốc trong vùng thời trước Công nguyên rất tôn trọng Cha mẹ và tổ tiên dòng họ mình, nên thường để phân biệt việc trùng tên gọi, họ sẽ nói là Joshua ben - có nghĩa là Giêsu con Ông Giuse, thợ mộc hay Giêsu thành Nagiarét.
Ngày nay người Do Thái có tên họ như những người khác. Do Thái mất nước từ năm 70 sau Công nguyên. Họ bị phân tán đi khắp nơi trên thế giới. Cách chung họ chia thành hai cánh: Cách Sephardic là những người Do Thái sống tập trung chung quanh Địa Trung Hải và cánh Ashkenazim sống phần nhiều ở Âu Châu đặc biệt Đông Âu. Gần hai mươi thế kỷ mất nước sống trà trộn với nhiều sắc dân trên thế giới, người Do Thái không có quê hương và không muốn dùng địa danh của đất nước mình đang sinh sống, nên họ dần dà chọn tên Họ cho mình. Hiện tại đa số người Do Thái đều có tên họ, thí dụ thủ tướng Do Thái tên Benjamin Netanyahu.
Lễ cắt bì là gì?
Cắt bì tức cắt bỏ một chút da qui đầu của bé trai sơ sinh.
Cắt bì có từ rất lâu đời trong lịch sử nhân loại. Tập tục nầy đã thấy ở Ai Cập từ năm 2300 trước Chúa Giáng Sinh. Người ta không tìm thấy văn bản cắt nghĩa việc cắt bì, nhưng đấu vết cắt bì vẫn còn ở các tượng đàn ông trần truồng ở Ai Cập.
Ngũ Kinh trong Kinh Thánh Cựu Ước nói nhiều về ý nghĩa và việc thực hành cắt bì như trong Sáng Thế Ký 17.10-14 tường thuật lệnh truyền của Chúa như sau: “Đây là giao ước của Ta mà các ngươi phải giữ, giao ước giữa Ta với các ngươi, với dòng dõi ngươi sau này: mọi đàn ông con trai của các ngươi sẽ phải chịu cắt bì. Các ngươi phải chịu cắt bì nơi bao quy đầu: đó sẽ là dấu hiệu giao ước giữa Ta với các ngươi. Sinh được tám ngày, mọi con trai của các ngươi sẽ phải chịu cắt bì, từ thế hệ này qua thế hệ khác, kể cả nô lệ sinh trong nhà, hay nô lệ các ngươi dùng bạc mà mua của bất cứ người ngoại bang nào không thuộc dòng dõi các ngươi. Buộc phải cắt bì nô lệ sinh trong nhà cũng như nô lệ mua bằng bạc. Giao ước của Ta ghi dấu trong xác thịt các ngươi, sẽ thành giao ước vĩnh cửu. Kẻ không được cắt bì, người đàn ông con trai không được cắt bì nơi bao quy đầu, sẽ bị khai trừ khỏi dòng họ: nó đã phá vỡ giao ước của Ta."
Luật cắt bì được áp dụng triệt để, đến nỗi Abraham, 99 tuổi cũng chịu cắt bì, với Ismael và những nô lệ trong nhà Ông. Điều nầy được ghi rõ trong Sáng thế Ký 17.23-27 “Ông Áp-ra-ham dẫn Ít-ma-ên con ông, mọi nô lệ sinh trong nhà ông và nô lệ mua bằng bạc, mọi đàn ông con trai trong số người nhà của ông, đem đi cắt bì nơi bao quy đầu của họ trong chính ngày ấy, như Thiên Chúa đã phán với ông. Ông Áp-ra-ham được chín mươi chín tuổi khi chịu cắt bì nơi bao quy đầu. Ít-ma-ên, con ông, được mười ba tuổi khi chịu cắt bì nơi bao quy đầu. Trong chính ngày ấy, ông Áp-ra-ham và Ít-ma-ên, con ông, chịu cắt bì; mọi người nhà của ông, những nô lệ sinh trong nhà hoặc nô lệ ông dùng bạc mà mua của người ngoại bang, đều chịu cắt bì với ôn”
Như vậy cắt bì thành luật trong đạo Cựu Ước nhằm giữ giao ước với Thiên Chúa. Luật cắt bì nghiêm nhặt đến nỗi cả khách kiều cư cũng phải thi hành như trong Xuất Hành 12.48 “ Nếu có ngoại kiều ở với ngươi mà muốn cử hành lễ Vượt Qua kính ĐỨC CHÚA, thì mọi đàn ông con trai nhà ấy phải chịu cắt bì. Bấy giờ nó mới được đến gần để mừng lễ, nó sẽ như người bản xứ; nhưng ai không cắt bì thì không được ăn. Luật đó là luật chung cho người bản xứ và ngoại kiều sống giữa ngươi."
Cắt bì là luật Chúa nhằm biến dân Israel thành dân Thánh Thiên Chúa như được xác định trong Xuất hành chương 19.3-6 Ông Mô-sê lên gặp Thiên Chúa. Từ trên núi, ĐỨC CHÚA gọi ông và phán: "Ngươi sẽ nói với nhà Gia-cóp, sẽ thông báo cho con cái Ít-ra-en thế này: Các ngươi thấy Ta đã xử với Ai-cập thế nào, và đã mang các ngươi như trên cánh chim bằng, mà đem đến với Ta. Vậy giờ đây, nếu các ngươi thực sự nghe tiếng Ta và giữ giao ước của Ta, thì giữa hết mọi dân, các ngươi sẽ là sở hữu riêng của Ta. Vì toàn cõi đất đều là của Ta. Ta sẽ coi các ngươi là một vương quốc tư tế, một dân thánh. Đó là những lời ngươi sẽ nói với con cái Ít-ra-en."
Thời Tân Ước, tức sau khi Chúa Giêsu sinh ra, Cha Mẹ Ngài vẫn giữ luật Cựu Ước truyền thống: Tám ngày sau khi sinh, Ngài được làm lễ cắt bì và đặt tên Giêsu. Thời các Thánh Tông Đồ, Phaolô là người ý thức về ơn cứu độ phổ quát nên đã tranh luận và yêu cầu bỏ luật cắt bì của Do Thái, được ghi trong Tông Đồ Công Vụ 11.1. Phaolô chủ trương một thánh hoá không chỉ bề ngoài, không chỉ chu toàn luật Cựu Ước nhưng là “cắt bì trong tâm hồn” như được ghi lại trong thư Thánh Phaolô gửi Rôma 2.28-29 và Galata 3.3. Điều quan trọng đối với Kitô hữu là tin Chúa Giêsu, Đấng Cứu Thế và từ bỏ con người cũ tội lỗi. Phaolô không đồng ý cho Titô chịu cắt bì, vì là người Hy Lạp. Còn Timôtê người Do Thái, thì nên giữ tập tục Do Thái như được ghi trong Tông Đồ Công Vụ 16.1 và Thư gửi Galata 3.2-5.
Chúng ta phải cám ơn Thánh Phaolô đã hiểu được ý nghĩa cắt bì trong Đạo Cựu Ước và đã tranh luận để bỏ áp dụng luật cắt bì của Do Thái cho người ngoài Do Thái mới tòng giáo. Nhờ vậy mà nước Chúa được dân ngoại đón nhận và mọi tâm hồn được thánh hoá từ đức tin và từ nội tâm.
 III. Thực hành Phúc Âm
Hình ảnh thực về Đức Mẹ ngày xưa
Ngày xưa lễ nầy gọi là lễ đặt tên hay lễ cắt bì. Vì Cựu Ước dạy cắt bì và đặt tên cho con trai sau khi sinh được 8 ngày. Ngày nay Giáo Hội tôn vinh Đức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa trong ngày đầu năm.
Việc tôn kính hay tôn vinh Đức Mẹ dễ cho chúng ta một tưởng tượng khá phong phú về Đức Mẹ: Đó là một phụ nữ đẹp tuyệt trần và sống thảnh thơi an nhàn trong vai trò làm Mẹ Thiên Chúa.
Không đâu! Đức Mẹ là một nội trợ trong một gia đình nghèo. Đức Mẹ phải nấu cơm, làm bánh, khâu vá, quét nhà, giặt giũ và phải rất mực cần kiệm, chứ không có ghiền đi shopping đâu à! Đức Mẹ phải đi hội đường dự ngày Sabath và tuân giữ mọi luật lệ trong đạo ngoài đời. Đức Mẹ nhiều khi thấy khó hiểu chuyện thằng con trai của mình làm. Rồi Đức Mẹ đau khổ gần nhưng chết được khi thấy con mình bị giết chết nhục nhã…. Đây là hình ảnh thực về Đức Mẹ.
Hỡi những người đang làm vợ và làm mẹ! Hãy nhìn ra hình ảnh chân thực của Đức Mẹ mà an ủi mình bằng cách hát nho nhỏ rằng “Lạy Mẹ xin an ủi chúng con….vì chúng con cũng giống Mẹ ngày xưa hay Mẹ cũng vất vả như chúng con ngày nay” Amen.