TRÁCH NHIỆM VỀ NGƯỜI ANH EM
Người có trách nhiệm sửa lỗi luôn luôn giữ được
sự bình tĩnh, nhẫn nại, đồng thời thể hiện tấm lòng từ bi và thái độ tôn trọng
nhân vị, tự do của người phạm tội có dịp hồi tâm, phản tỉnh để nhận ra sự sai
quấy của mình.
Niềm Vui Chia Sẻ
Trong quyển sách về truyền
thống của các vị ẩn tu có thuật lại câu chuyện sau đây:
Ngày kia khi Đức Giám Mục
Amolas đến thăm mục vụ một làng nọ, dân chúng đã bày tỏ với Ngài lòng bất mãn tột
độ của họ đối với một vị ẩn tu trên núi, vì ông ta đem theo một phụ nữ để chung
sống.
Từ dạo ấy, vị ẩn tu không
ngớt là đối tượng để dân làng đàm tiếu, chỉ trích và lên án. Thấy Giám Mục
Amôlas đến, họ xúm lại vây quanh Ngài và nói: hôm nay Ngài đã đến đây thì Ngài
phải chấm dứt ngay lập tức tình trạng sa đọa bê bối gây nhiều gương mù gương xấu
của vị ẩn tu trên núi kia.
Sau khi nghe những lời kết
án gây gắt của dân làng, Giám Mục Amôlas quyết định leo lên núi. Ngài đi đầu, dân
làng lũ lượt nối gót theo sau. Vị ẩn tu thấy đám đông kéo đến túp lều của mình,
ông ta hoảng sợ và cấp tốc bảo người phụ nữ chui vào trốn trong một cái thùng gỗ
rỗng.
Đức Giám Mục là người đầu
tiên đến trước túp lều, và cũng là người đầu tiên bước chân vào. Ngài đưa mắt
nhìn chung quanh và hiểu ngay tình tình. Ung dung, Ngài đi thẳng đến chỗ ngồi
ngay trên chiếc thùng gỗ để nghỉ chân, nơi người phụ nữ ẩn trốn. Rồi bình thản
khoát tay gọi dân làng vào và bảo:
- Vào đây, các người hãy vào mà lục xét túp lều để tìm
người phụ nữ. Khi họ không tìm đâu ra bóng dáng người đàn bà, Đức Giám Mục mới
nói:
- Bây giờ các ngươi phải quỳ xuống xin lỗi Thiên Chúa vì
đã nói xấu vị ẩn tu này vô cớ.
Nhưng sau đó, khi mọi người
đã lục tục kéo nhau xuống núi, Đức Giám Mục Amôlas tiến gần vị ẩn tu, nắm chặt
hai bàn tay của ông, đưa mắt nhân từ nhưng cương nghị nhìn sâu vào đôi mắt của
ông và chậm rãi nói:
- Hỡi người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn
đấy!
Anh chị em thân mến, hai
thái độ khác nhau giữa dân làng và Giám Mục Amôlas đối với một người lầm lỗi,
có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn giáo huấn của Chúa Giêsu về việc sửa chữa lỗi
lầm của anh em. Ngược lại với phản ứng của dân làng, Đức Giám Mục Amôlas đã cố
gắng áp dụng lời khuyên của Chúa Giêsu: “Nếu
người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với
nó mà thôi.” Trong một tình trạng khó xử, Ngài đã tìm cách đem vấn đề đã được
mọi người bàn tán trở thành một vấn đề cá nhân để có dịp thuận tiện nói chuyện
diện đối diện với vị ẩn tu. Tiếp đến, Ngài đã không sửa lỗi ông như một người
có thẩm quyền. Trái lại, Ngài đã dùng thẩm quyền của mình bảo vệ cho vị ẩn tu,
để sau đó có thể khuyên nhủ ông như một người anh
em. Và sau cùng, dù không cấu kết với đám đông để khinh thường
và lên án vị ẩn tu đang vấp phạm, cũng như nêu mối nguy hiểm của lỗi lầm này với
phần rỗi của đương sự, qua một lời khuyên nhẹ nhàng nhưng thẳng
thắn: “Hỡi
người anh em, hãy cẩn thận giữ mình kẻo mất linh hồn.”
Thưa anh chị em, Giáo Hội
là một cộng đoàn huynh đệ, trong đó mọi người là anh em với nhau vì đã được làm
con cùng một Cha trên trời trong Đức Giêsu Kitô. Vì thế, mỗi Kitô hữu đều có
trách nhiệm nâng đỡ nhau, sửa lỗi nhau để sống xứng đáng là con cái của Chúa
trong đại gia đình của Ngài. “Chị ngã, em
nâng;” “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó.”
Chúa Giêsu nhắc nhở chúng ta trách nhiệm đó. Ở đây không có ý nói về việc ai đó
xía vô đời tư của người khác, nhưng có ý nói về một người anh em ý thức trách nhiệm phải giúp đỡ người anh em khác sống tốt hơn, vì ích chung của Giáo Hội.
Đây là một việc làm tế nhị,
khó khăn, đòi hỏi phải nhẫn nại, bởi vì người ta làm việc trên sự tự do và nhân
vị của mỗi con người. Chúa Giêsu đề ra ba giai đoạn: Trước hết cá nhân đối diện với cá nhân.
Nếu người phạm lỗi không chịu nghe những lời góp ý để sửa chữa lỗi lầm, người
ta sẽ đem theo một hoặc hai người
nữa cho việc góp ý được thấu lý đạt tình và có
sức mạnh hoán cải hơn. Nếu người mắc lỗi ngoan cố thì sự việc sẽ được đưa ra trước cộng đoàn,
tức là một thứ Giáo Hội địa phương và nếu người mắc lỗi cũng không chịu nghe cộng
đoàn, lúc đó người ta mới kể nó như người ngoài cộng đoàn, như người ngoại
giáo.
Đó quả là một biện pháp
khôn ngoan. Nó làm cho người có trách nhiệm sửa lỗi luôn luôn giữ được sự bình
tĩnh, nhẫn nại, đồng thời thể hiện tấm lòng từ bi và thái độ tôn trọng nhân vị,
tự do của người phạm tội có dịp hồi tâm, phản tỉnh để nhận ra sự sai quấy của
mình. Lúc đó, không một tội nhân nào còn có lý do để quy trách nhiệm về tội
mình, về cách xử lý mình cho anh em, sau khi đã đối diện với anh em qua ba giai
đoạn ấy.
Tóm lại, tất cả đều phải
nhắm đến sự sống của cộng đoàn, phải thi hành với tình yêu huynh đệ. Giáo Hội
chỉ giúp cho cá nhân và xã hội được tốt lành, hoàn thiện khi đóng đúng vai trò
người giữ gìn, bảo vệ nơi nào chân chính và điều thiện có thể bị tấn công, bị
phá hủy, đồng thời đẩy lui những điều ác, điều xấu làm tổn thương, sứt mẻ mối
tương quan của con người với chính mình, với cộng đoàn và với quyền bính hợp
pháp.
Khi chúng ta cùng cộng
đoàn hay Giáo Hội lên án những bất công và tệ đoan xã hội cũng như sự suy thoái
đạo đức… chính là lúc chúng ta thực thi trách nhiệm sửa chữa lỗi lầm của nhau,
cho mình và cho xã hội. Trách nhiệm này, Chúa đã trao cho chúng ta trong tư
cách là người con cái của Chúa và Giáo Hội.
Anh chị em thân mến, chúng
ta họp nhau đây nhân danh Chúa Giêsu Kitô, để cầu nguyện, để gặp gỡ Thiên Chúa
và anh em. Chúa Giêsu đang sống và ở giữa chúng ta. Ngài soi sáng cho chúng ta
biết sự thật về chính mình và tình liên đới với nhau, để chúng ta trả cho nhau món nợ duy nhất, đó là món nợ tình yêu thương nhau, món nợ không bao giờ trả được.